Lögrétta - 25.03.1914, Blaðsíða 1

v' -
*•*' * *... **• - 4 •»”,!'■ • %'■ ^
\igreid«la- og innheimtum.:
fORARINN B. fORLÁKSSON.
Veltuanndi 1.
Talatm* Si9.
LOGRJETTA
Ritetjerl:
RORSTEINN 8ÍSLAS0N
Pingholtsstrseti 17.
Talsimi 17*.
,1 16.
K í'vkjjivlk 25. mars 1014.
IX. árg.
LApub Fjeldsted,
rflrrjettarmiUfsralumaaur.
Læbjargnta 2.
Helma kl. 1 I 12 og 4—7.
Bækur,
Innlendar eg erlendar, papplr og allskyns
ntföng kaupa allir 1
Bókaversl. Slgfúsar Eymundssonar.
Skíðameiin^.
»9
Jeg hef orðið svo óheppinn að
móðga þá Skíðafjelagsmennina með
grein minni um daginn, sem jeg ætl-
aði þó ekki að gera, og nú ausa þeir
mig illindum hver í kapp við annan.
Einn þeirra er meira að segja svo
vitur, að láta ummæli sín varða við
lögl
En ekkert er í skrifum þeirra
svara vert.
Lang-skemtilegastur er vinur minn,
hr. Miiller, einkum þó, er hann fer
að yrkja um .Guðmund digra', Okið
og Eiriksjökul. Allir þekkja mann-
inn að dæmalausum íþrótta-ahuga.
En hvern skyldi hafa grunað, að
hann væri fær um að gera bók-
nuntutn þjóðar sinnar annan ems
sómaí
Stór-gortinn er hr. Muller ekki, en
þó svona þjett-drjúgur, er hann segir
frá því, að hann og fjelagar hans hafi
gengið um 50 km. til jafnaðar á
dag (likl. 10 stundum). Það eru um
5 km. á kl.st., t. d. á tveim kl.st.
upp að Baldurshagal
Þessi ferðahraði er kallaður klyfja-
gangur.
Gaman væri líka að heyra meira
um þessar p—10 kílómetra haðir,
sem ufðu á leið hans og drengjanna.
Vóru þær brattar að sama skapi og
háar? Stukku þeir fram af þeim á
skíðunum?
Hr. Muller segir, að norska að-
ferðin sje nú að ryðja sjer til rúms
um allan heim. Getur vel verið. —
Ef einhver kæmi og segði oss, að
norsk tunga væri nú að ryðja sjer
til rúms um allan heim, ættum vjer
þá ekki umyrðalaust að leggja niður
íslenskuna? Eða norsk bragfræði,
norsk glíma eða eitthvað annað
norskt. Skíðaiþróttin, sem búin er
að lifa þúsund ár hjer a landi, er
ýmsum framt að því eins hjartfólgin
og tungan, það er að segja þeim,
sem þekkja hiana. Hinum, t. d. ritstj.
ísaf., sem enga hugmynd hafa um
ísl. skíðaiþrótt, er vorkunn.
Jeg ket svo úttalað um þetta mal.
■ G. M.
Ritfregn.
tm
Góðar stnndir. I. kvöldlestrar
frá nýári til aprílloka. Sigur-
björn Á. Gislasoo satnaði og
bjó fil prentunar.
Bókaverslun Sigfúsar Ey-
mundssonar 1913. Bls. VIII4.
219.
Við huga minum blasir aðlaðandi
sjón. Ljósið er tendrað og alt heim-
ilisfólk kemur saman, ailir hafa sálma-
bók, þvi að öllum kemur saman um,
að sjálfsagt sje að syngja. Enginn
afsakar sig með því, að hann engin
hljóð hafi. Sálmur er sunginn, annað-
hvort heili eða honum er skíft; það
fjer eftir því hvé langur hann er. —
Heimilisfaðirinn, eða einhver, sem til
þess er kjjprinn, les kafla úr hug-
vekjum, biður bæn, er endar með
»faðir vor* og síðan syngja aliir salm.
Heimilis gaðsþjónusta hefur farið fram
°K góðir englar hafa verið á ferð.
Mörgu dimmu skýi hefur verið eytt
og kuldinn hefur orðið að vikja, inn-
byrðis kærleikur hefur vaxið.
í útlendum blöðum er nú mikið talað um bmatilræði, sem gert v»r
gegn biskupinum í Debreczen í Ungverjalandi nýlega. Hann fjekk brjef,
sem kom frá bænum Cernowecs f rússneska Póllandi, og var honum sagt í
því, að sendandinn hefði i hyggju að gefa söfnuðinum í Debreczen leó-
pardaskinn, Ijósastjaka og nokkra peningaupphæð. Deb eczen er höfuð-
setur mótmælendatrúarmanna f Ungarn. Nokkrum dögum víðar kemur svo
böggull, sem þjónustufólk biskups bar inn til hans. Biskup þurlti, er bögg-
ullmn kom, inn f annað herbergi til þess að svara f talsfma, sem þar var,
og gaf leyfi til þess að boggullinn væri opnaður á meðan. Varð þar fyrir
ónýtt Jeópardaskinn, en innan f því var dalftill kassi, sem ekki var hægt
að opna. Var þá sótt til þess öxi, og er farið var að íást við kassann
með henni, sprakk hann og hafði vítisvjel verið falin í honum. Sprengingin
var gífurleg og drap 5 menn, sem nalægir voru. Hjer á myndinni er
biskupshöllin sýnd vinstra megin, en hægra megin herbergið, sem spreng-
ingin fór fram í. Einn g er sýnd minkuð mynd af b'jefinu, sem nefnt er
hjer á undan. En orsökin til þessa ódaðaverks er ókunn
Þókk sje öllum þeim, sem styðja
að því, að þessi siður haldist við.
Vjer eigum eina bók, sem er ollum
bókum fremri. Það er biblían sjálf,
og skemtilegt væri, ad lesnir væru
kaflar úr henni á sameigtnlegri guðs-
þjónustu heimilisins.
En stuðnmgur verður mönnum á-
valt að góðum og vekjandi hugleið-
ingum.
>Góðar stundirc eiga að veita slika
hjalp, og þessi nýa bok getur veitt
heimilunum nukla blessun, genr það
áreiðanlega, ef menn vilja nota hana.
Hugvekjurnar eru vel valdar, margar
þeirra eru eftir nokkra helstu erlenda
startsmenn i guðsriki, en einnig uiarg-
ar frumsamdar. Þæi eru flestar stuttar
og er það kostur, þvi að með þvi
verður eftirtektin naKvæuiari. Finnist
mönnum einhver hugvekjan of stult,
á vel við, að lesinn sje a ettir einn
kapituli úr heilagn ritnmgu.
Mjer þykir mjog vænt um þessa
bók og hef notað hana í vetur, og
haft mikla gleði af. í bók þessau
er haldið fram sonnum, heilbrigðum
og skýrum kristindomi. Jeg er viss
um, að þar sem þessi bók er lesin
með þra og bæn 1 hjarta, »mun heill
hlotnast þvi húsic, og þar sem hún
er notuð, þ.*r tjoigar goðum stunduui.
Þess vegna bcndi jeg a bok þessa.
Búkin hefur emmg þann goða kost,
að ytri fragangur er vanðadur.
Bið jeg þess, að bók þessi verði
heimilum og einstökum salum til
blessunar.
Bj. y.
Alþingistíðindin Umræðudeild
in er nú fullprentuð. Lögr. hcfur
fengið svohlj. aths. út af þingt: „í
16. h. C. af Alþt. 1913, 2522 dlk ,
stendur þessi klausa: „Jafnvel fleiri
landið (sic) druknar tiltölulega fl in
íslendingar en Færeyingar. . . „Auð-
sjeð er, hvað þarna a að vera: „J itn
vel hjer við landið drukna" o. s. frv.
En ritstj. Alþt. og prófarkalesari, h-.
J. Ól., hefur hvorki getað tundið,
hvað þarna átti að standa, nje heid-
^r viljað hafa fyrir því, að leita sjer
upplý ingar um þ. ð hj j. þeim, sem
ræðuna flutti. Gotur þetta tæplega
talist sæmilega vel unnið verk, ef
víða eru aðrar eins villur og þessi,
og allra síst ef svo skyldi vera, að
þetta væri sett svona inn í Þingt;. af
því að hr. J. Ói væri eitthvað f nöp
við þann, sem ræðuna flutti. x“.
Landcfjóraskifti í Finn-
landi. Myndin hjer sýnir Land-
stióra Rú-sa f Finnlandi, sem Seyn
heitir En nú er sagt. að hann sje
blöðunum, enda rita ýmsir þeirra nú
kröftuglega á móti þeim, svo sem
Skalla Grímur, sfra Sigurður Stefáns-
son o. fl.
að fara baðan Og verði landstjóri í
lylkinn Ki« W, en sa, er t&ki vtð em
bætti hans 1 Finnlandi, heiti D>chun
kovski.
SjátfstæAisflokksglamrapi
arnír hjer t bænum segjast ætla að
fa mikinn meiri hluta nú við kosn-
íngarnar og telja sjer þingmannaefnin
úti um land, þótt þau hafi marglýst
yfir, að þau vilji hvorki sja þá nie
heyra, en eru ánægðir með það, ef
þeir þykjast vita, að þau hafi ein
hvern tfma fyrir mörgum árum, þeg-
ar alt öðru vtsi stóð á, „hallast að
Sjalfst flokknum", Svo nægjusöm
er ísaf. nú. En alkunnugt er það,
að allur betri hluti þess flokks, sem
emu sinni kallaði sig „Sjalfst.flokk",
a lítið eða ekkert, skylt við þá menn,
sem nú eru að glamra hjer f „Sjálfst."-
t
málaflutningsm., Jón Þórarinsson,
fræðslumálastjóri, Sigurður P Sivert-
sen, dósent.
E. A. og G. H. Skrítin grein er
f síðustu ísaf. eftir Guðm. Hann-
esson prófessor. Hann erátbiður Ár-
nesinga að kjósa Einarpróf. Arnórsson
á þing. Þó segir hann 1 byrjun grein-
arinnar: „Jeg skal að vísu engu um
það spá, hve mikla þingmannshæfi-
leika E. A. hefur ..." En litlu
síðar segir h.mn: „Það er ekki alveg
ástæðulaust, þó sagt væri, að f þetta
sinn sje jafn sjalfsagt að senda E A
á þing og fyr Jón Slgurðsson". Það
er alveg satt, sem G. H. segir á
fyrri staðnum, að hvorki hann nje
aðrir geta haft nokkra vissu
um, hve mikla þingmannshæfileika
E A hafi. Menn vita, að hann
hefur hæfileika til vfsindastarfa, en
um hitt ekki neitt. Óg þess vegna
er siðari setningin, með öllum þeim
umbúningi, sem henni fylgir f ísaf,
mesta rugl. Ef hún er fædd út af
aliti þvf, sem E A. hefur nýlega latið
uppi á stjórnarskrarmalinu og rfkis-
raðsakvæðinu, þá vill Lögr. gera við
það þessa aths.:
Væri það nú rjett, að konungs
úrskurðurinn um rfkisraðsakvæðið
væri varhugaverður vegna þess, að
í honum fælist rjettinda-afsal, —
hvers vegna hefur þá E. A. þagað
um þetta alla tíð slðan í haust, að
málið varð fyrst kunnugt. þagað um
það hatt upp f missin? Hann hefur
þagað við þvf, að allir stjórnmála-
flokkar landsins og öll blöð landsins
hafa lýst >fir fylgi við malið. Hann
hefur þagað þangað til þingmanna
efni í öllum kjördæmum landsins
hafa h^itið kjósendum fylgi við það.
Á öllu er auðsjeð, að hann hefur alt
fram til þessa ætlað sjer að láta
þetta mál með öllu afskiftalaust
Þetta væri alt annað en hróss vert,
ef svo væri, að hann teldi málið
hættulegt sjálfstæði íslands, og sfst
væri það Jóni Sigurðssyni likt, að
fara svo að
Frú Soffía Kr. Thorsteinsson.
HUn andaðist < dag kl. 1 */a eftir
þunga legu, 75 ara að Idn, fædd
14 jan. 1839 og voru foreldrar
hennar Hannes k-upm Johns.-n son-
ur Steingríms biskups, og Signður
dóttir Smionar Hmsens k-upm f
R ykj vfk. Hún giftist 8 s« pt. 1861
Árna Thorsteinsson siðar landfógeta
(d. 29 t óv. 1907) og eignuðust þau
5 börn og eru 4 þeirra enn á hfi:
Hannes kand. jur., Þórunn, kona
Frar z Siemsens fyrv. sýslum., Ámi
ljósmyndari og Bjarni, en dain er
Sigrfður, lyrri kona Páls Emarsson-
ar borgarstjóra. Frú Soffía var væn
kona og vel látin.
tJndÍrkjördelldlr
við næstu alþingiskosningar hjer í
bænum hefur bæjarstj kosið þannig
1. kjördeild: Jón Kristjansson, pró
fessor, Halldór Þórðarson, bókbmd
ari, Guðm. Olsen, kaupm,
2. kjordeild: Oddur Gislason, mála
flutn m., Kr. Þorgrímson, konsúll
Böðvar Knstjánsson. kennari.
3. kjördeild: Larus Fjeldsted, mála
flutn.m., Magnús Benjamfnsson, úrsm.
Bjarni Sæmundsson, aðjunkt.
4 kjördeild: Björn Palsson, mala
flutn.m., Hannes Þorstemsson skjalav.
Sveinn Jónsson, trjesm
5. kjördeild: Gísli Sveinsson, mála
flutn.m., Jóhannes Sigfússon, aðjunkt
Arni Jónsson kaupm,
6. kjórdeild: Eiríkur Einarsson,
t
Samson Eyjólfsson.
Fæddur 20. apríl 1866.
Dáinn 17. mars 1914.
Hægan I — köldu hleypidómar,
hoppið ei á vfgðri mold!
Engir hroka skarpir skjomar
skyldu blóðga liðið holdl —
Finst oss oft sem forlög köld
fái til þess umboðsvöld,
að spinna’ úr manna æfiöld
fsalög og skuggakvöld.
Þvf er örðugt oft að skilja
örlaganna svipuhögg.
Stundum nöpur norðankylja
neitar þránni’ um >kin og dögg.
Og er byrgja æfi-jel
óska vorra fagra hvel,
seg mjer: Er þá eigi hel
aðalgróðinn? — Farðu vell
Hjer má enginn hugarfriðinn
hneppa undir sorgarlag;
nú er einmitt nóttin liðin.
Njóttu ljóssins! — Góðan dag!
Æfin glaðnar, eigló skfn
innilega’ á blómin þín.
Drektu nú þitt vonar-vín
vafínn mjúkt i geislans lfn.
Jak. Thor.
Leiðrjetting. Hr. ritstjóri!
Viljið þjer gera svo vel að ljá lfnum
þessum rúm f næsta blaði „Lögr.“?
Fyrirspyrjandinn í „Lögr." í gær
hefur gert sig beran að ótrúlegum
misskilningi á orðum mfnum á Sjálf-
st.fjel.fundinum í fyrra kvöld. Jeg
mintist eigi á þær breytingar á kjör-
dæmaskipun, sem gerðar kynnu að
verða með einföldum lögum annað-
hvort jafnhliða stjórnarskrárbreyting-
unni eða sfðar. Það mal kom alls
ekki umtalsefninu við. Hitt drap jeg
a og taldi það hugsanlegt, að and-
ófsmenn stjórnarskrármalsins kynnu
að reyna að koma einhverjum slík-
um breytingum, t d. fjólgun þing-
manna inn í stjórnarskrarfrv. síðasta
þings beint til þess að tefja fram-
gang þess eða eyða þvi með öllu
Þess var eigi að vænta, að nein
athugasemd væn við þetta gerð því
allir viðstaddir skildu það tullvel,
nema ef til vill lyrir py«j «ndinn.
Tiðindama«!'ur „Lögr." segir, að
jeg hafi tjáð mig motstoðumann járn-
brautarmalsins. Nakvæmara hefði ver-
ið að bæta þar við: „a þeim grund-
velli, er það bygði.st á síðastl. sum-
ar". — Lengra naði min yfirlýsing
ekki.
Rvík 19 mars 1914
Sigurður Jonssou.
Aths Þingmannsefnið bætir Htið
úr þvt, sem aður var eftir þvi haft,
með þessari leið j« ttingu, þvi bæði
núgild. stjórnarskra og breytingafrv.
alþingis gera ráð fyrir að tolu þing-
manna megi breyta ineð emfoldum
lögum. Ritstj.
Ósjálfráð fyndni. Tilraumr L.
H. B. 1 þá att, að vera fyndinn, hafa
stundum þótt ganga ekki sem allra
liðlegast En meinfyndmn var hann,
þegar hann valdi nafn a blaðið sitt
síðastl. haust. „Árvakur" stendur
fremst 1 öxnaheitum hja Snorra, sbr.
útg. Svb. E. af Sn.-Eddu bls. 118.