Lögrétta - 22.11.1916, Blaðsíða 3

LÖGRJETTA
201
Slfishá %
sunpý' '
I C/'ú/nifi
r.m i t a
r

'■yjáiét
Bonjvsty
Shi/fíÍá
iíarcp.
0fnrf£>s*c
o Sá/Ífefr/ffQ
PSzjn/i o
r-^J8fÍ|l
-/yyori ° ar3r0/J,
ÍBent&rerfmon ]
W nMJakirÁini ...

vrðmc/
Mcrej
Ct/tb^Hi oJmci!/
70010/
<0> ^ Go/de3 yf&&rg*í %'-//£
ÍlMp™
- r ' ■ Tároisoíii^i
,4..V* :,mrrTn • i ÆÆcœr
..,,1,, . Kose-Aiihn oTeche-Otrts/ ., L nCðyiC/ao
raVehkö]' JiP/ff/jn n ö ^HandoI/
éif/adhJe.
diea. *
'w/7í/ {Murfm/3
fCapu Midia
,Sid Ghiol
^ni'dð/chioi
Conslanla
\[Adjidia]
/a/iL
/ano
Mincn,
WBÉkmm
Q'.DveiJd -orobio ., /ohoct,
I]bun3r:,j/t^0h0jl;iiiii'f/''*~>iiiiitr'mr-'íí>-
Argbodli c
■ ■ Arrvu/ffiýJ//Be&H:': /ierecbio/i
■<eieVM rXofiorduo domhV ::
,\ 6hih.au/ie 'Uzo.o/or i
, v.wfeJmii»
ctifeji, {'?://>
| svau/ucnjoi °
'iB
HernaöarsvæSiS í Dobrudscha.

■:V ' ■;:;, ■■■
Dónárbrúin hjá Cernavoda, sem Rúmenar h’afa nú ónýtt. Brúin var full-
bygS 1895 og vígS 26. sept. þaS ár. Hún hafSi kostaS 34 milj. franka og
var talin verkfræSilegt meistaraverk. Áin er þarna í tveimur kvíslum og
milli þeirra eru nokkuS breiö mýraforæSJ er einnig varS aS brúa, svo aS
í heild sinni er þessi brú lengsta brú álfunnar, alls 28 kílóm. Frá henni og
niður aS ósi Dónár eru 280 kílóm., en austur að Constanza 65 kílóm.
beitiskipiS kyrt á þessum staS, en
næsta morgun var róiS aftur yfir aS
Patría, sem enn var ekki sokkin, og
ná’öist þá mestur hluti klæöa skip-
verja og dót mitt einnig.
Á Moldavia vorum viö x 3 daga.
Sunnudagskvöldiö vorum viö fluttir
yfir á annað hjálpar-beitiskip, er
Pathia nefnist. Þar vorurn viö í heila
viku, á sífeldri ferð um hafið, en
hvar við vorum, fengum viö ekki aö
vita. Þegar Saxon tók okkur sáum
við land í Færeyjum og þaðan hjeld-
um viö beina leið til Reykjavíkur. —
Hr. Fredriksen rómar mjög
framkomu Bretanna, segir aö þeir
liafi veriö svo prúðir og hjálpsamir
og vinalegir, sem frekast er unt.“
Skipstrand. 17. sept. i haust slitn-
aöi upp á Blönduósi dönsk seglskúta,
sem „Elín“ heitir og kom þangað
meö saltfarm. Var henni hleypt í land
á J Ijaltabakkasandi og segir Mrg.bl.
að hún liggi þar enn óbrotin og muni
hægöarleikur að ná henni út.
Alfred Blanche, sem til skams tíma
var hjer konsúll Frakka, er nú orð-
inn varakonsúll í Esbjerg í Dan-
mörku. En ætlunin var, er hann fór
hjeðan, aö hann færi til Suöur-Afríku.
Tveir menn drukna. Síöastl. mánu-
dag hvolfdi róðrarbát í Keflavík und-
ir jökli, segir Mrg.bl., og fórust tveir
menn, Árni Jónatansson, lcvæntur
Ixarnamaöur, og Magnús Þórðarson,
unglingur.
Gullfoss fór frá Djúpavogi á mánu
daginn var áleiðis til útlanda.
Loftskeytastöðin. Bæjarstjórn hef-
nú samþ. aö láta land undir hana á
Skildinganess-melunum. Húsið á aö
veröa einlyft steinsteypuhús 17x10
metrar aö stærö með dálítilli útbygg-
ingu. Vjelanna kvaö vei-a von hing-
aö bráðum.
Hrakningar á sjó. 15. þ. m. kom
hingaö gufuskipið„Svend“fi-á Khöfn,
leiguskip Thor E. Túliníusar, meö
lcolafarm til landstjórnarinnar. Hafði
það hrept versta veður í hafi milli
Shetlandseyja og Færeyja, 3.—7- Þ-
m„ og mist út einn manninn, sænsk-
an kyndara, en yfirbygging skipsins
liafði mikiö brotnaö og sópast burt og
sjór fallið inn í hásetarúmið, svo að
þar var ekki verandi, og í nokkra
daga höföu skipverjar ekki getað
matreitt handa sjer. Ingvar Þorsteins-
son skipstjóri hjeðan var með skip-
inu. Þaö kom að landi við Sand á
Snæfellsnesi og hjelt svo hingað. Nú
er það hjer í aðgerð.
Mjölnir seldur. Kveldúlfsfjelagið
kvað nú hafa selt Mjölni dönsku
gufuskipafjelagi. Skipið er hjer nú í
siðustu ferð sinni fyrir Kveldúlfsfje-
lagið, kom með trjávið og sement.
Bragi á að leggja á stað heimleið-
is frá Santander í dag og kvað eiga
að flytja salt og sykur.
ísl. kolin. Sagt er, að rannsókn
þeirra í Danmörk leiði í ljós, að þau
fari mjög batnandi eftir því sem inn
ar dregur í námuna.
Goðafoss kom hingað í gærkvöld
eftir sólarhrings ferð frá New-
York, og hafði ferðin gengið mjög I
vel. Yfir 30 farþegar voru með skip-
inu, þar á meðal Tlior Jensen fram-
kvæmdastjóri, Þorv. Þorvarðsson
prentsmiðjustj., Hallgr. Benediktsson,
Sigurjón Pjetursson, Sigfús Blöndahl,
Arent Claessen, frú Guðrún Jónasson
o. s. frv. Auk þeirra, sem hjeðan fóru
vestur, eru einnig nokkrir Vestur-ís-
lendingar með skipinu.
Tíðin er stöðugt mjög góð, sumar-
veður nú seinustu dagana.
Mannalát. Dáinn er nýlega á Ing-
unnarstöðum í Geiradal Samson
Gunnlaugsson, hálf-sextugur að aldri,
merkisbóndi. — Nýlega er dáinn
Brynjólfur Jónsson á Broddanesi í
Strandasýslu, einhver mesti bænda-
skörungur þar um slóðir. Hafði hann
legið hjer á spítala síðastliðið vor, en
fjekk enga bót meina sinna. Hann
var á sextugs aldri. — 19. þ. m.and-
aðist Þorsteinn Jónsson hreppstjóri í
Vík í Mýrdal, merkur maður, og
skömmu áður, 10. þ. m„ Kl. Klemens-
son í Vík.
ST. LAWRENCE-BRÚIN.
Hjá Quebec hafa Kanadamenn ver-
ið að smíða bogabrú yfir St. Law-
rence-fljótið. Er það hin stærsta
bogabrú í heimi. Árið 1907 brotnaði
brúin og fjell aðalbogi hennar í fljót-
ið. Var nú tekið að smiða brúna að
nýju, og í septembermánuöi síðast-
liðnum var smíðinni svo langt kom-
iö, að miðbogann átti að setja á brúna.
Voru þar viðstaddir allir helstu verk-
fræðingar Bandaríkjanna. Boginn var
fluttur í heilu lagi á stórum bátum
út á fljótið. Gekk nú verkið vel í
fyrstu og var farið að lyfta honum.
En alt í einu kvað við brestur mikill.
Hafði þá liilað vindan að norðanverðu
og' fjell sá endi bogans niður í fljót-
i,. Var nu í skyndi reynt að beisla
hann aftur með járnviðjum, en þá
bilaði hin vindan og fjell hinn mikli
liogi með ógtirlegum dyn niður í fljót-
ið og sökk, en þar er 200 feta dýpi. —
Fjöldi verkanianna var að vinnu á
boganum. Fleygðu þeir sjer flestir í
fljótið, og var nokkrum þeirra bjarg-
að, en margir fórust og enn fleiri lim-
lestust.
Stríðid.
Grikkland.
Ástandið í Grikklandi hefur lengi
farið síversnandi, ekki síst frá því
um miðjan október í haust. Þá tóku
bandamenn flota Grikkja, eins og áð-
ur hefur verið sagt frá. Yfirforingi
flotans, Fournet, setti stjórninni í A-
þenu þá friðarkosti, að hún ljeti her-
flota sinn af höndum og varð hún að
ganga að þeim kostum. Hann var af-
hentur kvöldið 12. október. Tóku
Grikkir sjer þetta mjög nærri, ekki
síst sjóliðið. Enskir og franskir drátt-
arbátar og botnvörpungar voru látn-
ir draga herskip Grikkja fram til af-
hendingar og afvopnunar, en á með-
an var miðað á þau fallbyssum frá
rússneskum herskipum.
Rjett á eftir gerðu bandamenn þær
kröfur, að þeir fengju umráð yfir
járnbrautinni frá Aþenu til Larissa.
Sú braut er sýnd á uppdrætti, sem
hjer fylgir, og einnig fylgir mynd af
Fournet flotaforingja. Brautin ligg-
ur norður frá Aþenu, i áttina til Salo-
niki. Er það sagt, að grískur her
hafi verið að safnast saman hjá Lar-
issa og hafi foringi bandamannaliðs-
ins i Aþenu frjett, að, senda ætti það-
an með járnbrautinni norður til Lar-
issa skotfæri og önnur hergögn, en
bandamenn töldu herstöðvum sínum
í Salonikí geta verið hættu búna af
samdrætti grísks hers í Larissa. Var
þá sent herlið frá flota bandamanna
til brautarstöðvarinnar í Aþenu og til-
kyntu foringjar þess grísku liðsfor-
ingjunum, sem umsjón höfðu með
sendingu hergagnanna, að sjer væri
falið að hindra það, að Grikkir sendu
hergögn til Larissa. Grisku foringj-
Fournet flotaforingi.
arnir vildu ekki sinna þessu og ljetu
merin sína halda áfram verkinu.
Sendu þá foringjar bandamanna eft-
ir meira liði, svo að Grikkir sáu sjer
ekki fært að beita kappi á móti. Tóku
þá baiuh.menn umráð yfir járnbraut-
arstöðinni og hergagnabirgðirnar,sem
þar voru, tóku þeir á sitt vald. Segja
blöð bandamanna, að hersafnaður
Grikkja hjá Larissa hafi verið til
þess gerður, að koma til liðs við her
miðveldanna og Búlgara á stövun-
um sunnan við Monastir og því hafi
verið nauðsynlegt að hindra hann á
allan hátt.
Áður var sagt, að bandamenn hefðu
viljað fá Grikki til að segja Búlgur-
uni stríð á hendur, töldu innrás Búl-
gara í Grikkland ekki fulla ástæðu
til þess, að þeir tækju landið í sínar
hendur, en skutu því til grísku stjórn-
arinnar, að hún af eigin hvötum segði
Búlgurum stríð á hendur, og mundu
þá bandamenn styrkja þá á allan hátt.
E11 þetta vildi gríska stjórnin ekki.
Konstantín konungur var um þetta
leyti í mesta vanda staddur. Hann
kvaðst heldur vilja segja af sjer kon-
ungdómi en stofna Grikklandi í
hættu. En sín skoðun væri sú, að
færi Grikkland út i stríðið, mundu
hersveitir miðveldanna brátt verða
sendar gegn því, og það ætti þá sömu
forlög í vændum og Serbía og Monte-
negró og þar við mætti bæta Rúme-
níu, því hann byggist við að innan
skams yrði hún einnig á valdi Mið-
veldanna. Lfm þessar mundir var það
lika að Venizelos tók að ganga beint
í berhögg við konung og stjórnina í
Aþenu. Áður hafði hann ekki talið
hina nýju Makedoníustjórn í Salo-
niki fjandsamlega konungi og Aþenu-
stjórninni, heldur taldi hann verk-
efni hennar að verja landið fyrir Búl-
gurum af því að stjórnin íAþenu væri
ekki fær um það. En nú tók hann að
ráðast skarplega á konung og stjórn
hans. Venizelos kom til Saloniki
sunnan frá Krítey skömmu fyrir
miðjan október, og var honum þá
tekið í Saloniki með miklum fögn-
uði. Heiðursbogi var reistur handa
honum að ganga í gegnum, er hann
fór frá höfninni upp í borgina, og
fjöldi af liði því, sem Makedóníu-
stjórnin hafði dregið saman undir
merki sitt, var þar saman komið til
að fagna honum, en undir heiðurs-
boganum tók foringi bandamanna i
Saloniki, Sarrail hershöfðingi, á móti
honum með stuttri ræðu og bauð hann
velkominn, Borgmeistarinn í Salonikí
var þar einnig og flutti sömuleiðis
móttökuræði. Rjett á eftir talaði
Venizelos til lýðsins frá svölum i höf-
uðgötu borgarinnar og sagði þar með-
al annars, að Grikkir skyldu berjast
þangað til yfir lyki, hvað sem Aþenu
liði, og ef það yrði nauðsynlegt, þá
berðust þeir einnig gegn Aþenu. í
veislu, sem hin svokallaða þjóðlega
varnarnefnd hjelt uppreisnarmanna-
stjórninni i Saloniki rjett eftir að
Venizelos kom þangað, flutti hann
ræðu og rjeðst þar með hvössum
orðum á Konstantín konung. Fyrst og
fremst gaf hann honum að sök, að
hann hefði ekki haldið samninga við
Serba, en sagði síðan, að hann liti á
stöðu sína með þýskum augum, teldi
sig konung af guðs náð, en saga hins
núverandi gríska stjórnarfyrirkomu-
lags væri þannig, að enginn efi gæti
um það verið, að æðsta valdið væri
hjá þjóðinni. Sagði hann, að stjórn-
arskráin hefði verið brotin og eftir
stríðið yrði þjóðfundur að haldast er
setti fastar skorður við því, að slikt
gæti oftar komið fyrir af hálfu kon-
ungsins. Þangað til svo gæti orðið,
yrðu menn að fylkja sjer um mál-
staðinn undir hernaðarfyrirkomulagi
og í sambandi við bandamannaher-
inn.
Eftir þetta er gríska þjóðin klof-
in í tvent, fylgilið Venizelosar og
fylgilið konungs. Þar í milli er nú
fullur fjandskapur og Venizelos og
hans lið skoðað sem uppreisnarlið af
fylgismönnum konungs og Aþenu-
stjórnarinnar. Fylgi Venizelos er
einkum í Ný-Grikklandi, norðurhjer-
uðunum, sem Grikkir fengu fyrir
nokkrum árum, eftir Balkanstríðið,
og svo á eyjunum, því þar getur floti
bandamanna auðvitað ráðið öllu.
Síðustu frjettir.
Símfrjettirnar frá síðustu viku
segja að Serbar hafi sótt fram á vest-
urhluta Salonikí-vígstöðvanna og tek-
ið Monastir, en miðveldaherinn vinni
stöðugt á í Rúmeníu.
Austurrikiskeisari er sagður sjúk-
ur og líklegt að ríkiserfinginn taki
við stjórninni i hans stað.
Mikill fögnuður hafði orðið yfir
því í höfuðbborg Póllands, War-
schau, er landstjóri Þjóðverja, v.
Beseler, lýsti yfir þeim boðskap mið-
veldastjórnanna í hinni gömlu kon-
ungshöll þar, að pólska rikið væri
endurreist. Þetta fór fram með mjög
hátiðlegri viðhöfn. Var borgin skreytt
pólskum, þýskum og austurriskum
flöggum, en alt stórmenni hennar
var saman komið í gömlu konungs-
höllinni. Þegar landstjórinn hafði les-
ið upp boðskapinn, ljek hljóðfæra-
flokkur hina alkunnu frelsisbæn Pól-
verja, sem bannað hefur verið í mörg
ár að undanförnu að fara með opin-
berlega. Er þá sagt að margur gam-
all Pólverji hafi ekki getað varist tár-
um. Sagt er að Pólverjar muni nú
þegar taka þátt í vörn landsins, og
ljettir það þá mikið undir með mið-
veldunum á austurherstöðvunum.
Símfregn í Mrg.bl. i gær segir að
þýski ríkiskanslarinn hafi lýst því yf-
ir að Þjóðverjar væru fúsir til að
ganga í alheimsbandalag við aðrar
þjóðir til þess að koma friði á. Einn-
ig segir i skeytinu, að Þjóðverjar seg-
ist nú fúsir til að láta Belgiu aftur
af hendi.
Eins og áður hefttr verið um getið,
var þýska verslunarkafskipið Deut-
schland fyrir nokkru komið í annað
sinn til Ameríku. En þegar það hjelt
heimleiðis þaðan, rakst það á skip og
skemdist svo, að það varð að snúa við
aftur og er í New London í Banda-
ríkjunum, segir i símskeyti til Vísis
18. þ. m. Um. skemdir á kafskipinu
er sagt ókunnugt en hiit skipið sökk.
Ljóðabók
Hannesar Hafstein.
Hún er nú komin í bókaverslan-
irnar og var send kring um land með
íslandi, sem hjeðan fór i gær.
Útgáfan er mjög vönduð. Bókin er
31 örk, í fremur stóru broti og mynd
höf. framan við. Kvæðunum er skift
í þessa flokka: 1. Ættjarðarkvæði,
2.Eftirmæli og minningarljóð, 3-Und-
ir berum himni, 4. Manvísur og ástar-
kvæði, 5. Kolbrún, þýðingar á kvæð-
um eftir Bertel E. O. Þorleifsson, 6.
Ýms tækifæriskvæði og ávörp til ein-
stakra manna, 7. Þýðingar af kvæð-
um Heine’s, S.Eggjanakvæði og ádeil-
ui, 9. Gamankvæði og drykkjukvæði,
10. Ýmisleg kvæði, 11. Þýdd lcvæði
eftir ýmsa höfunda, 12. Brot úr
„Brand“ eftir H. Ibsen.
Bókin kostar í kápu kr. 9.50, á
mjög vandaðan pappír kr. 10.00, en í
gyltu shertingsbindi kr. 11.00, í gyltu
skinnbandi kr. 12, og i gyltu chagrin-
bindi, sniðgyltu og í hulstri, á dýrari
pappirnum, kr. 15.00. — Á kili allra
bindanna er sama myndin, gerð af
Rikharði Jónssyni, og sýnir klett, sem
ríá úr hafi. Eru bindin öll gerð hjer
og íslenskt verk á þeim að öllu leyti.
Virðist mönnum i fyrsta áliti bókin
dýr, skyldu þeir athuga það, að örk-
in í henni kostar að eins 30 au„ og
í þessari tíð er það ekki hátt verð á
jafnvandaðri útgáfu.
Brjef
úr Strandasýslu.
Tíðarfar, heyskapur, aflabrögð. —
Verslunin og enski samningurinn. —
Vondar samgöngur og Eimskipafjel.
íslands.— Síldveiðastöðvar í Stranda-
sýslu. — Læknisleysi. — Símaleysi.
Vorið var hart hjer sem viðast ann-
arstaðar norðanlands, og leysti og
hlýnaði seint, en þrátt fyrir það höfðu
allir hjer í sveit nægileg hey, og
skepnur gengu vel undan og skepnu-
höld urðu viðasthvar eðaalstaðar góð.
Eftir að hlýna fór, mátti heita góð
tíð, þó heldur væri þurviðrasamt.
Grasspretta byrjaði því seint, en mun
þó að lokum hafa orðið allgóð. Tún
munu hafa orðið i góðu meðallagi og
útengi sæmileg. Sláttur byrjaði seint.
Um sláttartímann var tiðin fremur
góð og hagstæð, sífeld blíðviðri,
þurkalítið að vísu oft, en góðir þerri-
dagar komu þó alt af á milli svo hey
náðust óhrakin, bæði töður og úthey,
og það sem af er haustinu og vetr-
inum hefur verið besta tið. Heyfeng-
ur manna hefur orðið i besta lagi
bæði hvað gæði snertir og heyfeng
yfirleitt. Sjávarafli hefur orðið með
minna móti, mest og aðallega vegna
þess að beitu hefur vantað. En erfið
er verslunin, öll útlend vara afardýr,
og þó landvara sje í góðu verði, þá
vegur það ekki á móti dýrleika hinnar
útlendu vöru, auk þess sem fiskur er
i fremur lágu verði, töluvert lægra
verði en hann var i fyrra. Óumflýjan-
lega hljóta skuldir að vaxa hjá öllum
almenningi. Þetta ár er svo miklu erf-
iðara verslunarár en árið í fyrra. Al-
ment eru menn óánægðir með versl-
unarsamningana við Englendinga,
skilja ekki að ekki hefði verið hægt
að ná hagfeldari samningum. Að
minsta kosti þykir flestum undarlegt,
að Norðmenn skuli fá töluvert hærra
verð hjá Englendingum fyrir sína síld
heldur en við íslendingar. Það er eins
og erindrekinn, sem samdi fyrir okk-
ar hönd, hafi ekki munað eftir því,
eða ekki aðgætt það, að nú er öll út-
lcnd vara í miklu hærra verði en hún
var í fyrra; ef hún hefði verið í sama
eða svipuðu verði þá var alt öðru
máli að gegna, þá voru samningarn-
ir ekki svo afleitir, að eigi hefði mátt
við þá una. Og þó ísafold syngi samn-
ingum þessum lof og dýrð, þá getur
hún verið viss um það, að landslýð-
urinn gerir það ekki. — Þá verð jeg
að minnast örfáum orðum á sam-