Lögrétta - 16.11.1927, Blaðsíða 3

4
lOgrjetta
STILLUR
kvæði eftir Jakob Thorarensen. — Verðkr. 5.50 og 7.00 í bandi.
Fæst hjá öllum bóksölum.
Aðalútsala: Prentsmiðjan Acta h.f., Mjóstræti 6.
‘ " .»• %***•&'.
Vilh. Bjerregaard:
Jeg lofa . . . !
Saga frá upphafi skátahreyf-
ingarinnar í Danmörku.
Besta bókin sem fæst handa
drengjum.
Verð kr. 5.00 og 6.50 í bandi.
Fæst hjá bóksölum.
Aðalútsala:
Frenfsmiðjan flcfa h.f.
2sTý- t>ó3s:!
Minn ingar
eftir Einar Þorkelsson fyrv. skrifstofustjóra. Eru það 3 sögur
um fágætar konur alþýðu. — Verð kr. 5,00 og kr. 6,50 í bandi.
:: :: :: Fást hjá öllum bóksölum. :: :: ::
Aðalútsala: Prentsmiðjan Acta h.f.
Með vígðum efnum og ákveðn-
um athöfnum má magna ýmsa
staði, svo sem kirkjur, kirkju-
garða og aðra staði, þar sem
helgisiðir eru um hönd hafðir.
Frh.
----o---
Nf íesbók ensk.
Simeon Potter: Everyday
English for Foreign
Students. Pitman, Lon-
don 1927. Verð 3/6.
Það er út af fyrir sig ekki í
frásögur færandi að út kemur ný
lesbók í ensku, því þær koma út
í tugatali árlega. En ekki má
mergðin verða til þess, að þag-
að sje yfir þeim bókum, sem í
einhverju verulegu bera af hin-
um eldri; og því mun með eng-
um rökum verða neitað, að svo
er um þá bók, sem að ofan er
nefnd.
Mjer er alveg óhætt að fullyrða,
að meðan jeg var að læra ensku
fór jeg yfir hverja einustu er-
lenda bók, sem notuð var við
enskukenslu í íslenskum skólum
á þeim árum. Á þenna hátt lærði
jeg að sjálfsögðu eigi all-lítið í
bókmálinu, en þegar til Englands
kom, fann jeg það skjótlega að
kunnáttu minni var sorglega
áfátt í því sem þá reið mest á,
sem sje daglega málinu. Auk
þess komu mjer siðir og hættir
þjóðarinnar og alt umhverfið því
nær jafnókunnuglega fyrir eins
og jeg hefði enga enska bók lesið,
enda er það sannast að segja að
ein bókin (eftir Jespersen) hafði
laumað inn hjá mjer beinlínis
villandi hugmyndum í þessu efni.
Það er því augljóst að á þessum
bókum hafði verið harla alvarleg-
ur annmarki, enda tók jeg upp alt
annað bókaval er jeg fór sjálfur
að kenna ensku.
Þeir sem erlenda tungu kenna
eiga vitaskuld að leitast við að
opna fyrir nemendum sínum
hugsunarhátt þeirrar þjóðar, sem
þá tungu talar, og gefa þeim sem
ljósasta mynd af daglegu lífi
þjóðarinnar. Til þess að það tak-
ist vel, þarf kennarinn að hafa
góðan kunnugleik á þessum efn-
um, en hitt skiftir líka geysilega
miklu máli, hvem stuðning les-
bækumar veita honum þar. Þær
eru margar, sem leitast við að
sinna þessari þörf, en mjög vill
það takast misjafnlega. Það þyk-
ist jeg mega fullyrða, að í þessu
efni beri bók próf. Potters af
öllum þeim er jeg þekki. Hún
er alveg ótrúlega yfirgripsmikil
mynd af daglegri ensku og jafn-
framt af daglegu lífi á Englandi,
því ýmist er beinlínis skýrt frá
þjóðháttum, siðvenjum og dag-
legum athöfnum, eða þá að slíkt
kemur af sjálfu sjer berlega fram
í samtölum og frásögn. Kennara
mun varla iðra þess ómaks að
hafa kynt sjer þessa bók.
Höfundurinn er enskur mál-
fræðingur, er um langt skeið hef-
ur kent móðurmál sitt erlendis
og er nú prófessor 1 ensku við
háskóla í Tsjekkóslóvakíu og
kennari við útvarpið þar í landi.
Hann var á sínum tíma nemandi
Craigies og vann sjer mikið álit
hjá honum, enda skrifar nú
Craigie formála fyrir bók hans
og kemst þar m. a. svo að orði:
„Þó að bókin verði að sjálf-
sögðu þeim kærkomnust, sem eru
að læra málið til hversdagslegrar
nytsemdar, ættu samt hinir, sem
eru að læra það vegna bókment-
anna, ekki að láta sjer sjást yfir,
það, hve gagnleg hún er fyrir þá
á þeirra eigin sviði. Mikill hluti
af enskum nútíðarbókmentum
verður því aðeins rjett skilinn að
lesandinn hafi gagngerða þekk-
ingu á daglega málinu, eins og
það er leitt í Ijós í þessari bók,
og á þeim atvikum daglega lífs-
ins, sem hjer er svo ítarlega
lýst“.
Bókin er öll með framburðar-
merkjum Craigies, og er þannig
í rauninni hljóðrituð, þó að þeir
þurfi vitaskuld ekkert að skifta
sjer af merkjunum, sem eru vel
að sjer að þurfa aldrei á neinni
leiðbeiningu að halda um fram-
burðinn — ef slíkir menn eru til
hjer á landi, sem jeg á bágt með
að trúa, því þeir eru furðu tor-
fundnir á sjálfu Englandi. Flest-
um nemendum hygg jeg að muni
koma það vel, að þurfa aldrei að
vera í vafa um framburð orða
eins og plough, trough, rough,
thought, through, although,
thorough, svo að jeg taki til
dæmis nokkur orð sem allir kenn-
arar kunna að vísu að bera fram,
en sem eru þó því vandkvæði
bundin, að ein og sama samstaf-
an táknar sjö meira eða minna
ólík hljóð.
Geta má þess, að framan við
lesbók Potters er ítarleg tafla,
sem ber saman hljóðritun
Craigies og þá hljóðritun, sem
kend er við Association phoné-
tique intemationale. Er það til
þæginda fyrir þá, sem vanir eru
eldri aðferðinni en hafa ekki kynt
sjer reglumar fyrir aðferð
Craigies, sem þó kostar engan
mikinn tíma eða fyrirhöfn.
Ráðstafanir hafa verið gerðar
til þess, að bók þessi verði fáan-
leg hjema í Reykjavík og mun
hún verða auglýst í Lögrjettu áð-
ur langt um líður. Sn. J.
----o——
Hjúskapur. 5. þ. m. voru gefin
saman í hjónaband af sr. Árna
Sigurðssyni, frk. Inga Ámadóttir
og meistari Vilhjálmur Þ. Gísla-
son.
„Vesalingamir“. — Það hefur
gleymst að geta þess í Lögrjettu,
hverjar ástæður voru til þess, að
breytt var útgáfufyrirkomulagi á
„Vesalingunum“ í blaðinu nú á
miðju ári, þ. s. að III. hefti sög-
unnar var sent út sjerprentað
sem hluti af blaðinu, en IV. hefti
er sett neðanmáls. Póststjómin
bannaði að senda söguna sjer-
prentaða, eða rjettara sagt, neit-
aði að flytja blaðið, ef ekki yrði
breytt til, áleit, að með fyrra
fyrirkomulaginu væri send út
bók fyrir burðargjald, sem aðeins
væri í lögum ætlað blöðum. —
Margir kaupendur Lögr. hafa
kvartað yfir breytingunni, en
ekki skilið, hvemig á henni stend-
ur. En hjer er um að ræða galla
á póstlögunum, sem Alþingi ætti
að laga.
Um Krishnamurti flutti frú
Aðalbjörg Sigurðardóttir fjölsótt-
an fyrirlestur 6. þ. m. Hefur hún
kynst Kr. persónulega og heyrt
til hans og lætur mikið af hæfi-
leikum hans og krafti þeim, sem
frá honum streymi. Ekki kvaðst
frúin vilja leggja dóm á það,
hvort hann væri Kristur, en
glæsilegur yfirburðaandi væri
hann.
Skip fórst 5. þ. m. hjá Langa-
nesi. Það hjet Jarstein og var á
útleið með síldarmjelsfarm frá
Eyjafirði og sprakk í því skil-
rúm milli lesta og veltist það þá
á hliðina. Einn skipverja drukn-
aði, en hinum bjargaði bretskur
togari.
Ljósálfar heitir ljóðabók, sem
nýkomin er út, eftir Sigurjón
Jónsson, sjerlega falleg og vönd-
uð útgáfa. Verður nánar getið
Sr. Magnús Helgason kennara-
skólastjóri varð sjötugur 12. þ.
m. og var þá fagnaður haldinn í
skólanum. Núverandi nemendur
skólans færðu honum víðvarps-
tæki að gjöf, en kennarar ýmsir,
gamlir nemendur hans, gáfu hon-
um stól, eða öndvegi, forlátagrip
og listasmíð, skorinn í gömlum
íslenskum stíl af Ríkharði Jóns-
syni. Margar kveðjur bárust
Vilhj. Þ. Gíslason:
íslensk endurreisn
Eggert Ólafsson
íslensk þjóðfræði
Fæst hjá bóksölum.
skólastjóranum, einkum frá kenn-
urum, enda hafa flestir þeirra
sótt nám sitt undir handleiðslu
hans og hefur hann verið manna
ástsælastur og best virtur.
Sjötugur er í dag sr. Jón
Sveinsson, hinn alkunni og vin-
sæli höfundur Nonna-sagnanna.
Eggert Stefánsson söngvari er
nýlega farinn til útlanda, fyrst
til Parísar og síðan í söngvaför
til ýmsra annara staða í Evrópu.
Prestskosningar. Á Akureyri er
kosinn lögmætri kosningu sr.
Friðrik Rafnar með 761 atkv. Sr.
Sveinbjöm Högnason á Breiðaból-
stað hlaut 397 atkv., sr. Ingólfur
Þorvaldsson, settur prestur á
Akureyri, 57 atkv. og sr. Sigurð-
urður Einarsson í Flatey 47 atk.
I Saurbæjarþingum var einn um-
sækjandi, cand. Sig. Z. Gíslason
og hlaut 134 atkv., en 9 mótat-
kvæði voru greidd. Að Staðar-
hrauni var kosinn lögmætri kosn-
ingu sr. Þorsteinn Ástráðsson
með 72 af 81 greiddu atkv.
Mjólkurbú. Nýlega hefur verið
ákveðið af bændum á áveitusvæð-
inu í Flóanum að stofna sameigin-
legt mjólkurbú með nýtísku sniði,
svo stórt, að það geti tekið til
vinslu alla þá mjólk, sem fram-
leidd er í Flóanum og ekki notuð
til heimilisþarfa. Gert er ráð fyrir
því, að ríkið veiti lán til stofnun-
ar búsins, samkvæmt gildandi
lagaheimild og búist við að það
taki til starfa á næsta ári. I undir-
búningsnefndinni eiga sæti Geir
G. Zoega vegamálastjóri, Magnús
bóndi á Blikastöðum og Valtýr
Stefánsson ritstj.
Bruni. 1. þ. m. brann til kaldra
kola bærinn Melrakkadalur í
Víðidal, óvátrygður, og sömu-
leiðis húsbúnaður og matföng öll.
Prentsmiðjan Acta.