Lögrétta - 28.05.1913, Blaðsíða 3

L0GRJETTA
91
Auglýsing.
Hjermeð gefst heiðruðum viðskiftavinum vorum og
öllum almenningi til vitundar að herra Þórarinn B. Guð-
mundsson frá Seyðisfirði er ekki lengur í þjónustu h/f P. I.
Thorsleinsson & Co., og eru menn því beðnir að snúa
sjer ekiíi til hans viðvíkjandi þeim viðskiftum, er þeir
kynnu að vilja hafa við fjelagið.
Reykjavík 27. maí 1913.
p. 3. Zkorsteinsson 8 6o.
Æúð til teigu,
íí besta stað í bænum. Biiðin, sem Við-
eyjarmjólliiii var seld í, ásamt tveim berbergjum
bak við hana, fæst leigð nú þegar.
Lysthafendur semji sem fyrst við
fí\f cT. cj'fíorsfeinsson & Qo.
SRip til sötu.
Barkskipið „Vasco de Gama“, sem um und-
anfarin ár hefur verið notað sem kolapakkhús á Eyðs-
vík, fæst keypt með góðu verði.
Skipið tekur um 800 smálestir af kolum, er eir-
seymt og eirvarið alt í sjó. Ef kaupandi æskir,
getur fylgt skipinu nýlegur eimlictill og eim-
vimia til að ferma og aíferma skipið með, einnig
mikil og traust leg-iifseri.
éí\f c?. é. cTfíorsfeinsson & Qo.
þessar eru að miklu leyti úr Passíu-
sálmunum".
Alls eru þar yfir 30 sýnishorn ís-
lenskra trúarljóða. Tólf úr Passíu-
sálmum, og svo vers úr tveimur öðr-
um sálmum eftir Hallgr. Pjetursson.
Þá tólf sálmar og vers eftir sr. Vald.
Briem, og svo sálmar eftur þá Björn
Halldórsson, Pál Jónsson, Arnór Jóns-
son, Helga Hálfdánarson og Matth.
Jochumsson, einn eftir hvern.
Eins og smátt og smátt hefur ver-
ið drepið á hjer í blaðinu, hefur hluta-
fjársöfnunin til hennar fengið bestu
undirtektir hvervetna um landið, bæði
hjá kaupmönnum, kaupfjelögum og
almenningi yfir höfuð. Hve mikið
fje muni hafa safnast alls, geta for-
göngumennirnir ekki sagt með vissu.
Þó mun hafa safnast svo mikið hjer
heima, að trygt sje að annað skipið
sje hægt að kaupa, og vel það. En
það er ekki nóg. Bæði skipin eiga
að fást. Og svo er auðvitað æski-
legast að byrjað sje með sem minstu
lánsfje.
Undlrtektir Yestur-íslendinga.
Forgöngumenn fyrirtækisins sneru
sjer til Vestur-íslendinga með tilmæli
um, að þeir tækju hluti í því. Er
nú fengin vitneskja um undirtektirn-
ar vestra, bæði af brjefum þaðan og
eins í „Heimskr." frá 17. og 24. apríl.
Vestur-íslendingar vilja styrkja fyr-
irtækið, og blaðið mælir með því,
„hvort sem það verður gert með bein-
um hlutakaupum, eða á einhvern ann-
an hátt, sem eigi veitti því síðri
styrk, enda jafnvel meiri en um er
beðið", segir þar. Sú hugsun er sett
fram, að Vestur-íslendingar skjóti
saman V2 milj. kr. og kaupi skip
fyrir þá upphæð, en láni það siðan
til ferðanna hjer með rýmilegum kjör-
um. Telur blaðið, að við þetta mundi
heimaþjóðin örfast til þess að hafa
saman nægilegt fje til þess að kaupa
fyrir annað skip og „eiga það skuld-
laust og án veðsetningar-aðþrenging-
ar". Þetta telur blaðið íslendingum
báðumegin hafsins vel kleift, ef hug-
ur fylgi máli. Annars vill það ekki
að Vestur-íslendingar hrapi að því,
að taka fasta ákvörðun um, hvernig
hluttöku þeirra í fyrirtækinu skuli
fyrir komið.
A öðrum stað hjer í blaðinu er
þess getið, að von sje á heimsókn
nokkurra Vestur-íslendinga hingað
innan skamms. Eru meðal þeirra
nokkrir af auðugustu og framkvæmda-
mestu íslendingunum vestan hafs, og
mun þeim þá vera ætlað að taka
ákvörðun um þetta í samráði við for-
gangsmenn fyrirtækisins hjer heima.
l4oiiiingUjörími liingmadur
i stað Ágústs Flygenrings kaup-
manns var í gær útnefndur Guð-
mundur Björnsson landlæknir. Þing-
ið fær þar duglegan og mikilhæfan
starfsmann. Áður var hann þing-
maður Reykvíkinga á þingunum 1905
og 1907-
Reykjavík.
StýrimannaskólÍHn. Þar tóku í
vor 5 menn hið minna stýriinanna-
próf, en 14 hið meira. Próf í gufu-
vjelafræði tóku 14 og vjelstjórapróf 6.
Verkmannablað heitir nýtt blað,
sem farið er að koma út hjer í bæn-
um, gefið út af verkmannafjelaginu
„Dagsbrún".
Trúlofuð eru hjer nýlega Jón Ól-
afsson stud. med. frá Hjarðarholti og
frk. Elísabet Kristjánsdóttir dóm-
stjóra.
Jóh. Jóhannesson kaupra. lagði
á stað í gærkvöld til Ameríku og
ætlar að ferðast þar um í sumar, en
gerir ráð fyrir að koma heim aftur í
haust. Samsæti var honum haldið
að skilnaði af allmörgum kunningjum
hans á mánudagskvöldið á Hótel
Reykjavík. Jón Ólafsson alþm. mælti
fyrir minni heiðursgestsins og afhenti
honum skrautritað kvæði eftir Guðm.
Guðmundsson skáld, fest inn f fallegt
bindi, og var kvæðið sfðan sungið.
Heiðursgesturinn þakkaði. Ymsir
aðrir hjeldu ræður. Kvæðið er prent-
að á öðrum stað hjer í blaðinu.
Söngpallur. Sótt hefur verið um
það til bæjarstjórnar, bæði af hr.
Bernburg, sem æft hefur hjer hljóð-
færaflokk í vetur sem leið, og af
Lúðrafjelaginu, að pallur verði settur
á Austurvelli með þaki yfir handa
hljóðfæraflokkunum, er oft veita
mönnum þarna skemtistundir, sem
bæjarbúum þykir mikið í varið.
Þetta er ekki kostnaðarmikið og ætti
að gerast. Hljóðfæraflokkur hr. Bern-
burgs hefur leikið nú við Boesens-
leikina, í hvert sinn, sem leikið hefur
Áskorun til kvenna.
Kvenrjettindafjelagið í Reykjavík hefur
gengist fyrir þvf að safna undirskriftum,
meðal kvenna um land alt, undir áskor-
un til alþingis um að gefa konum jafn-
rjetti við karla.
Til þess að flýta fyrir undirskriftunum
hjer 1 Reykjavík hefur fjelagið afráðið
að opna skrifstofu á Laugaveg nr. 17
(málleysingjaskólanum), er opin verður
fyrst um sinn sunnudaga, þriðjudaga og
föstudaga, frá kl. 4 til kl. 6 síðdegis, frá
og með sunnudeginum 25. maf.
Á skrifstofunni verða lagðir fram listar
til undirskrifta, ennfremur er óskað eftir
að konur sæki þangað lista til að safna á
undirskriftum út um bæinn.
Flestum konum er nú orðið Ijóst hví-
lfka þýðinga jafnrjettið við karla hefur
fyrir framtíð íslenskra kvenna. Þetta
jafnrjetti getum vjer því aðeins fengið
að vjer fullvissum alþingi um samhuga
vilja vorn í þessu efni; þvf er áríðandi
að undirskriftirnar verði sem allra al-
mennastar og þess er vænst, að konur
sýni nú áhuga sinn með því, að safna
sem allra flestum undirskriftnm undir
áskorunina.
24. maí 1913.
Kvenrjettindafielagið í Reykjavlk.
verið, og hefur verið gerður að því
góður rómur. Hann býðst nú til að
skemta mönnum við og við á Aust-
urvelli, ef þetta fæst, sem hjer er
minst á, en skýli þarf að vera þar
yfir hljóðfærin, ef þau eiga að vera
óhult fyrir skemdum.
Vestur-íslendingar nokkrir hafa
komið heim hingað í vor til dvalar
um tíma. Fyrst- Stefán Sveinsson
og frú hans frá Winnipeg, Marteinn
Þorgrímsson, frá Dakóta, ættaður úr
Þingeyjarsýslu og nú á ferð um átt-
hagana. Síðan kom nú fyrir skemstu,
Fr. Swanson og frú hans, frá Winni-
peg, og höfðu á leið hingað farið
til Khafnar,
Bráðlega er von á fleirum, og hef-
ur Lögr. heyrt þessa nefna: Árna
Eggertsson, J. Vopna, Þorstein Odd-
son, J. F. Bergmann og Ásm. Jó-
hannsson.
Leikflokkur Boesens ljek á Sunnu-
daginn var „En Forbryder", leikrit
í 5 þáttum eftir Sven Lange, og
„Alle mulige Roller" eftir E. Bögh.
Þetta var áreiðanlega eitthvert
besta leikkvöldið að undanteknum
„Aladdin" og „Oliver Tvist".
Leikurinn var frá upphafi til enda
borinn upp af svo miklum krafti og
tilfinningu að áhorfendur gátu ekki
annað en haft allan hugann og alla
eftirtekt sína á leikurunum.
Chr. Frier ljek prókúruhafa Han-
sen mjög vel, og hlýtur þetta hlut-
verk þó að mínum dómi að vera
mjög erfitt. Emma kona hans var
einnig mjög vel leikin, en þó hefði
hún stundum mátt vera einbeittari
í leik sínum. Engström ljek hlut-
verk sitt ágætlega, frá upphafi til
enda, og enda þótt „En Forbryder"
sje alvarlegt leikrit, gátu áhorfendur
stundum ekki varist hlátri.
Þvínæst var leikinn smáleikurinn
„Alle mulige Roller" og Ijeku þau O.
Petersen, Chr. Frier og Carla Petersen.
Hún ljek fjögur hlutverk hvert öðru
betur.
Það var klappað mjög mikið og
að lokum var Boesen og flokkur
hans hvað eftir annað „kallaður
fr a m “. Áhorfandi.
K. P. U. M. Síðastl. sunnudag
var þar síðasta almenna barnasam-
koman á vorinu. Undir 400 börn
gengu í tylking um götuna á eftir
lúðrasveit, og höfðu síðan skemtidag
inni á íþróttavelli. í haust safnast
þau saman aftur í húsi fjelagsins.
Afli við Faxaflóa. 1. þilskipin
hafa aflað á vetrarvertíðinni 1913:
Ása 36,000; Björgvin 23,000; Haf-
steinn 17,000; Hakon 18.500; Ihó
12,000; Keflavík 23,500; Milly
19,000; Seagull 29,000; Sigurfari
15,000; Sæborg 19,000; Guðrún
Soffía 15,000; Sigríður 25,000; Grjeta
17,000; Langanes 13,000; Rngnheið-
ur 24,000; Sljettanes 12,000; Ester
25,000; Bergþóra 21,000; Haffari
12,000; Valtýr 27,000; Róbert 20,000;
Surprise 20,000; Samtals: 443,000.
Meðalafli á skip 20,136, í fyrra
22,038.
Resolute hefur fengið 300 tunnur af
síld, í fyrra 420, og e/s Nóra 200
tunnur, í fyrra 300.
2. afli botnvörpunganna er að því
er næst verður komist:.
Freyr (8/3—2/5) 50,000; Valur (>S/3—
I2/s) 60000; íslendingur (lok febr. til
2/s) 92,000; Ingólfur Arnarson (4/2—
Vs) 150.000; Bragi (V/2—«1/5)235,000;
Baldur («0/3—«S/s) 215.000; Skúli fó-
geti («6/2— «6/5) 340,000; Mars (8/2—
«4/5) 271,000; Eggert Ölafsson («6/2—
'5/5) 278,000; Jón forseti («8/2—n/5)
181,000; Snorri goði (lok febr.—«/5)
140,000; Skallagrímur (miðj. febr.—
6/s) 203,000; Apríl («°/3—«7/5) 195,
000; Snorri Sturluson (marslok—«S/5)
103,000; Garðar landnemi óvíst.
Það ætti að verða fastur siður að
telja fram afla eftir vigt, en ekki
eftir tölu. Talan er sem sje ekki
ábyggileg eins og allir vita. Ægir.
Undirritaður tekur að sjer mál-
færslu- og innheimtu-störf. Til við-
tals kl. 6—71/2 e. m. á Grettisgötn
20 B. Talsími 322.
Marínó Hafstein.
Frl íjalláíi Í flskimiða.
Sælnhús á Fjarðarheiði eystra
ætlar landsímastjórnin að láta byggja
í sumar, segir „Austri".
Afli á ísaflrði er nú sagður góð-
ur, og hefur verið svo um tíma und-
anfarið.
Frá Seyðisflrði. „Austri frá 17.
þ. m. segir að þar sje nú mikil at-
vinna, stundum unnið dag og nótt,
einkum við móttöku á fiski úr botn-
vörpungum, og svo kolavinnu. Margt
fólk úr nærliggjandi sveitum sækir
nú atvinnu þangað, segir blaðið.
Flenshorgarskóli. Þar voru í
vetur nemendur 71, 55 piltar og 16
stúlkur. Burtfararpróf tóku 25, þar
af 4 stúlkuf.
Baflýsing á Seyðisfirði. Bæjar-
stjórnin þar hefur nú samið við
menn um að annast innlagningu raf-
magnleiðslu í hús kaupstaðarins og
Ijósáhalda-útbúnað.
Heklu-eldurinn. Frá Þjórsártúni
var sagt í morgun, að nokkra daga
hefðu ekki sjest reykir úr gosstöðv-
unum, en nú að síðustu sæust þeir
aftur, bæði frá nyrðri og syðri stöðv-
unum, en eldur ekki.
Dönsku stjórnarskiftin. Frjettir
eru nú komnar um að stjórnarskiftin
fari fram. Rikisráðsfundur er í dag.
i39
dottið f hug. Það var ábyrgðar*
minst.
Því — sjálfur að flytja hingað með
Leifu — með Leifu sína — nei, það
var óhugsandi. Hann gæti heldur
ómögulega varið það, — gagnvart
Leifu.
Til þess að geta framkvæmt það
yrði hann með öðrum orðum að
sleppa henni. Hann þorði ekki að
ábyrgjast afleiðingar af því. Það yrði
ógæfa hennar. — Nei. Það var
hreint ekki sjálfs sín vegnal — En
hennar lífi og hamingju bæri hann
ábyrgð á, — hana yrði hann að ann-
ast á allan hátt.
Ósjálfrátt þreifaði hann til brjóst-
vasans, sem geymdi hringana og pel-
ann. Og hann ákvað að fá sjer
sopa hinumegin við Langahrygg.
Hann var kominn góðan spöl vestur
eftir honum.
Já,------hann skyldi ekki hreyfa
þessari hugmynd — um bæinn við
beinakerlinguna. Það var bölvað níð,
að honum skyldi nokkurn tíma hafa
dottið hún í hug, — það var sann-
140
ast að segja óhepni, sem gæti hafl
óþægilegar afleiðingar — ef hann ekki
þegði.
Því annars fengi hann víst að hcyra,
að það væri skylda hans að fram-
kvæma hlutinn. — Skylda! — Hver
segir: skylda?
Hann öskraði seinustu orðin.
Jú, hann var einsamail. Það var
gott. Hvað í ósköpunum gekk að
honum? Var hann að verða brjál-
aðurl Bráðum færi hann líklega að
sjá ofsjónir. — Fara að æpa og óskap-
astl — hjer, þar sem enginn — guði
sje lof! — var viðstaddurl — Bara
hann nú ekki vekti þá — þá, sem
sváfu þarna niðri. Þeim var ef til
vill ekki vel við að verða fyrir óróa.
Dytti ef til vill f hug, að þeim væri
orðið mál á nýjum fjelaga. Þeir
höfóu víst verið ruddamenni, sumir
hverjir, — hvað hann vildi sagt hafa,
— það höfðu verið sómamenn, allir
saman — auðvitað. Undir öðrum
kringumstæðum skyldi honum hafa
verið mesta ánægja að því að fylla
fjelagsskap þeirra, en .... hann var
141
á heimleið núna — til unnustunnar
— með hringana f vasanum — og silf*
urskeið með gröfnu fangamarki, — af-
mælisgjöf sem sje. En — það yrði
svo sem ekki f síðasta skifti, að leið
hans lægi um þessar slóðir, svo------
Það var annars meiri vitleysan,
sem manni gat dottið í hug.
Honum fanst hann eiga skilið ofur-
lítið kýmnisbros, og veitti sjer það
sjálfur — úr því aðrir voru ekki við-
staddir til þess — með vingjarnlegu
lítillæti, — og þegjandi viðurkenningu
þess, að hann, þrátt fyrir alt, væri
greindur piltur, sem með vitsmunum
og forsjá hefði forðað sjer út úr
slæmri klípu, — með þeim ásetningi
að halda sjer saman.
Klípu? — dæmalaust bull var í hon-
um í dag — hvað ofan í annað. Það
var yfir höfuð ekki um neina klípu
að tala. Þvf hann var einn, — og
hafði verið einn frá því honum hug-
kvæmdist þetta, — enda voru þetta
ekkert annað en órar og draumar
— skálddraumar.
Hann gerði sjer upp velgju við
142
síðasta orðið og gretti sig framan í
sjálfan sig.
Þar að auki var hún óframkvæm-
anleg þessi bæjarbygging. Þettavar
alt saman tómur heilaspuni. Hag-
arnir voru slæmir, — afarslæmir, —
og þar að auki lítið af þeim. — Og
hver veit? — ef til vill var það til
engra nota, að byggja hjer. Ljósið
mundi víst ekki sjást alla leið frá
hinum endanum á Langahrygg, —
í dimmviðri og að nóttu til. Og
ferðamenn, sem leituðu skjóls f kof-
anum, mundu deyja úr sulti og kulda
áður en bóndinn á bænum næði að
koma þeim til bjargar. Nei, honum
til bjargar. Nei, — honum var þetta
bláfóst alvara! — jafnvel þó hann
yrði veginum kunnugur —;! Það var
oft blindbylur hjer í marga daga, —
svo vikum skifti, — það var hreint
ekki altjent, að bylnum slotaði stund
og stund, — stundum hamaðist hann
sleytulaust. —
Þetta var annars orðið ljóta bölv-
að veðrið. Maður sá ekki fram úr
augunum fyrir kófi. Og varð að
«43
snúa sjer undan veðrinu á milli, til
þess að draga andann. ^tormurinn
var jökulkaldur, og líkast að vaða
hann eins og ískalt, öskrandi fljót.
Hann átti á hættu við hvert fótspor,
að ganga fram af hömrunum. — Nú
lilaut hann bráðum að geta komið
auga á vörðuna, — svo skyldi hann
dreypa á pelanum; — hann hlaut að
vera örskamt frá henni.
Niður hlíðarnar mundi honum ekki
verða mikið fyrir að rata, — hann
þekti þar hverja mishæð. Og þegar
hann væri kominn heim og í rúmið,
fengi hann að sofa og hvíla sig lengi,
lengi. Þetta skyldi verða sein-
asta ferðin hans yfir Dimmufjöll, —
að vetrarlagi, — og einsamals, —
það skyldi hann sjá um. Þessar
ferðir voru altjend hættuspil, — og
stormahríðin ljet ekki að sjer hæða,
síst í einvígi, ef svo mætti að orði
kveða.
En ?-------, þarna var loksins varð-
an, — guði sje lof!
Hann stökk til af gleði, — en
hentist ofan halla, sem ekki gat verið