Gjallarhorn - 30.03.1911, Side 2

44
OJALLARHORN.
V.
KOLASKIPI
á eg von á á morgun. Geta því bæjarbúar fengið keypt
kol á bryggjunni meðan verið er að losa skipið, fyrir aðeins
futfugu kr. fonnið.
Kolin eru afSÖMUTEGUND og pau er eg seldi
síðastliðið sumar.
„Kolaverzlunin Tordenskjold“.
Útgerðarmenn.
Sendið mér í umboðssölu með »Jörundi« allskonar aukfiski sem þið viljið selja.
Sjómenn.
Komið með alt ykkar aukfiski til mín í sumar. Eg borga ykkur í peningum
eða öðruj’sem þið þarfnist.
Bændur.
Snúið ykkur til mín með öll ykkar fiskkaup. Allar afurðir teknar sem borgun.
Vinsamlegast.
Eggert Einarsson.
Guðm. Friðjónsson
í leikhúsinu.
Eg stend efst í leikhúströppunum
utan við dyrnar. Fólkið streymir að
og ryðst inn. Rétt eins og pólitískur
æsingafundur væri á terðinni. Það er
þó ekki. Og fólkið sjálft sýnir að það
er ekki. Of fáir kjósendur á ferðinni
til þess. Allur þorrinn eru »yngri«
menn, fjörlegir, skarplegir. Og svo
litfrfðar blómarósir, einþykkar á svip
eins og dúfur, en með bylgjandi barm-
inn af löngun og lífsþrá í laumi. —
Og svo dálítið af eldra fólki, körlum
og konum.
— Hvern fjandann á nú að gera
þarna, kallaði einhver náungi neðan
af götunni.
— Guðmundur Friðjónsson heldur
fyrirlestur, var svarað uppi á tröpp-
unum.
Þegar leikhúsið var að verða fult
og menn byrjaðir að hverfa frá vegna
þrengsla, tróð eg mér inn. Eg komst
nær alla leið inn að leiksviðinu og
gat holað mér niður í sæti.
Leiktjaldið var ekki dregið fyrir,
heldur blasti alt leiksviðið galopið við.
Ekki var það eins og það átti að
vera. Og svo skaut fyrirlesaranum
upp meðal áhorfenda. Hann gekk upp
á sviðið, yfir það og á bak við það.
Annar maður kom á eftir honum og
var að ganga af og til fram og aftur
um sviðið, þangað til fyrirlesturinn
byrjaði.
Næst þegar G. F. heldur fyrirlestur
og hefir jafn gott húsrúm og hér, á
hann að láta draga leiktjaldið fyrir
áður en húsið er opnað, og ekki að
láta draga það frá og ekki að sýna
sig áheyrendum, fyr en hann er þess
albúinn að ávarpa þá og hefja erindi
sitt. Og allra sízt að láta aðstoðar-
mann sinn vappa um sviðið framan
við áheyrendur áður en hann byrjar.
Eg tek þetta fram af því, að fyrir-
lesaralist Guðmundar er svo sönn, að
augað heimtar hið ytra form. Og þeg-
ar hægt er að fullnægja því, er sjálf-
sagt að gera það.
Eg hafði ekki »heyrt« G. F. fyr en
í þetta sinn og var forvitinn. Nú kom
hann fram, gekk að altarinu, óhikað
látlaust og snyrtilega, og tók til
máls. Kvaðst vera kvefaður (áem var
satt, en ekki ræðumanns-látalæti) og
illa fyrir kallaður. Og þó talaði hann
nær tvær klukkustundir, alt af með
jöfnum rómi og án þess hann sýndist
þreytast.
Fyrirlesturinn var »góður«, í venju-
legri merkingu þess orðs. Efnið gott,
orðaval vandað og vel flutt. Mér fanst
efnið vera þetta: Ef þú lærir að vinna,
svo að þú finnir ánægju í vinnunni,
þá ert þú sæll. En á yfirborðinu var
efnið alt annað, þar inest um skáld-
skap, skáldaskoðanir og skáldaáhrif.
Og svo segi eg ekki meira um það.
Fyrir eitthvað 3 árum heyrði eg
Paul Singer, jafnaðarmannaoddvitann
þýzka, sem nú er nýdáinn, halda fyr-
irlestur fyrir skoðanabraéðrum sínum.
Það var í Berlín, og áheyrendur hans
voru 4—5 þús. manna. En svo var
hljótt um þá, meðan hann talaði, að
eg heyrði hvert orð þangað sem eg
var, yzt í mannhringnum. Og þó tal-
aði Singer ekki hátt, en stilt og
greinilega.
Það var Singer, sem mér datt í
hug þegar eg heyrði og sá Guðmund
á Sandi sem fyrirlesara. Hann var
stiltur og prúður eins og Singer.
Raddarfall hans óhikað, liðugt og
hljómmikið eins og hjá Singer. Og
allir þögðu meðan Guðmundur hélt
sína löngu ræðu, svo heyra hefði
mátt flugu an/da — eins og hjá
Singer. — Singer lifði með ríkri
þjóð, og mælska hans* ruddi honum
svo veginn, að nær tvær miljónir
manna íylgdu honum til grafar, þegar
lík hans var jarðað, og má af því
marka fylgi hans, auk annara gæða
er hann naut, — en Guðmundur er
íslendingur og lifir með íslendingum,
og hefir líklega ekki annað gagn af
mælsku sinni en ánægju er fylgir því
að geta skemt öðrum og stytt þeim
leiðindastundir.
Einu sinni var mér sagt, að G. F.
» ges ikuleraði eins og apaköttur«
þegar h’nn talaði. Það» er ósatt.
Þvert á móti eru líkamshreyfingar
hans svo náttúrlegar, að maður gæti
hugsað að hann hefði horft á ýmsa
fræga crlenda fyrirlesara og valið sér
þar fyrirmyndir. Hann stendur að
mestu 1. yr og er ekki alt af að benda
framan í áheyrendur, eins og mörg-
um íslenzkum ræðumönnum hættir
til. Höfuðleðrið eitt er að eins dá-
lítið á ferðinni, svo mér duttu í hug
viprurnar á andlitinu á Georg Brandes.
Og þeim »kæk« má Guðmundur halda
óhræddur.
Eitthvað var það reyndar fleira,
sem eg ætlaði að segja, efi nú slæ
eg botninn í.
Steindórr.
Aths. Grein þessi hefir legið lengi hjá
»Gjh.< sökum rúmleysis.
Ur dagbók ferðamanns
um JWiðjarðarhafið.
Merkileg er umgerð þessa vínbláa
spegils! Hann er bryddur Spáni.Frakk-
landi, ítalfu, Grikklandi Gyðingalandi,
Egyptalandj, Arabíu og Afriku Vér
sjáum ættjarðir Faraónna, Mósesar,
Jesú, Móhammeds, Alexanders, Cæsars,
Hannibals og Napoleons. Vér siglum
gegnum trúarbrögð og lögmál, listir
og bókfræði, sem stjórnað hafa, og
enn stjórna heiminum. Hér voru Móses-
bækurnar, sálmarnir, Jobsbók og guð-
spjöllin, grísku sjónleikirnir, Kóraninn,
Þúsund og ein nótt, fræði Rómverja,
listir Itala og Don Quixoté. Hvað
nema Shakespeare vantar að hér finn-
ist hið snjallasta, sem saman hefir ver-
ið sett frá bezta kafla Hómers til 13.
kap Korintuborgar fyrra bréfsins? Við
förum fram hjá Rómaborg, Aþenuborg,
Alexandríu, Jerúsalem og Meska, og
gegnum bláa bandið, sem tengir sam-
an mesta ríki allra hinna — ríki Breta.
Hver sá sem fer yfir þetta haf og
kannast ekki við þessi undur, er ekki
bóklæs maður. Hér slær sögunnar
hjarta. M. J.
t
Þorgrils griallandi.
Þess gleymdist að geta við grein hans í
síðasta blaði, að hún var í fyrstu samin
handa „sveitarblaði". Það hefir lengi tíðkast
í flestum sveitum Þingeyjarsýslu, að halda
úti skrifuðum „sveitarblöðum", og flytja þau
oft ýmsar góðar ritgerðir og hugvekjur.
Akureyrarlíf.
11.
ísinn á Pollinum.
Pollurinn lá spegilsléttur. Svo kom
Frosti og lagði á hann þykka húð,
glerhála og gljáandi. Nokkrar nætur
vann hann kappsamlega að því að
gera hana sterkari og sterkari. Og
svo einn góðan veðurdag, var orðið
krökt af fólki á skautum á ísnum, alla
leið frá Oddeyrartanga, í austur og
vestur, og inn að Leiru.
ísinn hélzt óskemdur f rúma viku.
Logn og veðurblíða var á hverjum
degi og hverju kvöldi og hverri nóttu.
ísinn veitti mönnum margar ánægju-
stundir.
Það var gaman að vera t. d. á
instu hafnarbryggjunni og horfa á
fólksgrúann, sem var að skemta sér
í sólskininu og hlusta á bumbuslátt
og lúðrahljóm hornleikaraflokksins.
»Skautafélag Akureyrar« fékk horna-
flokkinn til þess að leika á lúðra sfna
úti á' fsnum og mannfjöldinn safnað-
ist saman í kringum þá félaga, þang-
að til ísinn ætlaði að svigna undan!
Hefði nú alt farið á kolgræna kaf!
— Þá hefði gamanið gránað. — —
— Mest var þó alt af umferðin,
þegar fór að líða á kvöldin, bæði í
tunglsljósi og tunglsljósleysi.
Vfða voru bekkir, sem hægt var að
setja sig niður á og hvíla sig. En ekki
voru þeir alt af við hendina og þá
var ekki um^annað að gera, en leggja
sig á svellið. Það var hreint og þokka-
legt! Og það gerðu margir, einn og
einn, tveir og tveir saman — og tvö
og tvö.
Eg og Hrólfur kunningi minn svif-
um langt austur á Poll, austur undir
land. Tunglið óð í skýum. Við vorum
að raula kvæði eftir Hannes Blöndal,
sem hann kvað á Akureyrarárum sín-
um um fsinn á Pollinum.
Austur undir landinu var umferðin
lítil. Fólkið, «em þangað var komið,
var orðið þreytt af ferðalaginu og
hvíldi sig. Þar voru engir bekkir. Ekk-
ert nema svellið kyrt og þögult.
>Klakahelsins hreini faðmur
hjarta mínu friðinn býður,
þar sem fallið blóm og baðmur
bera fræ til annars lífs<
kvað Einar Benediktsson.
Við Hrólfur snerum heim á leið og
reyndum að ónáða ekki neinn þar
austast á svellinu.
— Nú ætla eg að yrkja fallega
sonnettu bráðum og biðja Sigfús Ein-
arsson að gera hrífandi lag við, sagði
Hrólfur, — smellið, fallandi lag.
— Um hvað á sú að vera?
— Efnið . . . eitthvað á þessa leið:
Það sem guð hefir sameinað............
það sem sig hefir sameinað ... —
Ja . . það á maður að láta í friði.
Krákur.
Fiskiskipin
héðan frá Akureyri eru nú sem óðast að
leggja út. Nokkur þeirra eru þegar komin
vestur og suður fyrir land og fengu góða
ferð eftir því sem símfréttir segja. — „Gjh.'>
óskar þeim öllum góðrar ferðar, góðs afla
og heillrar heimkomu.
Prentamiðja Odds Björnssonar,