Gjallarhorn - 25.08.1911, Síða 1
GJALLARHORN.
Ritstjóri: Jón Stefansson.
• • ♦ ••
• •••••••• • •♦
V. 34.
- • •-•-•- •- • • • • • ♦-• ••♦• • • i
Akureyri 25. ágúst.
• • • • • ••••♦• ♦-»-» •
-»-»-»■ • ♦ • ••••••• • » • •
• • •-»-»
-»• • • • » • • •••• •• •••••• • • •'• •• •• ♦-•
J 1911.
• ••-••••• ••••••••••• • •• ••••••••
Lífsábyrgðarfélagið
„8 K A N DI A“.
Þar sem eg vegna vaxandi anna hefi sagt af mér umboðsmensku fyrir
lífsábyrgðarfélagið „Skandia" frá næsta nýjári, þá tílkynnist hér með
heiðruðum skiftavinum mínum, er hafa líftrygt sig í nefndu félagi, að
eftir þann tíma ber þeim að snúa sér til aðalumboðsmanns félagsins, hr.
kaupmatms Þórarins Guðmundssonar á Seyðisfirði, með borgun á ið-
gjöldum og alt annað er að félaginu lýtur.
Akureyri, 23. ágúst 1911.
0. C. Thorarensen.
að hver sá þingmaður fyrirgerði
endurkosningu, er notaði afstöðu
sína á þingi til þess að ná sér
í „bein“ úr landssjóði eða af opin-
beru fé þjóðarinnar, eins og tíðk-
ast hefir um ýmsa þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins.
Og því á að byrja við kosning-
arnar í haust og segja: Burt með
alla slíka.
Og til þess að sýna að hér sé
alvarleg hætta á ferðum og spill-
ing, ef ekki er rönd við reist í
tíma, verða nokkur dæmi tekin til
athugunar næst, svo menn geti
sjálfir dæmt.
»Raunin er ólýgnust.«
Heyrt hefi eg það fyrir vissu haft,
að af hálfu Heimastjórnarmanna verði
í kjöri við næstu kosningar Rögnvald-
ur bóndi Björnsson í Réttarholti og
Arni Björnsson prófastur á Sauðárkróki.
Þeir eru báðir mætir menn, samvizku-
samir og vinsælir f héraði.
Qestir í bænum.
Hannes Hafstein bankastjóri, Páll Stefáns-
son verzlunarerindreki, Kr. Blöndal frá Sauð-
árkróki, Ingibjörg H. Bjarnason kvennaskóla-
stýra í Reykjavík.
Víirslubiskupinn
herra Geir Sæmundsson hefir undanfar-
ið verið á vísitaziuferð um Eyjafjarðar-
prófastsdæmi.
Ojalddagi »Gjallarhorns«
var i. júlí síðastl.
Eyfirðingar, er það vilja, geta borgað
blaðið í verzlun Magnúsar á Grund.
Yfirleitt má borga blaðið með innskrift
í allar hinar helztu verzlanir á landinu.
Húnvetningar mega borga blaðið í verzl-
un G. Gíslason & Hay á Hvammstanga og
Carl Höepfners verzlun á Blönduósi,
Skagaströnd og Kálfshamarsvík.
Skagfirðingar í verzlun L. Popp og
Gránufélagsverzlun á Sauðárkróki.
Pingeyingar í »K. Þ.« ogörum & Wulffs
verzlanir — og
Múlsýslungar í Örum & Wulffs og Gránu-
félagsverzlanir.
»Sjálfstæðis«-þingmenn.
Bitar og beig.
Það er skamt síðan að regluleg
pólitísk flokkaskifting hófst á ís-
landi, og »brauðpólitíkusa«-stéttin
er því einnig ung enn þá.
Heimastjórnarmenn voru í meiri
hluta frá því er þingrœðið fékk
völdin og til þess snemma á árinu
1909. Á þeim tíma örlar ekki á
»brauðpólitíkinni«.
En 1909 komust Sjálfstæðismenn
til valda. Og upp frá því rekur
hvert endemið annað í þeim efn-
um.
Peir kepptust um að hagnýta sér
að vera komnir að völdunum, að
»kétpottinum», sem þeir höfðu kall-
að svö áður. Til þess hafði verið
barist og hamast, látlaust í mörg
ár, að ná sér í »bein« úr honum.
Til þess var slegið á allar við-
kvæmustu tilfinningar þjóðarinnar
1908 og leikið án afláts á þá
strengi, í nafni ættjarðarástar og
umhyggju fyrir velferð föðurlands-
ins!
Takmarkinu — ,kétpottinum‘ — varð
á þann hátt náð. Reir gráðugustu,
sem slysast höfðu inn á þingið,
röðuðu sér umhverfis pottinn og
lögðu höfuð sín í bleyti, hvernig
nú færi bezt á því að búa til
»bein«, svo að enginn þeirra yrði
afskiftur.
Rað skifti litlu þó þau »bein«
yrðu landssjóði dýr. Þó þau væru
dæmd og rænd af súrum sveita
alþýðunnar. Rað réði mestu að
þau yrðu sem veglegust að upp-
hæð og krónutali, sem þyngstur
sjóður í þeim vasa er þeim var
ætlaður staður.
Engan hefir víst órað fyrir því,
að »brauðpólitíkin« kæmist á svo
hátt stig sem hún hefir komist
þessi tvö ár, sem Sjálfstæðismenn
hafa ráðið lögum og lofum. Eng-
um getað hugsast að bitlingaaust-
urinn úr landssjóði og af opin-
beru fé í hvívetna, yrði jafn hams-
laus og raun varð á.
Enda sér þess merki. Fjármála-
ferill Sjálfstæðismanna má heita
blóði drifinn í sögu landssjóðs.
Alt uppetið og eytt.
Rví verður að taka í taumana,
örugt og eindregið. Þjóðin verður
að gjalda varhuga við að nokkur
af »brauðpólitíkusunum« verði kos-
inn á þing aftur. Þeir hafa auðgað
sig of mikið af opinberu fé, þó
ekki verði bætt á enn. Nú verður
að fá þá menn, er um annað
hugsa en að sjúga út fé af al-
mannaeign í sína eigin vasa. Rjóð-
in og landið þolir ekki slíka blóð-
töku lengur, og verður því að
kasta öllum lýðskrumurum nú við
kosningarnar.
Geta má því nærri, að Sjálfstæð-
ismenn geri það ekki með Ijúfu
geði, að hverfa frá »kétpotti« sín-
um.
Reir eru þegar byrjaðir núna á
sama laginu og þeir höfðu fyrir
kosningarnar 1908. Því að reyna
að blinda kjósendur, æsa og trylla
með Uppkastinu, sem þeir vilja
telja öllum trú um að smelt verði
á þjóðina, ef þeir fái ekki að sitja
kyrrir til þess að varna því.
En nú stendur þjóðin þeim mun
betur að vígi en 1908, að hún veit
hve mikið hún má byggja á orðum
Sjálfstæðismanna. Nú veit hún hver
árangurinn varð af öllu frelsisglamr-
inu í blöðum þeirra, ræðum og rit-
um þá. —Að hugsa annars um þann
vitlausa yfirboðsleik, sem ríkt hef-
ir á síðustu þingum. Flestir hafa
hrópað hástöfum: Frelsi! Frelsi!
Kvenfrelsi! Kosningafrelsi! Enginn
hefir þorað að stinga við fótum
með alvöru og mótmæla skrípa-
leiknum. Margir þegja, og hrista
höfuðin þungbúnir, en flestir eru í
kapphlaupi um að yfirbjóða hver
annan í því að losa öll bönd,
hverju nafni sem nefnast.
Og þó. í sömu andránni sam-
þykkja þeir og leggja á sig ein-
hver allra argvítugustu þrælalög
nútímans: Aðflutningsbannlögin víð-
frægu.
Hver skilur annað eins?
Petta varð óvart útúrdúr frá efn-
inu. Manni kemur ósjálfrátt í hug
hver vitleysan af annari, af þeim
sem liggja eftir síðustu þing, þessi
sem Sjálfstæðismenn hafa borið
hærra hlut á.
Hver ráð eru til þess að losna
við þenna óvinafögnuð, »brauð-
pólitíkusana«, og ráðlag þeirra á
búi þjóðarinnar?
Auðvitað það, að bægja þeim
frá þingsetu.
Það ætti að verða að fastri reglu,
föstu lögmáli í hugskoti þjóðarinnar,
Frá Skagfirðingum.
Veðrátta og grasvöxtur — Aflabrögð —
Pólitík — Af glötunarveginum — Þing-
mannsefni.
Sauðárkrók 14 ágúst.
Hér er viðburðafátt. Hver dagurinn
öðrum líkur, með norðan kuldastormi,
þoku og sjógangi, og verður ekki
annað hægt um tfðarfarið að segja á
þessu sumri en að í því sé allmikið
öfugstreymi, þar sem vorið alt, og
sumarið fram í júlímánuð, var svo
þurkasamt að gras gat ekki sprottið,
en svo komu miklir óþurkar í byrjun
sláttarins. Af öllu þessu horfði til stór-
vandræða með heyafla bænda. Fiski-
afli hefir verið íremur góður nú síðasta
hálfan mánuð, þegar gefið hefir á sjó,
og var eigi vanþörf á því eftir eitt-
hvert hið mesta aflaleysis vor, sem
komið hefir á Skagafirði.
Nú á tímum heyrist varla um póli-
tík talað. Menn eru uppteknir af ýms-
um búskapar- og heimilishugsunum og
svo eru menn að safna sannfæringu
og búa sig í kyrþei undir kosninguna
í haust. Eg vona að ávöxtur allra þeirra
hugsana verði góður, að þeir einir
verði valdir til þingtarar, sem vit og
viija hata á að láta ekki hina íslenzku
þjóð falla dýpra í »ánauð og svívirð-
ingu« en orðið er og beini henni út
af þeim >glötunarvegi«, sem fyrverandi
stjórn og undanfarandi þing hafa hrakið
hana út á,
Ráðherra Kr. Jónsson
kemur ekki hingað til Norðurlands í
haust eins og sagt hefir verið undanfarið.
Hannes Hafstein
fyrsti þingm. Eyfirðinga er að halda
fundi með kjósendum þessa dagana og
sækir þá fjöldi manna. Hann hélt fund á
Siglufirði á laugardaginn, á Grund á mánu-
daginn, á Möðruvöllum í Hörgárdal í gær
og á Dalvík í dag. f næsta blaði verður
nánar sagt frá fundunum.
Stiórnarskrárbreytinitin-
Einar Hjörleifsson ritar um hana í >Ríki«
#
og hlutdrægt með afbrigðum. Reynir hann
að vefa og þæfa, sem hans er vandi í
blaðagreinum og svertir þar Heimastjórn-
armenn af alefli, en hefir Sjálfstæðisliðið
til skýjanna. >N1.« étur greinina eftir.
Síldarveiðin
. heldur enn áfram, og er alt af góður
afli.-Verði gott verð á síldinni í haust er-
lendis, sannast enn að „Eyjafjörður er gull-
náma".
VeOrátta
hefir verið köld undanfarið. Rigning og
kuldastormur altaf öðru hvoru.
Tvíritunarbækur
(frumbækur) kaupa nú flestir kaupmenn á
Norðurlandi og allmargir á Austurlandi t
bókaverzlun Odds Björnssonar
á Akureyri.