Lögrétta - 26.10.1927, Blaðsíða 2

2
LÖGRJ jS'f T A
LOGRJETTA
í
LÖGRJETTA
Útgefandi ng ritstjóri
t’oriteinn Gíslason
Þingholtsstræti 17. Sítni 178.
Innheimta o<r nfgreiðsln
1 Mibstræti 3.
Síðustu fregnir.
Kolaverkfall hefur staðið und-
anfarið í Miðþýskalandi. Gerða-
dómur hefur nú ákveðið að kaup
kolamanna skuli hækkað um 6
fenninga á klukkustund. — Ein-
hvér uppþotsundirbúningur var
nýlega sagður í Rússlandi af hendi
stjómarandstæðinga, voru 350
þeirra handteknir. Japanska
stjómin er nú að gera út nefnd
til Rússlands og Þýskalands og
segja sumir, að ætlunin sje að
koma á bandalagi milh þessara
þjóða. En japanska stjórnin mót-
mælir því, segir að einungis sje
um viðskiftasamninga að ræða.
Samninga hefur verið leitað und-
anfarið um sættir milh ítölsku
stjómarinnar og páfastólsins, en
talið að treglega horfi, því stjóm-
in muni ekki vilja viðurkenna
neitt veraldlegt vald páfans eða
viðreisn hins gamla kirkjuríkis.
Viðsjár em enn á Balkan. At-
hygli hefur það vakið, að kona
ein, sem nýlega kvaðst hafa synt
yfir Ermarsund hefur sagt frá
því ótilkvödd, áð hún hafi farið
á bát mikinn hluta leiðarinnar
en ekki synt. Segist hún aðeins
hafa viljað vekja athygli á því,
hversu htið eftirlit sje haft með
þessum sundþrautum og geti
menn aflað sjer lofs fyrir slíkt
með lítilli raun.
Töframagn heigisiða.
Eftir Jón Ámason.
Flutt í Reykjavíkur-stúku
Guðspekifjelagsins, 14. okt. 1927.
Lítið hefur verið ritað á ís-
lensku um helgisiði og þýðingu
þeirra og fátt vita menn um gildi
þeirra og áhrif. Er það að vonum,
því örðugt mjög er að fá fræðslu
um þau efni. Þó er nokkuð á þá
minst í sambandi við fomaldar-
rannsóknir, t. d. í Egiftalandi,
Grikklandi og víðar; einnig í rit-
um, er fjalla um ijiddarabræðra-
lög miðalda: Musterisriddara, Jó-
hannesarriddara og Rósarkross-
riddara
Alment hafa skoðanir manna og
skilningur á helgisiðum verið
mjög óljós. Sumum em þeir að-
dráttarafl og hugðnæmi, en öðr-
um eru þeir mjög hvumleiðir og
líður þeim illa, ef þeir em við-
staddir, þegar þeir em um hönd
hafðir. Enn em þeir, sem álíta þá
marklausan skrípaleik.
Orsakir þessara fyrirbrigða
geta verið margar og margvís-
legar og er eigi unt að gera fulla
grein fyrir þeim.
Sá, sem hallast að helgisiðum
og telur þá hugðnæma, getur gert
það af ýmsum ástæðum. Hann
sjer fegurðina, sem í þeim felst;
hún heillar hann. Það er líkt um
hann og helgisiðina og jámið og
segulstálið. Sá þáttur eða tónn
er svo ríkur í honum, sem í
helgisiðunum birtist, að hann
dregst að þeim nálega ósjálfrátt.
I þeim finnur hann andlega hrifn-
ingu og hugsvölun. Það er engu
líkara en að hann sje kominn í
aðra og æðri veröld á meðan hann
tekur þátt í þeim og þannig er
það í raun og vem. Þeir hefja
vitund hans á hærra stig.
Margir em þeir, sem frábitnir
era öllum helgisiðum og líður
illa þegar þeir em um hönd hafð-
ir í návist þeirra. Þetta form
fyrir tilbeiðslu hæfir þeim eigi.
Leið þeirra er önnur og tónteg-
und sú, er ríkir í sál þeirra, unir
sjer eigi við samhljóma þá, er
helgisiðir framleiða. Verða þeir
því að leita á öðmm leiðum að
göfgunartækjum.
Þá eru þeir, sem álíta helgi-
siði eigi annað en lítilfjörlegan
skrípaleik, sem ekkert eigi við að
styðjast. Munu þeir margir, sem
teljast þessum flokki manna. Er
líklegt, að nokkrar skýringar
gætu orðið þeim aðstoð og sætt
þá við helgisiðina eða jafnvel
gert þá hugðnæma og að þeir
mundu komast að þeirri niður-
stöðu, að helgisiðir væm nauð-
synlegir og ómissandi liður í þró-
un tilverannar.
Þeir, sem fyrst talda flokkn-
um teljast, mundu og hafa þess-
ara skýringa nokkur not; þær
ættu að styrkja þá í viðleitni
þeirra.
Af þessum ástæðum hef jeg
hugsað mjer að gera eftirfarandi
tilraun til að skýra tilveru og
tilgang helgisiða.
Helgisiðir.
Frá ómunatíð hafa helgisiðir og
athafnir verið um hönd hafðar.
Og er það nálega undantekningar-
laust, að þeir eru tengdir ein-
hverjum átrúnaði eða trúar-
bragðakerfi, enda em þeir guðs-
dýrkun í einhverju formi* *).
Jeg á við þær siðaathafnir, er
Almennar og opinberar siðaat-
hafnir fóm fram í fomöld, hjá
Egiftum, Grikkjum, Gyðingum o.
fl. og tók almenningur þátt í
þeim. En á bak við þær fóm fram
æðri og fullkomnari athafnir, er
hinir innvígðu einir tóku þátt í
í launhelgunum.
í sambandi við flest meirihátt-
ar trúarbrögð Austurlanda em
iðkaðir helgisiðir. Ein merkari
stofnun þeirra, er þá hafa um
hönd, er kirkja Hindúa. Er hún
fullkomið helgisiðakerfi og ræður
yfir náðarmeðölúm. Fara siðaat-
hafnir hennar fram mjög með
öðrum hætti en í kirkjum Vest-
urlanda. Þar er altarið í miðju
musterinu og prestamir em fjór-
ir og standa í kross utan um það.
Em þeir tákn árstíða: veturs,
sumars, vors og hausts. Er altar-
ið bygt úr 365 steinum og er einn
steinn lagður í það á hverjum
degi ársins. Er hjer verið að eftir-
gera þróunarhring, sem við nefn-
um ár, en það er aftur eftirlík-
ing af öllum stærri og minni þró-
unarkerfum.
Siðakerfi kaþólsku kirkjunnar,
er það siðakerfið, sem alment er
þekt í Vesturlöndum.Er það rjett
bygt og fullkomið og hefur vald
á náðarmeðölum og vígslum og
er bygt á sama gmndvelli og
kerfi Hindúa, þó aðferðin sje ger-
ólik.*)
En til em fleiri helgisiðakerfi,
sem em hliðstæð þessum tveim,
er jeg nú hef nefnt og era þeim
jafngild. En það er eigi verkefni
mitt að lýsa -þeim í þessu sam-
bandi.
Jeg vil taka það fram, að not-
aðar em mjög alment allskonar
siðaathafnir, sem eru eftirlíking-
ar einar, hafa ekkert innra gildi
og eru þar af leiðandi eigi náðar-
meðöl og geta eigi komið til
greina við þessar athuganir.
Frh.
Æfisaga Krists
Eftir Giovanni Papiiii.
(Ágrip).
teljast hægri-handar-vegi („hvítri
magi“), en hinar koma eigi til greina,
er teljast vinstri-handar-vegi („svartri
magi“). Höf.
*) Jeg legg aðferö Frjáls-ka-
þólsku kirkjunnar til grundvallar
fyrir athugun þessari. Höf.
(Gethsemane. Uppi i Olíufjallinu
var garður, sem hjet Gethsemane.
Þangað var Jesús vanur að fara
með lærisveinum sínum á hverju
kvöldi og vera þar um nætur,
annáðhvort af því að þéir vom
vaitír lofti og rósemi sveitalífsins
og vildu fjarlægjast borgarglaum-
inn, eða þá af því að þeir hafa
ekki italið sig öragga inni í borg-
inni. Þegar þeir vora komnir í
garðkin, sagði Jesús við lærisvein-
ana: ,„Setjið ykkur hjer meðan
jeg Úiðst fyrir".
En hann var svo hryggur og
órólegur, að hann gat ekki verið
einn. Hann kallaði þá á þrjá læri-
ssveinana, sem honum voru hand-
ígengnastar, Pjetur, Jakob og Jó-
íhannes, :og bað þá að fylgja sjer.
Og er þeir voru voru •kamnir
skamt frá ihinum, ágerðist hrygð
hans og óróJeiki og hann :sagði,:
„Sái mín er hrygg ,til danöans.
Bíðið hjer og vakið aneð mjer“.
Hann gekk þá enn nokkuð frá
þeim, fjell á kmje og bað: „Faðir,
alt er þjer mögulegt. Ef unt er,
þá láttu þennan kaleik fara fram
hjá mjer“.
Hann var nú einn í nætur-
myrkrinu, einn fyrir augliti guðs
og þurfti ekki að dylja veikleika
sinn. Hann var líka maður, með
mannlegum líkama og mannlegar
tilfinningar, og vissi, að líf haus
átti frá honnm að takast. Þetta
er önnur freisting hans. Guð-
spjöllin segja, að Satan hafi eftir
ósigurinn í eyðimörkinni haldið
sjer frá honum vissan tíma. En
nú kom hann aftur í þessari nýju
eyðimörk, í næturmyrkrinu, þegar
Jesús er einn og yfirgefinn, svik-
inn af einum af vinum sínum og
með dauðans hrygð og angist í
hjarta, til þess að freista óvinar
síns. Þegar fyrri freistingin átti
sjer stað, var Kristur að byrja,
starf sitt, nýskírður og fullur von-
ar og kærleika, og stóðst freist-
Inguna. (Nú á hann í eilífu stríði.
og' er dauða nær. Mundi nú ekki
éttinn sigra hann, þótt loforðin
um ,auð fog völd gætu það ekki
áður ?
Alt, sem við af trú og opin-
beran fánm skilið um guðdóm
Krists. mótmælir því, að hann
hefði getað fallið fyrir freisting-
unmi. Ef hann hefði óttast dauða
líkama sins, gat hann þá ek\í
enn komist hjá honum? Hann
visæi, að handtaka hans var ráðin,
og jafnvel þessa nótt hefði hann
getað forðað sjer, annaðhvort
eins síns Iðs, eða með lærisvein-
um sinum. Hann gat faríð niður
að Jérdan og um afvikna vegí
burt úr borginni. Lögreglulið
Gyðinga var svo fáment og illa
ibúið, að það hefði ekki getað
heft fliótta hans. Bið hans í garð-
inum sýnir, að hann hefur ekki
viljað forða sjer. En ef bæn hans
í garðinum er ekki sprottin af
ótta við dauðann, af hverju er
hún þá sprottin? Er hún sprottin
af því að hann hafi sjeð fyrir
þær hörmungar, sem trúin á hann
mundi valda játendum hennar?
Það er þá ást og meðaumkun, en
ekki ótti, sem valda hrygð hans
og sáiarkvöl. En vera má, að eng-
iim fái nokkru sinni rjetta skýr-
ingu á þeim orðum, sem sonurinn
talaði til föður síns þessa nótt á
©líufjallinu. Merkur kristinn mað-
ur í Frakklandi hefur kallað frá-
sögnina um þessa nótt gátu Jesú.
Bænin í Gethsemane er óskiljan-
legasti leyndardómurinn í sögu
Krists.
Þegar bæninni var lokið, gekk
hann aftur til lærisveinanna, en
þeir voru þá sofandi. Hann vakti
þá og sagði: „Gátuð þið ekki vak-
að með mjer eina stund. Vakið
og biðjið, að þjer fallið ekki í
freistni. Andinn er að sönnu
reiðubúinn, en holdið er veikt“.
—- Jesús gekk aftur frá þeim,
hryggari en nokkru sinni áður.
Þurfa aðeins lærisveinamir að
gjalda varhuga við þessari freist-
ingu, sem hann talar um, eða
þarf hann þess líka sjálfur?
Langar hann .til að flýja? Eða til
þess að beita valdi og kaupa sitt
líf fyrir annara líf? Eða þá að
biðja í enn heitari bæn um, að
jhættunni verði afstýrt? Hann er
stftur einn, enn meir einmana en
fyr. Því þá gat hann búist við
að vinir sínir vektu' skamt frá
sjer. En á þessari nótt fær hann
ekkí bænhe;yrslu, hvorki hjá föð-
umtmi nje hj.á mönnunum. En
andfxm sigraa* og nú bíður hann
með þessum orðum: „Ef þessi ka-
leikur má ekki fara fram hjá mjer
án þess að jeg drekki af honum,
þá verði þinn er ekki minn vilji“.
Alt hik er horfið. Einstaklings-
viljinn hefur lotið að hinni miklu
hlýðni, sem ein gefur frelsi. Hann
rís nú rólegur á fætur og gengur
til lærisveinanna þriggja, en finn-
ur þá aftur sofandi. En nú vek-
ur hann þá ekki. Hann hefur
fengið hugsvölun, betri en þá,
sem þeir gátu veitt. Hann setst
niður hjá þeim og endurtekur
hin miklu afsalsorð: „Verði þinn
en ekki minn vilji“.
Áður báðu mennimir guð um
að fullnægja fyrir söng og
fómfæringar einstaklinga-óskum
[ þeirra. Einn bað um hamingju,
annar um heilsu og krafta, þriðjfc
um frjósemi fyrir akrá sííiS,
fjórði um hefnd yfir óvinum sín-
um. En nú er gömlu bæninni snú-
ið við. „Verði þinn vilji, svo á
jörðu sem á himnum“. Einungis
fullkomið samræmi milli vilja
föðurins, hins æðsta vilja, og óska
manna getur skapað sælu. Hvað
gerir, þótt jeg samkvæmt vilja
föðurins sje ofurseldur böðlum?
Ef jeg trúi á hann, veit jeg líka,
að hann elskar mig og að hann
veit meira en jeg get vitað. Hann
vill mjer vel, þótt hann að því er
mannleg augu fá sjeð, leggi á mig
hið hræðilegasta mótlæti, og jeg
vil sjálfum mjer vel, þegar vilji
minn er í fullu samræmi við vilja
föðurins. Hans vitska er mann-
legri vitsku óendanlega æðri, og
þær þjáningar, sem hann leggur
á okkur, era ómælanlega bless-
unarríkari en öll jarðnesk gleði.
Nú mega lærisveinarnir sofa.
Kristur er ekki framar einn.
Hann tekur nú glaður þjáningum
V. Hugo. VESALINGARNIR.
ljós svartklæddur ríðandi maður með rauðan fána, aðrir
segja með rauða húfu á spjótsoddi. Þessi rauði fáni vakti
geigvænlegan gný, strætin glumdu af hrópunum: Lamar-
que í Panþeon! Lafayette í ráðhúsið! Ungir menn fóru
að draga líkvagninn og kerra Lafayettes samkvæmt þessu
og fagnaðaróp fjöldans gullu. En ríðandi lögreglumenn
bjuggust til að hefta ferð þeirra. Þeir stönsuðu og Ijetu
kerru Lafyettes sleppa í gegnum fylkingar sínar en
aðra ekki. Fylkingum þeirra og fjöldans laust saman.
Enginn veit hvemig það atvikaðist. Sumir segja, að frá
herskálanum hafi verið gefið árásarmerki, en aðrir, að
drengur nokkur hafi rekið rýting í riddara. En víst er um
það, að alt í einu var hleypt af þremur skotum. Eitt
þeirra drap hersveitarforingjann, annað drap gamla konu,
sem var að loka glugga sínum en þriðja skotið sveið axla-
skrautið af liðsforingja einum. Kona hrópaði: Þið byrjið
of fljótt. Og alt í einu sást riddaraflokkur koma þeysandi
með brugðin sverð og keyrði hann alt um koll, sem fyrir
varð.
Friðnum var slitið. óveðrið var skollið á. Grjótinu
rigndi, skotin skullu, margir ruddust niður að Signu, al-
staðar var barist, staurum var svift upp, skambyssum
skotið, virki hlaðin í hendingskasti. Ungu mennimir, sem
hraktir höfðu verið aftur með líkvagninn hlupu með
hann yfir Austerlitzbrú og geistust gegn riddaralögregl-
unni; hermennimir beittu sverðum sínum og mannfjöld-
inn tvístraðist, en um allan bæinn var æpt: grípið til
vopna. Fólkið þusti áfram, hratt hvert öðm um koll,
flýði og veitti viðnám. Gremjan æsir uppreisnina, eins og
vindurinn æsir eldinn.
Ekkert er einkennilegra en byrjun uppreisnar.
Skyndilega kemst alt á hreyfingu alstaðar. Vissu menn
hana fyrir? Já. Var hún undirbúin? Nei. Hvaðan sprett-
ur hún? Upp úr götunni. Hvaðan dembist hún yfir? Ofan
úr skýjunum. Sumstaðar er uppþotið eins og ákveðið
samsæri, annarsstaðar kemur það eins og kast af hend-
ingu. Einhver og einhver gerist leiðtogi mannfjöldans og
fer með hann hvert sem honum lýtst. öllum ógnunum
blandast hryllilegur gáski. Fyrst heyrast hróp, búðunum
er lokað og vamingurinn hverfur úr gluggunum, svo
heyrast stöku byssuskot, fólk flýr, bylmingshögg heyr-
ast á hurðum og vinnukonur hlægja innifyrir og segja —
Nú verður líf í tuskunum.
Varla var stundarfjórðungur liðinn, uns samtímis
gerðist á ýmsum stöðum í París það, sem nú segir frá.
Flokkur ungra, skeggjaðra, síðhærðra manna gekk inn í
knæpu og kom út að vörmu spori með þrílitann fána og
gengu þrír í fararbroddi, einn vopnaður sverði, annar
byssu, þriðji spjóti. En velklæddur borgari bauð þeim
hárri röddu skotfæri. Menn, sem höfðu brett upp ermar
sínar, gengu um með stóran fána, sem á var letrað hvít-
um stöfum: „Lýðveldið eða dauðinn“. Hópar komu í Ijós
og veifuðu fánum, sem á var letrað gullnum stöfum
„Deild“ og einhver tala fyrir framan. Á einum stað var
rænd vopnasmiðja og skotfærabúðir raplaðar á tveimur
stöðum og ýmsum vopnum skift á milli mannfjöldans, og
stundum tók einn byssuna og annar stinginn.Um allaborg-
ina fóra verkamenn, stúdentar og menn úr ýmsum fjelög-
um og hvöttu menn til vopna, lásu ávörp, bratu ljósker,
tóku hesta frá vögnum, rifu grjótið upp úr götunum,
brutu hurðir, reistu virki og neyddu borgarana til þess að
hjálpa sjer. Hermenn, sem stóðu á verði á strjálingi, voru
vopnum sviftir og axlaskrautið slitið af liðsforingjunum.
Á tæpri klukkustund höfðu verið reist tuttugu og sjö
strætisvirki í hverfinu kringum sölutorgin og í flestum
öðrum bæjarhlutum stóð líkt á. óeirðir og bardagar voru
víða byrjaðir. Höfundur þessarar bókar, sem fór á vett-
vang til þess að sjá eldsumbrotin með eigin augum, var
því staddur milli tveggja elda og varð að leita hælis í
búðardyrum til að verjast kúlnahríðinni.
En jafnframt þessu voru bumbur barðar til að kalla
saman þá, sem vemda áttu röð og reglu. Hermennimir
komu í flokkum og fylkingum. 1 sumum sveitum voru her-
mennirnir samt ótryggir. En Lúðvík Filipus var öruggur
um sig. Menn voru orðnir FUm skærum ©g uppþotum
vanir í París síðustu tvö á^aU náðu sjaldnast út fyrír
þann bæjarhluta þar sem r byrjuðu. En í þetta skiftí,
þegar lýðurinn greip til 5. júní 1832, varð stór-
borgin undrandi og ótta l05'
Ellefta bók: ^strá í vindi.
Ringulreið komst á lí^dina um leið og uppþotið
hófst og alt komst í upPp* En í sömu svifum lötraði
tötralegur drengur um Méni^tant-götu og hjelt á blómi,
sem hann hafði tínt. HanF 71 auga á skammbyssu hjá
skransala einum í götunniústaði blóminu 0g kallaði —
Það er best jeg hirði þett* ,rkfæri og hljóp burtu með
skammbyssuna. Andartak1 ^a mætti flokkur flýjandi
borgara stráknum syngja11^ með byssuna á lofti, og
varð skelfdur. Þetta var g^trákurinn, sem fór í hem-
að. Nokkru seinna sá han® ?®yssan var gikklaus. Hann
söng, en enginn vissi hveJ^1^ kvseðum hans stóð. Hann
þekti allar bæjarfleygar ^1" °g blandaði í þær ýmsu,
sem honum datt sjálfum 1 Öjá honum runnu saman
raddir náttúrannar og rad°' 'i°rgarlífsins, söngvar fugl-
anna og verksmiðjanna. þjófana og hafði einu
sinni unnið í prentsmiðju tf^^ið og þá farið í sendiferð
fyrir Baour-Lormian í VíSJ*^3elaginu, svo hann stóð í
nokkuru sambandi við bókh’^har.
Götustrákurinn hafði hugmynd um það, að
krakkamir, sem hann ha^* ^ gestrisni í fílnum sín-
um, voru bræður hans. Þeg'i.'1arm kom úr æfintýraferð
sinni fór hann undir eins ^ ^hs, kom drengjunum út
og gaf þeim af morgunvnt®1,6líl honum hafði áskotnast
af hendingu. Síðan fór ha111'^1' sinnar og fól drengina
forsjá götunnar, sem al$ , _ uPp sjálfan hann. Þegar
hann skildi við þá, mse^1 ^1 heim aftur mót á sama
stað um kvöldið og sag^1 'ö hipja jeg mig. Ef þið
finnið ekki pabba ykkar

^Pu, krakkar, þá skuluð
þið korna hingað. Mjer verður ekki skotaskuld úr því, að
sjá fyrir kvöldverði og húsaskjóli. En drengimir komu
ekki aftur, hvort sem einhver lögregluþjónn hefur hirt
þá. einhver trúður stolið þeim eða þeir hafa vilst í borg-
arþvögunni. Götustrákurinn vissi ekkert hvað af þeim
varð og mánuðina, sem liðnir voru síðan, vaknaði hann
oftar en einu sinni á nóttunni, klóraði sjer og sagði —
Hver rækallinn getur verið orðinn af bömunum mínum.
Hann var nú kominn í Pont-aux-Choux-götu með
skammhyssuna í hendinni og kom auga á matsölubúð,
reyndi árangurslaust að hnupla sjer hleif, fór síðan í
gremju sinni að rífa níður leikhúsauglýsingamar, en sá
svo tvo menn á gangi, sem virtust vera efnaðir menn og
jós yfir þá þessum hugleiðingum um leið og hann fór
framhjá. — Þeir eru bústnir þessir maurapúkar. Þeir eru
fullir. Þeir róa í spikinu. Þeír vita ekki hvemig þeir ausa
út peningum. Þeir jeta þá, það er einmitt það, háma í sig
eins og ístran þolir. Hann hjelt áfram eftir götunni og
ljet dæluna ganga milli þess sem hann söng Marsaillas-
inn og fann til þess að meiri og meiri ógn stóð af honum
og gikklausu byssunni. Ríðandi Iögregluþjónn hneig í
þessu niður á götuna með hesti sínum og strákurinn lagði
byssuna á götuna og hjálpaði manninum og hestinum á
fætur aftur, greip svo aftur vopn sitt og hjelt leiðar
sinnar. Nokkru seinna sletti hann dálitlum ónotum 1 kon-
ur, sem stóðu í húsdyrum sínum og ræddust við og vörp-
uðu hnútum að honum. Svo gekk hann framhjá rakara-
stofunni, þar sem drengimir höfðu verið reknir út, þegar
hann tók þá að sjer. Rakarinn var að raka gamlan her-
mann og skeggræddi við hann. — En hvað það er fagurt,
sagði hann, að falla á vígvelli. Það veit ,trúa mín, að frem-
ur vildi jeg að fallbyssukúla hitti mig í magann, en að
jeg dæi smátt og smátt á sóttarsæng. í sama bili hristist
stofan af miklu braki og glumdi í rúðubrotum. Rakarinn
náfölnaði og æpti — Þarna er ein. — Ein hver? — Fall-
byssukúla. — Takið þjer þá við henni, sagði viðskiftavin-
ur hans, og fjekk honum stein. Það var götustrákurinn,
sem hafði kastað honum inn. Hann gat ekki á sjer setið
að hefna drengjanna.
Á Marché Saint-Jean, þar sem varðliðið hafði verið
vopnum svift, hitti strákurinn skara, sem stjórnað var af
Enjolras, Courfeyrac, Combeferre og Feuilly. Flokkurinn
hafði komist yfir nokkrar byssur. Strákurinn gekk um-
svifalaust til þeirra og spurði — Hvert ætlið þið? —
Komdu með, svaraði Courfeyrac. Feuilly var í fylkingar-
broddinum, hjelt á brugðnu sverði og hrópaði — Húrra
fyrir Póllandi. Á eftir honum kom Bahorel, ljettur 0g
leikandi. Hann var í hárauðu vesti og varð það til þess,
að fólk sagði með skelfingu — Þarna koma þeir rauðu. —
Það era ekki nema naut, sem era hrædd við það, sem
rautt er, svaraði Bahorel. En um leið kom hann auga
á götuauglýsingu frá erkibiskupinum í París, þar sem
hann leyfði „hjörð“ sinni að borða egg á föstunni. —
Hjörð, hann hefði heldur átt að segja asnar, sagði Bah-
orel og reif niður auglýsinguna og dáðist strákurinn þá
undir eins að honum. Enjolras áminti hann og sagði, að
alvarlegra verkefni væri fyrir höndum en það, að veitast
að slíkum smámunum. En Bahorel svaraði, að sínum aug-
um liti hver á silfrið, sjer leiddist þessi biskupsstíll og
hann vildi mega borða egg á föstunni leyfislaust. Hópur-
inn stækkaði og allskonar menn slógust í förina. í miðj-
um flokknum gekk fjörgamall maður, vopnlaus. Hann var
hugsi og átti fult í fangi með að dragast ekki aftur
úr. Strákurinn tók eftir honum og spurði hver hann
væri — Það er gamall maður, svaraði Courfeyrac. Það
var Mabeuf. Courfeyrac hafði sjeð hann slangra eftir
götunni eins og drukkinn mann, með hattinn í hendinni,
þótt hellirigning væri. Hann þekti hann og bað hann að
fara heim, því ekki mundi lengi verða örugt á götunum.
En gamli maðurinn ljet ekki telja sjer hughvarf og fylgd-
ist orðalaust með hópnum. Sá orðasveimur kom upp meðal
stúdentanna, að þetta væri gamall þingmaður, sem á sín-
um tíma hefði greitt atkvæði með aftöku Lúðvíks sext-
ánda. Áfram hjelt hópurinn og strákurinn syngjandi á