Lögrétta - 13.04.1927, Side 2

s
LÖGRJETTA
*- ..... ....—— ------- I
LÖGRJETTA
Útgefandi og ritstjóri
Þorsteinn Gíslason
Þingholtsstrætí 17. Sími 178.
Innhelmta og afgreiðsla
i Þingholtsstræti 1. Sími 185.
l ' ........ ' ■ ■ i I
ið opinberun — svo fremi jeg sje
sannfærður um að svo sje. —
Því jeg viðurkenni, að jeg, sem
enga opinberun hef fengið, er
ekki fær um að deila við hann,
um það atriði sem honum hefur
opinberast. Það stríddi á móti
skynsemi minni að gera það. Að
vísu kendi kirkjan mjer það í
upphafi, en síðan hef jeg sjálfur
af lestri og íhugun sannfærst
betur og betur um, að biblían
geymir mestu og bestu fræðsluna
um alt sem heyrir til trúmálum.
Jeg drep síðar á skoðun mína á
ritningunni sem slíkri. Hjer á
jeg aðeins við það, að jeg tel
Jeremia ólíkt meiri spámann en
Jóhannes Weisz og Jesaja stærri
en Georg Brandes. Jeg held að
spámenn Gyðinga hafi haft vald
til að tala um Guð og heiminn,
sem hvorki heimspekingar nje
rithöfundar nútímans hafa, vald
sem spratt af því að þeir sáu
sýnir og heyrðu raddir, sem þeim
síðartöldu eru duldar og ókunnar,
frá æðri veröld. Jeg er líka sann-
færður um, að Páll skildi ekki
aðeins Krist allra manna best,
heldur hefur hann meiri rjett til
að rýna skoðanir gagnrýnenda
sinna en þeir hans. Því hann
vissi meira og betur um Guð,
himininn og heiminn en þeir.
En allra sannfærðastur er jeg
um þetta: Kristur talaði eins og
sá sem vald hafði, vegna þess að
hann hafði valdið. Hann sagði
sannleikann og sannleikann ein-
an. Geti jeg þess vegna komist
með vissu að kenning hans um
eitt eða annað, þá krefst skyn-
semi mín þess beinlínis að jeg
taki hana fullgilda, og leiti þes3
eins að skilja hana til fullnustu
og fara eftir henni. Og því sem
jeg skil ekki af orðum hans, hef
jeg ekki leyfi til að hafna, sem
firru af þeim sökum, heldur ber
mjer að biðja, að andi minn
þroskist og upplýsist svo, að jeg
fái skilið það.
1 næsta kafla mun jeg fara fá-
einum orðum um það, hvers
vegna jeg trúi svo örugt á kenn-
ing Krists. Þessi á, þó stuttur
sje, að sýna, að jeg hefi skyn-
semisástæður fyrir trú minni,
engu síður en aðrir fyrir vantrú
sinni, því engir styðja hana að-
eins með eigin rökum, heldur
halda fram dómum annara mik-
ilsmetinna manna af sama sauða-
húsi og þeir eru sjálfir.
Um eitt vil jeg enn geta til að j
forðast misskilning. Það er ekki j
víst að jeg fái tækifæri til þess j
síðar. Þó jeg leggi heilaga ritn- j
ingu til grundvallar fjrrir trúar-
skoðunum mínum, vegna þess að ^
hún segir frá þeim opinberunum,
sem jeg ætla að mönnum hafi
gefist mestar og bestar um alt
sem heyrir til því andlega, þá
veit jeg vel að með fleiri þjóðum
en hún nefnir hafa mexm fengið
opinberanir, þó þær sjeu að mín-
um dómi ekki fyllilega sambæri-
legar. Ennfremur trúi jeg á
framhaldandi opinberun innan
kirkjunnar. Af því leiðir enn það,
að jeg tel ekki aðeins, að Frans
frá Assisí hafi verið Þorbergi
Þórðarsyni heilagri í lífemi, held-
ur og staðið honum ólíkt fram-
ar í þekking á þeim máium sem
Guðsríki heyra. I einu orði sagt,
þegar jeg les rit manna um and-
leg mál eða hlusta á deilur þeirra
um þá hluti, sem huldir eru aug-
um og duldir eyrum, þá leitast
jeg fyrst við að komast yfir
hverja trúarreynslu þeir hafi
sjálfir. Og þann sem skynsemin
og tilfinningin segir mjer að hafi
hana mesta, marka jeg mest, og
jeg vil gjaman af honum fræðast.
En lýsi einhver eingöngu sínum
eigin hugsmíðum, er jeg í stómm
vafa um hvort hann sje mjer
nokkra fróðari í þessu efni. Má
þó vera ef jeg ætla hann mjer
hann stóram vitrari. En jeg
dæmi tal hans sem bamshjal hjá
ræðum spámannanna þeirra sem
hafa orðið fyrir opinberunum. Og
taki hann ekkert tillit til Krists,
finst mjer hann steinblindur.
Frh.
---o—— -
Búnaðarmálin.
Búnaðarfjelagið og jarðræktar-
lögin.
------ Frh.
Orðalagið „má veita“ og „alt
að“ hefur flestum þótt loðið og
afslept, þó vel hafi rætst úr að
þessu, því styrkurinn til jarða-
bóta, sem annar kafli ræðir um,
hefir náð því sæmilega sem þetta
„alt að“ gerir ráð fyrir sem háa-
marki. Búnaðarþing gerði tillög-
ur um að festa og ákveða styrk-
inn, að krónutali, í lögunum, svo
jarðabótamenn viti fyrir víst
hvers er að vænta, um styrk til
jarðabótanna. Það er óefað
heppileg breyting, og rjett, en
hinsvegar alls ekki hættuleg fyr-
ir ríkissjóð meðan ákveðið er að
lögin skuli endurskoðast á fárra
ára fresti.
Búnaðarþing gerði einnig til-
lögur um það að votheystættur
njóti styrks samkvæmt öðram
kafla jarðræktarlaganna, en þó
minni styrks en haughús og forir,
túnrækt og garðar. Hjer skal
enginn dómur lagður á það,hvort
votheystættir sjeu sú búbót sem
fyrst og fremst á að komast inn-
undir ákvæði annars kafla, ef
einhverju er aukið þar Við. Um
leið og gert er ráð fyrir að
auka votheystóftum við þær
jarðabætur, sem njóta ríflegs
styrks er stefnt að því að fjölga
gjaldflokkunum. Styrkurinn
verður samkv. tillögum búnaðar-
þings, og samkvæmt því sem ver-
ið hefur, kr. 1.50 fyrir dagsverk
í haughúsum, kr. 1.00 fyrir dags-
verk í túnrækt, kr. 0.80 fyrir
dagsverk í görðum og kr. 0.50
fyrir dagsverk í votheystóftum.
Hjer er stefnt í alveg öfuga og
ranga átt. Það þarf að fækka en
ekki fjölga gjaldflokkunum! Þessi
mismunur lítur vel, skynsamlega
og meinleysislega út á pappím-
um, en í framkvæmdinni er flokk-
unin til mestu vandræða. Eykur
skriffinsku og skýrslugerð (stór-
ar skýrslur með mörgum dálk-
um) alveg óhæfilega, og ávinn-
ingurinn er vafasamur. Best væri
að sleppa allri flokkun á þeim
jarðabótum sem * styrks njóta
samkv. öðrum kafla, þannig að
styrkurinn væri eins fyrir hvert
dagsverk í þeim hverjar sem
þær era, t. d. 1 króna fyrir dags-
verkið. Tveir flokkar hljóta und-
ir öllum kringumstæðum að vera
nóg, fleiri flokkar en tveir eru
fásinna. Það er t. d. alveg
hlægilegt að hafa styrkinn mis-
munandi fyrir túnrækt og garð-
rækt, þegar þess er gætt að 20
aura munur á dagsverki, — eins
og nú er, nemur ekki nema ör-
fáum hundraðum króna fyrir alt
landið, en eykur drjúgum skrif-
finsku og gerir skýrslumar all-
mikið óaðgengilegri. Styrkur sá
sem veittur var til jarðabóta,
samkvæmt jarðræktarlögunum
1925 nam alls kr. 132744.40 fyr-
ir alt landið. Ef garðyrkju- og
túnrækt hefði verið skipað í einn
flokk hefði styrkurinn orðið kr,
133170.00, eða kr. 425,60 meiri
en hann varð! Hve mikið af
þessari upphæð hefur eyðst í
óþarfa skýrslufærslu og um-
stang? Einn gjaldflokkur meira
eða minna er í rauninni ekkert
aðalatriði, en þess ber að gæta
að því umsvifameiri sem mæl-
ingar og skýrslugerðir eru,
þess erfiðara verður að fá hæfa
menn til að hafa trúnaðarstörfin
á hendi gegn vægu gjaldi. Því
skal fara varlega í það, að gera
þetta alt margbrotið og um-
svifamikið.
1 12. grein er ákvæði um það
að enginn styrkur sje veittur
fyrir minni garða en 400 fer-
metra. Búnaðarþing gerði ráð
fyrir að breyta þessu í 200 fer-
metra. Hjer virðist vægast sagt
vera að ræða um hugsunarvillu.
Meðan frádrátturinn vegna verk-
færra mana gildir viðvíkjandi
túnræktariðju, er þó um ofur-
lítið kerfisbundna vitleysu að
ræða. Þá er þetta líka frádrátt-
ur. En eðlilegra virtist að vera
ekki að burðast með meira en
einskonar frádrátt. Ef frádrætti
vegna verkfærra manna verður
slept — sem vonandi verður —
og horfið verður að þvi að setja
5 dagsverk sem lágmarksákvæði
þegar um styrkveitingu er að
ræða, þá verður sjerstakt lág-
marksákvæði um garðyrkju óvið-
eigandi og afkáralegt. •
Fyrst og fremst er þess að
gæta að ef lítil túnasljetta og
lítil for eða haughús, er styrk-
verð umbót, þá er líka garðhola,
þó lítil sje, það eigi síður. Jafn-
vel virðist fátt svo rjettmætt sem
setja einhver takmörk fyrir því
hve litlar forir • eða haughús
menn byggja, því slæmt er að
menn geri slíkar byggingar, t. d.
úr steini, minni en viðunandi er
eftir notaþörf og gripafjölda, en
það er ekki sjaldgæft að það sje
gert. Sjerstakt frádráttarákvæði
fyrir garðyrkju verður altaf
ranglátt. Ólíkt heppilegra virðist
að setja samhljóða lágmarks-
ákvæði fyrir allar jarðabætur
sem styrks njóta samkvæmt öðr-
um kafla jarðræktarlaganna,
þannig að ekki yrði veittur
styrkur fyrir minni túnræktar-
framkvæmdir en t.d. 5 dagsverk,
ekki fyrir minni áburðarbygging-
ar eða framkvæmdir á því sviði
en 5 dagsv., ekki fyrir minni
garða en 5 dagsv. o.s.frv.Á þenn-
an hátt yrði gengið ofurlítið
lengra en í tillögum Búnaðar-
þings, það gerir ráð fyrir að lág-
markið sje 5 dagsverk alls, hverj-
ar sem jarðabætumar eru og þó
| þær falli í fleiri en 1 flokk. Eft-
! ir þessari uppástungu getur
i bóndi unnið t. d. 14 dagsverk af
! þrennskonar jarðabótum, án þess
i að ná lágmarki til styrks, ef
, jarðabætumar skiftast jafnt á
: milli flokka.
; Eitt ákveðið og líkt lágmark
virðist eðlilegt að ákveða, og láta
það ná eins til allra jarðabóta
sem styrktar eru, en ef meira er
unnið fái bændur styrk fyrir
alla jarðabótina án frádráttar.
Frh. Ámi G. Eylands.
----o-
j Hjer í Reykjavík er nú kom-
! inn upp allmikill áhugi á því, að
reist verði sundhöll í bænum og
! jafnframt að komið verði á þeirri
skyldu, að unglingar læri sund.
| Hefur Iþróttasambandið og for-
! seti þess Ben. G. Waage á ýms-
! an hátt beitt sjer fyrir þetta
mál og margir góðir menn hafa
lagt því liðsyrði. Á Alþingi hef-
! ur málið nokkrum sinnum verið
1 rætt. 1924 var samþykt í efri
deild till. frá Jónasi Jónssyni um
| undirbúing sundhallar og á þingi
I 1925 vora samþykt lög, sem
Jóhann Jósefsson þm. Vest-
mannaeyja hafði flutt, sem heim-
iluðu sveitarstjómum að skylda
unglinga til sundnáms í sínu um-
dæmi. Hafa Vestmannaeyiirgar
! þegar notað þessa heimild. I vet-
j ur hefur verið ýmislegt að þess-
: um málum unnið hjer í Rvík og
j m. a. haldinn fundur um málið.
’ Mæltu þar með því ýmsir áhrifa-
menn, s. s. borgarstjóri, fræðslu-
málastjóri, og svo kennarar ýms-
ir og iþróttamenn. Var þar samþ.
till. um það, að skora á Alþingi
og bæjarstjóm að láta reisa í
Rvík, eigi síðar en 1930, sund-
höll í sambandi við fyrstu hita-
veitu, sem til bæjarins yrði lögð
frá hveram eða laugum. Hafa
verkfræðingar talið að slíkt væri
| vel framkvæmanlegt án tilfinn-
! anlegs kostnaðar. Hefur Ben.
! Gröndal einkum athugað málið
j fyrir í. S. 1. Einnig er nú að því
! unnið, að bæjarstjómin skyldi
| reykvíska unglinga til sundnáms.
Sund er svo góð íþrótt og holl
; og auk þess nauðsynleg svo mik-
1 illi sjósóknarþjóð, sem Islending-
; um, að sjálfsagt ætti að vera að
; greiða fyrir útbreiðslu hennar og
: iðkun eftir föngum og mundi góð
sundhöll mjög geta orðið til þess.