Lögrétta - 21.09.1927, Blaðsíða 3

4
LOGRJBTTA
einskonar þjófnaður, hafði ætíð
pretti og svik í för með sjer. Og
af þessum lögleyfða þjófnaði er
peningaverslunin allra verst.
Bóndinn, sem sáir og uppsker,
vefarinn og klæðskerinn o. s.
frv. hafa rjett til að ábatast á
verki sínu, því þeir framleiða
nauðsynleg efni eða umskapa
nauðsynleg efni. En að peninga-
hrúga, án vinnu og fyrirhafnar,
fæði af sjer nýja peningahrúgu,
það er svívirðilegt fyrirkomu-
lag, og þeir menn, sem að því
standa, eru djöfulsins verkfæri,
sem eiga mikla sök á því böli og
þeirri eymd, sem mannkynið þjá-
ir, koma af stað styrjöldum,
svelta þjóðimar og sjúga líf og
lán frá fátæklingunum.
Með framferði sínu í musterinu
egndi Jesús verslunarstjett Jerú-
salems á móti sjer. Þeir, sem
urðu að hörfa fyrir honum út úr
musterinu, kröfðust vemdar og
fengu meðhald lagamannanna,
sem af öðmm ástæðum vom
Jesú reiðir. 0g með árásinni á
musterisverslunina hafði Jesús
ekki aðeins móðgað prestana
heldur einnig gert þeim skaða.
Nánustu ættingjar Kaifasar
æðstaprests voru eigendur
stærstu sölubúða musterisins.
Allar dúfumar, sem seldar vora f
Heiðingjagarðinum, komu frá
Sedrusskógum þeirra og höfðu
þeir miklar tekjur af dúfnasöl-
sölunni. Víxlaramir höfðu engan
rjett til þess að reka verslun sína
í musterinu, en guldu hinum ríku
Sadúsea-ættum háa skatta af
henni, og þessvegna var hún
látin óátalin. Tóku nú prestamir
og kaupmennimir höndum sam-
an til þess að vemda hagsmuni
sína, og ekki er ólíklegt að þeir
hafi þá þegar sama kvöldið kom-
ið sjer saman um, að kaupa
mann til þess að svíkja Jesú.
Kaupmennimir hafa að líkindum
lagt fram peningana, en prest-
amir tekið að sjer að finna sök á
hendur honum út af trúmálaá-
greiningnum. Útlenda stjómin,
sem vill koma sjer vel við klerk-
ana og verslunarstjettina, ljær
svo herlið til aðstoðar. En eftir
að Jesús hafði lokið verki sínu í
musterinu hjelt hann áleiðis til
Bethaníu.
-----o----
Jarðarför Stephans G. Step-
hanssonar fór fram að heimili
hans í Markerville 14. þ. m. Var
viðstatt fjölmenni mikið bæði Is-
lendingar og aðrir Kanadamenn,
úr sveitinni og nágrenninu. Sam-
kvæmt ósk St. og ættmenna
hans var fylgt greftrunarsiðum
unitariskrar kirkju. Ræður fluttu
sr. Rögnvaldur Pjetursson, sr.
Fr. A. Friðriksson og sr. Pjetur
Hjálmsson og prestbyteraprest-
urinn sr. Gray mælti nokkur orð
fyrir hönd enskra sveitunga hins
látna. „Líkið var jarðsett í ætt-
argrafreit fjölskyldunnar, á norð-
urbakka Medicineárinnar, í tæpr-
ar (enskrar) mílu fjarlægð frá
heimilinu. Liggur reiturinn inni
í fögru skógarrjóðri nær mið-
biki bygðarinnar".
Skólasöngvar með þrem sam-
kynja röddum eftir Friðrik
Bjamason í Hafnarfirði em ný-
komnir út. Er þetta önnur út-
gáfa, aukin og breytt, þvi fyrsta
útgáfan varð vinsæl og seldist
fljótt. I þessari útgáfu era 35 lög.
Bókin „Frá Vestfjörðum til
Vestribygðar eftir ölaf Friðriks-
son er nú öll komin út. Hefur
Ólafur nú í smíðum aðra bók,
sem út kemur innan skams og
heitir „Rofinn haugur Tút-ank-
amens. Um það efni flutti hann
eitt sinn fyrirlestra hjer í Rvík
og þóttu þeir fróðlegir og skemti-
legir.
Jakob Bjömsson yfirsíldarmats-
maður á Siglufirði varð sjötugur
18. þ. m., kunnur dugnaðarmað-
ur, sem lengi hafði fengist við
verslun nyrðra, uns hann varð
síldarmatsmaður.
Um Laufárprestakall sækja sr.
Ásmundur Gíslason prófastur á
Hálsi og sr. Þorvarður S. Þormar
á Hofteigi.
Mjólkurbú ætlar kaupfjelag Ey-
firðinga að reisa á Akureyri
innan skams og á aðallega að
gera þar smjer og ost til út-
flutnings úr mjólk frá bændum í
nærsveitum Akureyrar.
i Suðurlandsskólinn. Ennþá mun
! alt í óvissu um afdrif hans, Bisk-
! upstungnamenn hafa nýlega heit-
i ið 6500 kr. framlagi til hans,
I verði hann reistur að Laugar-
: vatni.
Ólafur Finsen hjeraðslæknir á
Akranesi varð sextugur 17. þ. m.
| Sjóhrakningar. Vjelskútan Egg-
; ert Ólafsson fjekk nýlega mikið
I áfall norður af Kögri og tók út
þrjá skipsmenn. Tveir þeirra
komust aftur upp í skipið, en einn
draknaði, Jón Jóhannesson frá
Hnífsdal.
í Krossanesverksmiðjunni kom
upp eldur 17. þ. m. og brann all-
mikið af skemmum og síldarþróm
og ein bryggja. Kviknað kvað
hafa í síldarmjeli, sem ofhitnaði.
Talið er að eyðilagst hafi alls um
40 þúsund mál síldar og ef til
vill er allmiklu meira af síld
þeirri, sem í þrónum var óhæf til
1 bræðslu. Yms tæki verksmiðjunn-
j ar, s. s. lyftur hafa gengið mjög
; úr lagi svo að talið er að verk-
! smiðjan muni ekki geta starfað
j svo sem mánaðartíma. Tjónið er
i áætlað um hálf miljón króna.
Frú Margrjet Jónsdóttir móðir
Jóns Þorlákssonar fyrv. forsætis-
| ráðh. og þeirra systkina andað-
j ist á heimili J. Þ. 14. þ. m. rúm-
! lega níræð. Hún var fædd að
Undirfelli í Vatnsdal 26. nóvem-
I ber 1885, en bjó lengstum, eftir
! að hún giftist Þorláki Þorláks-
syni, í Vesturhópshólum. Hún
fluttist suður hingað 1908 og var
hjá sonum sínum, Jóni eða Magn-
úsi á Blikastöðum og oftast við
góða heilsu, er fjekk lungnabólgu
fyrir skömmu og dó úr henni.
Hún var fróð kona, bókhneigð og
minnug.
Ofbeldi. Nýlega vora nokkrir
Norðmenn af flutningaskipi, sem
liggur í Viðey, staddir í Baldurs-
haga og vora við vín. Þar var
einnig staddur Hafliði Sæmunds-
son bifreiðastjóri, algáður. Laust
einn Norðmaðurinn hann framan
á ennið með flösku og brotnaði
hún og stungust glerbrot í ennið
I og gleraugu bifreiðarstj órans
brotnuðu inn í augað. Er talið
óvíst hvort hann heldur sjón.
Norðmaðurinn var tekinn fastur.
Málverkasýningu heldur hjer
um þessar mundir ungur austur-
rískur málari Theo Henning.
Hefur hann dvalið hjer á landi
nokkrar vikur og málað allmarg-
ar myndir á Reykjanesi og aust-
anfjalls og gert nokkrar manna-
myndir, þ. á. m. góða mynd af
Oddi á Skaganum. Ýmsar myndir
hans eru fallegar og vel gerðar.
Barn druknaði nýlega í mógröf
á Hrafnabjörgum í Jökulsárhlíð
og var móðir þess næstum drukn- j
uð líka, er hún gerði tilraun til
þess að bjarga því.
Sveinn Björnsson sendiherra er
staddur hjer.
Sjóðþurð alhnikil, yfir 60 þús.
kr. að sögn, er komin upp hjá
Branabótafjelagi íslands. Hafði
forstjóri fjelagsins, Árni Jónsson
frá Múla veitt því athygli fyrir
nokkra, að sjóðsþurð var og ljet
þá rannsaka bókfærslu fjelagsins
og gaf jafnframt fyrverandi
stjóm skýrslu um málið og var
það skömmu áður en hún fór
frá. Mun rannsókninni síðan hafa j
verið haldið áfram og komið í
! ljós að sjóðþurðin væri allmargra
ára gömul en hefði sífelt aukist,
en leynst vegna ófullkomins bók-
færslukerfis og ófullnægjandi
endurskoðunar, sem á að vera
framkvæmd af hálfu hins opin-
bera. Nokkuð af sjóðþurðinni
kvað núverandi gjaldkeri hafa
játað að væri af sínum völdum.
Annað er ekki kunnugt um málið
með vissu, en talið sjálfsagt að
það verði rannsakað frá rótum
samvitskusamlega og hlutdrægn-
islaust.
Atvinnumálaráðherrann hefur
nýlega skipað Jón Þorláksson
fyrv. ráðherra til þess að rann-
saka möguleika þess að ríkið
stofni og reki verksmiðju til þess
að vinna úr síld, en um það efni
hafði Magnús Kristjánsson flutt
tillögu á síðasta þingi, sem sam-
þykt var. J. Þorl. er fyrir nokkra
farinn norður til að athuga málið.
Hjálpræðisherinn. Kr. Johnsen,
sem verið hefur leiðtogi hersins
hjer undanfarið, hefur nú verið
kvaddur til annarar þjónustu,
eins og fyr er frá sagt, en í hans
stað hefur verið skipaður Ámi
Jóhannesson adjutant, sem lengi
hefur dvalið í Danmörku og nú
síðast í Englandi. Er þetta í
fyrsta skifti, að tslendingur verð-
ur leiðtogi hersins. Jafnframt
hefur sú breyting verið gerð, af
aðalstöðvum hersins í London, að
ísl. herinn verður ekki lengur í
sambandi við danska herinn eins-
og áður, heldur í sambandi við
skotska herinn og verður þvi
yfirmaður hans, George Langdon,
ofursti í Glasgow.
Guðmundur Guðjónsson (Gama-
líelssonar), heitir ungur húsa-
meistari, sem nýlega er kominn
hingað til bæjarins og hefur opn-
að hjer teiknistofu. Hann hefur
stundað nám í húsagerðarlist í
Wismar í Þýskalandi og lokið
þar próf i og síðan dvalið um
skeið í Stokkhólmi.
Jóhannes Jósefsson er eins og 1
kunnugt er fyrir nokkra kominn
heim hingað og hefur mest verið
á ferðalagi síðan, en er nú ný-
j lega setstur að hjer í Reykjavík
fyrir fult og alt, ásamt konu
sinni og tveimur dætram. Hefur
hann nú verið víða um lönd um
tuttugu ára skeið, síðast og
lengst af í Ameríku. Hefur hann
sýnt ísl. glímu eða tekið þátt í
öðrum íþróttum og aflraunum
eða gert úr vamarbrögðum sín-
um leiki til sýningar á fjölleika-
húsum. Hefur hann farið víða
um Ameríku, til Cuba, um Rúss-
land, Mið-Evrópu og Norður-Ev-
rópu og suður á Pyreneaskaga.
Þjóðemi sínu hefur Jóh. hver-
vetna á lofti haldið og jafnframt
sýningum ^sínum hefur hann oft
flutt víðvarpserindi um ísl. sögu
og menningu. „Gæti jeg með
starfi mínu vakið eftirtekt manna
á ættlandi mínu, þá er jeg á-
nægður“, sagði hann eitt sinn í
viðtali við erlent blað. Það hefur
hann líka vel gert og einnig unn-
ið sjálfum sjer álit í sinni grein,
eftir því sem mörg blaðaummæli
sýna, er hann á í fóram sínum
frá ferðalagsáranum.
Mentaskólinn. Skýrsla hans
fyrir skólaárið 1920—27 er ný-
komin. Nemendur skólans vora í
byrjun ársins 281 (124 í lær-
dómsdeild, þar af 12 stúlkur, og
157 í gagnfræðadeild, þar af 44
stúlkur). Undir árspróf gengu
86 í lærdómsd. og 97 í gagn-
fræðadeild. Deildir skólans vora
15 og kennaramir 24 og kendar
460 stundir á viku, hæsta stunda-
tala eins kennara var 35 stundir.
Námsstyrkur af landsfje var
2880 kr. og ennfremur var veitt-
ur húsaleigustyrkur 36 nem., 50
kr. hverjum og úr Bræðrasjóði
voru veittar rúml. 1640 kr. Hæsti
styrkur sem einn nemandi fjekk,
þegar alt var samanlagt, vora
210 kr. en lægst 25 kr. Skóla-
gjöld greiddu 158 innanbæjar-
nemendur, 150 kr. hver. Með
skólagjöldunum er nú greiddur
allur námsstyrkur ríkisins og
allmikið af öðram gjöldum, eða
um sjöttungur af öllum kostnaði
við rekstur skólans.
Leikfjelagið byrjar innanskams
að sýna þýskan gamanleik, Gleið-
gosann.
Jakob Möller er nýkominn
heim af fundi norrænna banka-
eftirlitsmanna í Stokkhólmi.
Strand. Nýlega strandaði á
Sauðárkróki saltskipið Ströna,
eign Holdöes í Krossanesi.Það var
með saltfarm til Kaupfjelags Ey-
firðinga.
Professor Fagginger-Auer frá
Eddysjóðnum í Ameríku er ný-
kominn hingað og mun halda um
um 20 fyrirlestra í guðfræðis-
deild háskólans.
Goodtemplarar voru alls hjer
á landi 1. maí sl. 5965, flestir á
Suðurlandi, eða um 3900. 1 ung-
lingastúkum voru um 3800 fje-
lagar. Stúkur voru alls (í júní)
74 og 47 unglingastúkur. Fjöl-
mennustu stúkumar eru í Reyk-
javík, Verðandi (611 fjel.), Ein-
ingin (610), Dröfn (406).
Tvö Ixigrjettublöð koma í dag.
Prentsmiðjan Acta.