Ingólfur - 03.10.1911, Síða 1

INGÖLFUR
IX. árg.
Haturspólitík.
Það hefir lengi verið Ijóst að öll
pólitík „ísafoldar" aíðsn á þingi i vetur
hefir verið persónulegt lxatur á núver-
andi ráðherra. Þetta verður með hverju
tölublaði „ísafoldar“ æ ljósara og ljós-
ars*.
í hverju blaði eru raargir dálkar ein-
tómar skamiuir um núverandi ráðherra.
Honum eru bornar á brýn allar hugs-
anlegar syndir. Hvort ákærurnar eru
sannar eða ósannar liggur „ísafold“ í
léttu rúmi. Það sem alt er undir komið,
er að telja nógu margt til, og halda
áfram að tönglast á því, dag eftir dag,
blað eftir blað. Ekkert sem núverandi
ráðherra gerir er gott. Alt er ílt. Hon-
er borið á brýn að hann brjóti þingræð-
ið, réttlætið margsinnis, stjórnarskrána,
lögin, mannlega skynsemi o. s. frv. Hvert
af þessum brotum er þess eðlis, að —
ef satt væri — þá mnndi ráðherra vera
óalandi og óferjandi. Þessi maðursem
„lsafoldu hefir árum saman, alt til árs-
loka 1909, klínt sér upp að — sem í
desember 1909 var „þjóðkunnur ráð-
vendnismaður“ — er nú á einu ári
sokkinn svo djúft í „ísafoldar“ augum,
að hún gefur í skyn að hann sé var-
menni, auk msi gs annars smávægilegra.
Þessi haturspólitík er ekki góð. Það
er harla óskiljanlegt með hvaða rétti
hatur „ísafoldar“ er gert að aðalmáli í
islenskri pólitík, með hvaða rétti ís-
lenskum kjósendum er otað fram til
þess að greiða atkvæði um þetta: hvort
þeir vilji styðja að haturs- og hefndar-
ráðum nokkurra vina og vandamanna
Björns Jónssonar.
Því að á öðru byggist hatrið ekki en
því, að núverandi ráðherra sá að B. J.
var sjúkur maður, sem vegna sjúkdóms
síns gat ekki aðstaðið starf sitt sem
ráðherra. Því hlaut hann að fara frá
völdum. Og núverandi ráðherra gerði
meira: hann tókst á hendur að verða
ráðherra eftir B. J., þótt honum væri
það nauðugt. Hann hafði neitað að
taka á móti þessari stöðu 1909 og þá
stutt B. J. til valda. Á honum hvíldi
því að nokkru leyti ábyrgðin á óstjórn-
inni. Og því var honum skylt að koma
til, þegar alt var komið í ófærur hjá B. J.
Þetta er öll undirstaðan undir hat-
urspólitík „ísafoldar“. Og einmitt af
því væri haturspólitíkin ekki þess verð
að henni sé ganmur gefinn — ef ekki
stæði flokkur á bak við „ísafold“, og
það jafnvel stór flokkur, serr> kallar sig
„Sjálfstæðisflokk“.
Að vísu er mjög fjarri því að allur
„Sjálfstæðisflokkurinn" sé ánægðurmeð
lieykjavík, þriðjudaginn 3. októember 1911,
40. blað.
„ísafold11 og haturspólitík hennar. Mjög
margir Sjálfstæðisflokksmenn fyrirlíta rit-
hátt og pólitík blaðsins. Og bestu menn-
irnir tínast smátt og smátt úr og mótmæla
því opinberlega, að þeir eigi nokkuð sam-
an við hann að sælda. Síðast hefir séra
Sigurður Stefánsson i Vigur, einn af
fremstu mönnum Sjálfstæðisflokksins,
gert það. Margir eru komnir á undan.
Og margir munu koma á eftir. Því að
samneyti við „ísafold“ og haturspólitík
hennar er hverjum manni, sem alvar-
lega hugsar um hag þessa lands, við-
urstygð.
En betur má ef duga skal. Mjög
margir Sjálfstæðismenn standa enn á
baki „ís»foldu og viðurkenna hana sem
blað flokksins. Og þá viðurkenna þeir
menn um leið að haturspólitíkin gegn
núverandi ráðherra sé pólitik flokksins.
Þá er sjálfstæðismál landsins óvirt svo
að það er gert að skjóli persónulegra
ofiókna. Á þessu ber „Sjálfstæðisflokk-
urinn" sem slíkur ábyrgð þangað til hann
mótmælir því opinberlega. Og þangað
til þau mótmæli koma fram liggur á
flokknum iú þunga ásökun að persónu-
legt hatur einstaks manni sé það, sem
Irann berst fyrir.
Ingólfsmyndin.
Formaður Iugólfsnefndarinnar, hr.
verkfræðingur K. Zimsen, hefir gert
skýrslu um starfsefni nefndarinnar og
birt hana í blöðunum.
Aðalreikningur nefndarinnar um tekj-
ur og gjöld er svo:
Tekjur
Gjafir og vextir.........kr. 9310,29
Tekjur af lotteríi o. fl. . . — 5939,00
Lán með veði i Ingólfshúsinu — 4669,73
kr. 19919,02
Ojöld *
Kostnaður við húsið . . . kr, 13573,51
Borgað Einari Jónssyni . — 5000,00
Ymislegur kostnaður ... — 614,30
1 sjóði 10. sept. 1911 ... — 731,21
kr7T9919,Ö2
Samkvæmt samningnum við Einar
Jónsson á enn að borga honum 1900;
fyrsteypan kostar 6000 kr.; stöpull und-
r myndina er áætlað að muni kosta um
3000 krónur. Enn vantar því mikið
á að peningar séu fyrir hendi til þess
að myndinni verði komið upp.
Satt að segja er þetta málekkimjög
langt frá því að vera okkur til hneysu.
Nefndinni hefir verið legið á hálsi fyr-
ir þetta og henni kent um. Eins og
vant er leggjumst vér íslendingar á þá
sem eitthvað gera og eitthvað vilja Ieggja
í sölurnar. Því að það mun vera satt
að nefndin heflr vel gert það sem hún
hefir getað, lagt tíma og fyrirhöfn í
sölurnar og engar þakkir fengið fyrir.
Hverjum er það þá að kenna að ár
líður eftir ár án þesi að að mál þetta
sé leitt lil lykta? Til þess liggja vafa-
laust margar oraakir. Hér var frá upp-
hafi stofnað til mikils fyrirtækis, fyrir-
tækis sem frá öndverðu var vafasamt
hvort mundi tak&st. íslendingar eru
fámennir og lítið utn psninga; 15—
20000 krónur eru mikið fé fyrir oas.
Því verður ekki neitað að rausnarlpga
var riðið úr hlaði: Iðnaðarmannafélag-
ið, lem stofnaði til fyrirtækisins, gaf
þegar 2000 króna til þess, bæjarstjórn
Reykjavíkur 500 kr., D. Tomsen 500,
Ungmennafélag Reykjavíkur 200, fé-
lagið Skjaldborg á Akureyri 300 kr.;
ágóði af tombólu varð rúmar 1200 kr.
Margir fleiri gáfu minna, og ýmsir iðn-
aðarmenn og kaupmenn gáfu stórgjafir
í efni til byggingar Iugólfshússins. En
þrátt fyrir þetta alt erum vér varla
komnir hálfa leið. Ahuginn kólnaði,
Jóna Sigurðssonar likneskið komst á
dagskrá. Og almenningur? Almenn-
ingur gaf ekkert — en skammaði. Þar
er líklega aðalástæðan til þess að mál-
ið hefir strandað. Almenningur — allur
þorri manna — lýndi ekki áhuga sinn
á málinu með öðru en því að ráðast á
þá aem fyrir málinu etóðu, og höfðu
þó komið því þetta áleiðís.
Nú mun það vera tilætlun nefndarinn-
ar að reyna að hrinda málinu á stað
af nýju og sjá hvort ekki verði bund-
inn endi á það. Yæri nú vel að menn
vildu sýna sannan áhuga sinn á því að
með því að leggja nokkuð til, annað-
hvort beinlínis eða óbeinlínis með
því að kanpa eða koma út lotteríseðlum
í húsinu. Þá mun varla líða á löngu
áður en Ingólfur stendur á Arnarhól
og horfir á fyrstu íslensku höfnina.
Þingmannaefai.
Nú er liðinn framboðsfresturinn. Eftir
þennan tima geta eigi fleiri þingmanna-
efni bæst við í hópinn. Við skulum
því hér setja lista yfir frambjóðendur
— þá sem kunnugt er orðið um:
1 Reykjavík bjóða sig fram: dr. Jón
Þorkelsson og Magnúa Blöndahl banka-
ráðsmaður (áður þingm.), L. H. Bjarna-
son prófessor og Jón Jónsson dóseut,
Halldór Daníelsson yfidómari og Guðm.
Finnbogason dr. phil. Þórður Thorodd-
sen hefur hætt við framboð sitt.
1 Oullbr. og Kjósarsyslum: Björn
Kristjánison bankastj. og Jens Pálsson
preitur (áður þm.) Matthias Þórðarson
útgerðarmaður og Björn Bjarnason bóndi
í Grafarholti.
1 Borgarfjarðarsyslu: Kr. Jónason
ráðherra (þm.), Einar Hjörleifsson skáld
og Þorsteinn Jónsion bóndi á Grund á
Akranesi.
í Mýrasyslu: Haraldur Níelisoa pró-
fessor og Magnúi Andrésson prestur.
1 Snœfellsnes og Hnappadalssýslum:
Halldór Steinsen læknir og Hallur bóndi
á Gríshóli. Guðm. Eggerz sýslumaður
mun vera hættur við framboð sitt.
I Dalasýslu: B srni Jónison viðikifta-
ráðunautur (þai.) og Guðm. G. Bárðar-
son bóndi á Kjörscyri.
iniitiHnyyyiyuuáiiyyuuuuumiiáUBu
»nn^TlT|TlTlTlTl“TfTFTFTfTrTfTfTfTrTmTmTWfT
IKTGtÓLFUR
kemur út einu sinni í viku að minsta
kosti; venjulega á þriðjudðgum.
Árgangurinn kostar 3 kr„ erlend-
is 4 kr. Uppsögn skrifleg og bund-
in við áramót, og komin til útgef-
anda fyrir 1. október, annars ógild.
Ritstjóri og ábyrgðarm.: Gunil-
ar Egilsson Laugaveg nr. 38. — ^
Má finna á afgreiðslunni frá kl. j
11-12. *
Afgreiðsla og innheimta i Kirkju- v
strœti 12 kl. 11—12 og 4—5 hjá ^
P. E. J. Halldórssyni, lækni. J
í Barðastrandarsýslu: Björn Jóns-
son fyrv. ráðherra (þm.) og Guðmund-
ur Björnsson sýslumaður.
í Vestur-Isafjarðarsýslu: Kristinn
Daníelsson prestur (þm.) og Matthías-
son Ólafsson kaupmaður.
í Norður■ Isafjarðarsýslu: Skúli Thór-
oddsen fyrv. sýslumaðar (þm.) og Magn-
ús Torfaaon sýslumaður.
Á Isafirði: Sigurður Stefánison
prestur (þm.), Kr. H. Jónsson útgerðar-
maður og Sigfús Bjarnason koasúll.
í Strandasýslu: Ari Jónsson aðstoð-
armaður (þm.) og Guðjón Guðlaugsson
kaupfélagsstjóri.
í Húnavatnssýslu: Hálfdán Guðjóns-
sou prestur (þm.) og Björn Sigfússon
umboðsmaður (þm.), Þórarinn Jónsson
bóndi á Hjaltabakka og Tryggvi bóndi
í Kothvammi.
í Skaqafarðarsýslu: Ólafur Briem
umboðsmaður (þm.) og Jósef Björnsson
kennari (þm.), Árni Björnsson prestur
og Rögnvaldur bóndi í Réttarholti. Enn-
fremur Einar bóndi á Brimnesi.
í Eyjafarðarsýslu: Hannei Hafiteiu
bankastjóri (þm.) og Stefán Stefánsson
bðndi í Fagraskógi (þingm.), Kristján
Bonjamínsion á Tjörnum og Jóhannes
Þorkelsson á Syðra-Fjalli.
Á Akureyri: Sigurður Hjörleifssou
læknir (þm.) og Guðmundur Guðlaugs-
son bæjarfógéti.
í Suður-Þingeyjarsýslu: Pétur Jóns-
son bðndi á Gautlöndum (þm.) og Sig-
urður Jónsson bóndi á Arnarvatni.
í Norður-Þingeyjarsýslu: Benedikt
Sveimson bankaendurskoðandi (þm.) og
Stgr. Jónsson sýslumaður.
í Norður-Múlasýslu: Jóhannea Jó-
hannesson sýilumaður (þm.) og Einar
Jónsson prestur, Jóu Jónison bóndi á
Hvanná (þm.) og Björn Þorláksson
prestur.
Á Seyðisfirði: Valtýr Guðmundsson
dóient og Kristján Kriitjánsson læknir.
í Suður-Múlasýslu: Jón Jónsson frá
Múla (þm.) og Jón Ólafsson ritstjóri,
gæslustjóri (þm.), Magnús Bl. Jónsson
prestur og Sveinn Ólafsson umboðs-
maður.
í Austur-Skaftafellssýslu: Þorleifur
Jónsson bóndi í Hólum (þm.) og Jón
Jónsson prófastur.
í Vestur-Skaftafellssýslu: Sigurður
Eggerz lýslnmaður og Gísli Sveinssou
yfirdómslögmaður.