Ingólfur - 27.06.1911, Blaðsíða 3

INGÓLFUR
101
önnur en hún er, — en hann með engu
móti. Pað íýnir bezt hver maður hann
var. Það sýnir bezt þýðicgu hans fyrir
islenzku þjóðina.
Hann hefir mótað og skapað hið unga
ísland, endurleyst þjóðina í einu og
öllu, að svo miklu leyti sem hægt er
að viðhafa slíkt orð um ménskan mann.
Hann er sannkallað mikilmenni í orðs-
ins fylsta skilningi, mikilmennið, sem
allir líta upp til, ein hin dýrlegasta
guðs gjöf, sem þessari þjóð hefir í skaut
fallið, — lifandi uppspretta ljóss og yls,
sem hefir lýst tveim kynslóðum og
tendrað eld í þúsundum hjartna um
land alt. Hann var og er enn leiðtogi
lýðsins í öllum greinum. Flestar fram-
kvæmdir á þessu landi, flest og mest,
sem áunnist hefir í striti og stríði
tveggja kynslóða, er ekki annað en
holdgan og ímynd hugsjóna hans, upp-
skera og ávextir baráttu hans.
En að baki þessu öllu liggur hið
lang þýðingarmesta starf hans, grund-
vallarstarfið, þjóðarafrekið: Hann vek-
ur þjóðina til lífsins, kennir henni að
þekkja sjálfa sig, þjóðréttindi sín, kröf-
ur sínar, krafta sína og köllun sína,
eins og skáldið hefir svo heppilega að
orði komist í þessum erindum:
En fyrst er hann sveif yflr sviplogan mar
rann sölin & möðurlands tindnm,
og næturþoka vors þjöðernis var
að þynnast af árdegis-vindum.
Því oftar til Pröns sem hið akrautbúna skip
með skörunginn hugprúða rendi,
því betur það þekti sig tjálft í hans svip,
og sœmdir og tign sina kendi.
Þér, ísland var sendur sá flugandinn frjáls,
með fornaldar atgjörvi Bína,
að kynna þér verðleik og kosti þín sjálft,
og kenna þér ákvörðun þína.
Það er þetta: að þekkja sjálfan sig
og trúa á sjálfan sig, krafta sína og
köllun, sem er fyrsta og sjálfsagðasta
skilyrði alls þrifnaðar hjá þjóð og hjá
einstaklingi.
í Jóni Sigarðssyni lærir íslenzka þjóð-
in að þekkja sjálfa sig og skilja sjálfa
sig og trúa á sjálfa sig. Hann er
hvorttveggja í senn imynd þjóðarinnar
og fyrirmynd þjóðarinnar. Eg fæ eigi
betur einkent hann í stuttu máli.
Hann er sjálfur holdgan og ímynd
þeina eiginlegleika, sem beztir hafa
með þjóðinni búið frá alda öðli. Hann
er í sannleika hold af hennar holdi og
blóð af hennar blóði. Þjóðin „þekkir
sig sjálfa í hans svip“, eins og skáldið
kemst að orði.
Það er þetta sem er undirrótin að
Pistlar Ingólfs.
Frakklandsíerð.
Niðurl.
Nú er ég í París. Ég kom hingað
20. þ. m. Ég hef verið að heilsa upp á
kunningjana og búa mig undir hátíða-
höldin. Nokkurt rugl í reikninginn
gerir hið hörmulega slys, sem banaði
Berteaux, hermálaráðgjafanum franska.
Vegua þess getur ekki forseti Frakk-
Iands sótt hátíðahöldin í Rúðu fyr en
23. júní, svo aðalhátíðin verður hálfum
mánuði síðar en til var ætlast. En
vísindafundurinn byrjar bráðum.
Hátíðahöldin byrjuðu reyndar sunnu-
daginn 28. þ. m. Nefnd sú sem stend-
ur fyrir þeim í París og valin hefir
verið af 19 félögum Normandíubúa í
París hafði gengist fyrir því, að þenn-
an dag yrði sett marmaraplata á þeim
stað, sem sáttmálinn var gerður milli
hinum djúpu og sterku áhrifum hans á
þjóðins, — sem tvöfaldar þsu, þrefald
ar þau, margfaldar þau —, að hann
er fyrst og fremst sannur íslendingur,
að hjá honum koma þjóðareinkennin,
íslendingseinkennin, skýrar fram í heild
sinni en hjá nokkrum öðrum einstökum
manni, og í svo fagurri mynd, að allir
stara uudrandi og sjá það og skilja, að
það er ekki minkun og vansi, heldur
sœmd og tign, að vera Islendingur, —
sannur íslendingur.
Fyrir sakir þessara kosta og þessara
eiginlegleika er það, að hann gerist
leiðtogi þjóðarinnar, verður eidstólpinn,
sem lýsir henni á framsóknargöngunni
til fyrirheitna landsins.
Fyrir sakir þessara kosta er það, að
hann gerist fyrirmynd þjóðarinnar, sem
allir vildu helzt kjósa sér að líkjast,
sem allir vitandi eða óvitandi stæla og
vitna til í stóru og smáu. Og þótt
engum hafi enn tekist að ná honum, þá
hefir bann samt örvað menn til atorku,
starfa og dugnaðar i þarfir þjóðarinnar.
Hann er orðinn nokkurskonar hugsjón-
armynd, sem allir hafa angun á. Eg
veit að vísu þá tilhneiging margra
manna, að gera lítið úr hugsjónunum
og kenna þær við skýjareið og draum-
óra. En varlega skulu menn gera
það. Það er svipað um hugsjónirnar
og stjörnurnar. Það gerir sér enginn
von um að ná í þær eða festa hendur
á þeim. En því að eins halda menn í
horfinu og ná heilu í höfn, að þeir hafi
þær til hliðsjónar og leiðbeiningar í
ferðavolki lífsins.
Það er þetta sem eg á við er eg
sagði, að Jón Sigurðsson hefði verið og
væri fyrirmynd þjóðarinnar, fyrirmynd
hennar í öllum þeim kostum, er góðan
íslending og góðan mann mega prýða,
eigi sízt í opinberu lífi. Hann hefir
örfað hana og kvatt í ræðu og riti
hverjum manni betur, en líf hans og
eftirdæmi er þó margfalt áhrifameira.
Það er þúsund sinnum áhrifameira en
hin ágætasta stólræða.
Jón Sigurðsson er fyrirmynd þjóðar-
innar í einurð og hreinskilni.
Hann fer ekki í felur með skoðanir
■ínar eða heldur því einu fram, sem
mestan byr hefir í svipinn. Hann beyg-
ir ekki kné fyrir tískunni og tíðarand-
annm, auðnum og völdunum. Hann
segir það svart, sem hann álítur svart,
þótt allir aðrir segi það hvítt. Hann
rís upp á móti því, sem honum finst
rangt og skaðlegt, þótt allur þorri
manna sé á annari skoðun, þótt lýð-
Tlllí r) ^ fier^ergja íbúð óskast til
J Ieigu frá 1. október næstk.
Menn sendi skrifÞg tilboð eða
snúi sér á afgr. Ingólfs.
hylli hans sé í veði. Það er ekki hund-
rað í hættunni þótt lýðhyllinnar missi
við, en hitt er honum óbærileg tilhugs-
un, að glata virðingunni fyrir sjálfum
sér. Þessvegna er hann sjálfum sór
og sannfæringu sinni trúr og tryggur í
öllum greinum. Hann stendur fastur
fyrir og gengur rakleiðis sannfæringar-
brautina hvert sem hún liggur og hverj-
ar sem afleiðingarnar verða fyrir sjálfan
hann. Einurð og hreinskilni eru grund-
vallareinkenni allra mikilmenna, styrk-
ur þeirra og leyndardómur. Með falsi
og fláttskap hefir aldrei nokkur maður
undir sólunni unnið nokkurt þarft verk,
því síður nokkurt stórvirki. Alt gott,
alt göfugt, háleitt og mikilfenglegt á
rót sína að rekja tii hreinskilninnar og
sannleikans. Framh.
Frá Gróitu til Gvendarbrunna.
Veðrið var yndislegt sumarveður fyrri
part vikunnar — brakandi sólskin og
hiti. En í gærmorgun var himininn
orðinn alskýjaður og í nótt var land-
synningsrok og rigning. í dag land-
synningsrosi. Hitinn heflr verið sem
hér segir á þeim stöðum, sera veður-
skeyti eru send frá:
1 21. | 22. | 23. 24. 25. 26. | 27.
Rvík . |I3 | 13,2| 12,8 14 11,5 11,8 8,8
Isafj. . | 7,6 8,6 8 7 10 9,3 10
Bl. . . |10,1| 6,7| 7,4 4,1 6,1 8,9j 7,6
Ak. . | 7,5| 6 I L1 5,6 6,1 11»4| 8,5
Grst. • 1 4,2| 3 | 6 5 2 2 5 10,5| 7
Sf. . . | 5,5| 5,1 j 3,4 4 3,7 5,4| 5,4
Fær. . |10,1 9,2| 9,8 8 3 9,2 7,41 6,2
Þessir tóku embœttispröf í guðfræðí
við prestaskólann í vor: Magnús Jóns-
son með ágætiseinkunD, Jakob Lárus-
son með I. einkunn og Sigurður Jó-
hannesson með II. eink. — Einungis
einn guðfræðingur hefir fengið ágætis-
einkunn við prestaskólann á undan
Magnúsi, en það er séra Stefán Kristins-
son á Völlum.
Dönsku leikendurnir fóru héðan 21.
þ. m. Létu þeir vel yfir ferðinni og
árángri hennar.
er fyrir 1. júlí og eru
kaupendur hans vin-
samlega beðnir aö at-
huga það.
Athygli karlmanna
viljum vér vekja á þvi að vér sendum
hverjum, sem óskar þess m. af 135
sm. breiðn svörtu, dökkbláu eða gráu
nýtýsku ullarefni í falleg og sterk föt
fyrir einar 14. kr. 50 aura. — Efnið
sendum vér farfrítt gegn eftirkröfu, og
tökum það aftur ef það er ekki að
óskum.
Thybo Molles Klædefabrik,
Köbenliavn.
Pröf í lögfræði við háskólann í Kaup-
mannahöfn hefir tekið Guðmundur Ól-
afsson með II. einknnn.
Samsöng ætlar söngkonan ungfrú
Ellen Schults að halda hér í bænum á
laugardaginn kemur.
Á Iaugardaginn var voru gefin ssm-
an ungfrú Hlif Sívertsen og Hansen að-
stoðarmaður á skrifstofu steinolíufélags-
ins.
íþróttamennirnir og forstöðunefnd
íþróttamótsins höfðu skilnaðarsamsæti
sunnudagskvöldið eftír að mótinu var
sagt upp. Skerotu menn sér hið bezta
fram á nótt.
Mælt er að Jóns Sigurðssonar-nefnd-
in hafi nú ráðið að láta líkneskið standa
undir grjótgarðinum milli Bankastrætis
og stjórnarráðshússins. Ekki vitum vér
hvort þetta er satt — eða viljum ekki
trúa því; en þess erum vér fullvissir
að þar stendur líkneskið ekki lengur
en nefndin er við völd.
Hr. Aage Meyer Benediktsen heldur
fyrirlestur í kvöld og anuaðkvöld um
frelsisbaráttu íra.
Hrólfs Og Karls einfalda Frakkakon-
ungs, er fékk Hrólfi Normandíið að iéni.
Sá staður heitir Saint-Clair-sur-Epte og
er smáþorp með tæpum 600 ibúnm.
Þorpið er í fögrum dal við ána -Eyte,
sem fellur í Signu. Þar eru leyfar af
rammbygðri höli frá 12. öld. Alt var
þorpið skreytt fánum og veifum, frönsk-
um, dönskum, norskum, sænskum og
blómsveigum og böDdum, og var tekið
með lúðrahljómi á móti Normandíbúum
og Norðurlandabúum, sem um hádegis-
bilið komu hundruðum saman með auka-
lest frá París. Var þar fyrirbúin veizla
og sátu hana 600 manns. Yfirvöld og
þingmenn þessara héraða, fulltrúi
borgarstjórans í Rúðu og aðalmenn
Parísarnefndarinnar héidn þarræðurog
lofuðu hástöfum ætt og eðli víkinganna.
Að miðdegisveizlunni lokinni gekk mann-
fjöldinn með lúðrahljómi út að hrúnDÍ
á Epte, þar sem marmaraplatan var af-
hjúpuð með ræðu, sem Salles, formað-
nr Parísarnefndarinnar, hélt. Á plönt-
nna var letrað:
911
I Saint-Clair-sur-Epte var gerður sátt-
mali sa, er veitti Hrolfi og Horðmönnum
bólfestu í Frakklandi.
Forfeðrumm
þakklátir Normandíbúar
1911.
Þá talaði Paul Verrier, prófeisor við
Sorbonne (Parísarháskólann) í Norður-
landamálum. Hann gat þess að á í«-
landi væri enn talað það mál, sem Hrólf-
nr talaði, og hefði hann frá íslenzku
skáldi Guðm. Guðmundssyni fengið
kvæði: „ísland til Frakklands. Kveðja
á þúsundára liátíð Normandís,u og
skyldi hann Iesa npp þýðingu þá, er
hann hafði gert af kvæðinu. En nú
væri hér kominn niðji Hrólfs í 32. lið,
sendur af þjóð sinni til þess að vera
við hátíðahöldin, og mundi hann lesa
kvæðið sjálft. Kvæði Guðm. Guðmunds-
sonar var svons:
Stefja-hreimur stiltur tengir
•traumi hljómsina vina þrá:
Þegar daga ijósa lengir,
lengst í höfum norður frá,
frændur Hrólfs á Fróni senda
Frökkum kveðjuorðin hlý, —
fornar minjar bjartar benda
bróðurhug í Normandí.
Þar sem hátt í hvelfðum kórum
harmatölur fyltu vé:
„A furore Normannorum
libera nos, o domine!" —
Þúsund ára teDgdar trygðir
tveggja þjóða eiga frið, —
nú er glatt nm blómgar bygðir,
bjarta strengi kveður við.
Vel er það, að vikingslundin
varð þar göfgrar orku rót,
grimdin trylta, tamin, bundin
tók þar ást og blíðu mót;
frjáls og göfug því varð þjóSin
þar sem Normenn tóku ból.
Enn þá hljóma hetjuljóðin
Hrólfs um fornan veldisstól.
Og í Hólmi hlustar fögur
háraprúð in nnga drós