Lögrétta - 19.10.1916, Blaðsíða 4

LÖGRJETTA
182
glímunnar aí5 fornu og nýju og í hon-
um er því um mikilvæga og sögulega
r.ýjung aS ræSa.Rök eru leidd aSupp-
runa glímunnar, hvernig hún á ofan-
verðri 10. eða öndverðri 11. öld hefur
orSiö til úr fangbrögSum, hrygg-
spennu og lausatökum, og virSist nið-
urstaða höfundanna bæSi mjög senni-
leg og einkar vel rökstudd.
í 2. kafla eru almenn atriði um
glímuna og er þar á meöal lýst glímu-
vellinum. Heppilegast er talið aö
glíma á rennisljettu fjalargólfi, aS
öllu samanlögSu.
ÆriS mikiö álitamál er þaö ’þó,
hvort haröur grasvöllur væri ekki
heppilegri, ef hægt væri aS tjalda yf-
ir hann, svo aö hann kæmi aS haldi
jafnt sumar og vetur.
ísl. glíman er í eSli sínu úti-íþrótt,
um í bragðinu og þaö sett í samband
viö glímuheildina. — Einnig eru
j bragSalýsingarnar vafalaust hárrjett-
| ar, eins og vænta mátti.
AS eins finst mjer hæpiö, hvort
sækjandi byrjar loftkrækju meS því
, að hefja keppinaut sinn á loft. Krækja
j á lofti er nær eingöngu áherslubragS,
sem beitt er þegar verjandi hefur
hlaupiS upp úr einhverju bragöi, t. d.
klofbragði, venjulegri krækju o s. frv.
Þá mun hnjehnykk vera beitt aft-
anvert og utanvert á hnje keppinaut-
arins í því skyni aö beygja hann i
liðnum, öllu heldur en aS eins utan-
vert á það, eins og segir i lýsing-
unni, og loks mætti þaS koma betur
í ljós í klofbragðslýsingunni, aS sækj-
andi dregur verjanda vel að sjer þeg-
ar í byrjun bragösins.
glímumanns gegn brögðum yfirleitt,
er óefað einhver eldsnar móthnykkur
þegar í byrjun bragSsins, ef vel er,
svo snöggur að áhorfendur greina
það eigi og þeim finst glíman vera
bragöalaust þóf, þegar mestu afrekin
eru ef til vill aS gerast milli kepp-
endanna, og hefSi vel átt viS aS minn-
ast á þaS í bókinni. Eins er oftast
gengiS fram hjá vörninni með hönd-
unum. ÞaS er aS vísu ljótasta vörnin,
en annaðhvort er aS telja þaö fall, ef
menn bera fyrir sig hendur, eða að
viðurkenna þaS sem góða og gilda
vörn, sem beri aS læra og iSka.
I næstu köflunum (4.—6.) er lýst
byltum, kappglímu og bændaglímu;
í 7. kaflanum eru einkar vel samin
heilræði (bendingar) fyrir glímu-
mennina, og í síðasta kaflanum eru
Klofbragð (bragðinu lokið).
Hælkrókur fyrir báða fætur.
sem frá því fyrsta og alt fram á síö-
ustu tíma hefur veriS iðkuð á gras-
velli. Hann hefur þann kost, aö
glímumönnum hættir síður við aS
hrufla sig og merja, en þaS eru nú
oröiS algengustu meiöslin í glím-
unni. Af þeim getur bæSi stafaS all-
mikil hætta og oft hindra þau menn
um lengri tíma frá æfingum. Og eigi
þarf aS benda á það, hvort hollara
sje eSa meira aSlaSandi aS glíma sjer
til hita úti í hreinu lofti eSa í ryk-
lofti inni í óvönduSum húskofum.
Mikill hagur er aS glímubeltinu og
er því vandlega lýst í þessum kafla
og fylgir skýr mynd af því, svo aS
vandalaust er aS búa sjer það til eftir
henni.
Eitt lítiS atriöi, sem hlífir vel bux-
um ef glímt er beltislaust, hefSi mátt
geta um í bókinni. ÞaS er fólgiS í því
Á nokkrum stöSum í bókinni er
smábragðanna (leggjarbragðs, hæl-
króks, krækju) minst sem undirbún-
ingsbragSa, en naumast kemur þaS
nógu vel í ljós, hve fádæma þýðing-
armikil slík undirbúningsbrögS (tál-
brögS) eru í ísl. glímu, og sama er
aS segja um ýmsar hreyfingar eSa
viöbrögð, sem sækjandinn tekur í því
skyni aS blekkja keppinautinn og laða
hann þannig í hentuga afstöSu undir
aSalbragðiS.
SniSglímu á lofti upp úr sveiflu er
aö eins lauslega minst og er hún þó
meö skæSustu brögðum. Einkum á
þaS viS um rjetta sniöglímu upp úr
rjettri krækju. Sækjandi byrjar hana
sem sveiflu til hægri,en þegar sveiflu-
hraöinn er oröinn nógu mikill, snýr
hann viS í öfuga átt og leggur um
leið rjetta sniöglímu á lofti. En yfir
fyrirmæli um ísl. glímu sett af I. S. I.
Annars er glímubók þessi yfir
höfuö prýðisvel samin og eru athuga-
semdir þær, sem geröar hafa veriS
hjer aS framan, smámunir einir, þeg-
ar litið er á alla kosti bókarinnar. Auk
þeirra, sem þegar hefur veriS getið,
má einkum bendaáa S máliS á bókinni
er lipurt mjög og fagurt. Þá eru
myndirnar, sem Ólafur Magnússon
ljósmyndari hefur tekiS, prýSisgóö-
ar, enda er hann sjálfur góöur glimu-
maöur. En á spássíunum stendur í
fáum oröum aðalefni lesmálsins og
er þaS mikill kostur á kenslubók. I
einu oröi má segja þaS um bókina, aS
hún nær ágætlega tilgangi sínum,
því aö af henni getur hver og einn
með hægu móti lært aS glíma.
Hve öfundsverSir eru ekki þeir nú-
L'fandi og komandi æskumenn, sem
Rjett vörn.
Höndin veit inn.
(MjaSmarhnykkur
mishepnast.)
Röng vörn og hættuleg,
Höndin má ekki vita út!
aS taka vinstrihandartakinu þvert í
buxnasauminn, svo þumalfingur viti
beint aftur, en ekki upp, eins og flest-
um hættir viS aö taka þaS. — Annars
er þaS aSdáanlegt í þessum kafla,
eins og í mörgum hinna, hve vel höf-
undunum hefur tekist aS láta koma
skýrt í ljós alt það, sem glímunni er
eiginlegt og gerir hana aS þeirri
fögru og atkvæðamiklu list, sem hún
er í raun og veru. Glímumannsand-
inn skín þar út úr hverri línu.
3. kalinn er aöalkaflinn, bagðalýs-
ingin, lýsing á sókn og vörn.
Ágætar myndir fylgja þar nálega
hverri bragðlýsing, svo aS af þeim
einum saman mætti hæglega læra ísl.
glímu. En textinn tekur af öll tví-
mæli. Höfundar hafa valiS þá leið aS
h.afa hverja bragSlýsing eins stutta,
skýra og gagnorða og unt er, en
henni er látinn fylgja alllangur kafli,
þar sem nánar er lýst ýmsum atrið-
j höfuS finst mjer smábrögöin og sniS-
gliman eigi síöur áherslubrögö en
undirbúningsbrögS, t. d. öfug loft-
krækja til áherslu viS mishepnaS rjett
j klofbragS o. s. frv.
Vörninni er engu síður vel lýst en
j brögöunum, og fylgja þar einnig góð-
ar myndir. Þó finst mjer aS gengið
sje fram hjá einni algengri vörn við
j rjett klofbragö. Hún er í því fólgin
aö verjandi vindur sig til hægri, svo
aö utanvert vinstra hnje hans lendir
á vinstra hnje sækjanda, sem vegur
hann þannig á loft. En verjandi fett-
ir um leiö fæturna í boga aftur á bak
til þess aö forSast áherslubrögð, svo
I sækjandi missir þar algjörlega af
bragði. Og viö hnjehnykk gefur verj-
andi fótinn öllu heldur eftir líkt og í
j hælkrók, en aö hann dragi eöa kippi
! fætinum aftur á bak.
Loks mætti benda á í þessu sam-
bandi, aS síðasta vörn vel æfðs
, eiga völ á slíkri kenslu og þessari i
ísl. glímu. Hvar á landinu sem þeir
eru geta þeir tekið sjer bestu glímu-
menn nútímans fyrir lærifeður og
komið svo fram á sjónarsviðiS sem
afburða glímumenn alþjóS aS óvöru.
Bók þessi á þannig vafalaust eftir
að skapa margan frækinn glímumann,
enda mun þess viS þurfa. fsl. glím-
an er ekki lengur sjereign vor. Hún
er þegar viSurkend alheimsíþrótt, sem
eflaust ryöur sjer fljótt til rúms er-
lendis, ekki síst þegar þessi glímu-
bók verSur, sem vænta má, þýdd á
önnur mál. — Þar fáum vjer skæða
keppinauta, en aldrei má það henda
oss aö vjer eigum ekki fræknustu
glímumenn heimsins í okkar eigin
glimu. Og vjer getum það óefað, vjer
njótum þar nær 1000 ára gamals
glímumannsanda, sem er meðfæddur
nálega hverjum fslendingi. En til
! þess veröum vjer þó að leggja fulla
■
KRONE fjAGERÖL
cr best.
Asg. G. Gunnlaugsson & Co.
Austurstræti 1, Reykjavík,
selja:
Vefnaðarvörur. — Smávörur.
Karlmanna og unglinga ytri- og innrifatnaði.
Regnkápur. — Sjóföt. — Ferðaföt.
Prjónavörur.
Netagarn. — Línur. — öagla. — Manilla.
Smurningsolíu.
Vandaðar vörur. Sanngjarnt verð.
Pöntunum utan af landi svarað um hæl.
(Fiskstrigi) og
Ulla.rba.lla.x*
fyrir kaupmenn, kaupfjelög og útgerðarmenn.
Leitið yður upplýsinga um verðið, áður en þjer festið kaup annarstaðar,
hjá
T. Bjarnason.
Sími 513. Box 157. Síinn. Tbjarnason
•§■ Schannongl
Monument-Atelier,
Ö. Farimagsg. 42.
Köbenhavn.
Katalog gratis. =====
rækt viö þessa gullvægu íþrótt vora.
Nú er því engin afsökun lengur fyrir
þeirri deyfð, sem upp á síðkastiö hef-
ur verið yfir glímunni.
Glímubókin veröur aö komast inn á
hvers manns heimili.
ísl. glíman er afar holl iþrótt, ef
rjett er meö hana farið. Hún reynir
ekki eingöngu jafnt á allan líkamann
flestum íþróttum fremur, heldur einn-
ig á snarræSi, kænsku og næma til-
finning, svo hún þroskar bæði líkama
og sál.
í. S. í., höfundar bókarinnar og
aörir, sem að henni hafa unniö, eiga
sanna þjóöar þökk skilið fyrir mikiö
og vel unnið starf í þágu þessarar
þjóölegu íþróttar vorrar.
Halldór Hansen.
Söðlasmíða-
og aktýja-vinnustofa
Grettisgötu 44 A.
TekiS á móti pöntunum á reiStýgj-
um og aktýgjum og fl. tilheyrandi.
Aögeröir fljótt og vel af hendi leystar.
EGGERT KRISTJÁNSSON.
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
Pósthússtræti 17. Venjulega heima
kl. 10—11 og 4—5. Talsími 16.
Nokkrar húseignir
á góöum stööum í bænum fást keypt-
ar nú þegar. Mjög góðir borgunar-
skilmálar. Væntanlegir kaupendur
snúi sjer til SVEINS JÓNSSONAR.
Til viðtals í veggfóðursverslun Sv.
Jónssonar & Co., Kirkjustræti 8, kl.
3—6 síðdegis.
PrentsmiSjan Rún.