Alþýðublaðið - 18.08.1963, Blaðsíða 9

: .
t tf. :

Myndin sýnir, hvernig teiknari nokkur ímyndar sér, að áreksturinn milli „Geysis“ og „Þing-
vaila“ hafi átt sér stað.
ÁREKSTURINN MILLI
ÞINGVALLA" OG „GEYSIS
\\
n
DANSKT skipafélag, sem
stundaði á sínum tíma sigling-
ar til Ameríku skirði skip sín
íslenzkum nöfnum. Fjórtánda á
gúst fyrir 75 árurn áttl sér stað
á Atlantshafi árekstur milli
tvéggja skipa félagsins, „Geys-
is“ og „Þingvalla". Afl'eiðing-
ar árekstursins voru þær, að
„Geysir“ sökk fimm mínútum
síðar, og 105 manns fórust. Slys
ið várð um það bil 175 km. fyr-
ir utan Nova Scotia. 32 af far-
þegum og áhöfn „Geysis", þar
á meðal skipstjórinn komust
lífs áf.
Slysið vildi þannig til, að
„Þingvellir" sigldt þvert á
miðjan „Geysi“. Fyrrgreint
skip fékk við áreksturinn djúpa
rifu í stefnið, sem náði þó ekki
í gegnum innsta skil'rúmið. í
þessu ástandi tókst skipstjór-
anum að koma skipinu til
Halifax.
„Geysir“ var á heimleið frá
New York, er slysið vildi til.
Þess vegna voru tiltölulega fáir
farþegar með skipinu. A ,Þing-
völlum“, sem var á leið tif
Ameríku,. voru 450 manns. Frá
Halifax voru skipverjar og íar-
þegar beggja skipanna fluttir
til New York á ameríska skip-
inu „Wieland.“
Lýsingu á þessu hræðilega
slysi má lesa í bók Aage Hein-
bergs, sem nefnist „Yfir At-
lantshaK. Þjiðji st^HmaðurH
inn á „Geysi“ var á leið upp á
stjórnpallinn, þegar árekstur-
inn varð, en skipstjórinn var
niðri í káetu. Stýrimaðurinn
hafði ekki hugmynd um ,að
„Þingvellir" væru á næstu
grösum. Mikil ringulreið ríkti
strax eftir áreksturinn. Þé
tókst að koma nokkrum björg-
unarbátum út. Skipstjórinn tók
stjórnina í sínar hendur, strax
éí hann kom upp. Skipið byrj-
aði þegar að sökkva og allir
gerðu sem í þeirra valdi stóð,
til að bjarga lífinu. Ringuireið-
in var mikil. Þegar stý iniuð-
urinn sá hvert stefndi, stökk
hann út í einn bátanna. Næst
er hann leit upp, sást ekkert
tif „Geysis.“
Skipstjórinn var sofandi, er
slysið vildi til. Hann flýtti sér
í föt sín og upp á dekk. Hann
skipaði að setja skyldi út
björgunarbátana og einnig, að
konur og börn skyldu fara
fyrst í þá. Áhöfnin stóð sig
með ágætum og enginn missti
stjórn á sér í látunum. Æsing-
in var svo mikil, að flestur
farþeganna gleymdu björgunar
beltunum niðri. Um borð í skip-
inu voru 700 björgunarbelti.
Þeir hugsuðu einungis um að
komast upp á þiffar. Skipstjór
inn stakk sér á síðustu stundu
til sunds og var rúman hálf-
tíma í sjónum, áður en honum
var bjargað um borð í „Þing-
velli.“
Um borð í því skipi ríkti mik-
ill glundroöi. Farþegarnir þar,
héldu, að skipið mundi einnig
sökkva. Allir kepptust um að
komast upp á þilfarið og olfi
það slagsmálum og ólátum á
göngunum. Fólkið róaðist mik-
ið, er það komst að raun um, að
„Þingvellir" væri ekki í bráðri
hættu.
Skipstjórinn setti strax eftir
slysið út alla björgunarbátana
til að bjarga þeim, sem mögu-
legt var af „Geysi“. Ekki
tókst að bjarga nema nokkrum
ungum mönnum og einni konu.
Skipstjórinn lýsir atburðin-
um þannig: — „Mér fannst,
eins og „Geysir“ færi í tvennt
og afturparturinn sykki fyrst.
Oft hefur maður lesið um sjó-
slys, en aldrei hef ég ímyndað
mér, að þau væru-eins hörmu-
leg og kom á daginn. í hávað-
anum frá sökkvandi skipinu
mátti greina öskur manna.
Nokkru seinna var dauðaþögn.“
Furðulegt þykir, að takast
skyldi að koma skipinu í höfn.
Þegar skipasmiðir sáu gatið á
stefninu, sögðu þeir, að það
hefði verið kraftaverk, að skip-
ið komst til hafnar.
Hörð árás var gerð á skipa-
félagið, þegar fréttist í Kaup-
mannahöfn um slysið. Ekki var
hægt að segja með vissu, hverj-
ir hefðu komizt lífs af og hverj-
ir ekki. Það eina, sem vitað var
með vissu, var um skipatrygg-
inguna. Af hál'fu félagsins kom
einungis til að greiða 10% af
skaðanum. Niðurstöðurnar af
rannsókn málsins voru, að
ekki var hægt að kenna neinum
um slysið. Veðrið var mjög
gott, þegar það skeði.
Skipafélagið slapp furðu vel
frá þessu. Það þurfti að greiða
afkomendum þeirra, er drukkn-
uðu, 187 kr. danskar fyrir
hvern mann. Ekkjur fengu þó
um 1200 kr. hver. Atburður-
inn var lítt hafður í hávegum
af hálfu hins opinbera.
Skipafélagið sameinaðist 10
árum seinna DFDS, sem síðar
stofnaði skipafélag er annaðist
Ameríkusiglingar.
handbrögð, svo að þeir geti
kennt þau í leikfimistímunum.
Hörmulegt er að sjá, hvernig
börnin burðast með „hestinn’
og önnur áhöld. Kenna þarf þeím
fyrst öll einföldustu handbrögð.
Ekki eru fáir sjúklingarnir, sem
hafa bilast í baki, vegna þess að
þeir hafa ekki kunnað að lyfta
hlutum rétt.
í öðru lagi þarf að kenna það
í öllum Iðnskólum. Nemendurnir
verða að vita, hverrtig eigi að
vinna á hagkvæmastan hátt fyr-
ir sál og líkama. Miklu máli
skiptir við ákvæðisvinnu, að
maðurinn nýti krafta sína rétt
til þess að hann bíði ekki heilsu-
tjón, og að hann og fyrirtækið
beri sem mest úr býtum.
— í þriðja lagi þarf vinnuhag-
ræðing að komast á í fyrirtækj-
um. Hér er á engan hátt sparað
við kaup á hentugum stólum og
fleira. Það er slæmt að -fólkið
skuli ekki kunna að nota tækin.
Bara það að birtan falli skakkt á
borðið getur orsakað taugagigt.
— Hvaða „menningarsjúk-
dóm“ telur þú algengastan?
— Veikasti púnkturinn á
mannslíkamanum er mjóhrygg-
urinn. Hann er fljótur til að bila
hjá kyrrsetufólki og þeim, er
bera hluti og lyfta þeim rangt.
— Hvernig er almenn líðan
fólks á íslandi?
Almennt er líðan fólks of
slæm. Það nægir ekki að mæla
þrek fólks og segja, að íslenzka
þjóðin sé allt of þreklaus, held-
ur þarf að bæta aðstæöurnar,
stofna heilsuklúbba og fleira. —
Það er það sem ég ætla að reyna
að gera í haust.
«■■■••■■••■■»■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ('■■■■■■■■■'■■■■■•■•■■•■■■■■•■■■•■•kaaaaaa; matiiiiaaakaki va JS55555555SSS5Í5S5Í!
• ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■••■■■■■■•■■*■■■•■■••»*■■••■■•.■■■••■■■■■■■■■■■■*■■■■■■■■■■•■••■••■••■■■•■■■»■■•■■■■•■■■■■■•■■■■■■■■■■■■■■■■*
■■■•■■•■••■■■■■■■■■■■•■■■«•■■■■■•■■■■■■■«■•■■■■■■■■■•■■■■■■■■•"■■■■••■■■■•■■■)■■■••■■■- •^■•••■•' •■■«■•■•■»■•■•»■•••■•■••■■••■•••■••*■•■••••••••■■■■•■••■■•••■••■•■•■■■••■■
Skrifstofustúlka
með góða vélritunarkunnáttu, óskast hálfan
eða allan daginn.
Upplýsingar í síma 18592.
Húseigendur
SIEINGIRÐINGAR
OG HANDRIÐ
Mjög falleg mynstur af háum og lágum
girðingum fyrirliggjandi.
Pantið handriðið tímanlega.
Sendum út um allt land.
Afgreiðum girðingar samstundis.
MOSAIK hf.
Þverholti 15 — Sími 19860.
ÓDÝRIR
KARLMANNASKÓR
Seljum á morgun og næstu daga karlmanna-
skó með leður og gúmmísóla.
Verð aðeins kr. 166.00 — 210.00 — 265.00 —
269.00.
Karlmannasandalar úr leðri og vinyl.
Verð kr. 117.00 og 187.00.
Kaupið ódýran skófatnað meðan birgðir end-
ast.
Skóbúö Austurbæjar
Laugavegi 100
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 18. ágúst 1963 $