Alþýðublaðið - 23.07.1963, Blaðsíða 4

MINNINGARORÐ
Eysteinn A» Jóhannesson
Eysteinn Jóhannesson, gestgjafi
■að Laugarvatni lézt skyndilega að
kvöldi 17. júlí. Útför hans fór fram
di gær frá Fossvogskapellu.
Hann hét fullu nafni Eysteinn
Austmann. Foreldrar hans voru
lijónin Guðrún Eysteinsdóttir frá
Hraunsholti við Hafnarfjörð og
-Jóhannes Guðmundsson, ættaður
• wr Kjós. Þau áttu lieima að Njáls-
götu 36 hér í borginni, en vorið
1902 fóru þau í atvinnuleit til
Austfjarða og unnu þar sumar-
langt. Guðrún var þá þunguð.
JSeint í september tóku þau sér
far til Reykjavíkur með strand-
• ferðaskipi, en fárviðri skall á og
íæddi Guðrún son í hafi og tók
.skipstjórinn, sem var danskur, á
imóti sveininum, sem fæddist nokk-
!aið fyrir tímann. Skipstjórinn fór
fram á það, að sveinninn væri
látinn heita í höfuðið á lionum, en
foreldrar hans vildu það ekki, en
gáfu honum nafnið Austmann til
viðbótar við föðurnafn Guðrúnar,
skyldi það merkja, að drengurinn
liefði fæðst íyrir Austfjörðum.
Hann fæddist 24. september árið
f1902.
Eysteinn ólst upp í foreldrahús-
vni og hjá skyldfólki sínu og stund-
aði mjólkurflutninga til Reykja-
-víkur, en þegar hann var 15 ára
gamall gerði faðir hans tilraun til
að koma honum sem léttadreng á
Gullfoss. Þóttist hann eiga hönk
xipp á bakið á skipstjóranum, en
;crindið var ekki leyst. Drengnum
þótti súrt í broti og fór sjálfur til
foryta skipsins, Jóhannesar Klein,
-og spurði um pláss, og var ráðinn.
„Æigldi hann svo á Gullfossi og-var
'lsraut hans ráðin um leið. Hann fór
.að læra matreiðslu og lærði hjá
-ágætum matsveinum í Kaupmanna
fiöfn, en fékk síðan stöður lijá
•fíameinaða og sigldi í hálfan ann-
■an áratug á skipum þess. Hækk-
-aði hann stöðugt ár frá ári og var
f>að siður félagsins í vali ntarfs-
manna ef vel líkaði við þá. í byrj-
■ un síðustu heimsstyrjaldar var
fiann bryti á stóru og fögru skipi
jstolti margra Dana, og sigidi það
á Ameríku. Skipið var í hafi, þeg-
ar Þjóðverjar réðust á Danmörku
kom til nokkurra átaka um
ífcorð, hvert sigla skyldi skipinu,
hvort fara skyldi með það til ein-
hverrar þeirrar hafnar sem Banda-
menn höfðu áhrif eða vald, eða
þangað, sem sýnt þótti, að Þjóð-
verjar myndu hremma skipxð.
Skipsstjórinn var Þjóðverjavinur,
en skipshöfnin ekki. Tók Eysteinn
þátt í deilum og aðgerðum sem
risu út af þessu, en útkoman varð
sú, að skipinu var siglt til Brasi-
líu. Þar varð skipið innlyksa og
skipshöfnin dreifðist. Eystetnn
gerðist starfsmaður tveggja auð-
ugra bræðra, stjórnaði gistihúsum
þeirra og ýmsum öðrum atvinnu-
i rekstri. Þarna var hann í sex ár
og hefði getað verið þar til fram-
búðar við mjög góð kjör og vax-
I andi auð, en hann vildi heim, enda
| átti hann konu og dóttur í Dan-
mörku. Hann hafði kynnzt danskri
súlku, Ellu Sörensen, kaupmanns-
dóttur frá Esbjerg, og hann
kvæntist henni árið 1930. Á árinu
1933 fæddist þeim dóttir, sem
! skírð var Guðrún Sólveig. Hann
| hafði ekki séð konu sína og dótt-
\ ir í sex ár er stríði lauk — og
lengi vel höfðu þær ekkert frétt
af honum og hann ekki af þeim.
Eystein fýsti að heimsækja ætt-
land sitt og tók sér ferð á hendur
hingað. Þegar hér var komið fékk
hann löngun til að setjast liér
að. Hann rak vcitingasölu fyrsl
| um sinn í húsi Verzlunarmanna-
■ félagsins viö Vonarstræti, en tók
svo við brytastarfi á Laugarvatni
og því gegndi liann til dauðadags.
Kona hans og dóttir höfðu heim-
sótt landið fyrsta sumarið, sem
Eysteinn dvaldi hér, en komu svo
alkomnar til hans í apríl 1948.
Þetta eru helztu atriðin í lífi Ey-
steins Jóhannessonar, en þau
segja ekki margt um þennan á-
gæta mann. Eysteinn Jóhannesson
var hár maður vexti, bar sig vel,
fríður fiýnum og karlmannlegur.
Hann bar þess glögg merki, að
hann hafði verið með þjóðum, haft
vanda á höndum og kunni fágaða
umgengnismenningu eins og bezt
varð á kosið. Hann var svo mikið
Ijúfmenni að óvenjulegt er, en
hafði samt svo fastmótaðar lífs-
skoðanir, að ekki varð hnikað.
Hins vegar deiidi hann ekki um
þær. Hann var friðsamur maður
og umburðarlyndur, samvizkusam-
ur og reglusamur í öllum sínum
störfum. Við urðum vinir enda
flokksbræður og virtist hann hat’a
tiieinkað sér innri aðal jafnaöar-
stefnunns.r, sem maður verður
svo áþreifanlega var við hjá þeim,
sem ruddu brautina upp úr 1910
og fram að síðustu styrjöld, ekki
síst meðal norrænna jafnaðar-
manna. Eysteinn gegndi mjög erf-
iðu og erilsömu starfi — og tók
sér ekki hvíld. Hann var bryti alla
I veturna eftir að hann kom að Laug
arvatni og það var mikið verk að
sjá um lífsviðurværi fyrir hundruð
ungs fólks — og hann sá um bún-
að herbergja þess og gekk um þau
á hverjum degi. Hann var ljúfur
í viðmóti en strangur og reg'u-
fastur. Þetta sama má einn'g segia
| um gistihúsareksturinn á sumrum.
nema hvað hann var erfiðari og
gæta varð fleiri vandkvæða. En
Evsteini tókst á þessum árum að
mynda fast skipulag og koma á
mjög góðum reglum, þrátt fyrir
næsta óyfirstíganlega örðugleika.
sem hér eru á gistihúsarekstri.
Samt hafði hann óhilandi trú á
möguleikum okkar íslendinga t'l
þess að öðlast gistihúsamennineu
— og ræddi hann oft um það við
m'".
Eg sá það er ég kom að La""ar-
vatni 8. þ.m. til vikudyálar, að Ey-
Framh. á 13. síðu
FYRRI LAUGARDAG fóru með
Gullfossi þrjátíu Norðurlandabú-
ar, sem komið höfðu í vinabæja-
heimsókn til Hveragerðis. Fó’kið
var frá bæjunum Brande í Dan-
mörku, Tarp í Suður-Slésvig í
Noregí Örnskjöldsvik í Svíþjóð,
og Áánekoski í Finnlandi. Það
kom með Heklu og dvaldist hér í
10 daga.
Heimsóknin þótti takast með á-
gætum. Fólkið skoðaði Suðurland
í sólskini, kom að Skálholti, að
Geysi og Gullfossi, í Þjórsárdal og
gisti að Laugarvatni. í Hveragerði
gisti fólkið á heimilum, á heilsu-
hæli NLFÍ og 1 húsakynnum elli-
heimilisins að Ási. Einn daginn
var farið ásamt allmörgu heima-
fólki að skógarfossi, sem skartaði
þá sínu fegursta. Á sunnudags
morgun var farið í kirkju að Kot-
strönd. Sóknarpresturinn, séra
Helgi Sveinsson, messaði, og á-
varpaði gestina á dönsku. Annar
dönsku prestanna, sem með var
í förinni, flutti ávarp, en hinn
presturinn, sem er frá Suður-
Slésvig, skírði í kirkjunni tvö
börn, sem eiga föður frá Slésvig
og íslenzka móður. Börnin fengu
í skírnargjöf biblíur með áritun
norrænu gestanna, sem allir voru
taldir skírnarvottar. Þótti þessi
norræna kirkjuathöfn hátíðleg.
Gestirnir tóku þátt f kirkjusöng
að nokkru leyti, og hafa látið í
ljósi aðdáun sína á söng kirkju-
kórsins. Hádegisverður var snædd-
ur á heilsuhæli NLFÍ og að kvöldi
var fjölmennt kveðjuhóf að Hótel
Hveragerði. Vinabæjafólkið af-
henti þar að gjöf þjóðfána landa
sinna og skjaldarmerki bæjanna.
Norðmenn gáfu auk þess fagra
kristallsskál, myndgreypía og á-
letraða. Seinni vikuna fór hópur-
inn norður um land til Akureyrar
og Mývatnssveitar. En við brott-
för Gullfoss voru all margir Hver-
gerðingar staddir við skipið með
Norðurlandafána og leystu gesti
sína út með blómum.
Það er fyrir tilhlutan Norrænu
félaganna að slíkum vinabæja-
tengslum hefur verið komið á, en
j þessir bæir skiptast á heimsókn-
um árlega, þannig að þeir bjóða
til sín hver sitt árið gestum hinna
j bæjanna. Norrænufélag hefur ver-
ið í Hveragerði frá árinu 1956 og
hefur formaður þess verið frú
Grethe Ásgeirsson. Iíafði hún und-
irbúið móttöku gestanna. Núver-
andi formaður félagsins er Þórð-
ur Jóhannsson, kennari.
Annar dönsku prestanna, Chris-
tian Otte, prófastur í Brande, varð
hér eftir til að geta sótt Skálholts-
hátíðina. Hann hefur látið svo um
mælt, að koman hingað sé eftir-
minnilegasta vinabæjarheimsókn-
in til þessa. Prófasturinn er for-
maður Norræna félagsins f Bran-
de, sem er 4200 manna bær, 25
kílómetrum sunnan við Himmel-
bjerget á Jótlandi. Segir hann, að
norrænu félögin í Danmörku hafi
tekið upp víðtæka starfsemi til að
stuðla að aukinni samvinnu Norð-
urlandaþjóðanna á sviði hvers kon
ar fnenningarmála. Hann hefur
boðið fulltrúum Hveragerðis til
vinabæjamóts að sumri.
Milli norræna fólksins og heim-
ilanna í Hveragerðii, þar sem það
gisti, hefur tekizt hin bezta vin-
átta. Mun óhætt að segja, að hug-
takið „norræn samvinna’” hafi
fengið í liugum þorpsbúa nýtt inn-
tak.
ÞESSIR tíbezku drengir eru nýkomnir til Danmerkur, þar sem
þeir eiga að ganga í skóla. Þeir voru alls 43 I þessum hóp og komu
með ástralskri flugvél til Danmerkur.
VEL HEPPNUÐ
VINABÆJA-
4 23. júlí 1963 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ