Ingólfur - 01.06.1911, Blaðsíða 3

INGÖLFUR
87
Allir andbanningar
og aðrir, sem hafa vín um hönd og sem þekkja gœði vínanna hjá J. P. T.
Bfydes-verslnn og vita hversu ódyrt verzlunin selur þau, láta sér ekki dctta í
hug aS kaupa þau annarsstaSar.
YSur, sem ekki enn hafa reynt þau, viljum vér aSeins benda á aS vínin
eru frá verslunarhúsinu
Kjær & Sommerfeldt í Kaupmannahöfn,
sem eru konungl. hirSsalar.
Geta betri meSmæli átt sér staS?
GeriS því vínkaup ySar viS «T_ T. c3LOJ3“verslun
því vínin þar eru holl — góð — ódýr — og ósvikin.
Frá Grótíu til Gvendarbrunna.
Veðráttan heíir verið geysilega stirð
hér undanfarna daga; hellirigning hefir
verið næstum því á hverjum degi, en
haglél við og við. ISina nótt um síð-
ustu helgi snjóaði niður í raiðja Esjuna.
Almanakið segir að vorið sé löngu kom-
ið, en höfuðstaðarbúinn getur ekki trú-
að öðru en að almanakinu gkjátlíst. Hér
í höfuðborginni er ekkert sem bendir
til vorsins nema einstaka einmana sóley
sem gægjist fram þar sem beit blasir
við sólu, og Jitast um hálf feimin þeg-
ar hún sér hvað fáar aðrar eru komnar,
hún hefir líklega komið altof snemma
Jú — á einu sé*t að vorið er komið,
það sést á götunum hér í borginni.
Þær eru orðnar eins og þær eru vanar
að verða á hverju vori: foriu nær upp
fyrir ökla.
Geir káupm. Zoðga varð 81 ára 26.
f. m. — nema almanakið skrökvi því
líka, því gætum vér best trúað.
Jón Þórarinsson fræðslumálastjóri lá
í lungnabólgu um daginn í nærri því
hálfan mánuð. Hann er nú orðinn frísk-
ur aftur og farinn að vera úti á gangi.
Brillouin fyrv. konsúll Frakka er vænt-
anlegur heim aftur frá París með „Sterl-
ing“ um miðjan þenna mánuð. Sagter
að með honum muni koma 5 frakknesk-
ir verkfræðingar til ýmislegra rannsókna
austanfjalls.
Konráð Stefánsson bóndi í Bjarnar-
höfn kom hingað til bæjaríns í fyrradag
kom með mótorbát frá Akranesi.
Ásgeir Gunnlögsson Már stud. polyt. hef-
ir dvalið hér í bænum um nokkurn tíma.
Hann er að undirbúa íslands-deildina í
vegvísara Kraks (bláu-bókar Kraks).
Iþróttavöllurinn er nú langt kominn
en tæplega verður hann þó fullger fyr-
ir hvítasunnuna, einsog til var ætlast.
Oddur Hermansson hefir fyrir nokkr-
um dögum lokið prófi í lögum við Kaup-
mannahafnarháskóla með góðri I. eink.
Landstjórnin hefir veitt Guðmundi T.
Hallgrímsson Siglufjarðar-læknishérað.
Siggeiri Einarssyni hefir verið veitt-
ur starfinn sem ullarmatsmaður.
Páll H. Torfason er orðinu urasión-
armaður við silfurbergsnámur Lands-
gjóðs.
Aðflutismgsbaimið.
í RúBsneska blaðinu „Novoje Wremja“ sem
Kernur út í St Pétursborg og er aðalmálgagn
stjðrnarinnar stendur grein, sem vakið hefir
mikla eítirtekt og þýdd heflr verið i mörgum
merkum erlendum blöðum þar á meðal í danska
blaðinu „Ringkðbing Avis“ sem J. C. Christ-
ensen á tvö hlutabréf í, og leyfi ég mér að
þýða kafla úr greininni kjósendum þessa lands
til athugunar ef vera mætti að nokkrir þeirra
fengju opnuð augu sín og sæu til hverra vand-
rseða horfir verði aðílutningsbannið ekki hið
bráðasta úr lögunum numið.
„---------vér höfum ávalt sagt það og
segjum það enn, að áfengisbölið sé eitt af mestu
meinum Rússlands nú á tímum og að Wodlca
(brennivínið) sé aðalástæðan þess í hve hörmu-
legri fátækt lægri stéttirnar hér í landi búi, og
hve mjög þeim sé gjarnt að virða að vettugi
hin ágætu lög landsins og þess föðurlegu stjðrn
Vér vitum vel að mögl þeirra er aðallega — ef
ekki eingöngu — Wodka að kenna og vér vit-
um enn betur að yfirvöldin — guð blessi Zar-
i,Di — gjöra miklu meira en skyldan býður til
að sporna gegn þessu. Því bæði senda þau á-
gæta presta og kennimenn til að vanda um við
þessa villuráfandi sauði og einnig senda þeir þá
unnvörpumtil Siberíu svo þeim þar megi auðn-
ast að sjá að sér og iðrast sinda sinna. Oss
dylst ekki að mikið, mjög míkið vinst með þessu
mðti, en hitt er oss líka fullljóst að en ríður
Wodka rússneskri alþýðu einsog martröð og fækk-
ar þeim mönnnm, sem drottinn heflr skapað í
því skyni að þeir heri þunga og hita dagsins
og vinni hin óæðri verk fyrir þá sem föður vor-
um binum mikla og göfuga einvaldsherra allra
Rússa Zarnum, af sinni miklu mildi þóknaðist
að setja yfir þá. Vér vitum segjum vér, vér
vitum vel að svo er ástatt nú i hverjum einasta
hreppi á öllu Rússlandi að bðndi sem býr á þetta
20 hnndraða jörð og á um 2—300 kindur verður
að takavið allt að 50 nlðnrsetningum til fram-
færslu — án nokkurs endurgjalds. Og vér opinber-
um ekkertleyndarmál ervérnú skýrt ogskorin-
ort og án tillits til neins nema sannleikans segjum
að 49 af þessum 50 er gjörspiltir drykkjumeun.
Menn sem orðnir eriuAfærir til allrar vinnu og
sem yfirvöldin af vísdóm sínum þannig ala önn
fyrir. Eingöngn héðan úr St. Pjetursborg eru
daglega fluttir 500 manns á hreppinn enda hafa
nú orðið engir embættismenn á Rússlandi svip-
að því eins mikið að starfa, og hreppstjórarnir.
En nú hefir hinn fcægi prófessor í Norðurlanda-
málum við háskðlann hér í bænum, Knutski,
bent á veginn út úr þessum ógöngum og leyf-
um vér oss að prenta nokkuð úr samræðu er
vér áttum við hanu nýlega um mál það er nú
höfum vér drepið á.
Prófessornum fðrust þannig orð:
„í síðustn ísafold, sem ég fékk nú með pðst-
inum, er þess getið að frá næstu áramótum sé
í lög leitt algjört aðflutningsbann á áfengi til
íslands og að líflátshegning sé lögð við ef útaf
er brugðið eða maður drekkur sig kendan. Hef
ég þar að ankki Bannfrétt að nú þegar sé búið
að hengja tvö orðlögðustu drykkjusvinin í Reykja-
vík mönnum til viðvörunar og til þess þeir fái
einsog nasasjón af hvernig lögnnum muní fram-
fylgt seinna þegar þau öðlast gildi. Jeg er ekki
í neinum vafa um það að ísland verður jafn-
skjótt og árið 1911 er liðið langbezta drykkju-
mannabælið í heimi og þykir mér sjálfsagt að
rússneska stjðrnin — Guð blessi Zarinn — sendi
þá þegar 5—6 herskipafarma af verstu drykkju-
hrútunum þangað og láti íbúa eyjunnar sjá
fyrir þeim, uns þeir allir eru orðnir góðir Good-
templarar og nytsamir borgarar í mannfélaginu
— == — Svona mæltist herra Knutski og höf-
um vér vissulega engu öðru við að bæta en
ðskinni um að réttir hlutaðeigendnr sem fyrst
gjöri allar nauðsynlegar ráðstafanir til þess að
þetta nái strax fram að ganga á sínum tíma
og berum vér fult traust til hinnar ágætu rúss-
nesku stjórnar að hún vindi að þossu bráðan
bug.“
Svo segir í „Novojé Wremja.“
Og ég get einnig tekið undir með blaðinu og
sagt: hér við er sannarlega engu að hæta!
Nú vitum vér íslendingar á hverju vér eig-
um von þegar bannlögin öðlast gildi, nú sjá-
um vér enn eitt sýnishornið af ágæti þeirri, og
af djúpvizkn þeirra manua er þau sömdu og
gáfu þeirn atkæði sin.
Sælutímarnir sem allir bannmenn spáðu að þá
mundu koma.
Getum vér hlakkað til þeirra?
Friðurinn, róin, spektin — hvað verður úr
öliu þéssu?
Svari þeir sem vita!
En ég sé í anda skipað upp hér í Reykja-
vík farmi á eftir farmi af blindfullum rúsnesk-
um dónum og drykkjusvolum og ég sé þá slaga
upp í bæinn svo þúsundum skiftir: grenjandi og
ragnandi:
Og ég sé þá stela kartöflum úr görðum bæjar-
húa og korni úr pakkhúsum þeirra, og sé þá
sitja sveitta fram á nætur við að brugga „ Wod-
ka“. Græðkin og áfergjan skín úr augnm þeirra
og þeir hella í sig úr pottunum, brennivíuinu
hálfbúnu og sjóðheitu. Og svo ramha þeir út
á götu og stræti drepandi menn fyrir hálfpola
og þröngvandi meydómskosti allra ungra stúlkna
er á vegi þeirra verða. Og klúbha setja þessir
delar á fót hvern af öðrum. í anda sé ég
Bendtsen blikna í framan af vexti þeirra og
viðgangi. En í Regluna d8ttur engum þeirra
í hug að ganga heldur taka þeir Sigurð reglu-
Reykjavik Teater.
(Det dan*ke Teaterielskab).
Fredag-8* \ 1 KL 8^: En SkandalC.
boða þegar í fyrsta sinn sem hann þrumar yfir
hausamótum þeirra, og keyra ofan í hann úr
fullri brennivínsflösku. Og þetta verður til þess
að Siggi „rúllar“ og eftír það er hann á stans-
lausu fylliríi með þeim og er gerður — hrylli-
lega tilhugsun — að magister bibmdi í kólóní-
unni! — — —
Var þetta tilgangur ykkar, háttvirtu bann-
vinir ?
Var þetta markið „göfuga og háa“, Bem þið
settuð ykkur?
Varla!
En ef svo er ekki, vinnið þá allir að því að
forða landinu undan þessum ósðma, meðan tími
er til. Leggjumst alíir á eitt!
Það er líka óbifanleg sannfæring mínw að
þegar forystumennirnir lesa þessa grein — hún
er nú símuð þeim til Seyðisfjarðar — standa
þeir föðurlandsvinirnir góðu allir sem einn mað-
ur upp á stórstúkufundinum og prédika móti
bannlögunum með þvi málskrúði og þeim mælsku-
krafti sem allir Templarar eru gæddir frá fæð-
ingu. Þá eiga þeir margfaldar þakkir skilið
og þá geta þeir sannarlega komið ánægðir og
upp með sér heim aftur til kona sinna og barna
Og þá — sem nú er fyrir mestu — bjarga
þeir líka honum Sigga.
Því hann er sveimér alt of fallegur til að
fara í hundana!
Ingimundur.
Kaupendur ,Ingólfs‘,
»em eigi fá blaðið með ikilum, eru
vinaamlegast beðnir að gjöra afgreið*!-
unni aðvart um það.
Pistlar Ingölfs.
H e 11 a s.
Ágúst Bjarnason: Tf-
irlit yfir sögu manns•
andans. — Hellas.
Ágú»t Bjarnaaon hefir valið þe»»u rit-
verki sínu óbeppilegt nafn. Hann hefir
ætlað »ér að segja frá höfuðatriðum í
»ögu trúarbragðanna og heimapekinnar
frá elztu tímum fram á vora daga, það
er að ví»u umfang»meira verkefni, en
títt er að í»lenzkir rithöfundar taki »ér
fyrir heudur. En „saga mannsandan#11
er þó alt of yfirgripsmikill titill; »ú
»aga nær yfir alt það #em gjörzt hefir
frá því er forfeðurnir #tóðu á beit, með
öðrum dýrum merkurinnar fram á þenn-
an dag. Pað hefir borið margt til tíð-
17
inda frá því er fyr#ti apinn fór að
að ganga uppréttur, þangað til íslenzk-
ir stjórnspekingar þreyttu orðspeki á
alþingi 1911.
Sá kafli ritsin#, sem hér verður minzt
á, ræðir um eitt hið dýrðlegasta og
undraverða«ta tímabil úr #ögu mann-
kynains. Pað hefir verið tilgangur höf-
undarins að aemja alþýðlegt rit um sögu
forngrískrar menningar, — rekja kyn
hennar frá hinum fyr#tu barnalegu til-
raunum til þes» að skýra tilveruna,
þangað til hún hafði gagnsýrt alt and-
legt líf Miðjarðarhaf#landannna. Eg
hygg að hann hafi ley#t þetta mikla
vandaverk vel af hendi; hann hefir sýni-
lega lesið mörg hin b?ztu ví#indarit nú-
tímans um þetta efni og hagnýtt sér
þau vel. Frásögn hana er allt af ljó»
og viðfeldin og íkipuleg.
Á vesturströnd Litlu-Ásíu hefst saga
gríikra bókmenta og grískrar hug#un-
18
ar. — Það var hér um bil 600 árum
f. Kr. að einstöku maður. þar fór að
sjá mi##míði á hinum gömlu #ögnum
um goðin og uppruna heim#ins og þá
byrja fyrstu tilraunirnar til þe#s að
skýra tilveruna á eðlilegan hátt. Þale#
frá Milet, „faðir heim»pekinnar“, hélt
að vatnið væri frumefni allra hluta „af
því að það kemur fyrir í öllum mynd-
um, í fa#tri, fljótandi og loftkendri
mynd.“ Þetta var hans akýring, og
þó að os» virðist hún barnaleg, þá hafði
hann þó unnið það þrekvirki, að kasta
allri goðaþvögunni fyrir borð og hafði
fyrstur allra gríakra manna komið fram
með vísindalega #purningu, þótt hann
vitanlega kynni ekki að svara henni.
í kjölfar han# siglir svo heill »ægur af
heim»pekingum, hver með aína skýring
og sínar getgátur. Einn taldi að loftið
væri upphaf alls, annar hélt fram eld-
inum sem frumefni, hinn þriðji kendi,
. 19
að allt væru tómar tölur og talna-hlut-
föll. Svo vítt sem grískar bygðir ná
á 6., 5. og 4. öld f. Kr. höfum vér all-
staðar spurnir af heimspekingum og
heimspekingaskýlum, fyr#t framan af
gérntaklega i nýlendunum, bæði á Litlu-
A#íu, Suðurítalíu og Sikiley en nokkru
seinna heima á Grikklandi sjálfu, #ér*
staklega eftir að Aþenuborg hafði tek-
ið við andlegri forustu þjóðarinnar eftir
Persastríðin. Aldrei hefir nein þjóð haft
#líkan andlegan þrótt sem Grikkir á
þe»#um öldum; þeir brutu heilann um
alt milli himins og jarðar, reyndu að
grafast fyrir hin fyrstu rök og að eygja
hið yzta takmark tilverunnar og engin
gáta var svo flókin, að þeir treystu sér
ekki að ráða hana. Þeim tókst að ví»u
ekki að ráða „heimsgátuna“, — en #am-
hliða öllum þe#sum heilabrotum fór hin
merkilega#ta andleg starf#emi: grund-
völlurinn var lagður með náttúruvisind-
20