Ingólfur - 25.07.1911, Blaðsíða 1

INGÓLFUR
IX. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 25. júlí 1911.
30. blad.
Ávarp Skúla Thoroddsens.
Hr. Skúli Thoroddion er ekki af baki
dottinn enn með „áyarpið“ aitt. Það
hefði vafalauit verið í hans þágu, að
gem minat væri um það talað, og að
alt þetta mál hefði dottið niður sem
fyrst. Eu því er dú ekki að heilsa, hr.
Sk. Th. gerir ávarpið að umtalsefDÍ í
siðaata tölubl. „Þjóðviljana“ og verður
þar ekki betur séð, en að honum aé
þetta mikið alvörumál og trúi faatlega
á aína guðdómlegu köllun til að „vekja“
frönsku þjóðina, „avo og alla íbúa jarð-
arinnar“, og beina þeim inn á áður ó-
farnar brautir. .
Vér höfum áður tekið það fram, að
hvað aem annars líður þeim umbóta og
maunúðarhugmyndum, aem hr. Skúli
Thoroddaen þykist hafa köllun til beita
sér fyrir, hvott sem þær eru heillavæn-
legar eða ekki, hvort.sem þær eru vit-
urlegar eða vitlausar, þá hljótum vér
að mótmæla því kröftuglega, að hann
þjóni þessum tilhneygingum sínum sem
„alþingisforseti íslendinga“ eða hefji
þessa „baráttu“ sína í nafni þjóðar vorr-
ar. Alþingi befir ekki gefið bonum um-
boð til neins sliks, og íslendingar munu
,ekki hafa hugsað sér að svo komnu að
gerast forgangsmenn að neinum mann-
kyns eða stjórnarfarsbyltingum, og óska
þess ekki, að neinn maður takist slíkt
á hendur í nafni þjóðarinnar. Þetta er
vitanlega aðalkjarni þe3sa máls, enda
hafa b’öð allra ílokkanna flýtt sér að
lýsa því yfir, að hr. Skúli Thoroddsen
bafi ekki haft heimild þÍDgdns eða flokk-
anna til að flytja frakknesku þjóðinni
þetta „ávarp“. Þessar yfirlýsingar voru
nauðsynlegar, til þess að ekki yrði um
það vilst, að allir flokkar í landinu ætl-
ast til að hr. Sk. Th. beri sjálfur ábyrgð
á þessum gerðum sinum. Og ef það
kynni að koma fyrir, að hr. Sk. Th.
fyndi hjá tér einhverja aðra köllun, er
knýji hann til einhvers samskonar „á-
warps“ eða þvi líks, þá er þetta honum
bending um, að hann skuli þá tala og
skrifa í sínu eigin nafni, en ekki sem
fulltrúi alþingis eða íslendinga.
Hitt er svo annað mál, að sjálft á-
varpið, og öll þau atvib, er að því liggja
er vitanlega ekki til annars en að hlægja
að því. Haggi menn sér hr. Skúla
Thoroddsen, „alþingisforseta!slendinga“,
sitja uppi á Commercial Hotel, óþverra-
legu gistihúsi í Leith, skrifa þar Diður
gamlar og margþvældar loftkastala-
hugsjónir, auk ýmislegs nýs þvættings
sem ber merki hr. Sk. Thoroddsens sjálfs
(t d. að engri þjóð skuli þolast að fara
í stíð — með hverju á að varna því?
með stríði? eða hverju?), senda svo
þetta „evangelium11 til blaðs í Edin-
borg, (sem vitaulega vill ekki taka það,
en er svo kurteist að segja hr. Sk. Th.
ekki frá því, að það sé vegna þess hvi-
líkur þvættingur ávarpið er, og auðvitað
skilur hr. Sk. Th. heldur ekki það, sem
allir aðrir lesa milli línanna í bréfi rit-
stjórans) í þeim tilgangi að vekja frakk-
nesku þjóðina! Um þetta ávarp sitt
farast hr. Sk. Th. svo þannig orð, að
það sé hið — stóra, einarðlega og frjáls-
mannlega“, og stendur í þeirri makalausu
meiningu að hann hafi með þessu nnnið
eitthvað þrekvirki, þetta só svo djarf-
mannlegt að allir hljóti að dást að því!
Þetta er svo grátlega hlægilegt, að það
tekur engu tali. Hann telur það lítil-
menskuhugsunarhátt, að telja oss íslend-
inga of lítilfjörlega til að segja stórþjóð-
nnum til um það, sem miður kann að fara
Það er sannast að segja að hr. Sk. Th.
hefir ekki haft neinn lítilmensku hugsun-
arhátt um sjálfan sig. Enn sannleikur-
inn er þó sá, að hr. Sk. Th. er oflítilfjör-
legur til að ráðast í slík stórræði —
af þe'rri einföldu ástæðu að hann getur
ekki með neinum rétti krafist þess að
að nokkurt tillit sé tekið til þess pem
sem hann segir, vegna þess að það er
hvorki nýtt né vel sagt. En svo föst-
um tökum hefir atórmenskan náð á hr.
Sk. Tb. að hann heldur að öll ummæli
blaðanna og annara um þetta Messias-
arstarf hans, sprottið af öfund! Nema
þetta sé einungis yfirklór hjá honum -
þvi viljum vér helst trúa, vegna hr.
Sk Thóroddsens sjálf*.
Einasta „þrekvirkið sem hann heíir
unnið með þessum ávarpsleiðangri sin-
um er þá það, að bonum hefir nú loks
tekist að sannfæra þá, sem ekki vissu
það áður, um það, a4 bæði hann og
aðrir mega vera þakklátir fyrír, að
hann náði ekki hinu langþráða takmarki
sínu í vor: ráðherraiessinum.
Alataðar annars staðar í heiminum
mundi það vera talið sjálfsagt, að hr.
Sk. Thoroddsen legði niður stöðu sína
sem alþÍDgisforseti íslendinga eftir þetta,
enda væri það í fylsta mátaréttmætt —
því hver veit upp á hverju hann kann
að finna næst sem „alþingisforseti ís-
lendinga“. En hér er alt látið viðgang-
ast.
Þrælalögin.
Eins og kunnugt er hafa þrælalögin
eða bannlögin aldrei legið fyrir þjóð-
inni, hvorki við atkvæðagreiðsluna sælu,
né síðar. Nú á komandi hausti er það
fyrst að kosningar fara fram eftir sam-
þykt laga þessara og þykir oss því rétt,
að þeir landsmanna, sem ekki hafa áð-
ur haft tækifæri til að kynna sér þetta
löggjafarverk, megi nú sjá í heild sinni
lögin, sem eiga að setja Skrælingja-
markið á þjóð vora, og opna jafnvel
heimili vor fyrir ósvífnum Goodtempl-
ara-snuðrurum og þefurnm. Má vera
að einhverjum ofbjóði.
Lögin prentum vér hér upp orðrétt,
og munum svo víkja nokkrum orðum
að þeim á eftir:
1. gr.
Engan áfengan drykk má flytja til
íslands til annara nota en þeirra, sem
getið er um í 2. grein, og farið sé með
eftir reglum þeim, sem settar eru í lög-
um þessum. En það er áfengur drykk-
ur eftir lögum þessum, sem í er meira
en 27/Vo af vínanda (alkóhóli) að rúm-
máli. Duft, kökur eða annað, er þau
efni eru í, sem sundur má leysa í vökva,
og i sér hafa fólgið slíkt áfengi, skal
fara mað sem áfengan drykk.
2. gr.
Heimilt skal stjórnanda eða eiganda
iðnaðarfyrirtækis, efnarannsóknarstofu,
náttúrugripasafna eða annara þvílikra
stofnana að flytja frá útlöndum vínanda
eða annað áfengi til iðnþarfa og verk-
legra nota í stofnuninni. Svo skal og
heimilt að flytja til landsins Tínanda,
sem ætlaður er til eldsneytis. Lyfsöl-
um og héraðslæknum skal og heimilt að
flytja til landsins vínanda þann og ann-
að áfengi, sem þeim er skylt að hafa
til læknisdóma samkvæmt hinni almennu
lyfjaskrá. Enn skal smáskamtalæknum
heimilt að flytja frá útlöndum smá-
skamtalyf með vinanda í, ef pöntun
þeirra fylgja meðmæli hlutaðeigandi lög-
reglustjóra eða sóknarprests. Að lokum
skal próföstum þjóðkirkjunnar og for-
stöðumönnum annara kirkfudeilda heim-
ilt að láta fiytja frá útlöndum messu-
vín, er nauðsynlegt sé til altarisgöngu,
þó í þvi sé meira af vínanda en 2'I^Iq.
3. gr.
Alt áfengi, sem flutt er til landsins
frá útlöndum samkvæmt lögum þessum,
skal fyrst flytja á land í Reykjavík.
Þar skal landsstjórnin skipa sérstakan
umsjónarmann áfengisbaupa, og hefir
hann á höndum nmsjón og eftirlit með
áfengiskaupum, svo sem nánar er fyrir
mælt í lögum þessum.
Umsjónarmaður hefir að íaunum 600
kr. á ári, er greiðist úr landssjóði. Svo
fær hann og borgun fyrir húsrúm undir
áfengisbirgðir, vinnulaun handa verka-
mönnum til aðstoðar og burðargjald
bréfa. Ennfremur fær hann endurgjald
fyrir efni þau, er méð þarf til að gera
áfengi óhæft til drykkjar.
4. gr-
Nú hefir maður heimild til áfengis-
flutnings frá útlöndum eftir lögum þess-
um, og vill hann neyta þeirrar hemild-
ar sinnar, og sbal hann þá í tæka tíð
segja umsjónarmanni áfengiskaupa til
um það, hverskonar áfengi og hve mik-
ið hann vill fáogfrá hverju verslunar-
húsi, svo og með hverri ferð frá útlönd-
um. Hann skal og skýra honnm frá
um leið, til hvers hann ætli að nota
áfengið. Svo skal og fylgja beiðninni
borgun fyrir flutning til Reykjavíkur
og uppskipun þar. Umsjónarmaður send-
ir þá pöntunina því verslunarhúsi eða
þeim vínsölumanni, sem hún er stíluð
til, og beiðist þess, að áfengið sé sent
til sin. Skal umsjónarmaður, þegar er
áfengið kemur til hans frá útlöndum,
tryggja aér með rannsókn, að áfengis-
sendingin sé eigi önnur eða meiri en
um var beðið. Nú reynist áfengið ann-
að eða.meira en um var beðið og skal
umsjónarmaður þá endursenda sendanda
það tafarlaust, ef annað er en um var
beðið, eða þaS sem umfram reynist,
enda er skipstjóra, sem flutti, eða út-
gerðarmanni skips, skylt að taka við
því án borgunar á farmgjaldi. Að því
búnu skal hann, eftir fyrirsögD efna-
fræðings landsins, sem skyldur er að
Iáta aðstoð sína í té, blanda það áfengi,
er til iðnaðarfyrirtækja eða eldsneytis
er ætlað, þeim efnum, er gera það óhæft
til drykkjar, án þess það þó missi nota-
gildi sitt til þe*s, sem það er ætlað.
Því næst skal umsjónarmaður merkja
áfengið með embættisinnsigli sínu og
segja eiganda til. Eiganda skal þá
heimilt að vitja þess, en gjalda skal
hann um leið kostnað þann, er af blönd-
uninni hefir leitt.
Nú líða svo 12 mánuðir fráHilkynn-
ingu umsjónarmanns áfengiskaupa um
aðflutning áfengis, að sá hirðir ekki
áfengið, er pantað hefir, né lýsir held-
ur yfir þeirri ósk, að áfengið sé á hans
kostnað endursent seljanda, og er þá
áfengið með umbúðum eign laDdssjóðs.
AUan ógreiddan kostnað, er leitt hefir
af aðflutningnum, má þá taka lögtaki
hjá þeim, er áfengið hefir pantað, sam-
kvæmt lögum 16. desember 1885.
Umsjónarmaðurinn ber enga ábyrgð
á greiðalu andvirðis fyrir það áfengi,
sem aðflutt er.
5. gr.
Skylt er hverjum skipatjóra, er frá
útlöndum kemur, að tilkynna lögreglu-
stjóra um leið og hann sýnir skipsskjöl-
in, hvort hann hafi nokkurt áfengi til
flutnings fyrir aðra menD, og þá hve
mikið. Hann skal og skýra frá, hvort
og hve mikið áfengi hann hafimeðferðis
sem skipsforða, en óheimilt skal honurn
meðan hann er í höfnum inni eða í
landhelgi við ísland, að veita eðaselja
eða á annan hátt láta af hendi eða leyfa
öðrum skipverjum að láta af hendi nokk-
uð af því áfengi, er til skipsforða er
ætlað, til annarra mauna en þeirra, sem
eru lögskráðir skipverjar.
Skipstjóri er sekur við lög þessi, ef
hann brýtnr það, er nú var mælt.
Nú hefir skipstjóri meðferðis áfengi
frá útlöndum, sem ekki er ætlað til
ákipsforða og ekki á að fara til umsjón-
armannss áfengiskaupa, og skal lögreglu-
stjóri þá á næstu höfn, er skipið kem-
ur til, setja embættisinnsinnsigli sitt á
hin aðfluttu áfengisílát og ábyrgist skip-
stjóri, að innsiglin séu ekki brotin eða
úr ilátunum tekið fyr en skipið er al-
farið burt frá landinu, enda gangi lög-
reglustjóri úr skugga um það, áður en
skip lætur úr síðustu höfn, að innsigli
séu heil og ekkert hafi verið tekið úr
ílátunum.
6. gr.
Nú strandar skip hér við land og
hefir meðferðis áfeDgi til umsjónarmanns
áfengiskaupa eða frá honum, og skal
hreppstjóri í forföllum lögreglusjóra þá
þegar taka áfengisilátin til’varðveislu
og gæta þess, að ekki sé í þau farið.
Hann. skýrir þegar í stað lögrelustjóra
frá, en lögrelustjóri setur embættisinn
sigli sitt fyrir ílátin og kemur þeim til
geymslu á óhultum stað. Áfengi þetta
má lögreglustjóri ekki selja eða á ann-
an hátt láta af hendi til annara manna
en skýra skal hann með fyrstu ferð
réttum eiganda frá björgun áfengisins.
Kjósi hann innau 12 mánaða að það sé
sent sér á sinn kostnað, skal það gert,
ella sé það eigu landsjóðs.