Ingólfur - 12.06.1904, Blaðsíða 3

[12. júní 1904].
INGOLFUR.
99
um er nú svo að sjá, sem saltvíkurtíra
þeirra sé sloknuð til fuls og að þar um
muni enginn kveða svo vongóður sem
Björn Gunnlaugsson var í vísu þessari,
er ég nefndi. Er svo að sjá sem þeir
viti eigi að „eldur erbestur með íta son-
nm og sólarsín.“ En þótt jafnan verði
sólarlitlir dagar hjá þessum mótstöðu-
mönnum vorum, þá munum vér mega
vekja eld í hug alþíðunnar og veita
henni sólarsín. Höfum vér og fastráðið
að skiljast eigi við þessi mál fir en svo
er orðið. Því að landvarnarmönnum er
það ljóst, að lognið, friðurinn, svefniun
og kulnuð askan hefur enga þjóð á hærra
stig. En það gerir stormurinn, stríðið,
vakan, eldurinn. Þeim er það öllum
hlutum ljósara að arineldur þjóðarinnar,
frelsisþráin og sannleiksástin, má aldrei
slokna. Því að þá er þróttinum lokið, ef
svo fer, og verður þá svefn og friður en
ekkort stríð. En þá verður og enginn
sigur. Þenna arineld vilja iandvarnar-
menn glæða, en eigi munu þeir kúgast
láta af óvild eða illmælum til að rétta
„krækiber af þrældómslúsalingi“ að ættjörð
sinni. Umhitt má þeim og enginn bregðaað
þeir haíi eld að sinni eigin köku skarað.
Bjarni Jónsson
frá Yogi.
Listir og vísindi.
Séra Bjarni Þorsteinsson í Siglufirði:
Tíu sönglög með islenskum og dönsk-
um tegsta. Kaupmannahöfn 1904.
Ritstjóri Ingólfs hefur farið þess á leit
við mig, að ég segði eitthvað um ofan-
greind tíu sönglög. Jeg hef ekki viljað
skorast undan því, og skal nú efna lof-
orð mitt til ritstjórans, sem sagðist i
vanda staddur og eiga bágt með að fá
einhvern annan til að segja álit sitt um
söngheftið.
Eg get ekki annað sagt en að það
gladdi mig mjög að sjá heftið og allan
frágang og snið á því, dást að pappírn
um og prentinu. Alt er þetta að [ukka
kostnaðarmannÍDum herra bóksala Sigurði
Kristjánssini, hefur hann sínt það nú
sem áður að hann vill stiðja okkar ungu
og efnilegu tónskáld og ekkert til spara.
Tvö af sönglögunum eru áður prentuð
í „segs sönglögum“ eftir séra Bjarna, nfl.
„Siskinin“ og „Kirkjuhvoll“ eru þau því
kunn. „Siskinin“ er gullfallegt og mun
geimast í hugum manna og verða sungið
á meðan nokkur hirðir um söng og söng-
list. Aptur á móti get jeg ekki stillt
mig um að lasta áhersluna sem tón-
skáldið við hefur í laginu „KirkjubvolT':
Hún amma mín það sagði mér um sólar-
lags bil, — með áherslunni á orðunum:
mín, mér, og atkvæðinu ar í sólarlagi og
svo þar eptir áframhaldið t. d. samhljóm-
ur kluknanna á kvöldin. Þannig verð-
ur einnig áherslan í dönsku þíðingunni
röng t. d: „Hun sagde til mig“, áhersl-
an á „til“, „Alfernes“ með áherslu á
„nes“ o. s. frv. Ennfremur væri náttúr-
legra að hafa þögn í einsöngsröddinni á
undan orðunum: ,.og barn er jeg var“,
sem er innskotssetning. 1 heftinu „Segs
söuglög“ eftir séra Bjarua er Kirkjuhvoll
í E-dur en hann hefur í þessu heftinu
fært það niður í Es-dur og finnst mér lagið
hsfa unnið við það. Þetta sama með áhersl-
una brennur við hjá tónskáldinu í laginu:
Taktu sorg mína svala haf; þar er áhersl-
an lögð á „a“ í orðinu „mína“. Það lít-
ir lagið sem er gullfallegt.
Ein prentvilla er í laginu „KirkjuhvolU
sjá bassann í filgiröddunum við orðin
„gakk þú ei“; Þar hefur óvart orðið nót-
an „g“ í staðinn firir „a.s“.
Klafa vantar á miðri bls. 19 er að
öðru leiti er allur frágangur hinn besti
eins og áður er sagt.
Bestu löginn þikir mér „Vor og haust“
og „Taktu sorg mína“, sérstaklega hið
firnefnda, en ifir höfuð er þarna nóg að
velja úr firir einsöngvara vora t. d. lagið
„í djúpið, í djúpið mig langar". Þar
þarf sterka og hljómgóða söngrödd en
þá er jeg líka viss um að lagið verður
áhrifamikið. „Sólsetursljóð“ veit jeg ekki
betur en sé hinn firsti íslenski tvísöngur
(dúett) með filgiröddum, sem prentaður
hefur verið. Lagið er fagurt og verður
vonandi bráðlega sungið hér í höfuðstaðn-
um.
Mun þetta vera hið firsta sönghefti er
birtist firir einsöngsrödd þar sem lögin eru
öll samin af einum manni, og er það
gleðilegt tímanna tákn, og vonandi að
seljist vel; verðið aðeins 2 krónur. Er
þetta sómastrik af hr. Sigurði Kristjáns-
sini og á hann skilið að skaðast ekki á
útgáfunni. Allir söngvinir ættu því að
hraða sér að eignast heftið. Það mun
enginn iðrast þess.
Árni Thorsteinson.
Hvað næst?
Tvö eða þrjú blöð hafa tekið að sér að
verja aðferðina við sldpuu ráðherra vors.
Það hefur orðið aðalástæðan að ekki hefði
mátt víkja frá danskri venju í þessu.
Menn muna ef til vill eftir hæstaréttar-
dómi í vínsölumáli einu hér á landi, sem
bigður var á danskri venju. Sá dómur
var víttur að maklegleikum í Ingólfi í
vetur. En hann hafði þó eitt fram ifir
ráðherraskipunina. Það er þetta, að sú
danska venja sem var talin helgari og
réttmætari en íslensk lög, hún var til.
En um skipuu íslenska ráðherrans
getur engin dönsk venja verið til,
svo að nú þikir þessum blöðum nóg ástæða
til að sætta sig við brot á stjórnarskránni,
ef nefnd er dönsk venja, þótt hún sé vit-
anlega engin til. Eitt þeirra, Vestri. segir
að ráðh. ísl. sé einn af alríkisráðgjöfunum.
Munu flestir verða að kaunast við að hann
sé ekki feiminn, drengurinn sá. En gleggri
er hann en hin. Því að ekki leiða rök þeirra
að neinni annari niðurstöðu en þessari.
Það hefur víst aldrei sést hjá neinni þjóð,
að löggjafar landsins hafi gert sitt til að
svifta 1 ana sjálfstæði með lögum, en hafi
svo ætlað ráðgjafanum, sem hlíða á lög-
unum, að gera þau afllaus. En þetta ætla
þeir bestu úr flokknum Hannesi Hafstein.
Hinir eru ánægðir með hlutina eins og
[æir eru og þó verra væri.
En hvað á þá Hannes að gera til þess
að óníta lögin. Hann á að koma á venj-
um, se m ganga í móti þeirn, segja þeir.
En hver er þá sú firsta venja sem hann
átti að koma á? Það er óneitanlega sú
sem firirvari þingmanna fór fram á, að
ráðberrann okkar væri skipaður af sjálf-
um sér. Það hefur hann ekki gert. Hvað
er þá næst? Það ætti að vera að hann
setti ifirlísing í Ingólf um að hann telji
sig eigi alríkisráðgjafa. Því að enginn
mun trúa honum til að auka sjálfstæði
vort, ef hann lítur svo á stöðu sína. Er
það varúðarvert firir hann að eiga slíka
vini, er höggva þá er hlífa skal. Mun
hann að lokum þiggja vilja rúm í Ingólfi
til þess að verja sig firir vinum sínum.
Hvað verður þá næst, er hann hefur losað
af sér þennan halaklepp? Það verður
eflaust að breita til, hætta að trúa því að
lögum verði hnekt með venju eða að það
sé æskilegt, en breita heldur lögunum.
Þeir sögðu það þingmennirnir 1903 að
ríkisráðsákvæðið i stjórnarskránni væri
íslensk lög og mætti því breita því af
sama löggjafarvaldi. Það má því telja
víst að næsta v«k Hannesar verði að fá
þessi orð tekin burt úr stjórnarskránni á
næsta þingi. Er það eitt verst að eigi
er þing á hverju ári, því vér bíðum þossa
með óþolinmæði.
Flakkarar.
Eirarbakka, 24. mal 1904.
í morgun komu hingað 3 útlendirflakk-
arar, og er haft eftir þeim, að þeir hafi
gengið hingað með ströndum fram sunnan
úr Reikjavík. Þeir litu mjög aumkunar-
lega út og kváðust vera Armeningar. Hafi
þeir verið 6 í hóp hingað til lands, en
skift sér í 2 flokka (3 í hvorn); hafihinir
haldið samtimis á stað úr Rvík og ætlað
norður um land.
Eftir því sem ég komst næst var hver
félaga þessara með sína gilt krossuðu
betlibók á brjóstinu, enda gengu þeir hér
hús úr húsi með miklum angistarsvip og
hefur trúi ég orðið töluvert ágengt. Ég
leit í eina af þessum betlibókum þeirra og
hafði safnast upp undir 2 00 kr. í hana
síðan þeir lögðu á stað úr Rvík. Auk
peninga hefir þeim verið gefið talsvert utan á
sig, svo ég tali ekki um mat og gistingu.
Bók sú er ég leit í hafði að innihaldi
meðmæli frá málsmetandi mönnum þar
siðra um að félögum þessum irði tekið vel
og leiðbeint af landsmönnum, þar sem þá
kinni að bera að garði. Ég efast um að
innlendum betlurum hefði verið sínd jafn-
mikil hugulsemi. Það er enda kátbros-
legt nú á tímum, þegar hinn afarhvim-
leiði og siðspillandi ósiður, betlið, er svo
að segja alveg dottinn úr sögunni meðal