Lögrétta - 28.09.1927, Blaðsíða 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA
3
Stórkostleg verðMkun á bókum:
ABDALLAH, áhrifamikil og spennandi austurlensk skáldsaga, í >ýð-
ingu eftir, Sig. Kristófer Pétursson.
Verð áður ób. 7.75 nú 5.00. Verð áður ib. 11.75 nú 6.50.
LJÓÐMÆLI eftir Guðm. Bjömsson,
Verð áður ób. 7.50 nú 4.00. Verð áður ib. 9.00 nú 5.50.
UPPSPRETTUR, kvæði eftir Halldór Helgason.
Verð áður ób. 7.50 nú 4.00. Verð áður ib. 9.00 nú 5.50.
Bækumar fást hjá öllum bóksölum, einnig beint frá aðalútsölunni
burðargjaldsfrítt, sé andvirði sent með pöntun. Aðalútsala hjá
Prentsm. Acta hi., Reykjavík.
11 -j i
LÖQRJBTTA
Utgefandi og ri tstjóri
Í* o r s t e i n n bl í s 1 a s « n
Þíngholtsstraeti 17. Siini 178.
Innheinta ©jr afgTeiðela
i ÞingholUntraeti 1.
I ------------------------------>1
ir biskupinn. Er vel að minst sje
rækilegra slíkra manna, nógu
margir liggja enn óbættir hjá
garði „söguþjóðarinnar“. Klemens
Jónsson skrifar um bæjarbrag í
Reykjavík kringum 1870, fjörlega
grein. Hefur hann áður skrifað
um áþekk efni og er þakkarvert,
því þeim þætti menningarsögunn-
ar, sem þar er um að ræða, hef-
ur verið lítið sint, en hann er at-
hyglisverður á ýmsan hátt, þó
stórvægilegt sje það ekki alt sem
um er fjallað.Jón Eyþórsson ritar
um veðráttu og veðurspár, skil-
merkilegt mál, og hefur hann
unnið þarft verk með skrifum
sínum um þessi efni. Því enn
skortir allmikið á skilning fólks
á gildi veðurfræðanna. Einar H.
Kvaran skrifar athyglisverða
grein um Upton Sinclair og auð-
valdið í Bandaríkjunum. Var ný-
lega sagt í Lögrj. frá síðustu
bók U. S. um olíumálin.Ámi Páls-
son skrifar skörulega grein um
Georg Brandes, af góðri þekkingu
á ritum hans og meiri samúð með
starfi hans en oft hefur annars
kent á síðari árum. Sigurður
Nordal skrifar um Tyrkja-Guddu,
og safnar um hana ýmsum fróð-
leik, og sumum skemtilegum. Geta
má þess, þó ekki velti á miklu,
að meginniðurstaða höf., sem sett
er fram sem hátíðleg vísindaleg
nýjung, hefur áður komið fram
í alkunnu gamankvæði um Tyrkja-
Guddu (eftir Hannes Hafstein),
það, að Gudda sje nokkru betri
en orðrómurinn af henni og hafi
geðríki hennar mjög haft áhrif á
skapferð og skáldskap Hallgríms.
Finnur Jónsson skrifar um leifar
Kjalleklingasögu, Guðm. Finn-
bogason um bölv og ragn, Ólaf-
ur Lárusson um refsivist á ís-
landi, Páll E. Ólason um feril
Passíusálmahandrits H. P., Árni
Pálsson um Jón Jacobsson. Einar
Benediktsson yrkir um Ými, og
ritfregnir eru síðast. Er þar að-
eins getið fjögurra bóka og
tveggja að vísu nokkuð ítarlega,
en lítið er þetta samt og væri
lítilsvert, ef lesendur ættu ekki
kost á öðrum fregnum, eins og
þeir eiga þó, enda eru tímaritin
nú að jafnaði orðin aftur úr blöð-
unum um ritfregnir hvað fjölda
og fjölbreytni snertir og oft einn-
ig hvað meðferð snertir. En gildi
dómanna er hjá hvorumtveggju
að sjálfsögðu upp og ofan og
verður hver að halda því fram
og hirða það, sem honurn þykir
rjettast.
Bókmentafjelagið ættu menn
að efla. Það er svo gamalt fjelag
og var svo góðkunnugt, að það á
það skilið, að minst sje rita þess
sæmilega, jafnvel þó það eigi það
ekki skilið að öllu starfi þess sje
hælt. Því útgáfustarf þess er að
verða fábreytt og afturfararlegt
(nema Skímir). Framtíð þess
er ýmsum góðum mönnum á-
hyggjuefni. Þeir kvíða því að
það sje á þeirri leið, að það hor-
falli í höndum þeirra, sem nú
hafa verið fengin forráð þess um
skeið, ef ekki verður við þeim
stjakað eða þeir ranka við sjer
sjálfir, svo að elsta og virðuleg-
asta fræðafjelag landsins megi
ganga í verðskuldaða endumýj-
ungu lífdaganna, íslenskum bók-
mentum til gagns og sæmdar.
---o----
Síldarbræðslustöðin
fyrirhugaða.
í Lögrj. frá 21. þ. m. sje jeg
þess getið, að atvinnumálaráð-
herrann hafi nýlega skipað mig
„til þess að rannsaka möguleika
þess að ríkið stofni og reki verk-
smiðju til þess að vinna úr síld“.
í þessu er dálítil missögn. Það
sem jeg hefi tekið að mjer er,
samkvæmt þingsályktun frá síð-
asta þingi, það verkfræðings-
starf, „að rannsaka hvað kosta
muni að stofnsetja nýtísku síld-
arbræðslustöð á hentugum stað
á Norðurlandi, sem geti unnið úr
alt að 2000 tunnum síldar á sól-
arhring", og þar með að svipast
eftir hentugum stað fyrir slíka
verksmiðju. Jeg minnist ekki að
það hafi komið sjerstaklega til
tals, að koma slíkri verksmiðju
upp á ríkiskostnað, en flestir,
sem þekkja til útgerðar, munu
vera sammála um þörfina á því,
að koma meiri síldarbræðslu á
innlendar hendur, en nú er. Er
þá ekki nema eðlilegt að hið op-
inbera greiði fyrir málinu með
því að gangast fyrir nauðsynleg-
um verklegum undirbúningi,
hvemig sem á síðan ræðst um
fjárreiður til stofnsetningar og
starfrækslu fyrirtækisins.
Jón Þorláksson.
---o---
Illdeilur.
íslendingur í Noregi hefur
sent Lögrj. greinarútdrátt þann
úr „bændablaðinu Nationen“, sem
þýddur er hjer á eftir:
„I lestinni sem gengur milli
Niðaróss og Oslóar varð jeg ný-
lega samferða hálfníræðum Vest-
ur-Norðmaxmi. Gamli maðurinn
var skrafhreyfur og sagði mjer
margt af veru sinni vestur þar.
Hann hafði verið í Ameríku í
64 ár. Nú kom hann heim um
Góðar og göfgandi barnabækur:
Kóngsdóttirin fagra, æfintýri eftir Bjama M. Jónsson kenn., kr. 3.50.
Fjórtán dagar hjá afa, eftir Áma Ámason læknir, kr. 2.00.
Skjóna, dýrasaga eftir Einar Þorkelsson, kr. 1.00.
Bækumar fást hjá öllum bóksölum, einnig beint frá aðalútsölunni
burðargjaldsfrítt, sé andvirði sent með pöntun. Aðalútsala hjá
Prentsm. Acta h.f., Reykjavík.
jólaleytið og ætlaði að bera bein-
in í landinu, sem hann unni svo
mjög. En nú var hann snúinn við.
Hann sagðist ekki þrífast heima.
Hann kvaðst hafa sannfærst um
það meir og meir eftir því sem
árin færðust yfir hann, að kær-
leikur og umburðarlyndi væri fyr-
ir öllu öðru í lífinu. En hann
sagðist hafa orðið þessa rauna-
lega lítið var. Hann sagði að það
færi hrollur um sig af öllum erj-
unum og illdeilunum, sem hann
hefði orðið var við í föðurlandi
sínu. Jeg get ekki þrifist í þess-
háttar lofti, sagði hann. Jeg fylgi
þeirri reglu, að geti jeg ekki sagt
eitthvað gott um menn, þá segi
jeg ekkert um þá. Orð gamla
mannsins eru athyglisverð. Oft er
svo að orði kveðið, að Norðmenn
sjeu meðal mestu menningar-
þjóða. En er það víst? 'Því hvað
er eiginlega menning? Mundu
ekki fyrstu boðorð menningarinn-
ar eiga að vera það, að unna þvi
sem fagurt er og göfugt og koma
lífi sínu í samræmi við það ? Þeg-
ar ferðast er um landið verða
menn ekki fyrir sjerlega ríkum
áhrifum þess, að lögð sje mikil
stund á fegurðina. Býlin liggja
oft eyðileg og ekkert er til þess
gert að prýða þau. Nýbygging-
amar eru stundum hræmulegar
og ekki hreyfð til þess hönd nje
fótur að rækta kringum þau runn
eða blómabeð. Og hvemig eru svo
kirkjumar og kirkjugarðamir til
sveita? Hafi maður ferðast eitt-
hvað í öðrum löndum sjest mun-
urinn. Hvemig er svo andlega líf-
ið? Úlfúðin liggur eins og mara
á hálfu landinu. Og hvemig er
ekki falsið og lygin 1 stjórnmála-
erjunum? Er slíkt vottur mikill-
ar menningar? Og svo þessi ein-
kennilega skoðun, sem víða ríkir,
að manngildi verði metið í pen-
ingum. Landið er að vísu fagurt.
En oft er það besta í lífi þjóðar-
innar troðið niður í illgjömum
erjum og úlfúð. — — Það er
margt um heim og geim sem
mannshugurinn skilur ekki. Víst
er það samt og satt, að frá eilíf-
um máttarvöldum alheimsins
streymir ósýnileg orka, sem fús-
lega vill komast inn í hjörtu
mannanna. Þessi orka ljómar í
svip alls þess sem fagurt er og
gott í lífinu. En margir njóta
aldrei góðs af þessu. Hleypidómar
úlfúðar og illinda valda því. Þjóð-
in skilur ekki það lífsgildi sem
fólgið er í friði og fegurð“.--
Þetta er sagt um norskt þjóðlíf
og sýnir að vísu að víðar er pott-
ur brotinn en hjá okkur og víðar
kvartað um erjur og óþarfa þras,
en af íslenskum almenningi, sem
víðast er löngu leiður á erjum
og illindum og stórorðu stjórn-
málaglamri, sem ekkert leiðir af
til þjóðþrifa og fáum er til
skemtunar.
----o----
Klakstöð hafa Borgfirðingar
í hyggju að koma upp, sennilega
að Hvassafelli.
Ársrit nemendasambands Lauga-
skóla, 2. ár, er nýkomið út.
! Þakkarord.
Þegar við nú kveðjum Island,
eftir margra ára dvöl og starf
þar, þá er sís.t að undra, þótt af
hugans djúpi rísi margar kærar
endurminningar. En þær minn-
ingamar, sem okkur eru hjart-
fólgnastar, og sem við munum
jafnan geyma meðan við lifum,
eru endurminningarnar um alla
þá mörgu menn og konur, sem
við kyntumst á starfsárum okkar
víðsvegar á Islandi, alla þá, sem
auðsýndu okkur ástúð og vinar-
þel. — Við gleymum ykkur aldrei.
Eina endurgjaldið, sem við höfum
að bjóða ykkur fyrir samúðina og
vináttuna, er hjartanlegt þakk-
læti okkar beggja. — Guð blessi
ykkur.
Bei-tha og Kristian Johnsen
adjutantar.
----o----
Til íslenskra
bæjarstjóma og sýslunefnda.
Með tilliti til fyrirspumar
undirritaðs um hljómsveitarferð
1930 eru allir aðaljar beðnir að
athuga þetta:
Samskonar fyrirspum til bæj-
arstjómar Reykjavíkur hefur
verið flaustrað af (líklega fyrir
misskilning) á fundi, þar sem
aðeins rúmur helmingur bæjar-
fulltrúanna var viðstaddur. Án
nokkurrar rannsóknar á málinu
var samþykt neitandi svar við
fyrirspuminni. Ákvöi'ðun þessa
fundar hefur ekki nein endanleg
áhrif á framkvæmd málsins, en
bæjai'stjóm Rvíkur hafði áður
samþykt það svar við málaleit-
un undirbúningsnefndar ríkisins
að neita í heild að taka nokkra
ákvörðun um þátttöku í ríkisaf-
mælinu 1930. — Auðvitað yrði
stærð hljómsveitarinnar að fara
nokkuð eftir þátttöku bæjarfje-
laga og sýslunefnda, en það má
vænta erlends stuðnings til fei'ð-
arinnar, t. d. með skipakosti eða
fjárstyrk. — Það er nú þegar
starfað bæði á Islandi og erlendis
að undirbúningi ferðarinnar.
Samningum er haldið áfram.
Baden-Baden. I sept. 1927.
Jón Leifs.
-----o----
Gullbrúðkaup áttu prestshjón-
in í Stöð-, sjera Guttormur Vig-
fússon og kona hans, frú Þór-
hildur Sigurðardóttir, 24. ágúst
1927. Er sjera Guttormur nú 82
ára og þrátt fyrir aldurinn og
langvarandi lasleik er hann
furðu em og fjömgur í viðræð-
um, og síræðandi sem fyr.
Frú Þórhildur er 68 ára að
aldri, heilsugóð og afburða þrótt-
mikil kona. Þrek hennar og skör-
ungsskapur er vafalaust manni
hennar óvenju mikill aflgjafi.
Hjónin eiga nú á lífi 6 böm og
21 barnabam. Langafi og lang-
amma ei'u þau og orðin. Fimm-
V. Hugo. VESALINGARNIR.
síður ábyrgðarmikið verkefni, en sagnfræðingurinn, sem
segir frá atburðum. Sá síðari fæst við yfirborð menn-
ingarinnar, deilur höfðingjanna, hjónabönd konga og fæð-
ingar prinsa, orustur, fundi og fyrinnenn og byltingar
þær, sem í birtunni gerast. Hinn sagnfræðingurinn fæst
rið innra borð lífsins, djúpið, þar sem alþýðan erfiðar og
þjáist, þar sem konan er kúguð og barnið býr við böl,
hann fæst við hina ógurlegu styrjöld milli manns og
manns, við leynilegt glæpalíf, og ógnir vesalinganna og
baráttuna við hungrið og andstöðuna gegn lögunum.
Hann verður að sökkva sjer niður í djúp myrkursins
með hjarta sitt þrungið bæði samúð og hörku, sem bróðir
og dómari í senn. Hafa sagnfræðingar sálar og hjarta
óæðri skyldur en sagnfræðingar yfirborðsstaðreynda ?
Heldur nokkur að Dante hafi frá minna að segja en
Machiavelli? Er úthverfa menningarinnar síður mark-
verð en rjetthverfa hennar, aðeins af því, að dýpra og
dimmra er á henni? Þekkjum við fjallið vel, ef við þekkj-
um ekki í því hella og gjótur? Sönn saga er sambland
allra hluta, sannur sagnfræðingur blandar sjer í alt.
Maðurinn er ekki hringur með einum miðdepli, hann
er sporbaugur með tveimur brennideplum. Hugsandi
menn nota lítið orðatiltækin lánsamur og ólánsamur. I
þessum heimi, sem augsýnilega er fordyri annars heims.
er enginn lánsamur. Mönnunum er rjett skift í hina
björtu og hina dimmu. Það er verkefnið, að fjölga þeim
björtu, en fækka þeim dimmu. Þess vegna hrópum við á
mentun og vísindi. Að kenna lestur er að kveikja eld. Það
sindrar af hverri samstöfu. En ljósið tendrar ekki óhjá-
kvæmilega ánægju. Fólk getur þjáðst í Ijósinu. Loginn er
óvinur vængsins. En að brenna án þess að hætta að
fljúga, það er undur hins mikla anda. En þótt þú hafir
öðlast þekkingu og ást, geturðu þjáðst. Dagurinn er
fæddur í tárum. Bjartur maður grætur yfir þeim, sem í
dimmunni dveljast. En ekkert lát, ekkert hik, engin þögn
má verða í hinni miklu framsókn. Þjóðfjelagsspekin er
fyrst og fremst fólgin í vísindum og friði. Verkefni
heimar er það, og árangur hennar hlýtur að verða sá, að
eyða gremjunni með því að læra að þekkja óvináttuna.
Hún prófar, rannsakar og lýsir. Oftar en einu sinni hefur
þjóðfjelag sjest láta undan fyrir stormi þeim, sem skollið
hefur á mannkyninu. Sagan er full af skipreikum þjóða
og ríkja. Hættir, siðir, lög og trúarbrögð og svo alt í
einu hið ókunna ofviðri, feykir þeim burtu. Menning Ind-
lands, Kaldeu, Persíu, Sýrlands og Egyptalands hefur
horfið hver á fætur annari. Hversvegna? Við vitum það
ekki. Hefði verið unt að bjarga þessum þjóðfjelögum?
Að hverju leyti er eyðilegging þjóðfjelaganna sjálfs-
morð? Ekkert svar. Dimman hjálpar dæmdri menningu.
Við þekkjum ekki veikleika fornra menninga og ekki
veilur okkar eigin menningar. Menning okkar, verk
tuttugu alda, er' verð þess að reynt sje að bjarga henni.
Henni mun verða bjargað. Öllu afli þjóðfjelagsfræðinnar
verður að beina að því marki. Eigum viðað halda áfram
að hefja augu okkar til himins? Er hinn ljómandi dep-
ill, sem við sjáum þarna í fjarska, einn af þeim sem
hverfa? Ilugsjónin er ógurleg á að sjá, kafin í ginnunga-
gapinu, örlítil, einangruð, illsjáanleg en undrafögur, um-
kringd hinum miklu, myrku ógnum sem kyngjast kring-
um hana. Samt er hún ekki í meiri hættu en stjarnan í
kafi skýjanna.
Áttunda bók: Algleymingur og örvænting.
Lesaranum hefur væntanlega skilist það, að þegar
Epónína hafði orðið þess áskynja hver var til húsa i
Plumet-götu, þangað sem hún var send til njósna, þá
reyndi hún fyrst að bægja þorparahópnum burtu og vís-
aði síðan Maríusi þangað. Laðaður af afli því, sem dregur
jámið að segulnum og elskandann að húsi unnustunnar,
komst hann loks inn í garð Cósettu, eins og Rómeó í garð
Júlíu. Á því var engin hætta, að nokkur sæi hann, því
hann fór ekki fyr en dimt var orðið og gatan var mann-
laus. Upp frá þeirri unaða^nd, þegar kossinn innsigl-
aði sáttmála tveggja s#Uasálna, kom hann þangað á
hverju kvöldi. Ef Cósetta ^i á þessu skeiði æfi sinnar
felt hug til samvitskulao^ og nautnagjams manns,
hefði hún verið glötunin®1 ^ld. Hún var göfuglynd og
gaf sig alla. Þegar ástin he*r náð hámarki sínu er hún
haldin einskonar himneskU Úindu, sem legst yfir augu
blygðunarinnar. En í þvíl^ hættu stofnið þið ykkur
ekki, göfugu sálir. Oft svo, að þegar þið gefið
hjartað, er líkaminn tekinn nð sitjið eftir með hjartað
og horfið á það skjálfandi 1 ‘‘Werunni. Ástin þekkir eng-
an meðalveg. Hún leiðir ^aðhvort til glötunar eða
frelsis. Öll mannleg örlög er*hiörkuð af þessu. Ef ástin
er ekki líf, er hún dauði- !ún er vagga eða gröf. Guð
vildi að sú ást yrði til frelsissem varð hlutskifti Cósettu.
Allan maímánuð árið ‘»32 hittust tvær hreinar og
saklausar verur á hverri uótt í garðinum og nutu himn-
eskrar sælu af samfunduru ^Um, hreinum og fagnandi.
Þau hjeldust í hendur, vöf^t hvort að öðru og horfðu
hvort á annað. En milli þelí^ voru samt mörk, sem þau
fóru aldrei yfir, ekki vegua^ss að þau gættu sín, held-
ur af því að þau þektu þau ^1- Maríus fann til takmark-
anna í hreinleika Cósettu o.! ^ósetta fann styrk i grand-
varleik Maríusar. Fyrsti ko^tm varð hinn síðasti. Síðan
hafði hann aðeins árætt að ' iúka ljettum koss um hönd
hennar og hár. Honum virtr. Cósetta ekki vera kona, en
ilmur, sem hann andaði að Hún synjaði honum ein-
skis, því hann bað ekkí u#1 eitt. Hún var hamingjusöm
og hann ánægður. Þau lifðu ^rim algleymingi, sem tvær
sálir finna til þegar þser &agnteknar af ljóma hvor
annarar. Þetta voru fyrstu ^^æðilegu faðmlög tveggja
flekklausra sálna í sólsk111 uugsjónanna, eins og tveir
svanir mættust á snjóhvítul lallstindi. Sál Maríusar var
altekin, að hver losta^'0. var kæfð. I almætti al-
svo
igter.
gleymingsins og unaðariuS 1 01 hinn hreini og viðkvæmi
Maríus fremur getað ^ fund portkonu, en hann
hefði getað lyft klæðafaló1 ^ 5eftu upp að ökla. Einu sinni
í tunglskininu beygði Cósetta sig til þess að taka eitt-
hvað upp og sást á brjóst hennar undir kjólbarminum,
en Maríus sneri sjer undan. Hvað skeði í samskiftum
þeirra? Ekkert. Þau tilbáðu hvort annað. Þegar þau voru
í garðinum á nóttunni virtist þeim hann lifandi og heil-
agur staður. öll blómin í kringum þau opnuðu krónur
sínar og sendu þeim angan sína. Sjálf opnuðu þau sálir
sínar og veittu þeim yfir blómin og sögðu ástarorð, sem
komu ti’jánum til að titra. Hverskonar orð? Andardi’átt
og annað ekki. En þessi andardráttur var nægur til þess
að koma hreyfingu á alla náttúruna á þessum stað. Hann
var undraafl og tæpast mundu þær samræður geta skilist,
væru þær settar á bók, sem til þess eru gerðar, að berast
eins og andvari undir laufunum. Takið úr þessu hvísli
elskendanna, þann töfrahreim, sem kemur frá sálunni,
eins og hörpuleikur og eftir verður ekkert nema svipur-
inn einber og þið spyrjið, er þetta alt og sumt? Ójá —
barnalegt hjal, endurtekningar, hlátrar að engu, óþörf
orð og fávísleg, alt sem dýpst er og háleitast í heiminum,
það eina, sem þess er vert að segja það og hlusta á það.
Sá maður, sem aldrei hefur heyrt eða aldrei sjálfur sagt
þessi fávíslegu og ómerkilegu orð, er annaðhvort flón eða
fantur. Einu sinni sagði Cósetta — Veitstu hvað —?
(þau vissu ekki hvernig á því stóð, að þau voru farin að
þúa hvort annað). Veitstu það, að jeg heiti Evphrasia?
— Evphrasia! Hvað er að tama, þú heitir Cósetta. —
Ónei, Cósetta er ljótt nafn, sem slett var á mig þegar jeg
var pínulítil. En mitt rjetta nafn er Evphrasia. Þykir
þjer það fallegt nafn, Evphrasia? — Já, en Cósetta er
ekki ljótt nafn. — Þykir þjer það fallegra en Evphra-
sia? — Ójá. — Þá þykir mjer það líka fallegra. Það er
líka satt, það er snoturt, Cósetta. Kallaðu mig Cóset.tu.
Og brosið, sem hún bætti við, gerði úr samtalinu himn-
eskan viðburð. öðni sinni horfði hún fast á hann og sagði
— Herra Maríus. Þú ert laglegur og snytrilegur og
gáfaður og miklu mentaðri en jeg, en jeg býð þjer byrg-
inn með þessum orðum — Jeg elska þig. Maríus varð í
sjöunda himni og þótti sem hann heyrði stjömumar
syngja. Stundum laust hún hann ofurlítið af því að hann
hóstaði, og sagði — Ekki að hósta, hema minn. Á þessum
stað má enginn hósta án míns leyfis. Það er líka illa gert
að gera mig hrædda með því að fara að hósta. Jeg vil
ekki að þú sjert lasinn, því ef þú ert lasinn þá líður mjer
illa. Hvað ætti jeg þá að gera? Þetta var blátt áfram
guðdómlegt. Einu sinni sagði Maríus — Hugsaðu þjer,
einu sinni hjelt jeg að þú hjetir Úrsúla. Að þessu hlógu
þau bæði alt kvöldið. öðru sinni sagði hann — Einu sinni
langaði mig til þess að berja á náunga í Luxembourg-
garði. En hann hætti alt í einu, því hann mundi eftir því,
að ef hann hjeldi áfram, yrði hann að minnast á sokka-
band Cósettu, en það gat hann ekki vegna hins heilaga
ótta saklausrar ástar við alt, sem holdlegt er.
Maríus hugsaði sjer lífið með Cósettu á þennan hátt,
þannig að hann kæmi á hverju kvöldi í Plumetgötu,
smeygði sjer inn í garðinn, settist hjá henni á bekkinn,
horfði á stjömublikið glitra gegnum trjálaufið, gældi
við þumalfingursnögl hennar og andaði að sjer ilmi
sömu blóma, og þúaði hana. Meðan á þessu stóð virtu
þau svo fyrir sjer skýjafarið yfir höfði sjer. En í
hvert skifti sem vindurinn hvín ber hann burtu meira af
draumum mannanna en skýjum. Ást Maríusar var ekki
hneigð til daðurs eða spjátrungsskapar. En það, að slá
gullhamra þeirri konu, sem unnað er, em fyrstu blíðuat-
lot. Lofsyrði eru eins og koss gegnum slæðu. Einu sinni
hvíslaði Maríus — En hvað þú ert falleg. Jeg þori ekki
að horfa á þig. Jeg er frá mjer numinn þegar jeg hugsa
um þig. Þú ert gyðja. Jeg veit ekki sjálfur hvemig ástatt
er um mig. Þó jeg sjái ekki nema tána á skónum þínum
skjótast fram undan pilsfaldinum verð jeg alveg frá
mjer. Og þvílíkur töfraljómi stafar ekki af hugsunum
þínum, þegar þú lýkur upp fyrir þeim, þó ekki sje nema
lítið eitt. Þú talar undursamlega skynsamlega. En stund-
um finst mjer að þú sjert draumur. Talaðu, jeg hlusta,
jeg dáist. Ó, Cósetta, en hvað þetta er alt undarlegt og