Lögrétta - 17.08.1927, Qupperneq 3

4
LOGRJETTA
Frakldandi er kosningaraldur 21
ár. Á Þýskalandi jafnvel 20 ár.
I Noregi 23 ár. í öllum þessum
löndum er kosningaraldur rýmri
en hjá okkur, enda þótt alþýðu-
menning sje þar síst meiri en
hjer.
Maður furðar sig á því, að þeir
menn er halda vilja hlífiskildi
yfir þröngum kosningaraldri,
skuli ekki einnig vilja hafa tak-
mark fyrir aldurshæð. Það er í
rauninni spaugileg stjómmála-
vitska, að líkamlega og andlega
hrum gamalmenni, eru viljalaus
lokkuð á kjörfund, og eru þá oft
leiksoppur í höndum einstakra
manna, en andlega sjálfstæðu og
dugandi fólki er bönnuð þar þátt-
taka.
Blund-Ketill.
----o----
The Gommon Weal.
Þannig nefnist enskt mánaðar-
rit, sem frá því er það hóf göngu
sína fyrir tæpum þrem árum hef-
ur nálega í hverju hefti flutt
eitthvað það er snert hefur Is-
land; stundum að vísu ekki ann-
að en stuttar frjettaklausur upp
úr blöðunum eða eitthvað viðlíka
lítilsvert, en stundum líka nokkuð
langar og ekki með öllu ómerki-
legar greinar. Hefur Mr. Howard
Little, sem Reykvíkingum er að
góðu kunnur, skrifað nokkrar
þeirra. Eigandi og ritstjóri þessa
tímarits er merkiskona, Mary D.
Howell að nafni, og má panta það
beint frá henni, en heimilisfang
hennar er 5 Brockwell Park
Gardens, London, S. E. 24.
í júlíheftinu í sumar var grein
um Thoru Melsteð. Að miklu leyti
er það þýðing á grein þeirri um
hana, eftir Boga Th. Melsted, sem
birtist í Berlingske Tidende 4.
maí 1919. En þó er hún löguð
eftir því sem talið hefur verið að
henta enskum lesendum, nokkuð
felt úr henni en öðru aukið við
í staðinn. Má sjá á brjefum sem
hingað hafa borist að grein þessi
hefur vakið töluverða athygli
meðal enskra lesenda, og þykir
þeim að Thora Melsteð hafi verið
hinn mesti skörungur. Sjálfri hef-
ur Mrs. Howell auðsælega fundist
meira en lítið til um hana, því
hún vill að íslenskar konur beiti
sjer fyrir samskotum til þess að
reist verði líkneski af Thoru Mel-
steð, og bendir á að auðvelt
mundi að fá alþjóðahluttöku í
þeirri fjársöfnun. Vill hún að
líkneski þetta verði afhjúpað
sumarið 1930, þegar hjer verði
þúsundir erlendra gesta, og telur
að sú athöfn mundi vekja mikla
athygli og hvarvetna verða Is-
landi til sóma. Vill hún að Einar
Jónsson sje fenginn til að gera
líkneskið og helst vill hún að því
sje valinn staður í dómkirkjunni
i Reykjavík, sem hún hefur ber-
sýnilega sjeð í gegnum stækk-
unargler ímjmdunarinnar og
hugsar sjer ef til vill eitthvað
svipaða Westminster Abbey!
1 sama heftinu er grein sem
kallast The Power of Women in
the Church. Höfundurinn nefnist
Eunice G. Murray, og veit jeg
eigi hver hún er, en hitt er víst,
að jafnmikið og nú er rætt imi
kirkjumálin á Englandi, þá hef-
ur þó grein þessi vakið geysi-
lega athygli, og það er víst óhætt
að fullyrða að miklar umræður
muni enn spinnast út af henni.
Það leynir sjer ekki að höfundur-
inn ann kirkjunni af miklum inni-
leik, en þó er greinin hin grimmi-
legasta ádeila á klerkavaldið og
kirkjuna, bæði í nútíð og fortíð,
þrungin af alvöru, hrygð og rök-
studdri vandlætingarsemi. Eng-
um sem les hana getur dulist það,
að víðar en á íslandi er kirkjuna
að daga uppi í „fúafeni kyrstöð-
unnar“. Prestamir tala yfir auð-
um bekkjum í kirkjum sínum og
þeir kenna það tómlæti fólksins
og gáleysi að það kemur ekki að
hlýða á þá. Höfundur greinar-
innar virðist ekki þeirrar trúar,
að sú sje hin eiginlega orsök,
heldur sje það hitt, að kirkjan
bjóði steina fyrir brauð. Alstað-
ar verði vart við leitandi þrá,
sem hún geti ekki fullnægt.
Þegar þannig er ástatt getur það
ekki litið undarlega út í augum
þeirra, sem ofurlítið þekkja
hugsanalíf mannsins, að trúin á
„endurkomu“ mannkynsfrelsar-
ans vaknar og þróast. Er þá
gripið hvert það hálmstrá, sem
hún getur flotið á, og því ekki
að undra þótt þær sjeu ærið
bamalegar og grunnskreiðar
sumar „röksemdirnar“ sem fram
eru færðar fyrir henni.
Sn. J.
----o---
Iþróttabálkur.
Allmikið fjör er nú í ýmsum
íþróttaiðkunum hjer í bænum,
einkum sundiðkunum. En aftur á
móti er áberandi hnignun í áhug-
anum á þeirri íþrótt, sem lengst-
um áður var uppáhaldsíþrótt
fólks hjer, knattspymunni. I-
þróttamót hafa verið haldin hjer
undanfarið, og ýmsilegt verið vel
unnið á þeim, þótt ekki hafi þau
orðið sjerlega svipmikil, því að-
sókn hefur verið minni en oft
áður, enda er nú einmuna veðr-
átta og nota margir hana til þess
að lyfta sjer upp og fara úr bæn-
um. Er þannig á síðustu tímum
að myndast hjer einskonar ný
tegund íþróttalífs, útilegumar.
— Þeim til fróðleiks úti um
land, sem sjálfir stunda íþróttir,
eða fylgjast vilja með J>ví, sem
best gerist þar, er sett hjer skrá
um met þau, sem I. S. I. hefur
síðast staðfest. Getur svo hver
um sig borið þetta saman við
bestu afrekin í sinni sveit og
ættu íþróttamenn úti um land að
tilkynna sín met til I. S. I. Met-
skráin er þessi:
50 stiku sund, frjáls aðferð, á
43.6 sek. Regina Magnúsdóttir (K.
R.) sett 26. júní ’27. 100 st. bak-
sund, á 1 mín 51.3 sek. Sama
sett 10. ágúst ’26. 200 st.
bringusund, á 3 mín. 57.8 sek.
Sama. Sett 26. júní ’27. 1000 st.
sund, frjáls aðferð, á 22 mín. 1.2
sek. Sama. Sett 15. júlí ’27. 400
st. bringusund, á 7 mín. 20.6
sek. Jón Ingi Guðmundsson.
(Ægir). Sett 10. júlí ’27. 100 st.
stakksund, 2. mín. 40.5 sek.
Pjetur Ámason. (K. R.) Sett
10. júlí ’27. 800 stiku hlaup Geir
Gígja 2 mín. 3,2 sek. Sett 19. júní
‘27. Loks er lengsta hlaupið 40.2
km. (maraþónhlaup) á 3 klst. 10
mín. 15 sek. Magnús Guðbjöms-
son. (K. R.) Sett 29. ág. 1926.
-----o----
Esperanto. 19. alþjóðaþing es-
perantista hófst 28. f. m. en nú
eru liðin 40 ár síðan Esperanto-
hreyfingin hófst. Fóru þess vegna
fram mikil hátíðahöld í sambandi
við þingið, í Danzig og í Varsjá.
En í síðarnefnda bænum bjó dr.
Zamenhof, höfundur esperanto
og verður þar afhjúpað líkneski
hans. Þörfin á hagkvæmu al-
heimsmáli til ýmissa milliþjóða-
viðskifta verður æ brýnni og
jafnframt ljósari mörgum manni.
Haraldur Sigurðsson hjelt ný-
lega hljómleika hjer við góða að-
sókn og mikinn fögnuð. Hann
er nú farinn aftur til em-
bættisstarfa sinna við Hljómlist-
arskólann í Khöfn, ásamt konu
sinni. Hún ætlaði einnig að
syngja hjer, en hætti við það,
því henni barst fregn um andlát
föður síns, málafærslumanns í
Tjekkóslóvakíu.
Dómur er nýfallinn í máli því,
sem Gísli Jónsson vjelstj. höfðaði
gegn M. Magnússyni ritstj.
Storms. Voru ummæli M. M.
dæmd dauð og ómerk og hann í
50 kr. sekt og málskostnað.
Á Suæfellsjökul hafa nokkrir
menn gengið í sumar í skemti-
ferðum. Fyrir nokkru gengu þeir
á jökulinn Ósvaldur Knudsen
málari og Einar Pálsson stud.
art. og með þeim ungfrú Hólm-
fríður Ámadóttir og önnur kona
og er sagt að þetta sje í fyrsta
sinn, sem konur hafi farið í slíka
jökulgöngu þama.
Sundkennari hefur ungfr. Ingi-
björg Brands verið í 20 ár á
þessu sumri og kent fjölda kven-
fólks sund á sumrum en leikfimi
á vetrum. íþróttasambandið hefur
gefið henni útskorið skrín í viður-
kenningarskyni, enda hefur hún
verið áhugamikill og einlæguv
íþróttafrömuður.
Danski sendiherrann Fontenay
er nýkominn úr ferðalagi um ó-
bygðir við Vatnajökul.
Þrettán refir lifandi voru flutt-
ir hjeðan s. 1. ár og verð hvers
talið um 135 kr. Ýmiskonar
skinn, sútuð og hert hafa verið
flutt út á þessu ári fyrir um 76
þús. kr.
Þorskhausar, bein og hrosshár,
hefur verið flutt út á þessu ári
•fyrir nál. 33 þús. kr.
1930. Það er mikið í munni,
alt sem gerast á 1930 eða á að
vera lokið fyrir þann „dómsdag
þjóðarinnar". En það virðist vera
öllu minna í verkinu, sem afrek-
að hefir verið ennþá. Á þingvöll-
um er þó farið að sljetta allstórt
svæði og markað hefur verið af
hátíðasvæði neðan við eystri vegg
Almannagjár.
Sundkóngur íslands varð eftir
Islandssundið 14. þ. m. Jón Ingi
Guðmundsson. Synti hann 500
stikur á 9 mín. 21,7 sek. Næstur
Gjalddagi Lögrjettu
yar 1. júlí.
varð Óskar Þorkelsson, 10 mín.
4,6 sek. Allmikill og góður á-
hugi er nú á sundíþróttinni hjer
í bænum.
Hreinsaðar gamir hafa verið
fluttar út á þessu ári fyrir tæp!.
34 þús. kr.
Flug. Lítið miðar því áfram að
flugferðir komist á hjer á landi,
þótt margir hafi hug á þeim. I
höfuðlöndum flugferðanna fer
flugtækjum og flugferðum þó sí-
felt fram nú. Lengst hafa menn
flogið samfleytt í 52 stundir og
23 mín.; gerðu það á dögunum
tveir Þjóðverjar, Lohse og Rest-
iczer.
Símtö! fara nú fram milli hinna
fjarlægustu staða og er sífelt
verið að bæta tækin. Samband er
t. d. milli London og New York,
milli Berlin og Buenos Aires.
Hvenær skyldu austur- og vest-
ur-Islendingar geta talast við í
síma?
Fjórir stúdentar af 12, sem
sóttu, hafa fengið ríkisstyrk til
háskólanáms erlendis. En það eru
þeir Leifur Ásgeirsson, sem ætlar
að lesa eðlisfræði og stærðfræði
í París, Þórarinn Björnsson, sem
ætlar að lesa frönsku og latínu í
París, Trausti Einarsson, sem
ætlar að lesa stjörnufræði í
| Hannover og Björn Levi Björns-
j son, sem ætlar að lesa hagfræði
í Kiel.
Islandshús í Osló. Lögrj. hefur
áður sagt frá ráðagerðum Islend-
| inga í Noregi, einkum fyrir for-
j göngu I.Eyjólfssonar ljósmyndara,
i um að reisa íslandshús í Noregi.
: Nú hefur nýlega komið fram til-
| laga um það í einu Oslóarblað-
I inu, að Norðmenn gæfu Islend-
! ingum slíkt hús 1930. Hafa sum
j ir Norðmenn verið að ráðgera
I ýmsar slíkar gjafir í minningu
j um 1930, t. d. Snorra minnis-
j merki eða stafakirkju.
j Alþjóða bókasýning hefur ver-
| ið haldin undanfarið í Leipzig
og hafa tekið þátt í henni 20
þjóðir. Þar eru sýndar bækur og
blöð, ýms atriði úr sögu þeirra og
því, hvernig slíkt verður til. Mest
hefur þó eðlilega borið á þýskri
framleiðslu, enda eru Þjóðverjar
j öndvegisþjóð í bókagerð og
! fræðaþjóð mikil. Því miður var
ekkert sýnt þama af hendi ís-
lenskrar bókaútgáfu. En einn
Islendingur dvelur nú í Leipzig,
sem leggur sjerstaka stund á
bókfræði og bókverslunarfræði,
ungfrú Jóna Guðbjarts.
Vesalingarnir. Sagan kemur nú
í hverju blaði neðanmáls yfir
þvera opnu til þess að hún gangi
sem greiðast, því margir óska
þess. Koma nú einnig fleiri tölu-
blöð af Lögrj. en áður, síðan
brotið breyttist, og það fleiri, en
venjulegt er um landsblöðin, svo
annað efni blaðsins minkar ekkert
þótt mikið komi af sögunni. Tvö
blöð koma út í dag.
Prentsmiðjan Aeta.