Gjallarhorn - 06.04.1911, Blaðsíða 2

46
GJALLARHORN.
V.
yUþingi.
Rvík 2/4.
Gæzlustjóra landsbankans kaus
efri deild í dag í stað Kr. Jónsson-
ar ráðherra og hlaut Jón Ólafsson
alþm. kosningu, svo hinir ólöglegu
gæzlustjórar Björns Jónssonar munu
nú alveg vera úr sögunni. „Björn-
ungar'' í efri deild greiddu atkvæði
Jóni Gunnarssyni samábyrgðarstjóra,
sem er annar af þeim gæzlustjór-
unum, er Björn fékk síðast, til þess
að takast embættið á hendur, eftir
að þeir Jón Hermannsson skrifstofu-
stjóri, Hannes Porsteinsson alþing-
isforseti, séra Guðm. Helgason o.
fl. höfðu afsagt að gegna því, ólög-
lega kvaddir til þess.
Frestun bannlaganna. Sig-
urður Stefánsson frá Vigur flutti í
gær í efri deild frumvarþ um frest-
un á framkvæmd á lögun um að-
flutningsbann á áfengi. Hann tók
fyrstur til máls og hélt langa ræðu
og snjalla. Kvað frestunina vera ó-
hjákvæmilega vegna fjárvandræða,
og vegna þess, hvernig allur fjár-
hagur landsjóðs væri nú orðinn.
Menn hefðu átt von á að Björn
Jónsson fyrv. ráðherra mundi reyna
að koma með frumvarþ fyrir þetta
þing, er bætti úr vandræðunum og
sem hefði einhvern ábyggilegan
gjaldstofn að bakhjalli, er gæti kom-
ið í stað áfengistollsins. Fór yfir-
leitt þungum orðum um fjármála-
stjórn B. J. Umræður urðu æstar.
Temþlarar (stórstúkan?) hótuðu að
þeir mundu reyna að fella alla frá
kosningu við næstu þingkosningar,
er ekki vildu styðja að framkvæmd
bannlaganna og hleypti sú hótun
mjög »illu blóði" jafnvel í þá þing-
menn, sem annars vor’u bannlögun-
um fylgjandi. Nefnd var síðan sett
í málið og hlutu kosningu:
Sigurður Stefánsson,
Lárus H. Bjarnason,
Steingrímur Jónsson,
Stefán Stefánsson skólameistari,
Sigurður Hjörleifsson.
í Reykjavík eru miklar æsingar í
í dag út af málinu og ganga Temþl-
arar berserksgang milli þingmanna
að afla sér fylgis. Ekki þykjast menn
neitt vita enn hvernig endalok þess
verði.
(irundarþlnz.
Prestskosning fór fram á mánudaginn í
Grundarþingum. Porsteinn Briem fékk 8ó
atkv. Jónmundur Halldórsson 74 atkv. og
Sigurður Guðmundsson 14 atkv. — Það
hafði verið ráðgert um það, þegar í sumar
í sóknunum að kjósa Þorstein Briem og
áttu menn því von á að hann fengi allan
þorra atkvæðanna. Nú fór svo að enginn
fékk helming greiddra atkvæða og er því
kosningin ógild, svo stjórnarráðið veitir
embættið eftir eigin geðþótta. Biskup kvað
halda Þorsteini Briem fast fram, enda er
hann efnismaður sagður.
Aflabröítð.
Um helgina var allgóður síldarafli í lag-
net hér á innfirðinum.
Gestir í bænum.
Séra Árni Jóhannesson í Grenivlk, séra
Sigurður Guðmundsson á Ljósavatni og frú
hans og Þórður Gunnarsson kaupntaður í
Höfða.
Sýs/ufundur Skagfirðinga
var haldinn á Sauðárkrók 27. febr.
—4. marz þ. á.
Á íundinum gerðist þetta meðal
annars:
Ullarmat. Framlagt var erindi frá
kaupmönnum í sýslunni um að sýslu-
nefndin beittist fyrir því að skipaðir
yrðu ullarmatsmenn til tryggingar
nægilegrar vöndunar vöru þessarar
og þar af leiðandi aukinnar verð-
hækkunar á erlendum markaði. Um
þetta málefni samþykti sýslunefndin
svohljóðandi ályktun:
»Sýslunefndin viðurkennir þýðing
þessa málefnis og telur mjög æski-
legt, að ullarmat komist á um land
alt á sama hátt og fiskimat, þannig
að varan verði flokkuð vandlega af
lögskipuðum matsmönnum og undir
umsjón þeirra pökkuð niður og merkt
eftir gæðum, en álítur að ekki sé
auðið fyrir sýslunefndina að taka að
sér málið, heldur þurfi þar til full-
tingi löggjafarvaldsins. í tilefni af
þessu skorar sýslunefndin á alþingi
að setja þegar á þessu þingi lög um
ullarmat, og felur þingmönnum kjör-
dæmisins mál þetta til frekari fyrir-
greiðslu.«
Drangey. Framlögð var skýrsla um
fuglaveiðar við eyna vorið 1910, er
sýnir að þar hafa veiðst 70386 fuglar.
Símamálefni. Skorað var á lands-
símastjórnina að hlutast til um að
símastöð verði sem fyrst stofnsett á
Hraunum í Fljótum.
Ennfremur var samþykt að skora á
alþingi og stjórn landsins að létta al-
gerlega af hlutaðeigandi hreppafélög-
um og af sýslufélaginu öllum kostnaði
við starfrækslu talsímastöðva í sýsl-
unni, með því að nefndin lítun svo
á, að allur slíkur reksturskostnaður
ætti eðlilega að hvíla á landssjóði,
sem er tekjutakandinn.
Verðlaun úr Rœktunarsjóði. Mælt
var með verðlaunaumsóknum frá þess-
um mönnum:
a. Stefáni Sigurgeirssyni bónda í
Hvammi; •
b. Baldvin Friðrikssyni bónda í
Héraðsdal;
c. Ólafi Sveinssyni bónda á Starra-
stöðum;
d. Jónmundi J. Halldórssyni presti
á Barði;
e. Jóni Björnssyni bónda á Ög-
mundarstöðum.
Fjárkláðaskoðun. Samþykt var að
sameina búfjár- og kláðaskoðun á
komandi vori eins og gert var í
fyrra, og skyldu til búfjárskoðunar
valdir menn, sem gegnt hafa fjár-
kláðaskoðun eða hafa sérstaka þekk-
ing á kláðanum.
Rœktunarfélagið. í tilefni af erindi
frá Ræktunarfélagi Norðurlands um,
að félagið taki að sér mælingu á jarða-
bótum búnaðarfélaganna og að veita
nauðsynttgar leiðbeiningar í jarðrækt
gegn i kr. ársgjaldi frá þeim búnað-
arfélagsmönnum, sem ekki eru með-
limir Ræktunarfélagsins, og 50 aura
ársgjaldi úr sýslusjóði fyrir hvert býli
í sýslunni, var samþykt svofeld ályktun:
»Þrátt fyrir það, þótt tilboð Rækt-
unarfélagsins sé á ýmsan hátt allálit-
legt, sér sýslunefndin sér eigi fært að
sinna því í þeirri mynd, sem það er
komið fram, en hinsvegar samþykkir
sýsluneíndin, að gefa hreppsnefndun-
um í öllum hreppum sýslunnar heim-
ild til að Ieggja sem svarar 50 aura
gjald á hvert grasbýli í hreppi hverj-
um um næstu 2 ár til Ræktunarfélags
Norðurlands fyrir mælingar á jarða-
bótum og leiðbeiningar viðvíkjandi
jarðrækt.«
Bryggjubygging á Sauðárkrók. Sam-
þykt var að skora á alþingi, að veita
að minsta kosti 6000 kr. til bryggju-
gerðar á Sauðárkrók á næstu fjár-
lögum.
Fjármarkamálið. Á fundinum lágu
fyrir álitsgerðir úr hreppum sýslunnar
um fyrirhugaða breyting á fjármarka-
löggjöfinni samkvæmt tillögum búnað-
arþings 1909. Um málefni þetta var
samþykt svohljóðandi tillaga:
»Vegna undirtekta þeirra, er fjár-
markamálið hefir fengið í flestum
hreppum sýslunnar, sér sýslunefndin
sér eigi fært að æskja breytinga á
því fyrirkomulagi, sem nú er, að öðru
leyti en því, að lög verði sett, er
banni allar soramarkanir á sauðfé að
haustinu.*
Fjárveitingar ár sýslusjóði: Til sýslu-
bókasafns 200 kr., til sundkenslu 240
kr., til sjúkrahússins á Sauðárkrók
1200 kr., til sauðfjárkynbótabúsins á
Nautabúi 100 kr., til vegamála 1100
kr., til brúamála 500 kr., til drag-
ferjuhalds 150 kr., til talsímastöðvar
á Sauðárkrók 100 kr., til 100 ára af-
mælishátíðar Jóns Sigurðssonar 75 kr.,
til afborgana og vaxta af lánum 519 kr.
Sýslusjóðsgjald 1911 var ákveðið
5000 kr.
Verðhækkun á tóbaki
í vændum?
Fæstir hafa hugmynd um hvílík ó-
hemja það er, sem heimurinn fram-
leiðir og brúkar af tóbaki yfir árið.
Á Englandi er tóbak feiki-dýrt, enda
er það engin smáræðis fúlga, sem
þeir brenna þar upp í tóbaki. Eftir
því, sem eg hefi séð, þá er það sam-
tals í vindlum 5 milj. sterlingspunda,
í »Cigarettum« 9 milj. sterlingspunda,
í tóbaki 11 milj. sterlingspunda =
25 milj. sterlingspunda, eða c. 10
kr. á mann
Samvinnufélagsskapur á milli tó-
baksframleiðenda í Ameríku er í
vændum, eftir þvf sem stendur í
»Neue Badische Landezeitung*. Þar
er sagt frá þvf, að tóbaksbændur í
Kentucky , Vestur - Virginia, Ohio,
Indiana og Missouri séu að mynda
félagsskap sín á milli og ætli sér að
mynda einn sameiginlegan forða af
uppskerunni í haust, og jafntramt
ætli þeir að koma sér saman um að
takmarka sáningu á tóbaki til næsta
árs, eða hafa eftirlit með framvegis
hve miklu sé sáð, svo framleiðslan
verði ekki meiri en svo, að þeir geti
ráðið verðinu á tóbakinu. Verði af
þessu er gert ráð fyrir að félags-
skapurinn komi til með að telja sem
meðlimi um 100,000 tóbaksbændur,
sem hafi 300 miljón punda meðaltals-
uppskeru á ári, og er talið óhjá -
kvæmilegt að tóbak hækki í verði og
það að mun, ef verði af félagsskapn-
um, sem blaðið telur engan efa á.
P.
Jón Sigurðsson.
Bautasteinn á Rafnseyri.
Vestfirðingar sækja um 1500 kr.
styrk til alþingis, til þess að reisa J.
S. bautastein á fæðingarstað hans,
Rafnseyri. Áætlað að steinninn kosti
3000 kr. en helminginn ætla þeir að
fá með frjálsum samskotum. »N. Kbl.«
segir að aðalhugsunin sé að á bauta-
steininn »verði festur eirskjöldur með
sverði á bak við. í skjaldarbólustað
verði andlitsmynd af Jóni«. Við af-
hjúpunina verði haldin almenn hátíða-
samkoma, haldnar ræður og sungin
kvæði. Aðalkvæðin og lögin við þau
nÝ- Og þjóðminningarhátíð ennfremur
ráðgerð 1' sambandi við samkomuna.
Einar Jónsson smíðar skjöldinn.
Ráðgert að bautasteinninn verði full-
ger 17. júní og afhjúpunin fari þá
fram.
Þingmaður Akureyrar
í höfuðstaðarblöðunum.
„Síðan talaði Sig. Hjörleifsson,
(umr. um rannsóknarnefndarskipun í
e. d.) mælti með breytingartillögu
sinni og sagði það með 5000 orðum,
sem hann hefði getað sagt með 5
orðum.“ („Ingólfur" 23. febr.)
„Pessi smárœða er Sig. Hjörleifs-
son hélt var öll i þeim dúr (o: per-
sónulegar slettur). Pað er fyrsta ræð-
an er vér höfum heyrt til hans. Ef
hann getur ekki talað þingmannlegar,
vœri gustukaverk fyrir flokkinn og
aðra, að gera hvað auðið er til þess
að hann tali ekki oftar. Pað var
hörmulega bágborin rœða.“
(„Þjóðólfur“ 24. febr.)
„Sig. Hjörleifsson talaði á eftir
Lárusi H. Bjarnason og kom þá fram
með alt hið sama sem „Isafold“ flutti
11. þ. m. og átti að vera vitnisburð-
ur frá núverandi bankastjórn gegn
gæzlustjörunum. “
(„Lögrétta“ 18. marz.)
Leikhúsið.
Að öllu forfallalausu verða nú sýndir um
helgina Ieikir þeir, ei getið er um í síðasta
blaði, að verið væri að æfa.
Til Reykjavíkur
fóru snöggva ferð með e/s „Leslie" þeir
Einar Finnbogason fiskimatsmaður, Þorvald-
ur Sigurðsson kaupmaður, Björgvin Jóhanns-
son verzlunarmaður, Sigurður Sumarliða-
son skipstjóri.
Nýtt flutninsrasklp
verður að forfallalausu á ferðinni hér um
Eyjafjörð í sumar, og er það verzlunin
„Edinborg" (verzlunarstjóri Guðm. Jóhann-
esson), er heldur því úti. Það á einnig að
fara til Ólafsfjarðar og Siglufjarðar og mun
Sérstaklega taka fisk til flutnings þaðan,-
Skipið er nú í Reykjavík, en Ásgr. Guð-
mundsson skipstjóri fer þangað næstu daga,
til þess að sigla því hingað. Það er vandað
vélarskip og heitir „Victoria".
Stórt hænuetrz.
Steinmóður Þorsteinsson í Krossanesi
sýndi „Gjh." nýskeð hænuegg sem var 21V2
kvint að þyngd.