Lögrétta - 27.04.1927, Blaðsíða 1

XXII. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 27. apríl 1927.
23.-24. tbl
Um víða veröld.
Prófessor Voronoff
og yngingar hans.
Vísindamaðurinn Serge Voro-
noff hefur á síðustu árum vakið
athygli víða um lönd vegna til-
rauna sinna um yngingu manna
og dýra og rannsókna á kröft-
um þeim, sem ráði lífsþrótti
manna. S. V. er rússneskur að
ætt, en starfar *í Frakklandi, við
College de France í París, en hef-
ur einnig haft tilraunastöðvar
suður við Miðjarðarhaf og í
Afríku. Starfsemi hans var illa
tekið og * óvirðulega alllengi
framan af og vefengdu vísinda-
menn hann mjög og töldu um
einberan hjegóma að ræða. En !
síðan hefur mörgum þeirra snú-
ist hugur við þrautseigju Voro-
noffs og árangur þann, sem feng-
ist hefur af tilraunum hans. Hafa
einnig fleiri en V. fengist við
svipaðar tilraunir og er kunnast-
ur þeirra Steinach í Austurríki.
En milli aðferða þeirra skilur það,
að St. gerir tilraunir með endur- j
bætur á hinum gömlu líffærum |
mannsins sjálfs, en V. græðir j
inn í hann ný líffæri úr öðrum j
(þ. e. a. s. úr öpum).
Prófessor Voronoff hefur skrif- j
að um þessar tilraunir sínar ýms
vísindaleg verk og svo hafa gert
ýmsir fleiri, sem við þær hafa
fengist og í ýmsum háskólum í
Frakklandi, Ítalíu og Spáni eru
aðferðir V. kendar. En nýlega
hefur Voronoff einnig skrifað um
málið stutta ritgerð (fyrir Sam-
tíðina), sem ætluð er mentuðu,
en ósjerfróðu fólki og verður
sagt hjer dálítið frá henni.
Dauðinn hefur ávalt virtst
mönnunum grimmilegt órjettlæti,
því þeir hafa varðveitt hjá sjer
dularfulla hugmynd um ódauð-
leika. Hver einstök fruma líkam-
ans, sem í upphafi var sjálfstæð
vera hefur vafalaust einhvers-
konar endurminningu þessa ótak-
markaða, eilífa lífs og óttast
þann dauða, sem sameiningin við
aðrar frumur hefur bakað henni.
Ennþá á okkar dögum er því svo
farið, að hinar upphaflegustu
frumur, fyrstu verumar, sem
komu í ljós á yfirborði jarðarinn-
ar, eins og amöban, deyja aldrei,
og amöbu-lík hefur aldrei fund-
ist. Þær þróast við deilingu og af
þeim hafa á miljónum ára mynd-
ast æ samsettari og æðri verur
við nýjan og nýjan samruna. En
eftir því sem frumusamfjelagið
varð samsettara varð jafnvægið
milli frumanna oftar rofið og þá
kom fram: fyrirbrigðið dauði.
Vitund mannsins, eða öllu held-
ur undirvitund, getur aðeins gert
sjer grein fyrir lífinu, því til lífs-
ins er maðurinn skapaður, allur,
frá ódauðlegri hugsun sinni til
hverrar einstakrar frumu, sem
varðveitt hefur minninguna um
fyrsta tilgang sköpunarinnar. Við
höfum aðeins tilfinningu fyrir
lífinu, lífsskyn, samskonar til-
finningu fyrir dauðanum höfum
við ekki. Það er sama skynið, sem
öldum saman hefur knúð menn
til þess að leita einhvers undra-
drykks, einhvers elexírs, sem fært
gæti út takmörk lífsins uns mað-
urinn óskaði sjálfur hvíldar og
svefns, þreyttur á löngu lífi. En
til allrar ógæfu hafa vísindin til
þessa reynst þess ómegnug að
finna nokkurt ráð við dauðanum,
eða meðal til þess að fresta komu
hans. Og það er skiljanlegt.
Hvernig gátu menn fundið nokk-
urt ráð við ellinni, boðbera dauð-
ans, þegar menn þektu ekki eðli
hennar? Innri starfsemi lífsins
mátti heita að mestu ókunn þang-
að til fyrir tiltölulega fáum árum
og menn þektu ekki eiginlegar or-
sakir þess, að á vissu aldurs-
skeiði ,birtast ellimörk, sem enda
á dauða. Menn þektu dauðann,
sem afleiðing sjúkdóma, en menn
þektu ekki lífeðlislegan, fysilog-
iskan dauða. Fínustu og' sterk-
ustu starfsfæri lífsverunnar voru
ókunn. En það er þekkingin á
hinu mikilsverða hlutverki kirtl-
anna fyrir hinni innri efnasíun,
sem fengið hefur mönnum lykil
leyndardómsins.
Áður var talið svo, að líffæri
störfuðu eftir einhverskonar hvöt,
sem ásköpuð hefði verið þeim í
upphafi, eða fyrir einhverskonar
lífneista, sem kæmi þeim af stað
einu sinni fyrir alt. Þessari ein-
földu skoðun var fyrst kollvarp-
að með hinum dásamlegu rann-
sóknum Claude Bernards. En aðr-
ir komu á eftir, og er einkum að
geta Brown-Sequards. Eftir því
sem tilraunirnar fóru að koma í
stað getgátanna, lærðist mönnum
það, að heilinn er ekki sjálfrátt
líffæri, að hann getur ekki mót-
að nokkura hugsun, ef ekki fara
fram í honum efna- og lífeðlis-
legar hræringar orsakaðar af
vökva sem kemur frá kirtli, sem
er á miðjum hálsi, alllangt frá
heilanum. Án samstarfsins við
þenna kirtil mundi heilinn vera
lífvana frumuvefur og maðurinn
vitvana vera. Ýmsir aðrir kirtlar
hafa mikil áhrif, en einkum hafa
rannsóknir Voronoff’s beinst að
kynkirtlunum og hefur hann
fengist við rannsóknir á þessum
efnum síðan 1910. Þessir kirtlar
eru ekki einungis starfandi að
myndun nýs lífs, en gefa jafn-
framt frá sjer vökva beint til
blóðsins í manninum sjálfum og
hefur hann þannig áhrif á alla
vefi líkamans með því að færa
þeim þá örfun og þá orku sem
einstaklingurinn þarfnast. Þessu
höfðu menn fyrir alllöngu veitt
nokkura athygli um dýr, sem gelt
voru. En Voronoff fór fyrst fyr-
ir alvöru að veita þessu athygli,
er hann var læknir í Austurlönd-
um og hafði m. a. ýmsa geldinga
undir höndum. Myndaðist þá
smátt og smátt hjá honum sú
hugsun, — sem einnig hafði
skotið upp hjá Brown-Sequard
um aldamótin síðustu, að hnign-
un og ellimörk stöfuðu af því að
kirtlastarfsemi líkamans truflað-
ist og hann fengi ekki lengur
reglulega hina lífgandi og þrótt-
gefandi vökva.
En samt. átti langt í land sú
djarfa hugsun, að reyna að
hlaupa undir bagga með lífs-
starfseminni með því að græða
inn í hinn hnignandi líkama ung-
an, starfandi kirtil og gefa líkam-
anum þannig aftur uppsprettu
yngingarinnar, taka þátt- í sköp-
unarverkinu með því að líkja
eftir tilburðum náttúrunnar við
tryggingu fullkominnar starf-
semi líkamans.
Hófust nú ýmsar vandasamar
tilraunir. Einkum var það erfitt,
segir V., vegna hins hárfína æða-
kerfis kirtlanna, að græða þá
þannig inn í hinn nýja líkama,
að þeir reyndust starfhæfir.
Þetta tókst að lokum með því að
mynda á vissan hátt ný smá-
æðakerfi, eins og náttúran gerir
sjálf undir vissum kringumstæð-
um. Tilraunir sínar hefur V. síð-
an gert á mörg þúsund dýrum,
m. a. á 3 þús. sauðum, sem
stjómin í Algier átti og á meira
en þúsund mönnum. Birtir V.
myndir af sauðum og nautum
fyrir og eftir aðgerðina til þess
að sýna árangurinn. T. d. getur
hann um 12 ára sauð, sem orðið
hafi 20 ára vegna kirtilaðgerð-
arinnar og hafði getið 5 lömb, og
þó verið ógetnaðarfær í 2 ár áð-
ur en aðgerðin fór fram. Dýra-
læknar í þjónustu frönsku
stjómarinnar hafa einnig gert
tilraunir í þá átt (1924) að
græða kirtla á Voronoffs-vísu í
8—10 mánaða gömul lömb. Þeg-
ar þau vom rannsökuð aftur,
tveggja ára (1926) reyndust þau
til jafnaðar 7 kilóum þyngri og
750 gr. ullarmeiri, en almennir
sauðir, sem aðgerðin var ekki
reynd á. í Algier segir V. að
sömu tilraunir hafi verið gerðar
með þeim árangri að lömb að-
gerðra sauða hafi 5 mánaða
gömul verið að jafnaði 8 kiló-
um þyngri en önnur lömb og
300 gr. ullarmeiri. Einn maður,
sem tilraun var gerð á, Georg
Behr, hefur leyft að sýna mynd
af sjer. 1 hann voru græddir
nýir kirtlar 5. marts 1924, og
var hann þá 73 ára og segir V.,
að þegar hann skoðaði hann aft-
ur, eftir ár, hafi hann bókstaf-
lega verið óþekkjanlegur. Ekki
segir V. að enn verði um það
fullyrt, hversu varanleg þessi að-
gerð reynist, en nú þegar hafi
verið færðar fyrir því vísindaleg-
ar sönnur, að hún dugi að minsta
kosti rúml. 4 ár. Úr einum
manni hefur V. tekið aftur einn
kirtil, sem hann græddi í hann,
eftir 31/2 ár og var hann rann-
sakaður af próf. Retterer, sem
talinn er einhver helsti sjerfræð-
ingur í vefjafræði og sagði hann
að enn væri í kirtlinum mikið
lífsefni (epithelcellur). Við yng-
ingartilraunir á mönnum er ekki
unt að nota kirtla úr dýrum, sem
tilraunir voru einnig gerðar með.
Og þess var ekki að vænta, segir ,
V., að ungt fólk vildi gefa gömlu
kirtla sína og þess vegna hug-
kvæmdist honum það, að nota
kirtla úr hinum æðstu apateg-
undum. En apamir og* uppeldi
þeirra er dýrt, en allmikið fje
hafa Frakkar lagt í þessar til-
raunir. — Reynsla sjerfræðing-
anna verður að skera úr því
hvemig þessum málum öllum
reiðir af og tjáir ekki öðrum við
þau að fást. En á mjög mörgum
körlum og konum hafa tilraunir
þegar verið gerðar með ágætum
árangri, segir Voronoff, þar á
m. á ýmsum læknum, og er það
eitt mikilsvert, segir hann enn-
fremur, að sannast hefur, að
uppspretta yngingarinnar er í
manninum sjálfum.
-----o—----
Búnaðarmálin.
Búnaðarf jelagið og jarðræktar-
lögin.
----- Frh.
m. og VII. kafli
jarðræktarlaganna.
IV., V. og VI. kafli laganna
verður ekki gerður að umræðu-
efni — í þetta sinn —, þó tveir
hinir síðasttöldu sjeu að mörgu
merkir. IV. kaflinn — um jarð-
ræktarlán, er aftur á móti að
mestu sjálfdauður eftir að Rækt-
unarsjóðslögin gengu í gildi, og
hann tók til starfa.
III. kafli jarðræktarlaganna —
um vjelayrkju — er eins og fyr
hefur verið bent á, aðallega
rammi utan um það, að losa
Bún.fjel. ísl. við þúfnabanana, og