Lögrétta

Issue

Lögrétta - 23.12.1916, Page 1

Lögrétta - 23.12.1916, Page 1
Ritstjóri: ÞORST. GÍSLASON. Þingholtsstræti 17. Talsími 178. AfgreiSslu- og innhcimtum.: ÞÓR. B. ÞORLÁKSSON. Bankastrxti II. Taliimi 339. Nr. 60. Reykjavík, 23. desember 1916. XI. árg. v. B. K. Vandaðar vörur. Ódýrar vörur. Ljereft, bl. og óbl. — Tvisttau. — Lakaljereft. — RekkjuvoSir, Kjólatau. — Cheviot. — Alklæði. — Cachemire. Flauel, Silki, TJll og Bómull. Gardínutau. — Fatatau. — Prjónavörur allskonar. Regnkápur. — Gólfteppi. Fappír og ritföng. Sólaleður og skósmídavörur. Verslunin Björn Kristjánsson, Reykjavík. Klæðaverslun H. Andersen & Sön. Aðalstr. 16. Stofnsett 1888. Sími 32. Þar eru fötin sauniuð flest. Þar eru fataefnin best. Bækur, innlendar og erlendar, pappír og alls- konar ritföng, kaupa allir í Bókamluii Siolúsar Eyaiundsssnar. Lárus Fjeldsted, Y f irr jettarmálaf ærslumaður. LÆKJARGATA a. Venjulega heima kl. 4—7 síCd. Gíeðileg Jól! Pótt pitt líf sje kalt eða lánið valt, finna ljós pii ska/t, se/n að gleður alt: Hverju kjarta', er kól, veitir lilýlegt skjól u/n heilög jólin guðs kœleiks sól. Jak. Thor. Avarpsorð G. Björnssonar, er hann tók við for- setaembætti í Efri deild. Jeg þakka — jeg þakka hæstvirtri efri deild alþingis fyrir það traust, sem hún ber til mín, að fela mjer þetta vandamikla trúnaðarstarf. Þess ber vel að gæta, að forseta- starfið verður nú miklu tilkomumeira og miklu erfiðara en það hefur nokkru sinni verið hjer á alþingi. Hingað til hefur forseti eingöngu verið fundarstjóri og húsbóndi yfir aðstoðarmönnum þingsins — og ekki átt atkvæðisrjett um þingmál. Nú hefur forseti fullan atkvæSisrjett, en þó varöar mestu, að nú á hann að gerast formaður í vinnunefnd, þeirri nýju höfuðnefnd, sem á að ráða vinnubrögðum allra annara nefnda. Samkvæmt nýju þingsköpunum stendur nú til gagngerð breyting á öllum vinnubrögðum þingsins — breyting til batnaðar. Þeir, sem sátu á siðasta þingi, vita það vel, að jeg hef unnið manna mest að þeirri lagarjetting — umbótinni á þingsköpunum. Og jeg þykist skynja að það sje þess vegna, að mjer er nú falið forsetastarfið í þessari hæst- virtu þingdeild. Jeg lofa því einu, sem mjer er sjálf- rátt að efna. Jeg lofa því, að gera mjer alt far um að stýra umræðum á þingfundum og atkvæðagreiðslum skipulega og hlutdrægnislaust. Og jeg mun kappkosta af fremsta megni að koma góðu skipulagi á öll þing- in komi sem best að tilætluðum not- um. En tilætlunin er sú, að öll þing- vinnan skuli framvegis ganga miklu greiðar og fara miklu betur úr hendi en tíðkast hefur. Það herðir huga minn, að jeg veit það fyrir víst, að þjer, hæstvirtu þingbræður, munið allir styðja mig að þessu vandasama starfi. Hins vegar megið þjer vita, að jeg mun af fremsta me^sTáta mjer ant um að afla ykkur hvers konar þæginda og vinnuljettis, að svo miklu leyti sem i mínu forseta- valdi stendur. Hamingjan gefi, að þetta nýja þing beri gæfu til þess að greiða úr öllum vandamálum fósturjarðar vorr- ar með enn meiri ráðdeild og fyrir- hyggju, en þjóðin hefur átt að venj- ast. Gætum þess vel að nú er eldur uppi í heiminum — ófriðarbál, og engu ó- bætt; alls engu er nú með öllu óhætt. Munum það, að margskonar hættur vofa yfir atvinnuvegum þjóðarinnar. Gleymum þvi ekki, að sjálfstæði voru út á við — fjöreggi þjóðarinnar. ar — getur líka orðið hætta búin. Festum það vel í minni að alþingi hefur frá upphafi vega — bráðum i 1000 ár — ráðið örlögum íslensku þjóðarinnar. Oft hefur það, sem bet- ur fer, orðið þjóðinni til heiðurs og blessunar, en stundum þveröfugt, því er ver, til háðungar og bölvunar fyr- ir land og lýð. Höfum það umfram alt hugfast — hvað sem öðru líður — að við erum mjög fámenn þjóð, að öllu sundrung út á við verður þess vegna jafnan versta eitur í okkar þjóðarbeinum. Utanríkismálin reynast altaf mestu og erfiðustu vandamál hverrar smá- þjóðar. Þar er öll sundrung sjálf- stæðishætta og þjóðlífsháski. Þar má með sanni segja um okkur: íslandi riður a að enginn skerist úr leik. Heitum því allir, að vinna af fylstu alúð og samviskusemi að hverju vandamáli þjóðarinnar. Og tökum svo til starfa — þeirra ábyrgðarmiklu tiúnaðarstarfa, sem þjóðin hefur falið okkur. S t r a n d.* m Af höfninni rann á hafið út inn háreisti, sterki knör, er rökkrið á hlíðar hnýtti klút og hraðaði vindur för. Það skip fór geist þó að skygði’ af jeli, þó skíman brygðist og hyrfi land ; ei viknaði hót i vjelarþeli, þótt vetrarnótt spinni hríðarband. Það ólgaði’ á þiljum ys og fát og endalaust vingl og suð, á troðningsæði var ekkert lát, flest orð voru tómur „Guð“. Því öllum var gefin einskyns bending um örlaga sinna fruntaskap. En fljótt varð þó ljóst að fær var lending og furðu lítið um pinklatap. í fjarðarmynninu fækkar brátt um farþega’ á þiljurás; þeir ógleði finna og iðradrátt og óðum þeir hverfa’ á bás. f kompunum fækkar lampalogum, læknast lclígjan við svefn og nótt. En næturbrimið í norðurvogum nauðar lengur og er ei rótt. í botninn skimaði skipstjórinn, þótt skylfi ’ann sem bliknað lauf, þá reiddi hnefana hugurinn og hrannir af ógnum klauf. Þó djöflaðist brim, svo brystu súðir, þá bilaði’ ei „stjórans" jötundramb, sem leit á þær hörðu heljarflúðir hálfvegis eins og keipótt lamb. Um stjórnpall skundaði skipstjórinn og skipaði’ í þaula’ 0g grið. í kollinum bar hann konunginn með keiminn af einvaldstíð. Alt látbragðið vottar valdakraftinn, viðmótið stolt og tillit skjót. Við sigluna gaf hann „kokksa“ á kjaftinn, en kysti’ í skugganum ferðasnót. Af sjálfsdáðum leystu seggir bát, því svönnum varð rætt um land. En stjórnandinn kom og gaf því gát; enn glampaði’ á valdsins brand: „Kyrrir!“ mælti’ ann, „og bíðið boða, bein skal mín stjórn, þótt gnoð sje höll. Þæg og fús út í feigð og voða fylgið þið mjer sem hundar öll.“ Á síðustu höfn, er sígldi’ hann frá, þeir settu’ hann í heiðursát. Til sæmdar honum þeim svelgdist á og síst var á hrósi lát. f höfuðístrunnar heiðursræðu er honum tjáð hvað til „sómans“ ber: Hve oft hafi’ hann dregið dularslæðu af djúpleiðum, er hann rakst á sker. Menn æptu við stjórn hans úfið „nei“ og ískrandi skop og smán, svo hvínandi hátt að heyrði ’ann ei hve hrakyrti súðir Rán. Og eins var nú ljóst að enn þá brynni ilska kokksins við húsbóndann, er herti ’ann sig upp og helti sinni hinstu skólpfötu yfir hann. Um stjórnpall skjögraði skipstjórinn og skipaði’ í hremmiróm; svo skautst hann í einkaskápinn sinn og skolaði’ í rommi góm. Þá tautar einn þjónn hans, tungulangur: „Það tjáir ei svona stefnumið, því þarna er fjall og þarna drangur, sko! — Þetta er auma helvítið.“ Nú skildi hann fyrst hið stríða strand og straumana’ í valdsins ál. Nú skildi hann bæði sker og sand og skammdegisbrimsins mál. Svo einn var hann þarna’ og yfirgefinn, að ölvíman sjálf í felur þaut. — Og ólánsþruman sem hnýttur hnefi hugarins þrek í mola braut. Á kortið hlammaðist kafteinninn, en kom oná fjarlæg höf. — Þá hnaut inn svöruli hásetinn, sú hefnd þoldi enga töf. En fótaskortur varð fleiri’ en honum, þar fundu allir hið sama grand. Og skipherrann sjálfur skall að vonum, er skipið kysti hans fósturland. Það skefldi’ yfir sál hans skapa-snjó, er skildi’ hann sitt auðnu-strand. í síðasta bátnum barst hann þó með brotum og skrani’ í land. Á saumum var sprottin heimsins hylli og hleypidómarnir brugðu’ á leik. Nú hossuðust skriflin hranna milli, uns hinsta flakið að sandi veik. * Kvæði þetta ber engan veginn að skoða sem lýsingu á Goðafoss-strand- inu, hvorki í einu eða neinu atriði. — H ö f. Jakob Thorarensen. Nýj a skipið. Hvöt til allra íslendinga, Tvo óskasyni átti fósturgrundin, sem efla skyldu’ og bæta þjóðarhag. Við komu þeirra kættist allra lundin sem kominn löngu þráðan frelsisdag. Er knerir fríðir lögðu fyrst að landi þá lyftist brún á hverjum Snælandsnið. — Nú byltist annar brotinn uppí sandi, og brostnar vonir sem hann tengdust við. Að hildarleik menn hamast útí löndum og hætta bæði lífi sínu’ og fje, er fósturjörð þeir verja brugðnum bröndum, svo búinn henni enginn voði sje. En vjer, sem megum lífi’ og limum halda og „lifum hátt“ á þjóðastriðsins neyð, oss ætti’ að vera 1 j e 11 og 1 j ú f t að gjalda vorn litla skerf — og eignast nýja skeið. Þó tjáir ei að æðrast nje kvíða og örvæntandi hendur leggja’ í skaut. Nei, skaðinn á að stæla’ oss til að stríða og standa fast, sem bjarg, í slíkri þraut. Vjer eigum mátt, ef viljann vantar ekki og vitið, til að hugs’ og skilja rjett. Já, það er 1 j e 11. En hvern sem vantar vilja hann vantar ást á sinni fósturjörð. Vjer þurfum að eins það að sjá og skilja hve þörf og sjálfsögð krafa er til vor gjörð. Á þessu byggist framtið vor og frelsi, og framar síst vjer sliku getum eirt En bresti framkvæmd, bökum vjer oss hnekki að aftur fái útlendingar helsi og byrði þá, sem verður ekki ljett. sem áður fyr að hálsi vorum reyrt. Því áfram, áfram! Upp, með huga djörfum, og enginn hiki, hvorki stór nje smár! Því nú er færi gefið íslands örfum í einu’ að vinna heiðurs til og fjár. Og hættum ekki fyr en fyrir ströndum að flýtur ný og traust og vönduð gnoð, sem flytur björg 0g yl frá öðrum löndum, það ótvirætt er fóstujarðar boð. II. S. B.

x

Lögrétta

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.