Lögrétta - 07.12.1927, Side 2
2
LÖGRJETTA
BCGEJSTTA
3
I«---------------------------»1
LÖGRJETTA
Utgefandi ng ritsfjóri
Þorsteinn Gíslason
Þingholtsstrætí 17. Sími 178.
Innhelmtn og afprelðsla
i Miðstrseti 3.
| --------------------------il
vallaratriðum hennar, hvort >ær
afneiti Kristi, sem Guðs syni ein-
getnum og endurlausnara mann-
anna, eða hvort þær aðeins skýri
þetta á annan veg en verið hefur,
en játi hann samt sem sannan
Guð frá eilífð til eilífðar, þótt
hann væri maður á jörð.
Jeg veit að það má leggja
margskonar skilning í þessa
spumingu: „Hver er að afneita
Kristi?“ vinda hana til á ýmsa
vegu og smjúga svo í gegnum
sjálfan sig fram og aftur enda-
laust á henni, en jeg get ekki
eltst við það, heldur vil jeg reyna
að svara því og sýna fram á það,
hvort þessar stefnur afneiti
Kristi, sem sönnum Guði jöfnum
föðumum að dýrð og veldi, af-
neiti honum sem frelsara og frið-
þægjara mannanna; afneiti yfir-
leitt guðlegri þrenningu.
Þessar stefnur hafa víst engar
eða fáar fastar kreddur ennþá,
starf þeirra hefur meir snúist að
því að rífa niður en byggja upp
til þessa, kreddur, sem hægt sje
að benda á, sem allir fylgjendur
þeirra telji sjer skylt að játa,
nema ef vera skyldi guðspeki-
stefnan, enda munu fylgjendur
hennar naumast firtast þótt jeg
segi að þeir afneiti Kristi, sem
sönnum Guði, jöfnum föðumum
að dýrð og veldi, því mjer skilst
að þeir fari ekki dult með það,
að Jesús Kristur sje einn af þeim
mönnum, sem þeir nefna „meist-
ara“, hafi verið maður á nokkuð
hærra þroskastigi en þá gerðist
alment er hann var uppi, og því
góður kennari og leiðtogi, en
enganveginn verið sannur Guð.
Andatrúarmenn virðast aftur
á móti ekki allir hafa fyllilega
sömu skoðun á Kristi, sumir ekki
fjarri því að hann hafi verið
guðleg vera að einhverju leyti,
eða láta svo í veðri vaka, að
minsta kosti, en aðrir afneita
honum aftur algerlega. Þegar
spurt er um hvort þessi stefna
afneiti Kristi verður maður þvi
að hugleiða hvað aðalmenn henn-
ar kenna um Krist, því einmitt
það verður að skoðast sem stefna
þessa flokks 1 því máh sem öðm.
Mjer þykir leitt hve lítið jeg hef
af ritum andatrúarmanna til þess
að taka hjer upp eigin orð þeirra,
en það nægir næstum því að tína
saman það sem stendur skráð í
þessu eina hefti af „Morgni“, til
þess að fixma út hver skoðun
þegar litið er á Jesúm sem mann
aðeins, sem hann sýnilega geng-
ur út frá að allir verði að gera.
Dr. Adolf v. Hamack segir:
„Sonurinn á ekki heima í fagn>
aðarerindinu, eins og Jesús hefur
boðað það, heldur faðirinn einn“,
og Har. Níelsson prófessor gerir
enga athugasemd við þessi til-
færðu orð, að þau sjeu ekki rjett,
enda þótt hann bendi á aðrar
skekkjur hjá Hamack, t. d. neit-
un hans á kraftaverkum, verður
því að líta svo á, að prófessorinn
telji þau rjett vera.
Og loks sjest á bls. 230 í þess-
um sama „Morgni“, að Kvaran
sjálfum fellur það mjög illa, að
prestar skyldu samþykkja á síð-
ustu. prestastefnu jafn sjálfsagða
og eðhlega áskomn til stjettar-
bræðra sinna eins og þetta: „að
hvika í engu frá trúnni á Jesúm
Krist, samkvæmt bibhunni“.
Hjer era nú tilfærðar skoðanir
allra þeirra sem ritgerðir em
eftir í þessu umrædda hefti af
Einar H. Kvaran, þar sem mjer
fanst af orðum hans, að anda-
trúin og trúin á Krist, sem Guðs
eingetinn son og endurlausnara
manna, gæti ekki farið saman,
en án Krists gat jeg ekki og get
ekki verið, hann er sól lífs míns,
sem allar mínar dýrmætustu von-
ir em tengdar við, þess vegna
hallaði jeg mjer heldur að honum
en andatrúnni. Fyrir þá grein er
jeg nú þakklátur Kvaran, hve
skýrt hann talaði þar; en hafi
jeg skilið hann rjett, þá hefur
hann sjálfur tekið andatrúna
framyfir Krist og afneitað hon-
um.
Coulson Kemahau segir í bók
sinni: Svartir híutir: „Hvað sem
takmark andatrúarmanna kann
að verða í framtíðinni, virðist
mjer takmörk þeirra nú vera
það, að eyða trúnni á friðþæg-
ingu Krists, og leiða oss hann
fyrir sjónir sem miðil en ekki
sem endurlausnara“. Og á öðmm
stað segir hann: „Rannsóknir
mínar og öll hin mörgu brjef sem
jeg hef fengið um þetta mál,
benda á, að hinn éini tilgangur
andatrúarinnar er, með öllum
brögðum, að eyðileggja kristin-
dóminn". Af þessu sjest að það
eru fleiri en jeg, sem líta svo á,
að andatrúin hafi það ekki fyrir
aðalmarkmið að auka dýrð Krists
meðal mannanna og leiða synd-
uga menn til krossins á Golgata,
enda þótt þeir láti stundum svo
í veðri vaka, þykist styðja bæði
kirkju og kristindóm.
öll þessi hræsni og alt þetta
undirferli, sem mjer finst skína
svo oft í gegnum greinar margra
andatrúarmaxma og sumra ný-
guðfræðinganna er mjer mjög ó-
geðfeld og gerir máske það að
þeiira muni vera á Kristi:
Sir Oliver Lodge segir: „Vjer
(þ. e. andatmarmenn) getum að-
hylst hverja sem helst mynd tm-
arbragðanna“, þ. e. a. s. jafnt
Múhamedstrú, Buddhatrú og
hverskonar heiðin tmarbrögð eins
og kristindóminn.
Sir Arthur Conan Dayle segir:
„í mínum augum er spiritisminn
grundvöllurinn og trúarbrögðin
em svo og svo mörg blóm, sem
upp af honum spretta".
J. Hewat Mackenzie segir: „En
mótmælendur halda því fram, að
Jesús geti haft samband við aðra
menn, en neita því að slíkt sam-
band geti átt sjer stað annara á
milli“. Þetta finst honum „alls-
kostar órökrjett“, sem von er.
„Morgni“ og mjer finst þær ó-
mótmælanlega benda í þá átt að
þeir afneiti allir Kristi, sem Guðs
syni og sönnum Guði.
í einni bók andatrúarmanna,
sem dáðst var mjög að hjer á
landi fyrir nokkram ámm, stóð,
að það sem allir andatrúarmenn
hlytu að aðhyllast, hverjar sem
skoðanir þeirra axmars væm,
væri þetta: að „syndafyrirgefn-
ing væri ómöguleg“. Er þessi
I kredda þeirra ekki eitthvað í þá
átt að afneita Kristi?
Það sem bjargaði mjer frá, að
sökkva mjer of djúpt niður í
andatrú, sem með dulspeki sixmi
og ýmsum óþektum fyrirbrygð-
um, er mjög laðandi fyrir leit-
andi æskumenn, var ritgerð eftir
I
i
I
verkum, að orð mín verða óþarf-
lega hvöss, en hví segja menn
ekki hreint út meiningu sína, ef
hún nokkur er, hví þessar dylgj-
ur og hálfsögðu orð, hví verið að
nota gömul kirkjuleg orðatiltæki
þegar alt annað er meiningin
með þeim en verið hefur?
Hver maður hefur rjett til þess
að hafa sína skoðun um andleg
mál fyrir sig, en enginn hefur
rjett til þess að þykjast styðja
þá kenningu eða þá trú, sem
hann er að reyna að kollvarpa,
slíkt hefur frá fomu fari verið
talið ódrengskapur hjer á landi
eins og annarstaðar. Nl.
Guðm. Einarsson.
-----o----
Tvær bækur.
E. Stanley Jones: Kristus og
Indien. O. Loshe, Kbh. 1926.
(kr. 2.50).
Olfert Ricard: Drag Jesus mig.
O. Loshe, Kbh. 1927 (kr. 1.50).
Hjer skal vakin athygli manna
á tveim bókum, sem allur þorri
þeirra, er dönsku skilja munu
hafa gaman og gagn af að lesa.
Einkum vildi jeg mæla með því,
að þær væm keyptar fyrir lestr-
arfjelög. Þau em nú í flestum
kaupstöðum og sveitum landsins,
sem betur fer.. En sá galli mun
á þeim sumum hverjum, að þeir
sem sjá um bókakaupin, vanda
hvorki valið sem skyldi, nje láta
sjer umhugað um að hafa það
sem víðtækast. Sumstaðar afla
menn sjer eingöngu íslenskra
bóka. Víða er aðaláherslan lögð á
skemtibækumar, rjettara sagt
það, sem forráðamennimir halda,
að almenningur hafi mest gaman
af, sem að dómi flestra þeirra er
alt það, sem kallað er skáldsögur,
þó sumar þær bækur, og það
jafnvel ekki síst þær, sem lesnar
eru af flestum, sjeu sannnefnt
rugl. En þeir, sem kaupa til lestr-
arfjelaganna, ættu ekki einungis
að hugsa um hvað flestir gimast
mest að lesa, heldur hvað allir
ættu að lesa og hefðu mest not
af. Og þá verða þeir aði reyna
að útvega sjer jafnt útlendar sem
innlendar bækur. Eins af sem
flestum bókmentagreinum.
| Svokallaðar kristilegar bækur
| em víst fáar keyptar í lestrar-
! fjelög nú. Mest líklega af því að
menn standa í þeirri trú, að þær
hljóti að vera leiðinlegar og eins
muni enginn kæra sig um að
| fræðast af þeim. Hvorttveggja er
I mesti misskilningur. Þær bækur
j em oft svo ritaðar að öllum geta
verið til skemtunar, hvort sem
| þeir kalla sig trúaða eða trúlausa.
j Eins fýsir almenning miklu meira
I í fræðslu um þessi efni, en marg-
! ur heldur. Það sýnir hve vel
j gengur sala þeirra fáu bóka, sem
j hjer koma út af þessari tegund
j til dæmis Prestafjelagsritsins og
; Kvöldlestranna. En af því svo
lítil völ er slíkra bóka á vom
máli, er því meiri ástæða og
' nauðsyn til að almenningur eigi
kost á að kynna sjer útlendar
bækur af þeirri tegund. Er þá
helst um þær að ræða, sem frum-
samdar em eða þýddar á Norður-
landamálunum þremur: dönsku,
norsku og sænsku, því þau skilur
allur þorri landsmanna. Bækum-
ar, sem nefndar eru hjer að ofan,
eru báðar tilvaldar í þessu efni,
báðar skemtilegar aflestrar og
gagnlegar.
Sú fymefnda er eftir amerísk-
an trúboða á Indlandi, og er eig-
inlega samsafn fyrirlestra, sem
hann hjelt í Ameríku 1924—25.
I bókarformi hefur hún komið út
sex sinnum á ensku. í fyrra var
hún þýdd á dönsku. Þessi bók er
mjög merkileg. Hún er eins
skemtileg aflestrar og skáldsaga
vegna skýrleika, orðheppni og
dæmafjölda höfundarins, en því
meira nýja bragð er að henni og
fróðleik á henni að græða. Á
ensku heitir hún: The Christ of
the Indian Road: Kristur á Ind-
landi eða Kristur meðal Indverja,
og tilgangur höf. er að lýsa hvaða
| áhrif Kristur hafi þegar haft á
I Indverja og hvemig líkindi em til
að hann umskapi þjóðina. Það
sem honum er mest í mun að
gera mönnum ljóst, er að Indverj-
ar þarfnist og taki Kristi sjálfum
tveim höndum, aftur á móti vilji
þeir hvorki nje geti tileinkað sjer
kristindóm Vesturlanda í alger-
lega óbreyttri mynd. Fyrst og
fremst ber bókin áþreifanlegan
vitnisburð um gildi Krists fyrir
heiminn, en jafnframt fræðir hún
vel um margt í þjóðlífi Indverja,
Og þetta verð jeg að segja: Jeg
hef fáar bækur lesið, sem mjer
hafa virtst bera merki víðsýnni
anda og kristilega hugarfars en
þessi. Jeg tek fyllilega undir með
próf. Sigurði Sivertsen, er getur
þess í Prestafjelagsritinu að æski-
legt væri, að hún væri þýdd á
íslensku. En meðan það er ógert
geta menn lesið hana í dönsku
þýðingunni.
Síðari bókin er föstuhugleiðing-
ar. Richard er með rjettu talinn
einhver mesti ræðuskömngur
danskra kennimanna. Hann er
altaf fjörlegur og hressandi, skýr
og orðheppinn, en líka ákveðinn
og öruggur, hvetjandi og trúar-
glaður. Þessi umgetna bók lýsir
hontim ágætlega. Og þar sem
víða hjer á landi, sömu hugvekj-
urnar em lesnar frá ári til árs,
sökum þess að menn geta ekki
fengið eða hafa ekki efni á að
kaupa nýjar húslestrarbækur, er
jeg viss um að margur yrði feg-
inn, að geta fengið þessa og lík-.
ar bækur í lestrarfjelögunum. Þó
þær verði varla lesnar upphátt,
vilja sjálfsagt flestir þeir á heim-
ilinu, sem skilja málið lesa þær
með sjálfum sjer. Og þeim mun
þykja tíminn, sem til þess fer,
góðar stundir. G. Á.
---o--
Minningar
Einar Þorkelsson rithöfundur
hefur sent nýja bók á markaðinn.
Ferfætlingar komu í fyrra en nú
Minningar. Em það þrjár sögur.
Fyrsta sagan, „Fósturbömin",
er um Imbu á Gili. Hún er ein
þeirra kvenna, sem alt leggur í
sölumar til þess að hjálpa og
hjúkra þreyttum og þurfandi
mönnum og dýmm. Imba á Gili
hugsar ekkert um að láta sjálfri
sjer líða vel. Hún er bundin
Gleipnissterkum böndum við kot-
ið sitt, heiðina sína — sveitina
sína. Útþráin hefur aldrei vakið
öldugang á hugsunarhofi hennar.
! og seðja sjerhverja lifandi vera,
sem hún getur; ljósið sitt lætur
j hún skína að nóttunni til þess
; að leiðbeina viltum vegfaranda
! og sjálf er hún „ljós kærleikans",
V. Hugo. VESALINGARNIR.
burtu. Mabeuf stóð á virkisbrúninni, fölur og augu hans
vom æðistrylt. Hann veifaði fánanum yfir höfði sjer og
hrópaði aftur — Lifi lýðveldið! — Skjótið, hrópaði
röddin og aftur skall kúlnahríð á virkinu. Gamli maður-
inn fjell á knje, stóð aftur upp, misti fánann og datt svo
aftur á bak ofan á götuna. Uppreisnarmennirnir urðu
gripnir hrifningu. — Þvílíkir menn vora ekki þessir
kóngsbanar! sagði Enjolras. En Courfeyrac hvíslaði að
honum — Jeg vil ekki sljákka hrifninguna, en jeg get
sagt þjer það, að hann var alt annað en kóngsbani. Hann
hj'et Mabeuf, jeg þekti hann. Jeg veit ekki hvað kom að
honum í dag. En víst er um það, að hann var hraustur,
gamall jálkur.
Enjolras hóf rödd sína og sagði — Borgarar! Þetta
er dæmið, sem ellin gefur æskunni. Við hikuðum, hann
kom. Við drógum okkur í hlje, hann sótti fram. Þetta er
boðskapur þeirra, sem skjálfa af elli, til hinna, sem skjálfa
af ótta. Þessi maður er virðulegur fyrir augliti föður-
lands síns. Hann hefur lifað löngu lífi og dáið dýrðlegum
dauða. Við skulum vemda þennan gamla mann dáinn eins
og hann væri faðir okkar lifandi og láta nærveru hans
meðal okkar gera virkið óvinnandi. Orðum hans var tek-
ið með ákafa og fögnuði. Hann lyfti höfði öldungsins og
kysti á enni þess. Svo færði hann hann varlega úr jakk-
anum, sýndi fjelögum sínum blóðug götin á honum og
sagði — Þetta er nú fáni okkar. Síðan breiddu þeir dökt
sjal af madömu Hucheloup yfir Mabeuf gamla. Sex menn
gerðu börur úr byssum sínum og báru hann berhöfðaðir
hátíðlega inn á borðið í gestastofunni.
Ungu mennimir gleymdu sjálfum sjer svo í hinu
heilaga starfi sínu, að þeir hugsuðu ekki hót um hættu þá,
sem þeir vom staddir í. Götustrákurinn var sá eini, sem
ekki hafði yfirgefið stað sinn meðan á öllum þessum ó-
sköpum stóð. Honum sýndust nokkrir menn nálgast virk-
ið og kallaði samstundis: Sjáið! Stúdentamir komu í kös
út úr vínstofunni. En það var næstum því orðið of seint.
Þeir sáu blika á fjölda byssust-ingja rjett hjá virkinu.
Herflokkur nálgaðist. Stundin var alvarleg. Á næsta
augnabliki gat virkið verið sigrað, því hemaennirnir voru
að þokast inn í það. Bahorel rjeðst á þann fyrsta, senx
bjóst til inngöngu og drap hann samstundis og sömu-
leiðis þann næsta. Einn hafði ráðist á Courfeyrac og ann-
ar miðaði byssusting sínum að götustráknum. En strák-
urinn tók umsvifalaust byssu Javerts og miðaði henni á
móti, en ekkert skot kom, því byssan var óhlaðin. Her-
maðurinn fór að skellihlægja og mundaði aftur stingnum
á strákinn, en í sama bili var hann lostinn höfuðskoti og
fjell aftur á bak. En annað skot skall á þann, sem ráðist
hafði að Courfeyrac og fjell hann einnig flatur til jarð-
ar. Þetta voru handaverk Maríusar, sem nýkominn var
inn í virkið.
Maríus kom rjett í því að fyrst laust saman flokkun-
um. Hann var hálf utan við sig fyrst, en bardagagnýrinn
vakti hann af öllum efa og öllu hiki. Hann steypti sjer
út í bardagann með báðar skammbyssur sínar. Með fyrra
skotinu bjargaði hann götustráknum og með því síðara
Courfeyrac. í hávaðanum klifruðu uppreisnarmenn upp á
virkið. En hermenn vom einnig komnir upp á brúnina ut-
anverða, á mikinn hluta garðsins. Þeir störðu inn í
skuggalegt virkið eins og inn í ljónskjaft. Maríus var nú
vopnlaus, hafði hent frá sjer skammbyssunum er hann
hafði skotið úr þeim. En svo kom hann auga á púður-
tunnuna við dymar. Hann var að snúa sjer í áttina ti!
hennar, þegar hermaður miðaði á hann byssu sinni. En
þegar hann ætlaði að hleypa af skotinu var hendi brugðið
fyrir hlaupið og eyðilagði það skotið. Þetta gerði einhver,
sem alt í einu hafði hlaupið fram. Það var ungi verka-
maðurinn. Skotið hljóp í hönd hans og ef til vill annars-
staðar í hann, því hann fjell við, en kúlan kom ekki við
Maríus. Maríus varð þessa varla var — en hafði óljósa
hugmynd um það — því reykjarmökkurinn var dimmur,
og hann var að flýta sjer inn í vínstofuna. Nokkur ring-
ulreið var á uppreisnarhópnum. Foringjamir stóðu hlífð-
arlausir beint við skotum óvinanna og reyndu að koma
reglu á vömina. — Gefist tfPÞ. kallaði einn foringi árás-
armanna. — Skjótið, svaí^ði Enjolras. Báðir flokkar
skutu í einu og alt hvarf í ri^kjarmökkinn. Þegar mökkn-
um ljetti, sást það, að báð'Þ höfðu fylkingamar þynst.
En alt í einu var kallað Jmmuröddu — Burt, eða jeg
sprengi upp virkið. Allir ^leru sjer í áttina til raddar-
innar. Maríus var kominn iá1 í 'vínstofuna og hafði náð í
púðurtunnuna og hjelt á Úysi. Allir störðu á hann í
draugalegri reykj ardimmuii11. þar sem hann stóð sem
ímynd hinnar ungu byltinga5’ er kom á eftir hinni gömlu.
— Þykist hann ætla að sprel£ja upp virkið, sagði ungur
liðsforingi - og sjálfan sig 'ka! —. Og sjálfan mig líka,
sagði Maríus, og bar blysið að púðurtunnunni. En virkið
varð mannlaust. Árásarherii’11 skyldi eftir fallna menn og
særða og brast flótti í liði^ og hjeldu menn undan, sem
fætur toguðu, á ringulreið. ^fkinu var bjargað.
Allir hópuðust kringuih ^aríus. Courfeyrac fjell um
hálsinn á honum. — Sæll '“k blessaður. — En sú hepni,
sagði Combeferre. — Þú ko>nst svei mjer mátulega, kall-
aði Bossuet. — Þjer á je£ ^fið að launa, sagði Combe-
ferre aftur. — Hvar er for^&inn? spurði Maríus. — Þú
ert foringinn, sagði Enjolra-c; Maríus hafði gengið á glóð-
um allan daginn, nú var £lIls og hann bærist burt með
hvirfilvindi. Honum virtist vera óralangt frá lífinu.
Þessir tveir töfrandi máo1- lr ásta og unaðar og hin
skyndilegu endalok þeirr3», evarf Cosettu, fall Mabeufs
fyrir lýðveldið, hann sj^1 r sem foringi uppreisnar-
mannanna — alt virtist hoi1"111 þetta eins og ægileg mara.
Til þess þurfti andlega áro^^ö, að minnast þess, að það
væri vemleiki, sem í kriní^ hann var. Maríus var far-
inn að þekkja of mikið af $ 'ílu til þess að vita það ekki,
að ekkert er eins yfirvof311^ og það ómögulega og að
það, sem nauðsynlegast sjá fyrir, er það ófyrir-
sjáanlega. Hann hafði hor# sjálfs síns leik eins og eitt-
hvað óskiljanlegt.
I vímu huga síns hA1 bann ekki þekt Javert, sem
ekki hafði bært hið min^ * síer, meðan öllu þessu fór
fram, en horft á byltinguna með jafnaðargeði píslar-
vottsins og tign dómarans. Maríus hafði varla sjeð hann.
Liðið var kannað. Eins uppreisnannannsins var saknað.
Hvers? Eins þess ágætasta. Eins hins ástsælasta. Jeans
Prouvaire. Hans var leitað meðal hinna særðu. Þar var
hann ekki. Hans var leitað meðal hinna dánu og hann var
ekki þar. Hann var auðsjáanlega orðinn fangi. Combe-
ferre sagði við Enjolras — Þeir hafa vin okkar, við höf-
um spæjara þeirra. Er þjer fast í hendi líflát spæjarans?
— Já, en jeg vil heldur líf Jeans Prouvaire. — Gott,
sagði Combeferre, jeg festi þá vasaklútinn minn á staf-
inn þinn eins og friðarmerki og fer og býð þeim manna-
skifti. — Hlustaðu sagði Enjolras. í strætinu heyrðist
vopnagnýr og þeir heyrðu karlihannsrödd hrópa — Lifi
Frakkland! Lengi lifi Frakkland! Lengi lifi framtíðin!
Þeir þektu rödd Prouvarie. Blossi sást og hvellur heyrð-
ist. Þögn. — Þeir hafa drepið hann, sagði Combeferre.
Enjolras rendi augunum til Javerts og sagði — Nú voru
vinir yðar að skjóta yður.
Maríus hafði farið til að líta eftir minna virkinu.
Þegar hann var að fara aftur heyrði hann nafn sitt nefni
veikri rödd í dimmunni — Herra Maríus. Honum hnikti
við, því hann þekti sömu röddina, sem kallað hafði á
hann í Plumetgötu tveimur stundum fyr, þótt veik væri.
Hann horfði í kringum sig, en sá engan. Hann hjelt að
sjer hefði misheyrst og gekk áfram. En þá var aftur
sagt — Herra Maríus. I þetta Iskifti var hann þess viss.
að hafa heyrt rjett, en sá ekkert. — Fyrir fótum yðar,
sagði röddin. Hann leit niður og sá eitthvað mjakast að
fótum sjer í dimmunni. — Þekkið þjer mig ekki? — Nei.
— Epónína. Maríus beygði sig fljótlega niður. Sannar-
lega var þetta vesalings stúlkan. Hún var klædd í karl-
mannsföt. — Hvernig komstu hingað? Hvað ertu að gera
hjerna? — Jeg er að deyja, sagði hún. Maríus æpti upp
yfir sig — Þú ert særð. Bíddu, jeg skal bera þig inn. Þeir
hjálpa þjer. Er það alvarlegt? Hvernig á jeg að bera þig,
svo að jeg meiði þig ekki? Hvar finnurðu til? Hjálp. Guð
minn góður. En því komstu hingað ? Hann reyndi að reisa
hana við, en hún stundi — Meiddi jeg þig, spurði Maríus.
— Dálítið. — En jeg kom aðeins við hendina á þjer. Hún
rjetti Maríusi hendina, og hann sá svart gat í miðjum
lófanum. — Hvað gengur að þjer í hendinni? sagði hann.
— Hún er brotin? — Brotin? — Já. — Af hverju? — Af
kúlu. — Hvemig. — Sáuð þjer ekki, að byssu var miðað
á yður? — Jú, og hönd stansaði það. — Hendin á mjer.
Maríus nötraði. — Þvílíkt æði. Veslings bam. En það er
gott, að það er ekki meira. Komdu inn í rúm. Þeir binda
um sárið. Handarsár er ekki banvænt. Hún stundi. —
Kúlan fór inn um lófann, en fór út um bakið. Það er þýð-
ingarlaust, að ætla að færa mig úr stað. Jeg skal segja
yður hvemig þjer getið hjúkrað mjer betur en nokkur
læknir. Setjist þjer niður á steininn þann arna. Hann
hlýddi. Hún lagði höfuð sitt í knje honum og sagði, án
þess að líta á hann. — Ó, þetta er svo gott, svo þægilegt.
Svona. Núna finn jeg ekki framar til. Hún þagnaði um
stund, snjeri svo höfðinu með erfiðismunum og horfði á
Maríus. — Vitið þjer hvað, herra Maríus. Mjer gramdist
það, að þjer skylduð fara inn í þennan garð. Það var
heimskulegt, því það var jeg, sem sýndi yður húsið, og
svo hefði jeg getað sagt mjer það sjálf, að ungur maður
eins og þjer. . . . Hún þagnaði, en hjelt svo áfram bros-
andi — Yður þótti jeg ljót, ekki satt? Þjer sjáið að nú
er úti um yður. Enginn kemst út úr virkinu. Það var jeg
sem leiddi yður hingað. Þjer gangið nú áreiðanlega út í
dauðann. En samt, þegar jeg sá þá miða^á yður, þá bar
jeg hendina fyrir skotið. Það var skrítið. En það var af
því að jeg vildi deyja á undan yður. Þegar jeg varð fyrir
skotinu drógst jeg hingað svo enginn sá mig. Jeg beið
yðar og sagði: Kemur hann nú ekki. Ef þjer vissuð það.
Jeg beit í treyjuna mína, jeg kvaldist svo mikið. En nú
líður mjer vel. Munið þjer daginn þegar jeg kom inn í
herbergið yðar og skoðaði mig í speglinum yðar, eða þeg-
ar jeg hitti yður í trjágötunni. En hvað fuglarnir sungu
fallega. Það er langt síðan. Þjer gáfuð mjer hundrað sú-