Frækorn - 14.05.1903, Blaðsíða 4
6o
f-RÆKORN.
neinu tilliti — jafnvel eigi í fjarlægstu sam-
líkingu — getur jafnast á við þá. Fórnar-
vilji þeirra fyrir fósturj.'irðina virðist vera tak-
markalaus, og ráðvendni þeirra stenzt sérhverja
reynslu; í menntun og menningu virðast þeir
einnig standa hinum fremmstu og beztu jafn-
fætis. Og allt þetta er þvínæst byggt og líf-
vakið af lifandi trú og guðsótta, er neyðin og
og hætturnar hafa framleitt".
Annar Norðmaður, hershöfðingi einn, sem
sjálfur hefur ferðast þar syðra milli svörtu
fjallanna, segir f bréfi til mín: ,,Hvað göf-
ugri, sjálf-fórnandi ættjarðarást og karlmann-
legum dyggðum viðvíkur, standa Svartfjallabúar
sem fremmsta þjóð i heimi. Jafnvel þótt nafn
þeirra vegna kringumstæðanna eigi hafi ljómað
eins fagurt f mannkynssögunni og nafn Spart-
verja og Rómverja, hafa þeir þó í mörgu til-
liti alls eigi staðið þeim að baki".
Norskur herforingi, sem vann sér frægan
orðstír í síðasta rússnesk-tyrkneska stríðinu
segir: „Yfir gjörvallan Balkanskaga eru Svart-
fjallabúar í mjög miklu áliti, og saga þeirra er
eins og æfintýri".
Jafnaðarlegar orustur mót ofurefli, hið stöð-
uga stríð gegn óblíðri náttúru, er Svartfjalla-
synirnir hafa orðið að heyja í aldir, hafa gert
þá að framúrskarandi merkilegri þjóð.
Vér sjáum, að þeir útlendingar, er hafa heim-
sótt landið, koma aftur tfásamlega hrifnir af
hinni eldheitu ættjarðarást Svartfjallasonanna,
hinni göfugu fremdargirni þeirra, guðsótta
þeirra, hófsemd i vínnautn, siðferðislegum
hreinleik, nægjusemi og gestrisni.
Svartfjallabúar eru kallaðir Spartverjar vorra
tíma.
Cettinje, höfuðborgin i
Montenegró.
Cettinje hefur einungis 12 — 1400 íbúa; og
þó bærinn eiginlega sé eigi teljandi nema sveita-
þorp, þá er hann samt sem áður mjög sjald-
gæfur og merkilegur, það kemst maður að raup
um, er maður hefur verið þar fáeina tíma.
Þar er þjóðhöfðingjahöllin, erkibiskups-setrið,
stjórnarhús, fangelsi, spítali, kennaraskóli, vopna-
búr, hærri drengja- og stúlknaskóli — ásamt
aðsetur rússneskra, enskra, tyrkneskra, austur-
ríkskra, franskra og ítalskra sendiherrasveita,
Það eru eigi mörg sveitaþorp Norðurálfu, sem
geta hrósað sér af öðru eins.
Flestir Norðurálfubúar hugsa sér víst Cettinje
sem leiðinlegan bæ bæði að vetrar- og sumar-
lagi, útlegðarstað, tilbreytingarlaust sveitaþorp,
að vísu með fáeina undarlega og einkennilega
íbúa, sann-nefnda hreystimenn — en auk þess
án allrar siðmenningar.
Jafnvel um miðsvetrarleyti býst maður við
að finna dálítið af Suðurlanda-hita í Suðurlanda-
bæ (Cettinje liggur á sama breiddarstigi og
Rómaborg).
Þess vegna verður maðurmjög forviða áþví
að hitta bæði vel menntaðan, viðkunnanlegan og
hugðnæman bæ, og á því að hitta fyrir því-
lík feikna fannkýngi, er jafnvel fáir bæir i Nor-
egi geta mælt sig við. Alstaðar gekk snjórinn
upp að fyrstalofts glujgunum; eitt ár gátu
menn gengið af snjósköflunum í götunum inn
um gluggana á öðru lofti. Allan þann mánuð
er eg var þar, var frostið milli 20 og 30 0 C.;
við höfðum inndælis skautasvell. og; afbragðs
skíðabrekkur. Bærinn liggur hérumbil 6-700
metra yfir sjávarflöt.
Hringinn í kring eru eintóm fjöll, storknað
haf af steini og snjó. Hátt yfir alla fjallaþyrp-
inguna rís hið tignarlega Lovtschen. Það er
hið helga fjali Svartfjallabúa, þar efra hvílir
þeirra ástkæri Petar „hinn mikli vladika."
Þarna upp á efsta tindinum hafði hann valið
sér grafreit, og þjóðin byggði bænhús yfir gröf-
ina. Skáldlegri grafreit er vart hægt að hugsa
sér. Hið hérumbil 2000 metra háa fjall sést
langt út yfir land og haf, og krossinn gyllti á
bænhúsbustinni blasir við hinum frægu Svart-