Lögrétta - 07.06.1916, Blaðsíða 4

100
lögr;etta
Hið íslenska Bokmentafjelag.
Aðalfundur fjelagsins verður haldinn laugardaginn 17. júní næstkom-
andi kl. 9 síðd. í Iðnaðarmannahúsinu (niðri).
DAGSKRÁ:
1. Skýrt frá hag fjelagsins og lagðir fram til úrskurðar og samþyktar
'reikningar fyrir árið 1915.
2. Skýrt frá úrslitum stjórnarkosninga.
3. Kosnir tveir endurskoðunarmenn.
4. Rætt og ályktað um önnur fjelagsmál, er upp kunna að verða borin.
Reykjavík 3. júní 1916.
Björn M. Ólsen,
p. t. forseti.
Dvergur,
trjesmfðauerksmiija og timbaruerslun
(Nygenring {Co).
Hafnarfirði. Símnefni: Dvergur. Talsími 5 og 10.
Hefur fyrirliggjandi: Hurðir — Glugga — Lista og yfir höfuð alls konar
timburvörur til húsabygginga og annara smíða. — Húsgögn, ýmis konar, svo
sem: Rúmstæði — Fataskápa — Þvottaborð og önnur borð af ýmsum
stærðum.
Pantanir afgreiddar á alls konar húsgögnum. — Rennismíðar af öllum
tegundum.
Miklar biroðir ai sænsku timbri, sementi 09 paupa.
Timburverslunin tekur að sjer byggingu á húsum úr timbri og steinsteypu,
og þar sem vjer höfum fengið betri kaup á timbri í þetta skifti en alment,
gerist, væntum vjer að geta boðið viðskiftamönnum vorum hin allra bestu
viðskifti, sem völ er á.
Blómsveigagjafir
til Landsspítalasjóðsins.
Nýverið stóð í blöðunum dánar-
fregn Bjarna Kolbeinssonar, gamals
og góðs borgara þessa bæjar. Ætt-
ingjar hins látna ljetu þess getið í
sambandi við greftrunartilkynning-
una, að þeir óskuðu þess, að allir þeir,
sem kynnu að vilja gefa blómsveiga
á kistu Bjarna sál., ljetu heldur and-
virðið ganga til Landsspítalasjóðsins.
Þetta varð til þess að nefnd sjóðs-
ins bárust eitthvað um 60 kr. er gefn-
ar voru í minningu áðurnefnds
manns. Gefendurnir óskuðu að fá
minningarspjöld líkt og notuð eru við
„Árstíðaskrá Vífilstaðahælisins“ og
Blómsveigasjóð Þorbj. sál. Sveins-
dóttur“, en spjöldin voru ekki til.
Nefnd Landsspítalasjóðsins hafði ekki
viljað ótilkvödd fara að stofna til
slíkra gjafa, en þegar gjafirnar eru
byrjaðar að annara tilhlutun, þá mun
bráðlega verða sjeð um að fá minn-
ingarspjöld, sem fúslega verða af-
greidd af nefnd Landsspítalasjóðsins
þegar einhverjir vilja framvegis
styrkja sjóðinn með minningargjöf-
um um látna vini.
Nefnd Landspitalasjóðsins vottar
frú Guðrúnu Bjarnadóttur og manni
hennar, herra Þorsteini Jónssyni járn-
smíðameistara, alúðarþakkir fyrir að
þau hafa orðið til þess að byrja á
þessum gjöfum, eða öllu heldur orð-
ið til þess að stofna þennan „Blóm-
sveigasjóð" í sambandi við Land-
spítalasjóðinn — og framvegis munu
margir leggja skerf í sjóð þennan,
sem óneitanlega getur orðið álitlegur
styrkur fyrir Landspítalamálið — um
leið og það er nýjasti votturinn um
vinsældir þessa máls hjá flestum ef
ekki öllum, sem heyra minst á það
mál eða fjársöfnun til þess.
Það hefur svo oft verið tekið fram,
hversu miklu betur þvi fje væri var-
ið, sem gefið væri í einhverju líknar-
skyni, heldur en hinu, sem varið væri
til þess að kaupa fyrir fánýta blóm-
sveiga, sem að eins eru augnabliks
samúðarvottur; en gjafir gefnar í
þessu skyni geta orðið varanlegir
blómsveigar hinum látna, sem gjaf-
irnar eru tengdar við, og ef til vill
einhverjum lífgjöf.
Að endingu vonum við að margir
gerist vinir þessarar fjársöfnunar til
Landspítalasjóðs, og í þeim erindum
má snúa sjer til einhverrar okkar
þriggja úr nefnd Landspítalasjóðsins-
Reykjavík, 23. maí 1916.
Ingibjörg H. Bjarnason,
kvennaskólanum.
Inga L. Lárusdóttir,
Bröttugötu.
Þórunn Jónassen, .
Lækjargötu.
lafnaðarmannaforinojarnir býsku.
Myndirnar hjer eru af foringjum
þýska jafnaðarmannaflokksins, sem
nú er klofinn út af afstöðunni til ó-
friðarins. Philip Scheidemann er nú
foringi meirihlutans, en Hugo Haase
þeirra 18, sem sagt hafa sig úr
Scheidemann.
flokknum. Klofningurinn í flokkn-
um var farinn að gera vart við sig
fyrir nokkrum árum, áður en stríðið
hófst, og vildu ýmsir af ráðandr
mönnum flokksins þá sveigja hann
meira til samvinnu við aðra stjórn-
málaflokka en áður hafði verið, 0g
voru þeir nefndir „Revisionistar", eða
endurskoðunarmenn, en voru í minni-
hluta. Þegar ófriðurinn hófst var
Haase formaður flokksins og gaf yf-
irlýsingu í þinginu 4. ág. 1914 fyrir
flokksins hönd um það, að hann væri
samþykkur fjárveitingunni til ófrið-
arins. Síðan hafa komið fram upp-
lýsingar um, að hann hafi innan
flokksins barist á móti því, að sú af-
staða væri tekin til málanna, en orðið
undir í atkvæðagreiðslunni og síðan
beygt sig fyrir meirihlutanum, og
varði hann þá í þinginu það, sem
hann hafði barist á móti innan
flokksins. Scheidemann varðl síðan
foringi flokksins, en sundrungin varð
meiri og meiri, þangað til þeir Haase
og hans menn sögðu sig að lokum úr
honum, er síðasta fjárveitingin var
Haase.
samþykt af þinginu til áframhalds
ófriðnum. I höfuðmálgagni flokksins,
„Vorwárts", hafa klofningarnir hald-
ið fram hvor sínum málstað. Meðal
Haase-mannanna er nú dr. Bernstein,
sem áður var einn af forvígismönn-
um endurskoðunarmannanna. Dr.
Liebknecht, sem mest uppþotið hef-
ur gert í þinginu hvað eftir annað út
af ófriðnum, er utan við báða klofn-
ingana, en stendur þó auðvitað Haase
nær. Dr. Liebknecht var í fangelsi, er
síðast frjettist. Hann var tekinn með-
al nokkurra fleiri manna út af smá-
óspektum í Berlín 1. maí. Hann var
í hernum, en hafði þá heimfararleyfi.
Jafnaðarmannaflokkur þingsins vildi
fá hann lausan meðan á þingi stæði
en það var felt með miklum atkvæða-
mun og er mál höfðað gegn honum.
Annars er hann fyrir löngu rekinn úr
flokknum.
Eftirmæli.
28. ágúst f. á. andaðist að heimili
sínu, Hagavík í Grafningi, heiðurs-
bóndinn Þórður Magnússon,
eftir 5 daga legu, úr lungnabólgu. —
Hann var fæddur að Villingavatni í
sömu sveit 12. febr. 1857. Foreldrar
hans voru hreppstjóri Magnús Gísla-
son og Anna Þórðardóttir, sem
bjuggu þar allan sinn búskap. Þórð-
ur ólst upp og var þar hjá foreldr-
um sínum til þess er hann árið 1887
byrjaði búskap í Hagavík, og sama
ár gekk hann að eiga frændkonu sína
Guðrúnu Þorgeirsdóttur frá Núpum í
Ölfusi, er lifir mann sinn. — Þeim
hjónum varð ekki barna auðið, en
jafnan voru börn á heimili þeirra og
reyndist hann þeim sem besti faðir.
Þórur heitinn bjó jafnan við góð
efni og var mikil stoð sveitarfjelags
sins. Hann sat prýðilega ábúðarjörð
sína, sljettaði, græddi út og girti alt
túnið, Ijet byggja öll bæjarhús af
nýju, vistleg og góð, einnig fjenaðar-
h.ús og hlöður fyrir heyföng jarðar-
irnar. Hreinlæti og regla þóttu fram-
úrskarandi í öllu á heimili hans. Er
jeg þess viss að lengi munu menjar
eftir verk hans sjást í Hagavík. —
Þórður sál. var áreiðanlegur í orð-
um og viss í viðskiftum, yfirlætis-
laus, en hreinskilinn og ráðhollur,
er mál voru rædd; þýður í viðmóti
og gestrisinn heim að sækja. Hann
var einlægur trúmaður og unni kirkju
sinni. Til marks um það má nefna,
að hann ásamt Magnúsi bróður sín-
um (bónda á Villingavatni) gaf Úlf-
ljótsvatnskirkju vandaða altaristöflu,
í minningu þess að þeir bræður hjeldu
silfurbrúðkaup sitt I. júlí 1913, og
höfðu þá einnig búið í sömu sókn 25
ár.
Mikil eftirsjá er að Þórði fyrir hiði
litla sveitarfjelag, sem hann starfaði í,
og þó einkum fyrir nánustu ættingja
og vandamenn; fyrir þá mun vand-
fylt það skarð, er skjöldur hans
varði.
Sveitungi hins látna.
Leynilögreglusaga
eftir
A. CONAN DOYLE.
Frh.
IX. KAPÍTULI.
Snurða á þræðinum.
Það var orðið mjög áliðið dags þeg-
ar jeg vaknaði, og var jeg þá vel
hraustur og hress. Sherlock Holmes
sat þá enn nákvæmlega eins og þegar
jeg sofnaði að því undanteknu, að
hann hafði lagt frá sjer fiðluna og
var sokkin ofan í bók. Þegar jeg opn-
aði augun, leit hann á mig, og jeg
gat sjeð á andlitinu á honum að hann
var í illu skapi og leið ekki vel.
„Þjer hafið sofið vært,“ sagði hann,
„en jeg var hræddur um að við vekt-
um yður með skrafinu í okkur.“
„Jeg varð einskis var,“ svaraði
jeg, „hafið þjer fengið nýjar frjett-
ir?“
„Því miður ekki. Jeg skal játa að
jeg skil ekkert í því og er stórlega
leiður yfir því. Jeg bjóst við áreiðan-
legum frjettum fyrir þennan tíma.
Wiggins var hjerna núna rjett áðan.
Hann segir, að þeir verði ekki hið
minsta varir bátsins. Það er afleitt,
því að hver stundin er dýrmæt."
„Get jeg gert nokkuð? Nú er jeg
stálhress, og jeg er til í að vera í
slarki í alla nótt.“
„Nú getum við ekkert gert. Við er-
um neyddir til þess að bíða. Ef við
færum, gætu drengirnir komið á með-
an og svo alt tafist. Þjer getið gert
hvað þjer viljið, en jeg verð að halda
hjer vörð.“
„Þá ætla jeg að skreppa út tS'l
Camberwell og hitta frú Cecil For-
rester. Hún bauð mjer það í gær.
„Hitta frú Forrester?" spurði Hol-
mes og sendi mjer heldur kýmilegt
augnaráð um leið.
„Nú, jæja, auðvitað ungfrú Mor-
stan líka. Þær eru svo órólegar út af
því hvernig ganga muni.“
„Jeg mundi samt vara mig að segja
þeim of mikið,“ sagði Holmes. „Það
er alt af varhuga vert að treysta
kvenfólki, jafnvel því allra áreiðan-
legasta af því.“
Jeg gat ekki verið að eyða orðum
að því að neita þessum sleggjudómi.
„Jeg kem aftur eftir eina eða tvær
stundir,“ sagði jeg.
„Alveg rjett. Góða ferð og góða
skemtun! En ef þjer hvort sem er
farið yfir um ána, þá þætti mjer vænt
um að þjer skiluðuð Toby. Það er
ekki útlit fyrir að við getum notað
hann meira.“
Jeg tók hundgreyið með mjer, og
skildi hann eftir hjá dýrasafnaran-
um ásamt hálfu pundi fyrir lánið.
Þegar jeg kom til Camberwell hitti
jeg ungfrú Morstan. Hún var dálítið
eftir sig eftir næturvökuna, en hin
ákafasta í allan nýjungar. Frú For-
rester var líka gráðug í frjettir af
málinu. Jeg skýrði þeim frá öllu, sem
við höfðum aðhafst en feldi úr það
hroðalegasta og dró úr því. Þó að
jeg til dæmis segði þeim frá dauða
Sholtos, gat jeg þess ekki hvernig
hann hefði atvikast. En þó að jeg
feldi sitt af hverju úr, var frásögnin
nógu söguleg til þess að þær fjellu
í stafi.
„Þetta er eins og hreinasta æfin-
týri!“ sagði frú Forrester. „Kona,
sem verður fyrir órjetti, fjársjóður,
hálf miljón að upphæð, svört mann-
æta, óþokki með trjefót. Þeir geta
komið í staðinn fyri|r drekann og
vonda jarlinn, sem venjulega koma
fyrir.“
„Og tveir riddarar koma til hjálp
ar,“ bætti ungfrú Morstan við og leit
til mín.
„En heyrðu mjer, Mary, nú er alt
þitt lán komið undir því að þessi
leit hepnist. Mjer finst þú ekki nánd-
ar nærri nógu æst út af þvi. Hugsaðu
þjer hvernig það má vera, að hafa
slik auðæfi og sjá heiminn liggja flat-
an fyrir fótum sjer.“
Mjer fanst eins og Ijósgeisli snerti
hjartað i mjer þegar jeg sá, að þessi
orð sýndust ekki hafa minstu áhrif.
Þvert á móti. Hún rykti til höfðinu
gikkslega, eins og þetta væri eitthvað
smávægilegt aukaatriði.
„Jeg er hræddust og órólegust
vegna Taddeusar Sholto,“ sagði hún.
„Hitt er mjer alveg .sama um. En
mjer finst hann’hafa breytt svo göf-
ugmannlega í þessu öllu. Það er
skylda okkar að gera alt til þess að
losa hann úr þessum óverðskuldaða
vanda.“
Jeg fór ekki frá Camberwell fyr
en kvöld var komið, og þegar jeg
kom heim var orðið koldimt. Bók og
reykjarpíka fjelaga míns lágu á stóln-
um hans, en hann sjálfur var horf-
inn. Jeg litaðist um hvort hann hefði
ekkert skrifað, en fann ekkert.
„Sherlock Holmes mun hafa geng-
ið út?“ sagði jeg við frú Hudson,
þegar hún kom upp til þess að draga
niður gluggatjöldin.
„Nei, hann fór inn til sín. Mig lang-
ar til að segja yður það, herra Wat-
son,“ sagði hún og lækkaði röddina,
„að jeg er smeik við að það sje ekki
alt með feldu við hann í dag.“
„Því þá það, frú Hudson?“
„Hann er eitthvað svo einkenni-
legur. Þegar þjer voruð farinn, gekk
hann um gólf fram og aftur, aftur og
fram, þangað til jeg var orðin dauð-
þreytt á að heyra fótatakið. Jeg
heyrði líka að hann var að tala við
sjálfan sig og muldra eitthvað fyrir
munni sjer, og í hvert skifti, sem
hringt var dyrabjöllunni, kom hann
óðara fram í stigagatið og sagði:
,Hvað er þetta, frú Hudson?‘ Nú hef-
ur hann reikað upp í herbergið sitt,
en jeg heyri, að hann er enn þá að
ganga um gólf. Jeg vona þó að hann
sje ekki að veikjast. Jeg vogaði mjer
að minnast á það við hann, hvort
hann vildi ekki fá sjer eitthvað kæl-
andi meðal, en hann sneri sjer að mjer
með sliku augnaráði, að jeg hröklað-
ist — jeg veit varla hvernig — út úr
herberginu."
„Jeg held að þjer hafið enga á-
stæðu til að vera hrædd, frú Hud-
son,“ svaraði jeg. „Jeg hef sjeð hann
svona fyr. Hann á í dálitlu máli
núna, og það liggur svo þungt á hon-
um.“
Jeg reyndi að vera jafnkærulaus i
málinu eins 0g jeg gat, þegar jeg
sagði þetta, en sannast að segja var
mjer sjálfum mjög órótt innanbrjósts
af þvi að heyra alla nóttina við og við
fótatakið. Jeg vissi hvílika voðalega
baráttu hann varð að þola, þegar hann
var dæmdur til þessa iðjuleysis.
Þegar hann kom að morgunmatar
borðinu, var hann þreytulegur og
daufur, og dálítill rauður díll sást á
hvorri kinn.
„Þjer eruð að rífa sjálfan yður upp,
karlsauður,“ sagði jeg, „jeg heyrði til
yðar í alla nótt.“
„Jeg gat ekki sofnað,“ svaraði
hann. „Þetta bölvað mál ætlar að
drepa mig. Það er meira en jeg get
þolað, að vera stansaður af svona
smávægilegu atriði, þegar allar aðrar
hindranir eru yfirunnar. Jeg þekki
mennina, bátinn, alt saman. Og þó
kemst jeg ekkert. Jeg hef sett allan
herinn af stað, beitt öllum brögðum.
Það er búið að leita fram með allri
ánni báðu megin, en enginn hefur orð-
ið neins vísari og frú Smith hefur ekk-
ert frjett. Það skyldi nú enda með
því að þeir hefðu sökt bátnum. En
mjer finst ýmislegt mæla á móti því.“
„Eða þá að frú Smith hefur logið
að okkur.“
„Nei, það held jeg að sje úti lokað.
Jeg ljet rannsaka það mál, og það er
til bátur eins og hún lýsti.“
„Gætu þeir hafa farið upp eftir
r •
anm r
„Mjer hefur líka komið það til hug-
ar, og það eru menn að leita þar, alla
leið upp að Richmond. Komi engar
frjettir í dag, þá legg jeg sjálfur af
stað á morgun og leita að mönnun-
um öllu fremur en bátnum. En það
fer ekki hjá því að frjettir komi 5
dag.“
En þær komu samt engar. Ekki eitt
einasta orð heyrðist hvorki frá Wigg-
ins nje úr annari átt. Flest blöð fluttu
greinar um Norwood-málið. Og flest
voru þau andstæð veslings Taddeusi
Sholto. En ekkert nýtt var í þess-
um greinum annað en það, að daginn
eftir átti að fara fram rannsókn
í málinu. Jeg gekk út að Cam-
berwell um kvöldið og sagði stúlk-
unum okkar frá því hve illa okkur
gengi, og þegar jeg kom heim aftur,
var Holmes bæði dapurlegur og ön-
ugur. Hann tók varla undir, þó að
jeg yrti á hann, en alt kvöldið var
hann sokkinn niður í afarerfiða efna-
fræðisrannsókn. Hann hitaði glösin
hvað eftir annað og ljet gufa Upp og
loks endaði það með slíkri ólyktar-
svækju, að jeg hröklaðist öfugur út
úr herberginu. Alveg fram undir
morgun heyrði jeg til hans, að hann
var að glamra í glösunum, sem sýndi,
að hann var enn að fást við þessa
ólyktar-rannsókn.
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmaCur.
Pósthússtraeti 17. Venjulega heima
kl. 10—11 og 4—5. Talsími 16.
Prentsmiðjan Rún.