Ingólfur - 12.01.1911, Page 1
INGÖLFUR
IX. árg.
Reykjavík, flmtudagiim 12. janúar 1911.
2. blaö.
iKrGróijFUH
kemur út efnu sinni i viku að minsta
kosti; venjulega á fimtudðgum.
Árgangurinn kostar 3 kr., erlend-
is 4 kr. Uppsögn skrifleg og bund-
;n við áramót, og komin til útgef-
anda fyrir 1. október, annars ógild.
Eigandi: h/f „Sjálfstjórn“.
Ritstjóri og ábyrgðarm.: Gunn-
ap Ggilsson Vesturgötu 14 B.
(Schou’s-hús). — Heima kl. 4—5.
Afgreiðsla og innheimta í Kirkju-
stræti 12 kl. 11—12 hjá fröken
Thoru Friðriksson.
Stórritara-pistillinn.
Vandræðalegt yfirklðr.
Templarar hafa hingað til sem fæat
viljað tala eða akrifa um pukurabréf
atórritara Jóns Pálaaonar og er þeim
það aíat láandi. Eu nú, eftir freklega
hálía annara mánaðar þögn, hefir loka-
ina einhver Templar lagt út á djúpið
og akrifað grein í 2. tölubl. ísa-
foldar, 7. þ. m. og mun tilgangurinn,
eftir ýmsu að dæma, hafa verið sá, að
afaaka atórritarann og fegra ritsmið
rhans. Það hefir, sem vonlegt er, veist
örðugt, og er líklega málstaðnum frem-
ur en greinarhöfundinum gefandi Bök
á því.
Eftir að höf fyrst hefir skýrt frá því,
sem hann kallar „kjarna“ pukursbréfs-
ins, kemur heillangur harmagrátur yfir
því, að Ingólfi skyldi hafa boriat bréfið
og að hann skyldi birta það. Það er
ofur skiljanlegt, að þetta bréf hafi ekki
verið ætlað allra augum. En það er
barnaskapur að ætla að það nægi að
prenta á slík erindi sem þetta, að það
sé gefið út „sem handrit“, tilað vernda
þ8ð frá birtingu eða umtali, ef svo ber
undir; og enn meiri barnaskapur er að
halda því fram, að slíkt varði við lög.
Eða halda Templarar að þeir geti að ó-
sekju og umtalslaust látið hvaða ósvinnu
sem er frá sér fara, aðeins með því að láta
þess getið, að það sé prentað sem handrit?
Það væri mibili misskilningur. En ekki
geturlngólfur gert að því, þó stórritarinn
hafi sent pukursbréfið út í þyí trausti,
að ekkert megi það fjalla. Þar
mega Templarar engu öðru um kenna,
enn klaufaskap auminga Stórritarans.
Þá vefur höf heillangan vef til að
sýna fram á, að stórritarinn hafi ekki
höggvið of nærri stjórnmálum eða rofið
hlutleysi Reglunnar um almenn stjórn-
mál, er hann heitir á „leyndarráðin“ að
reyna til að fylgja einni sérstakri nán-
ar ákveðinni stefnu í tolla-pólitík. Það
er nú svo mikil fjarstæða að halda þessu
fram, að það tekur engu tali. Tolla-
pólitík er í svo að segja öllum pólitíkst
þroskuðum löndum eitt af aðaldeilu-
efnunum milli flokkanna og telst vitan-
lega engu síður til „stjórnmála“ ent. d.
utanrikispólitík, stjórnarskrármál eða
aunað því líkt, eða sjálft bannmálið, sem
greinarhöf. viðurkennir sjálfur að megi
teljast til stjórnmála. Og hann tekur það
fram um tvær fyrri tillögurnar í puk-
ursbréfinu, að þær séu „í fullu samræmi
við undanfarnar aðgerðir templara“ og
að þær séu „beint áframhald að settu
marki“ o: framkvæmd bannlaganna, sem
hann hefir sjálfur viðurkennt að megi
teljast til stjórnmála, og með þessu vill
hann sanna pólitískt hlutleysi þessara
tveggja tillaga. Ó þér ódauðlegu guð-
ir, hversu órannsakanlegir eru vegir
og röksemdir Templara!
Um þriðju tillöguna treystir hann
sér þó ekki til halda þvi fram, að hún
snerti ekki stjórnmál, en telur það til
afsökunar, að því nafni megi nefna
„flest þau mál, er landið varðar eða
þjóðina“; en í næstu setningu á undan
segir höt. að stjórnmál „telji Goodtempl-
arareglan sér skylt að leiða hjá sér“.
Já, herra Templarar, þarna hafið þér
einmitt gripið á kýlinu. Stjórnmál má
nefna flest þau mál, er landið og þjóð-
ina varða og þau mál á Goodtemplara-
reglan að leiða hjá sér. Reglan hefir
því á óleyfileganhátt farið út fyrir
starfssvið sitt, þegar hún byrjaði að
berjast fyrir lögleiðingu aðflutninsbanns-
ins; það er stjórnmál, sem varðar land-
ið og þjóðina, og átti því að vera
Reglunni óviðkomandi. En efling bind-
indis er ekki stjórnmál, það er prívat-
mál hvers einstaklings og varðar ein-
staklinginn einan, og þar er Reglan á
sinni hillu, þar er starfssvið hennar.
Greinarhöf. hefir því tekistsvo klunna-
lega að sanna pólitíkst hlutleysi stór-
ritara-bréfsins, að hann hefir einmiit
sannað það gagnstæða. Og ekki nóg
með það, hann bendir mönnum auk
þes», líklega þó óviljandi, á það, hversu
Reglan hefir farið út fyrir sinn
verkahring þegar hún byrjaði að beita
séu fyrir bannlögin. Og þetta er alveg
rétt athugað hjá höfundinum.
Herra Templar þykist víst heldur en
ekki ná sér niðri þegar hann gefur í
skyn, að félagið „Þjóðvörn" hafi lika
efnt illa hlutleysis-heit sín um stjórn-
mál. En til þess er því að svara, að
„Þjóðvörn“ eða Ingólfur, hefir sett sér
að láta afskiftalausar deilur flobkanna
um sambandsmálið, og það beit hefir
aldrei verið roflð, Ingólfur leiðir það
mál algerlega hjá sér; en engin heit
eða neitt annað meina blaðinu að láta
í ljósi skoðun öína á öðrum málum.
Auk þess er þess að gæta, að félagið
„Þjóðvörn" hefir enn sem komið er ekki
fengið neinn styrk frá alþingi (sil að út-
breiða skoðanir sínar og er því ekki
skylt að standa neinum reikningsskap
gerða sinna í þessu efni nema sjálfu
sér.
Næsta mál á dagskrá herra Templ-
ars er launungin\ og hann er töluvert
hróðugur yfir þyí, að stórritaranum
skyldi hugkvæmast það heillaráð að
leyna menn þessu ráðabruggi, ekki ein-
ungis oss andbanninga, heldur einnig
alla bræður sína og systur í Reglunni,
að undanteknum þessum örfáu möun-
um í Reglunni, sem hann bjóst við að
óhætt mundi að treysta. Vér getum nú
samt fullvissað háttv. greinarhöf. um
það, að enginn andbanningur hefir ætl-
ast til að Stórritarinn færi að trúa þeim
fyrir leynibralli sinu og því getur þar
ekki verið um nein vonbrygði að ræða;
heldur ekki öfundar neinn andbanning-
ur Regluna eða stórritarann af því
gagni, sem greinarhöf. telur pukurs-
bréfið þegar hafa gert úti um land;
það er því skakkt til getið hjá honum
að os* „blæði það sárt í augum“. En
pukursbréfið hefir opnað augu vor, aem
lítið þekktu til sérmála Goodtemplara-
reglunnar, og sýnt oss á hvern hátt
forkólfum hennar þykir tryggast að afla
áhugamálum sínum fylgis; vér höfum
séð, að þeim þykir eigi vænlegt til góðs
árangurs að ganga beint framan að liðs-
mönnum sínum og reyna að fá þá með
hreinskilni og réttum rökum á sitt mál,
heldur kjósa þeir að hafa sem milliliði
eitt eða fleiri „leyndarráð“, sem svo
eiga að reyna til að reka hina, óbreyttu
liðsmennina, [eins og fé inn í rétt, fá
þá til að samþykkja þær tillögur, sem
stórritaranum þóknast að miðla þeim,
hvort sem það er samkvæmt sannfær-
ingu þeirra eða ekki. Vér höfum séð,
hver lítilsvirðing meðlimum Goodtempl-
arareglunnar hér á landi er sýnd með
þessu, og vér höfum undrast, er vér
höfum séð, að þeir hafa látið bjóða sér
þessa lítilsvirðingu þegjandi, borið fram
og samþykt á þingmálafundum tillögur
Stórritarans, og sumir hverjir jafnvel
verið svo bíræfnir og jafnframt svo lítil-
þægir, að þykjast hafa samið tillögurnar
sjálfir. Eftir að vér höfum kynnst þessari
bardagaaðferð höfuðpaura bannlaganna,
liggur það nærri að álykta, að lík að-
ferð og þessi hafi verið notuð við þjóð-
ar-atkvæðagreiðaluna um bannlögin, og
ef það er rétt tilgetið, fer það að verða
æði hæpið, hve mikið sé leggjandi upp-
úr þeirri atkvæðagreiðslu að því er
þjóðarviljann snertir. Það er alsstaðar
sama súrkálið: forsprakkarnir leggja
ráðin á, láta síðan „leyndarráð“ Regl-
unnar „með leynd“ og með lægni fá
liðsmennina til að greiða atkvæði eins
og þeir vilja vera láta, og siðan er þetta
kallaður „þjóðarvilji“. Þessum mönnum
er reyndar óneitanlega heiður að því,
hversu góðan aga og stjórnsemi þeir
hafa á liðsmönnum sínum, að þeim skuli
takast að teyma þá á eyrunum út í hvaða
vitleysu sem er; en liðsmönnunum er
enginn heiður að því, er þeir láta fara
þannig með sig eina og skynlausar
verur.
Loksins komum við þá að seinasta
kaflanum í grein hr. Templars, en hann
er um fjárstyrk þann sem Stórstúka ís-
lands þyggur frá öðrum löndum í því
skyni að berjast fyrir bannlögunum hér
á landi. Þetta finnst greinarhöf. ofur
eðlilegur og sjálfsagður hlutur vegna
þess: að Stórstúka íslands er ein deild
í alheimsfélagi Gootemplara, að hún
geldur árlega skatt til sameiginlegra
þarfa og að hingað berast árlega mála-
leitanir um fjárstyrk til ýmsra reglu-
mála hér og hvar út um heim, og þeim
sinnt svo sem föng leyfa. Um þetta
atriði getum vér verið fáorðir. Það
liggur í augum uppi, að Goodtemplara-
reglan getur þáð fé hvaðan úr heimin-
um sem hún vill, til sinna eigin þarfa,
hún um það, hvað hún telur sér sæma i
því efni. En það teljum vér ósæmilegt,
ef Stórstúka íslands notar erlent snikju-
fé til agitatióna í algerlega innlendu
máli, sem engum öðrum kemur við og
engann annan snertir enn oss sjálfa,
ekki síst þegar svo er ástatt eins og
hér, að um nauðungarlög er að ræða,
sem vafalaust gera meira ógagn en
gagn, eins og altaf og alstaðar er með
slík lög.
Vér höfum nú athugað hina fyrstu
tilraun úr ^herbúðum Templara til að
bera í bætifláka fyrir yfirsjón Stórritar-
ans. Eins og vita mátti er slíkt hverj-
um manni ofvaxið, enda hefir herra
Templar ekki farist það fimlega; og
hefði honum verið hyggilegra að minnast
ekki á þetta efni, enda skiftir það minna
máli hvaða skoðun einstakir menn í liði
Templara hafa á pukursbréfinu. En það er
skylda Stórstúkunnar gagnvart almenn-
ingi að skýra frá afstöðu sinni til máls-
ins, og þá skyldu hefir Stórstúkan van-
rækt enn sem komið er. Vér leyfum
oss nú enn að vænta þess, að hún lýsi
því mjög bráðlega yfir opinberlega, hvort
hún er samþykk efni og innihaldi puk-
ursbréfs stórritara síns eða ekki. Og
er þetta nú í annað sinn er vér minn-
um hana á þessa augljósu skyldu sína.
Sjáltstæðisflokkurinn.
Þingið nálgast og almenningur fer
að virða fyrir sér það, sem unnið er,
og það, sem vinna ber. Sjálfstæðis-
flokkurinn er í meiri hluta á alþingi
og ræður því mestu um alla löggjöf
og framkvæmdir í landinu.
Loforð sjálfstæðisflokksins voru mörg
og fögur. Hann tók sér nafn eftir því
máli, sem varðar þetta land mestu, og
hann tókst á hendur að leysa það mál
á þann hátt, að íslendingar raættu vel
við una.
Verhefnið er mikið og fagurt. Og
þótt öllum væri ljóst að það yrði ekki
leyst til fulls á einu ári, heldur mundu
mörg ár líða áður en flokkurinn hefði
komið stefnuskrá sinni í framkvæmd,
þá var hitt jafnljóst að margt og mikið
mátti framkvæma, sem sýndi að hugur
fylgdi máli hjá þeim mönnum, sem köll-
uðu sig sjálfstæðismenn. Verslunin
þurfti að verða innlend. í tjóðurbandi
útlendra kanpmanna getur ísland ekki
verið sjálfstætt. Miðstöð útlendrar
menningar verður að flytjast til lands-
ins. Ekkert sjálfstæði er sjálfstæði í
raun og veru ef þungumiðja vísinda er
utanlands. Og dómsvaldinu þurfti að
kippa inn í landið. „Sjálfstætt“ land,
sem á dóma sína að sækja til annars
lands, er brosleg hugsun.
Sjálfstæðisflokknrinn virtist hafaýms
skilyrði til þesi að hrinda einhverju af
þessu í lag. í flokknum eru margir
ágætismenn og síst að efa fulla alvöru
þeirra og áhuga á þessum málum.
En livernig hefir sjálfstæðisjfiokkurinn
efnt loforð sín? Vér óbreyttir sjálf-
stæðiamenn erum ekki ánægðir með
framkvæmdirnar. Og jafnvel málsmet-
andi liðimenn, eimog t. d. G. Hannes-
son læknir, hafa opinberlega núið flokku-