Gjallarhorn - 06.07.1911, Qupperneq 1

Gjallarhorn.
Ritstjóri: Jón Stefánsson.
» » « » « »■> « •••»•»•»****••***•«••«•*•••
••••••••••••••••
V, 29.
Akureyri 6. júlí.
••••••••»
• «•••«•••» «-♦ ••••••• •• • • • • • • • •■• • • ••••••••••••••••>«tttt
é
1911.
••••••••«•••••••••••••••••••
Friðarfáninn.
Pér bláðamenn, sem mótið lýðsins vilja,
og miklu ráðið, hverja leið hann fer, —
þér verðið um fram alt að læra’ að skilja,
hve ábyrgð sú er stór, er hafið þér:
Pér getið lýðinn leitt í dauðans voða,
en líka’ i gœfu’ og friðar morgunroða.
Pér hafið einatt hert að lýðsins böndum
og heimsku alið, siðum þjóða sþilt,
og bölvun orðið lýðum bæði’ og löndum,
frá Ijóssins braut i myrkur þjóðir vilt,
og blöðin gert að fláum friðarspilli
i fárra sveit og heilla þjóða milli!
En einatt lika leitt til sátta’ og friðar
og léð þeim veika trausta styrktarhönd.
Með degi hverjum vaxa völdin yðar
svo vítt sem menning fer um höf og lönd.
Pví kveð eg yður til þess, friðarfána
sem fyrst og hœst að taka’ á stefnuskrána.
Upp, upp með friðarfánann, góðir hálsar,
sem frelsismerkið bera viljið hátt!
þvi engar þjóðir fyrri verða frjálsar
en friður ríkir hjá þeim, kyrð og sátt.
Pá fyrst er krafta allra unt að neyta,
i orði’ og verki sér til góðs að beita.
/ alheimsfriðar fylking kveð eg alla,
sem finna hjá sér þrá til nokkurs göðs!
Og orðsins menn eg einkum vildi kalla,
sem eldinn helga geyma sögu’ og Ijóðs,
að vekja’ og glæða viljann allra þjóða
til vegs og sigurs friðarstarfsins góða!
Guðm. Guðmundssoq.
(Kvæði það, er hér fer á undan, er þriðji og síðasti kafli
af kvæðinu Friðarfáninn í kvæðasafninu »Friður,á jörðu< eft-
ir Guðm. Guðmundsson. — »Gjh.« hefir ekki verið send bók-
in til umsagnar, en getur þó ekki stilt sig um að geta þess,
að það vill mæla hið bezta með henni og eggja lesendur
sína á að kaupa hana.)
Vélarbátapóstferðir
um EyjafjörB.
Fjármálanefndii).
Milliþinganefndin, sem svo heitir,
er nú sest á rökstóla í Reykjavík.
Verksvið nefndarinnar sést að nokkru
leyti af þingsályktuninni um skipun
hennar, er hljóðar svo:,
»Alþingi ályktar að skora á lands-
stjórnina að skipa 5 manna nefnd,
til þess að taka til íhugunar fjármál
landsins, sérstaklega:
1. Að rannsaka með hverju móti til-
tækilegast sé að auka tekjur lands-
sjóðs, og í sambandi við það,
hvort heppilegt væri að landið
hefði einkasölurétt á nokkrum
aðfluttum vörum, svo sem tó-
baki, steinolíu, kolum o. fl.
2. Að íhuga bankamái landsins og
önnur peningamál, er standa í
sambandi við þau, þar á meðal
á hvern hátt hagkvæmast verði
að stofna fasteignaveðbanka og
útvega markað fyrir íslenzk verð-
bréf.
Fjórir nefndarmanna skulu kosn-
ir af sameinuðu þingi með hlut-
fallskosningu, en landsstjórnin nefn-
ir sjálf til einn þeirra, og skal hann
vera formaður nefndarinnar.
Kostnaður við nefndina greiðist
úr landssjóði. Aðstoð við nefndar-
störfin, svo og útgjöld til þess að
útvega nægar upplýsingar, teljast
til kostnaðar við nefndina.
Nefndin skal senda landsstjórn-
inni tiliögur sínar svo fljótt, sem
hún fær því við komið, og þau
lagafrumvörp, er hún kann að sem-
ja um þessi efni, en landsstjórnin
leggi fyrir alþingi svo fljótt sem
unt er þau af frumvörpum þess-
um, er hún aðhyllist.«
Landritari er formaður nefndar-
innar, sem sjálfsagt var, eins og
áður hefir verið skýrt frá hér í blað-
inu, ásamt því hverja þingið kaus í
hana. Af þeim kumpánum er Agúst
Flygenring fjármálamaður mikill,
hefir þar praktiska þekkingu í bezta
lagi, duglegur og hagsýnn útgerð-
armaður og kaupmaður, sem hann
hefir verið í mörg ár. Hannes Haf-
stein hefir víðtæka þekkingu á þeim
svæðum — fjármála — sem flestum
öðrum. Um þá meðlimi nefndar-
innar, sem Sjálfstæðisflokkurinn
kaus, er líklega bezt að vera fáorð-
Ur, því fæstir munu skilja hvað þeir
hafi þar að gera. Ritstjórinn hefði
getað skýrt frá í blaði sínu, hefði
hann haft einhverjar tillögur í þessa
átt, er vit væri í, og því ekki þurft
áð grafa pund sitt í jörðu, og af
fjármálaritsmíðum hins nefndar-
Uianns Sjálfstæðisflokksins verður
^kki séð að hann eigi nokkurt er-
'ndi í nefndina.
Raunar var það bæði ómynd og
^þarfi af þingmönnum, að kjósa
ekki menn utan þingsins í nefnd-
ina. Bezt hefði hún verið skipuð
svo, að í henni hefðu átt sæti, auk
formannsins: kaupmaður, bóndi,
útvegsmaður og iðnaðarmaður, og
nóg er auðvitað hæfra slíkra manna
utan þingsins. En það er eins og
báðir flokkar þingsins hafi verið
samhuga í því að réyna að setja
bitlinga-blæ á nefndarskipunina með
því að troða í hana eingöngu þing-
mönnum — þeim sem næstir stóðu
pottinum!
— Eitt bendir nefndarskipunin
greinilega á — eitt, sem flestir vissu
reyndar áður, eða höfðu grun um,
en sem nefndarskipunin staðfestir:
Pað, að þetta land, þessi þjóð,
er komin í fjárhagsvandræði — ef
til vill fjárhagsógöngur. Horfurnar
eru auðvitað enn verri, en ástand-
ið er enn þá, þegar aðflutnings-
bannið er komið á, með tekjumiss-
inum, sem því fylgir.
Margt hefir auðvitað stuðlað að
því að reka fjárhag landsins í það
nauðungar-ástand, sem hann er
kominn í. Ráðsmenska Sjálfstæðis-
flokksins hefir orðið þjóðinni hryggi-
lega dýr. Óspilunin á landsfé var
gífurleg. Bitlinga-austurinn hams-
laus. Af öllu því sýpur nú þjóðin
í framtíðinni.
Að ógleymdu eftirlaunaendeminu,
sem ríður þjóðinni eins og mara,
og hefir riðið um fjölda ára, — en
ætti nú að fara að létta af.
Það er líka líkast því, eða hitt
heldur!
Nei, nú á »fjármá!anefndin« að
»finna út« einhverja nýja skatta,
sem unt sé að leggja á bak þjóð-
arinnar—henni »si sona« til stuðn-
ings við bakið! -—
VeOráttan
helzt enn þurviðrasöm, svo til vandræða
horfir. Þó rigndi dilítið í gærkveldi og nótt.
Alþingiskosningar.
ii.
Þess var getið í síðasta blaði, að
Ari Jónsson hefði verið að halda
fundi með kjósendum sínum í
Strandasýslu og fengið daufar und-
irtektir undir mál sín. Hann býður
sig þar fram aftur fyrir hið samein-
aða Sjálfstæðis-Landvarnarlið. Móti
honum verður fyrir Heimastjórnar-
menn, Quðjón Guðlaugsson kaupfé-
lagsstjóri í Hólmavík, gamall full-
trúi Strandamanna um fjölda ára,
og því reyndur þingmaður, greind-
ur og gætinn, er getið hefir sér
jafnan hinn bezta orðstír á þingi.
Tækist nú meira en í meðallagi
klaufalega til hjá Strandamönnum,
ef honum væri ekki vís kosningin.
Þess er réttast að geta, að Iausa-
frétt úr Reykjavík segir, að þar bjóði
sig fram, eða réttara sagt, verði boðn-
ir fram, af hálfu Andbanninga, þeir
Halldór Daníelsson yfirdómari og
meistari Guðmundur Finnbogason.
— »Gjh.“ telur fremur ólíklegt, að
fregnin geti verið sönn, jafnvel þó
bannlagagut'l L. H. Bjarnason muni
ef til vill veikja kjörfylgi hans með-
al ýmsra Heimastjórnarmanna.
Á ísafirði er fullyrt, að þar bjóði
sig fram Magnús Tortason bæjarfó-
geti í stað séra Sigurðar Stefánsson-
ar í Vigur, er ekki vilji nú gefa
kost á sér þar aftur. — Heimastjórn-
armenn á ísafirði eiga þar sérlega
álitlegt þingmannsefni, ef fáanlegt
væri til þess að gefa kost á sér, og
er það Ólafur Davíðsson verzlunar-
stjóri. Hann hefir setið á éinu þingi
áður og þótti þar mikið til hans
koma um margt. Hann er vitur mað-
ur og vel að sér, vel máli farinn
og röggsamur í öllu hátterni.
Um þær er „Gjh.“ skrifað:
. . . Ekki skil eg, hvernig þeir
menn hugsa sér að koma þeim á,
sem haja verið vottar þess, vetur
eftir vetur, að vikum saman hefir
verið svo mikið brim, að ólendandi
hefir verið á allri strandlengjunni
frá Arnarnesvík til Siglufjarðar, þótt
gott hafi verið að ferðast á landi
og menn hafi þar faríð allra ferða
sinna óhikað.
Pess eru tæplega nokkur dæmi,
að fannfengi hafi verið svo mikið,
að póstur hafi ekki komið fram ferð
sinni milli Akureyrar og Siglufjarð-
ar, og menn hafa jafnan getað treyst
því, að koma bréfum sínum með
honum á ákveðnum tíma.
Komist vélarbátapóstferðirnar á,
verður það alt í reikandi óvissunni.
— — Mér finst það ennfremur
ósanngjarnt, að taka póstferðirnar af
Hallgrími pósti Krákssyni, meðan
hann getur gegnt þeim — nema
eitthvað komi þá í staðinn. Hann
hefir nú verið póstur á þessum slæma
póstvegi yfir 30 ár og jafnan leyst
starfið af hendi með stakri samvizku-
semi og þrautseigju, en er nú að
verða ellimóður maður og endist
því tæplega mörg árin við það hér
eftir.
> Eg vona hlutaðeigendur hugsi
sig vel um, áður en póstferðunum
verður breytt svo, að vélarbátar taki
þær að sér. Það verða tóm óþæg-
indi og vandræði að því. — —
Práinn.
Aldarafmœli
Jóns Sigurðssonar.
Skrautrituð spjaldbréf
fást aðeins í bókaverzlun
•
Odds Björnssonar.