Frækorn - 03.03.1903, Blaðsíða 6

30
FRÆKO RN.
Týndi faðirinn
XL.
Hann kom hingað með stofujurt, ofur-
lítið tré, ungt ogveikbyggt; brumknapp-
ar eru komnir á það og það vex brátt.
»Þetta hef eg sníkt mér út,« segir
hann. »Þú skalt hafa það til að horfa
á, nú þegar byrjar að vora. En nákvæmar
gætur verður þú að gefa því.
Veizt þú hvað dulspeki er? Þegar
þú virðir fyiir þér slíkt blóm og sérð að
það vex, þá horfir þú inn í dularheima
náttúrunnar.
Sér þú ? I þessari litlu krukku
er ein hnefafylli af svartri mold. Úr
þeirri mold myndar jurtin það sem þú
sérð hér: rót, stöngul, grein, kvist;
svo knapp og blað; síðan blóm og
ávöxt. En bæði heildin og hver ein-
stakur hluti hennar er gert af að-
dáanlegri íþrótt. Bæði heildin og hver
einstakur hluti hennar, er slíkt völ-
undarsmíði, að enginn listamaður gæti
fundið upp á öðru eins, og litirnir svo
valdir, að beztu málarar geta ekki líkt
eftir þeim, þótt þeir taki á allri sinni
list og öllu sínu litaskrauti. Allt þetta
framleiðir jurtin úr einni hnefafylli af
mold. Úr þeim moldarhnefa streyma
fram litir og lífsmyndir með óumræði-
legri fegurð. Það er eins og blómið
hefði rætur sínar í undralandi eilífðar-
innar, inni í sköpunardraumi drottins.
Þannig streymir fram lífið og fegurðin
allt í kring.
Og það er ekki svo, sem þetta sé
nein einstök tilviljun í heiminum, eða
að þessi jurt sé þannig til orðin af
handahófi. Það er ekki svo, sem hún
ein sér hafi af hendingu öðlast hinn
hulda kraft, Þetta kemur fyrir hvert ár
og milljónir jurta leika þessa sömu list.
Og hver um sig hefur sína sérstöku að-
ferð; hver um sig hefur sína vissu liti
og lögun, og allt er þetta gert af
dýpsta hyggjuviti og með laðandi Iista-
smekk, allt svo ákvarðað og óskeikult,
eins og hver jurt hefði uppdrætti að fara
eftir. En þó eru engar tvær að öllu
eins.
Já, líttu á þetta, og sjáðu hvíh'kt reg-
indjúp ráðgátna getur opnast þér í einu
slíku smáblómi. Og taktu eftir, hvort
þetta blóm hefur ekki ýmislegt að
segja þér.«
XLI.
»Eins og jörðin gengur kringum sól-
ina, þvert á móti þvi sem oss virðist,
svo eru og á lífsins efstu og æðstu
stigum sannindin gagnstæð því sem sýn-
ist vera.
Barnið heldur, að það nái himninum
af næsta Ieiti. Gamalmennið veit, að
leiðin til himinsins liggur í gegnum gröf-
ina.
Viljir þú ávinna þér hrós og sækist þú
eftir því, þá verður þú að athlægi; en
gerir þú gott verk, án þess að hugsa til
hróss fyrir það, þá berst lof þitt út um
allar sveitir áður en þú veizt af.
Sá sem vill ná ástum einhverrar konu
segir ekki viðhana: Þú skalt elska mig;
hann segir: eg elska þig. Og hann
gerir sér far um að sýna henni ást
sína.
Að búa til falska peninga, eða stela
peningum, sýnist beinasti vegurinn til
auðlegðar, en er vegurinn til þess að
missa allt.
Hversvegna menn eru svo þunglyndir ?
Af því þeir vænta gleði sinnar frá öðrum.
Þeir ættu að gleðja aðra; þá yrðu þeir
sjálfir glaðir.
Vér trúum á það sem sýnist vera, og
grípum í tómt. Vér viljum fara skemmstu
leið inn í lífsins paradís og stíga upp í
himininn af næsta leiti. En sá sem gefur,
hann vinnur, og sá sem tekur frá öðrum,
hann tapar.
Sá sem vill voldugur vera, hann skal
öðrum þjóna; en í heiminum vilja allir
vera húsbændur og herrar, en verða
þrælar. Og á vorum tímum vildu allir
verða jafnir og frjálsir, en urðu allir
jafnófrjálsir.
Og öll gæði lífsins voru breidd út
frammi fyrir ránshöndum hins sterkasta;