Gjallarhorn - 23.02.1911, Blaðsíða 3

21
GJALLARHORN.
V.
• #
Duglegur og
áreiðanlegur maður
sem er vel að sér, og vanur bók-
haldi, getur fengið atvinnu sem bók-
ari við
Klæðaverksmiðjuna á Akureyri
frá 1. maí n. k. Árslaun 1000 — 1200
kr. Skriflegar umsóknir, ásamt upp-
lýsingum um aldur umsækjanda,
sendist hið fyrsta til
Klœðaverksmiðjunnar
d Akureyri.
á fiskimið Sunnlendinga. En ekki ætti
það að vaxa í augum að sækja þang-
að ef farkostir væru góðir. Utlending-
ar eiga lengri leið þangað en Norð-
lendingar.
„ Vissirðu hvað Frakkinn fekk til hlutar?
Fleytan er of smá, sá grái er utar.
Hve skal lengi dorga drengir
dáðlaus upp við sand?“
A seglskipunum litlu, sem farið hefir
verið á héð^n, til fiskiveiða, að und-
anförnu, hefir þótt óðs manns æði að
leggja suður fyrir land um háveturinn.
Tíðu, sorglegu slysin sem verða oft
á fiskiskipaflotanum héðan, fyrst á vor-
in, sýna bezt að svo er.
En á gufuskipum er það hægðar-
leikur.
Gufuskipið »Súlan« iiggur fyrir land-
festum við hafnarbryggjuna á Akur-
eyri. Það var laugardaginn 12. febr-
úar 1911. Daginn eftir, á súnnudag,
um hádegi ætlar hún að leggja upp.
Ferðinni er heitið beina leið til Reykja-
víkur fyrst og þaðan á fiskimið Sunn-
lendinga.
Það er í fyrsta skifti sem gufuskip
fer frá Norðurlandi um hávetur til
þess að stunda þorskveiðar fyrir sunn-
an land.
Þar er merkilegt spor stigið mann-
dáðar og framkvæmda. Vonandi að
fyrirtækið hepnist vel, eins og allar
líkur eru til, svo margir komi á eftir
og fiski-gufuskipafloti Norðlendinga
aukist og margfaldist ár frá ári!
Það eru þeir bræður Otto Tulinius
konsúll og Þórarinn Tulinius stórkaup-
maður í Khöfn sem eiga »SúIuna« og
halda henni nú úti til þorskveiða. Hún
er um 120 smálestir að stærð og
sterklega bygt skip að sjá. Skipstjór-
inn heitir Ingvar Benediktssön og er
sunnlenzkur að uppruna, æfður sjó-
sóknari og þaulkunnugur á öllum fiski-
miðum syðra. Stýrimaðurinn heitir
Arni Þorgrímsson og er frá Húsavík.
Báðir eru þeir stillilegir menn og
knálegir. Hásetarnir, 30 að tölu, er
einvalalið. Vélstjórinn er norskur.
Eg fór niður f herbergi skipstjóra.
Það var rúmgott eftir atvikum og
mjög þrifalegt. Skipstjóri sat þar við
borð og var að athuga sjókort sín og
leiðarbréf.
— Nú ætlið þið að fara að sigla?
— Já, ef veður leyfir. Kóngur vill
sigla en byr hlýtur að ráða, segir
máltækið. Annars munum við komast
leiðar okkar þó hvessi, bara ef ekki
verður mjög dimt.
— Alténd þyrftuð þið að fá bjart
veður á Húnaflóa og þangað til þið
eruð komnir fyrir Horn. Og svo má
ekki gleyma Skaga gamla.
— Eg sigli fyrst nokkuð til hafs
• ••••••••••••••• • ••t
þegar kemur hér út fyrir og »tek svo
stryk* »djúpt fyrir Skaga og Horn«.
Eg er annars óhræddur um að ferðin
gangi ekki vel suður til Reykjavíkur,
og svo fer eg strax á veiðar þaðan.
— Hvert sækið þið fyrst þaðan?
— Eg veit ekki með vissu ennþá
hvar eg byrja. En við reynum líklega
í Eyrarbakkaflóanum, úti fyrir Reykja-
nesi, á Faxaflóamiðunum og víðar eft-
ir því sem bezt gengur. Síðari hluta
sumarsins fer Súlan líklega á síldar-
veiðar.
— Þér hafið gott lið ?
— Já, marga duglega drengi og
góða sjómenn. Eg vona fastlega að
þessi tilraun héðan að norðan hepnist
vel svo að fleiri komi á eftir.
Svo kvaddi eg skipstjórann og ósk-
aði honum góðrar ferðar og þeim öll-
um heillar heimkomu. Eg gæti trúað
því, að skipstjórinn hlyti fljótlega fult
traust og virðing háseta sinna og und-
irmanna. Hann er yfirlætislaus og stilt-
ur en lítur fyrir að vera »þéttur á
velli« og þrautgóður, svo óhætt sé
að öllu leyti, sem bezt má vera, að
trúa honum fyrir skipi og lífi skip-
verja.
Ægir.
Kaupamennirnir.
Þakkirnar. Mönnum þykir það senni-
lega ótrúlegt, en samt er
það dags^tt, að eftirfarandi klausa
stendur í »N1.« frá 11. þ. m. og verð-
ur ekki annað séð af ritsmíðinni sem
hún er úr, en að hún sé skrifuð í
fullri alvöru:
„Engum, sem óhlutdrœgt vill á hlut-
ina líta, getur blandast hugur um það
að starfhœfari þingmanni en Sigurði
Hjörleifssyni hefir þetta kjördæmi ekki
á að skipa. Um það ber raun vilni
frá siðasta þingi. Mikill efi er um það,
að nokkur annar í hans sœti hefði
unnið jafn ötullega að málefnum kaup-
staðarins á síðasta þingi og hann
gerði, að öllum öðrum mönnum ólöst-
uðum. Hér er ekki farið með neitt
oflof, heldur að eins sannleikurinn
sagður blátt áfram.“
Þetta á — sem sagt — að vera
alvara!
Svo eru talin upp ýms mál, er S.
H. á að hafa komið einn í framkvæmd,
Akureyrarbæ til hagsmuna, og mikið
gumað af. Og þvf svo síðast bætt
við, sem rúsínu í endann, að ekki sé
vanþörf á að vekja athygli kjósenda
á þessu, sem hafi verið svo hlálegir
að senda honum vantrausts-yfirlýsing
þrátt fyrir alt saman!
Mikið er það vanþakklæti!
Fyrst má nú geta þess, að ýmsar
þær styrkveitingar sem »N1.« segir að
S. H. hafi útvegað kjósendum eru
blátt áfram framhaldsstyrkir, er ýmsar
stofnanir og fyrirtæki í bænum nutu,
löngu áður en bænum hlotnaðist sú
ánægja að fá ritstjóra »N1.« fyrir þing-
mann og verða þfeir þvf ekki taldir
honum til ágætis. Ur því að þingmað-
urinn heyrði til meiri hlutanum á þingi,
hefði það mátt teljast bitur háðung
fyrir hann, ef flokkur hans hefði þó
ekki tekið svo mikið tillit til hans, að
hann léti þessar styrkveitingar standa
áfram. Það var blátt áfram sjálfsagt.
Er það því ekki annað en hlægilegur
• • • • • • • • •
barnaskapur eða fáfræði að telja S.
H. sem þingmanni það til gildis að
þær voru ekki feldar burtu.
»Kjarnamálið — afdrif þesS — mun
vera það eina sem kjósendur Akur"
eyrar geta talið S. H. að þakka frá
síðasta þingi og getur árangurinn af
starfi fulltrúa bæjarins á alþingi, tæp-
lega verið minni eða auðvirðilegri, en
að hann kæmi einu atriði í framkvæmd
fyrir kjósendur. Þó verður að geta
þess, að mörgum kjósendum voru úr-
slit þess máls þvert um geð, enda
telja margir að S. H. hafi fengið flokk
sinn til að fremja þar réttarbrot á
Hrafnagilshreppi með ofríki og verð-
ur slíkt athæfi ekki fegrað.
Starfhæfni Akureyrarbúa til opin-
berra starfa er því ekki mikil, ef rit-
stjóri »N1.« er sá »starfhæfasti þing-
maður« sem þeir hafa á að skipa,
eins og »Kaupi« segir og þarf raun-
ar meira en meðal ósvífni til þess að
kasta slíku framan í mörg humjruð
manna (jafnvel þó blaðið sé látið flytja
það til þess að dilla ritstjóra sínum),
ekki sízt þegar skamt er að leita til
þess að finna meiri starfsmann á þingi
en S. H. er og honum mikilhæfari á
flesta grein. Þvf ekki verður því mót-
mælt, að ólíku er saman að jafna, því
er síðasti þingmaður Akureyrar kom
í framkvæmd og því er sá núverandi
hefir afrekað enn þá. Nægir að benda
á styrk til hafnarmálanna, hafnarbryggju
og skipakvíar, gufuskipaferðanna um
Eyjafjörð, iðnskólans á Akureyri, er
Magnús Kristjánsson útvegaði kjördæmi
sínu meðan hann var fulltrúi þess á
þingi og er þó þar að auki ýmislegt
er hann var forgöngumaður að og
meir var til þjóðarþarfa 1' heildinni,
svo sem Siglunesvitinn, lög um inn-
lendan brunabótasjóð, breyting á lög-
um um atvinnu við siglingar, sem hata
haft afarvíðtæka þýðingu fyrir sjáfar-
útveg landsmanna, og ýmislegt fleira.
Virðist það þó koma úr hörðustu átt
að »N1.« sé að draga dár að Sigurði
sínum með því að láta sér annað eins
»um munn fara« eins og það að Akur-
eyri eigi ekki völ á »starfhæfari þing-
manni« en honum!
En eitthvað verða »Kaupar« að skrifa
til þess að fylla »N1.«
Sannleiksvitnið Hann var á ferðinni í
Ingimar Eydöi. »N1-« hér um daginn
” út af »traustsyfirlýs-
ingunni* til þingmannsins sem sagt
var að hann hefði verið látinn flytja á
»þingmálafundi« þeirra félaga.
Hann segir það ósannindi að þing-
maðurinn hafi »staðið fyrstur upp,
mælt eindregið með henni og greitt
henni fyrstur atkvæði* nefnilega traust-
yfirlýsingunni til sjálfs sín!
Það eru þá sennilega ósannindi
lfka, að S. H. hafi samið traustsyfir-
lýsinguna sjálfur, skrifað hana sjálfur,
afhent Ingimar hana sjálfur og sagt
honum sjálfum að lesa hana upp.
Líklega lygi líka!
Ingimar ætti að gefa upplýsingar
»sannleikans« vegna um það atriði,
við tækifæri.
Annars hefði það verið einfaldast
fyrir Ingimar að snúa sér beint til
»Gjh.« um daginn og fá það tii þess
að leiðrétta mishermið. Það hefði tafar-
laust gert það. Og með því hefði hann
enn fremur bezt náð tilgangi sínum
með það að leiða »sannleikann« í ljós.
— En þá hefði reyndar ekki orðið
eins gott tækifærið að nudda sér upp
við þingmann »þingmálafundarins«,
með því að reyna að móðga »Gjh.«
Kvenréttindamálið og Ingólfur,
(Niíurl.)
Þá er að minnast á reynsluna, sem
karlmenn eingöngu eiga að hafa öðl-
ast. Þegar talað er um reynslu ein-
staklingsins, mun vanalega vera átt
við þann lærdóm og þá lífsskoðun,
sem hann hefir dregið saman og til-
einkað sér af hinum ýmsu viðburðum
í lífi hans. Á líkan hátt mætti segja
um þjóðirnar, að reynsla þeirra bygg-
ist á æfisögu þeirra. Hin stjórnarfars-
lega reynsla þá einkum á stjórnarsög-
unni. Sá arfur þekkingar og reynslu,
sem þjóðunum hefir þannig smámsam-
an safnast, hlýtur að vera jafn að-
gengilegur fyrir alla, sem vilja til-
einka sér hann, áh nokkurs tillits til
kynferðis. — Hitt er annað mál að vera
kann að konur almennt hafi hingað
til minna hagnýtt sér þenna arf en
karlmenn. En það sannar ekkert um
hæfileika þeirra í þessu efni. Flestir
eru svo gerðir, að þeir hafa minni á-
huga á þeim málutn, sem liggja al-
gerlega fyrir utan verksvið þeirra. —
Konur hafa til skamms 'tíma undan-
tekningarlítið verið útilokaðar frá stjórn-
málum, og væri því ofureðlilegt að á-
hugi þeirra væri daufur. Þó get eg
fullvissað ritstj. um, að margar kon-
ur hér á landi, munu hafa fylgst með
viðburðum þeim, er gerst hafa, í póli-
tíska lífinu á seinni árum, með engu
minni áhuga en karlmenn.
Þá kem eg að þriðja atriðinu, sem
er það að þjóðfélaginu á að vera hætta
búin af framgangi málsins. Ritstj. rök-
styður þetta þannig, að þegar konur
séu alment farnar að gefa sig að stjórn-
málum, munu þær vanrækja heimilis-
störfin. Til þess að’sýna hvllíka fjar-
stæðu ritstj. fer með, er nauðsynlegt
að gera sér grein fyrir,, hve miklum
tíma, mestur hluti núverandi alþingis-
kjósenda, eyðir til þeirra starfa. Eins
og kunnugt er, er vanalega kosið til
alþingis sjötta hvert ár, og .eftir nú-
gildandi lögum er ómögulegt að kjós-
endur þurfi að eyða meira en einum
degi í hvert skiíti til að neita kosn-
ingarréttar síns. Auk þess þurfa menn
að afla sér þeirrar þekkingar á vel-
ferðarmálum þjóðarinnar, sem er nauð-
synleg til að geta myndað sér sjálf-
stæða skoðun á þeim. Alþingistfðindin
og dagblöðin munu einkum vera þeir
brunnar sem ausið er af, en ýkjulaust
mun það vera, að flest heimili á Iand-
inu mundu standa svipað að vígi og
nú, þó húsmæður verðu viðlíka mikl-
um tíma til að kynna sér þessar heim-
ildir eins og menn þeirra gera.
Ekki má heldur gleyma þingmála-
fundunum, þeir eru líka tímaþjófar.
En lakast er að þeir munu þegar vera
orðnir það í bæjunum, því þar trúi
eg konur séu ekki farnar að horfa í
að borga 25 aura til að komast inn,
og hlýða á mál manna, þó þær hafi
ekki kosningarrétt.
Þó yrði kjörgengisskyldan óneitan-
lega ennþá vafningasamari. Á alþingi
eiga 40 menn sæti, og mun nóg að
gera ráð fyrir að þar af yrði helm-
ingur konur. Hugsið ykkur 20 konur
af öllu landinu! Hvflíkur voði! Ef til
vill yrðu nú fæstar af þeim húsmæð-
ur, því það veit ritstj. eins og aðrir,