Lögrétta - 23.07.1913, Blaðsíða 4

124
L0GRJETTA
28. júní í vor var vígð ný járnbraut, sem Svisslendingar hafa lagt
gegnum Alpafjöllin, frá Bern, um Loetchberg, til Simplon. Verkið hefur
verið mjög erfitt. Víða eru dælbrýr yfir gljúfur og gil, og er ein þeirra
sýnd hjer á myndinni. Alls eru á leiðinni 21 stærri og minni grafin hvolf-
göng. Stór varnarvirki eru gerð til að verja skriðuföllum. Mjög mikla
náttúrufegurð kvað vera að sjá frá þessari nýju braut og búast Svisslend-
ingar við, að hún muni mjög draga að sjer ferðamenn.
Myndin hjer sýnir Serbneska hermenn búna tii orustu. Það er gam-
alt hatur milli Serba og Búlgara, sem var geymt en ekki gleymt meðan á
bandalaginu stóð gegn Tyrkjum. 1885 unnu Búlgarar mikinn sigur á
Serbum við Slivnitza, en þá höfðu Serbar byrjað ófriðinn af hvötum
Rússa. Nú hvað „Slivnitza" vera heróp, sem kveður við um alla Serbíu,
og er með því hvatt til hefnda við Búlgara fyrir ófarirnar 1885.
Nefndastörf.
Allmargar nefndir hafa látið uppi
álit sín um frumvörp þau, sem þeim
hafa verið falin, og leggja þær allar
til, að þau verði samþykt, með meiri
eða minni breytingum.
Fjárlaganefndin hefur komið með
álit sitt um fjáraukalögin 1912—1913,
og vill hún ekki leggja til að við-
bótarbygging við pósthúsið verði tek-
in upp í þau, þar sem litlar líkur
sjeu fyrir því, að unnið verði nokk-
uð verulega að slíkri byggingu á
þessu ári. En hún viðurkennir, að
fjárveitingin sje óhjákvæmileg og
vill að hún komi til yfirvegunar við
meðferð fjárlaganna. Nefndin telur
rjett, að endurgreiða Rangárvalla-
sýslu alt að 4000 kr. af tillagi til
Garðsaukasímans, gegn því, að sýsl-
an leggi á sínum tíma hlutfallslega
til Víkursímans. — Nefndintelur ekki
fært að kaupa Röntgensáhöld bæði
handa Vífilsstaðahælinu og háskól-
anum, og vill láta háskólann sitja
í fyrirrúmi.
Landhelgissjóðsnefndin í e. d. (Jós.
Bj., Sig. St., Jón Jónat), er öll sam-
mála um það, að frv. eigi fram að
ganga á þessu þingi. Telur hún
skort á nægilegri landhelgisvörn fyrir
yfirgangi útlendra fiskimanna verða
með ári hverju æ tilfinnanlegri. Verði
landhelgisvörnin eigi aukin að mikl-
um mun sem allra fyrst, er fiski-
veiðum vorum á landhelgissvæðinu
bráður háski búinn. — Þótt innlend-
ur botnvörpuútvegur hafi aukist mik-
ið síðustu árin, þá eru engin líkindi
til þess, að hann leysi bátaútveginn
bráðlega af hólmi, og með eyðilegg-
ingu landhelgisveiðinnar eru öll sund
lokuð til bjargar hinum mikla fjölda
landsmanna, sem ekki á annars úr-
kostar en að reka fiskiveiðar sínar
með róðrar- og vjelarbátunum. Þing-
ið má ekki lengur horfa aðgerðar-
laust á þetta mál, því ekki er að
vænta aukningar á landhelgisvörn-
inni af hendi Dana, og verðum vjer
því sjálfir að hefjast handa, til að
taka sem fyrst verulegan þátt í land-
helgisvörnum vorum. Að vísu væri
full ástæða til, að þingið legði fram
stórfje, en þess mun því miður eigi
vera kostur, nema með því að auka
tekjur landsjóðs að miklum mun með
nýjum sköttum. En innan skams
gætum vjer tekið allverulegan þiátt í
landhelgisvörninni með því að verja,
eins og frv. fer fram á, sektarfjám
fyrir ólöglegar fiskiveiðar hjer eftir
til verndunar fiskimiða vorra. Síðan
um aldamót hafa sektir fyrir ólög-
legar fiskiveiðar numið:
1901 :.................3240,00.
1902:..................8340,00.
1903:.................10049,00.
1904:.................10094,25.
1905:................ 47339.49-
1906:.................10671,15.
1907:...............87619,16.
1908:................ 43786,58.
1909:.................14603,47.
1910:..................27222,90
19”:..................31271,33-
1912 : (samkv. fjárl.frv. stj.) 28000,00.
Samt.: 322136,33.
Telur nefndin, að ekki muni þurfa
mjög lengi að bíða þess, að hægt
verði að styðja iandhelgisvarnirnar
að góðum mun, t. d. með auknu eftir-
liti úr landi með fiskiveiðum útlend-
inga á þeim stöðum, þar sem báta-
útvegurinn er mest stundaður.
Minningarsjóður
Jóns alþingismanns Sigurðssonar frá
Gautlöndum.
Þeir Arni prótastur Jónsson á Hól-
um og Steinþór Björnsson steinsmið-
ur á Litluströnd og Haraldur Sigur-
jónsson á Einarsstöðum, sem nú er
dáinn, er gengust fyrir samskotum til
minnisvarða yfir Jón sál. Sigurðsson,
hafa auk þess að reisa minnisvarð-
ann úr steini með ígreyptri marmara-
plötu á leiði hans, sett afganginn af
samskotafjenu á vöxtu og telja þeir
það nú vera um 1500 kr. Á fundi í
fyrra dag samþykti neðri deild skipun-
arskrá fyrir sjóð þennan, er þeir Árni
og Steinþór höfðu samið, þar sem svo
er ákveðið, að stjórn hans skuli skipa
forseti neðri deildar og 2 menn, er
neðri deild kýs til 6 ára í senn. Sex
tíundu hlutum af vöxtum sjóðsins
skal varið til verðlauna fyrir hinar
bestu ritgerðir um búnaðarmál, sam-
vinnumál, stjórnmál eða framfarir ís-
lands, sem fram koma í tímaritum
eða beint til stjórnarnefndarinnar, og
dæmi hún um það, hvaða ritgerðir
eru verðlaunahæfar. Við verðlauna-
veitinguna skulu menn af bændastjett
sitja fyrir að öðru jöfnu.
Verðlaun skulu veitt þá er stjórnar-
nefnd þykir ástæða til, þó eigi sjaldn-
ar en tvisvar á hverjum 10 árum.
Eftir 50 ár má neðri deild breyta
til um verðlaun veitinga úr sjóðnum,
eftir því sem kröfur tímans þá kunna
að heimta.
Jjandshankinn.
Nefndin (J. Ó1, B. Kr., Ól. Br.,
M. J. Kr„ Valt. G.) telur það ein-
róma álit sitt, að nauðsyn beri til
þess, að auka veltufje hans og.ljetta
af honum þeim kvöðum, sem þingið
getur ljett. Vill nefndin því að land-
sjóður taki að sjer að öllu leyti á-
byrgð á sparisjóðsfje og innlánsfje
bankans og útibúa hans, og að bank-
inn megi hafa allan varasjóð sinn í
veltu. Telur nefndin að bankinn
þurfi nú að hafa 600,000 kr. fyrir-
liggjandi í verðbrjefum, sem gefa litlar
rentur, til tryggingar sparisjóðsfje
bankans, og mætti þá láta þá upp-
hæð vera í veltu, ef landsjóður tæki
á sig þá ábyrgð, er fje þetta
stendur fyrir, og virðist landið
geta gert sjer það að meinfanga-
litlu. Jafnframt vill nefndin að lands-
sjóður taki að sjer greiðslu á 2 milj
kr. láni, er landsbankinn hefur tekið
1909—1911, með því að greiða
100 þús. kr. á ári í næstu 20 ár.
Safnaðist bankanum þá á þessum 20
árum 2 miij. kr. veltufje. Og
þar sem fje þetta yrði safnfje en
eigi eyðslufje, og yrði áfram
eign landsins, þó það flyttist úr
landsjóði í Landsbankann, ætlað til
þess að tryggja landsmönnum meiri
arð af atvinnuvegunum og til þess
að firra þá vandræðum, þá telur
nefndin ekki líklegt, að landsmenn
teldu á sig að leggja bankanum til,
svona smámsaman, þetta bráðnauð-
synlega veltufje. Nefndin býst við
því, að þetta megi gera án þess að
landið taki nýtt lán, því bæði virð-
ist fjárhagur landsins vera í góðu
lagi sem stendur, og svo má búast
við að tekjur landsins vaxi óðum,
meðal annars með vörutollinum.
G- B.
Lux
er hið einasta verulega góða ljós nútímans.
Lux breytir nóttinni í dag. Leitið því úr nóttinni
í daginn og notið
Lux! Lux! Lux! I^nx!
Einkasali fyrir ísland er:
Guðmundur Böðvarsson,
Reykjavík.
„B ALTIC“-skilvindan.
Samkvæmt útdrætti úr »Beretning nr. 9« frá vjelaprófunar-
stöðinni á landbúnaðarháskóla Noregs (í Ási) varð niðurstaða á
fitu-upphæðinni í undanrennunni þannig:
Baltic B: 10 . . .... 0,10.
Alfa viola II . . .... 0,12.
Primus Ax . . . .... 0,15.
Domo I . . . . .... 0,16.
Diabolo .... .... 0,17.
í tjeðri skýrslu stendur, að þrjár síðastnefndu vjelarnar skilji
mjólkina laklega.
Pantið »Baltic«-skilvinduna hjá kaupmanni yðar.
Einkasali á »Baltic«-skilvindunni er:
Jakob Gunnlðgsson.
Köbenhavn K.
Vjer ^reiðum toll
af efnivörum vorum og hjá oss er því verðið lægst
eftir gæðum. Biðjið þess vegna um
Súkkulaði og Kókóduft
„SIRIUS“,
frá
Frihavnens Choeolade-
& Cacaofabrik.
Þakpappi
fæst með innkaupsverði
hjá
*3ófí. Jöfíannessyni,
Laugaveg 19.
Pingsályktunartillögur:
5. Um skoðun vitastæðis á Straum-
nesi í N.-ísafjarðarsýslu. Flm.:
Sk. Th. Samþ. í n. d. í fyrra
dag.
6. Um skipun sjávarútvegsnefndar.
Flm.: G. Egg., H. St., L. H.
B., J. Ól., Jón Jónsson; að 5
manna nefnd verði skipuð af
neðri deild til að íhuga mál, er
snerta sjerstaklega sjávarútveg
landsins.
7. Um skipun nefndar til að íhuga
samgöngumál ísjó; að efri deild
skipi 5 manna nefnd til þess.
Flm : Sig. Egg., J. Jónat., Sig. St.
Um skilvindur- Það er erfitt
fyrir þá, sem þurfa að kaupa skilvindur,
að vita, hvaða tegund er best, og það er
mjög óheppilegt, að menn skuli vilja
kaupa ódýrustu skilvindurnar, því þær
eru vanalega ljelegar. Það margborgar
sig að kaupa góðar skilvindur, sem ekki
einasta eru endingarbetri, heldur skilja
mjólkina mikið betur en hinar óvand-
aðrivjelar, og ætti að vera óþarfi að út-
lista þetta nánar.— Það er ekki tilneins
að fara eftir því, þó þeir, sem selja ein-
hverja vjel, segi, að það sje einmitt besta
vjelin. Það þarf að fá s ö n n u n, en
það er ekki hægt að fá betri sannanir
en skýrslur vjelaprófunarstöðvanna við
landbúnaðaðarháskólana. — í skýrslu nr.
g frá landbúnaðarháskólanum í Asi, sem
er gefin út í maímánuði 1913, stendur
um Primus og Diabolo-skilvindurnar,
að þær eigi ekki vel við þar, sem aðal-
atriðið sje að framleiða smjör, og um
Domo-skilvindurnar, að þær hafi ekki
getað skilið alveg hina tilteknu mjólkur-
upphæð. — Aftur á móti stendur í tjeðri
skýrslu, að »Baltic«-skilvindan hafi skilið
hina tilteknu mjólkurupphæð, hafi róleg-
an og skarkalalausan gang, sje einföld
og auðveld að hreinsa, að skilin sjeu
mjög góð (særdeles tilfredsstillende) og
verðið sanngjarnt.
Brindjonc flugmaður, sem ný-
lega var sagt frá hjer í blaðinu, er
nú mjög umtalaður fyrir flug sitt frá
París og austur um Evrópu. Frá
Rússlandi flaug hann yfir Eystrasalt
til Svíþjóðar, þaðan til Khafnar og
svo heim. Var honum fagnað eins
og sigurvegara hvar sem hann kom.
Zeppelín greifl varð 75 ára 8. þ.
m. Hann, „Der alte Graf“, er í
miklum hávegum hafður hjá Þjóð-
verjum, svo sem vænta má.
Gullnemarnir i Johannisburg í
Suður-Afríku gerðu nýlega verkfall,
og varð út úr því svo mikið upp-
þot, að herinn varð að skerast í
leikinn og skjóta á múginn. Lá við
sjálft, að uppreisn yrði í landinu, en
var þó kæft niður.
Jarðskjálftar gerðu í vor mikið
tjón í Ungverjalandi og á norðvest-
urhluta Balkanskagans. Hús hrundu
allvíða og menn fórust. Mest er
gert úr tjóninu í Tirnovo í Búlgaríu.
Hermálaráðherra Rjóðverja, von
Heeringen, hefur nýltga sagt af sjer.
Hjer með tilkynnist vinum og vandamönn-
um, að minn elskaði eiginmaður, Lárus G.
Lúðvígsson skósmiðameistari, andaðist p. 20.
Þ- m.
Jarðarförin fer fram mánudaginn þ. 28. þ.
m. frá heimili okkar, og hefst kl. II f. h.
Málfríður Jónsdóttir.
ÓKEYPIS og án burðargjalds send-
uin vér vora miklu aðal'
verðskrá fyrir árið 1913, sem hefir
inni að halda mörg þúsund tegundir
af ýmsum búsáhöldum, hjólhestum,
glysvörum, úrum, hljóðfærum, vefn-
aðarvörum o. fl. Niðursett verð.
Gloria sigraralla samkepni. Skrifið til
A/S Varehuset Gloria,
Norregade 51. Kobenhavn K.
Feikna ágóði.
Duglegur útsölumaður, sem er vel kynt-
ar hjá vindlasölum, járnvörusölum og
nýlenduvörusölum, getur fengið ágætar
vörur. Vilh. Mörch & Co. Turesensgade
4. Köbenhavn.
Furðuverk nútímans.
100 skrautgripir, allir úr hreinu amerísku
gull-»double«, fyrir aðeins kr. 9,25.
10 ára ábyrgð.
1 ljómandi fallegt, þunt 14
kar. gull-double anker-gangs
karlmanns-vasaúr, sem geng-
ur 36 tíma, ábyrgst að gangi
rjett í 4 ár, 1 fyrirtaks leð-
ur-mappa, 1 tvöföld karlm.-
úrfesti, 1 skrautaskja með
manchettu-, flibba- og brjóst-
hnöppum með patent-lásum,
1 fingurgull, 1 slipsnæla, 1
kven-brjóstnál (síðasta nýung),
1 hvftt perluband, i fyrirtaks vasa-ritföng,
1 vasa spegill í hulstri, 80 gagnsmunir fýrir
hvert heimili, alt safnið, með 14 kar. gyltu
karlmanns-úri, sem með rafmagni er húðað
með hreinu gulli, kostar aðeins kr. 9,25 heim-
sent. Sendist með póstkröfu. — Welt-
versandhaus H. Spingarn, Krakau, Östrig,
Nr. 464. — Þeim, er kaupir meira en I
safn, verður sendur ókeypis með hverju
safni 1 ágætur vasa-vindlakveykjari. Sjeu
vörurnar ekki að óskum, verða peningarnir
sendir aftur; þess vegna er engin áhætta.
jlí. jKíagnús (Jiíhssi) Ixknir,
sjerfræðingur í húðsjúk-
dómum.
Viðtalstími kl. 9—11 árdegis.
Kirkjustræti 12.
Oddur Gíslason
yfirrjettarmálaflutnlngsmaður,
Lanfásveg 22.
Venjul. heima kl n—12 og 4—5
jgfy Auglýsingum í „Lög-
rjettu“ tekur afgreiðslan við
eða prentsmiðjan.
Prentsmiðjan Gutenberg.