Mjölnir - 22.01.1914, Page 3

10
MJ0LNIR.
Vatnsleiðslumálið.
Það hefir dregist furðu lengi fyrir
verkfræðingi landsins, að semja áætlun
um kostnað við vatnsleiðsiu handa
Akureyrarbæ, en þó er nú svo langt
komið, að áætlun þessi er komin og
var hún túkin til meðferðar á bæjar-
stjórnnrfundi 20. þ. m. Kostnaður við
vatnsleiðsluna er áætlaður kr. 63000,00
Vatnið á að taka úr lindum fyrir of-
an Hesjuvelli, leiða það í pípum ofan
hjá Barðsgili, leggja svo þaðan tvær
álmur, aðra inn í bæinn ofan með Spít-
alavegi, en hina ofan með Eyrarlands-
vegi og þaðan á Oddeyri. Vatnsþörf
bæjarins er áætluð 63U lítra á sek. og
er áætlað að pípurnar flytji fullkom-
lega svo mikið vatn.
Slökkvistútar (Brandhanar) eru áætl-
aðir 40—50 í sambandi við vatnsleiðsl-
una; eiga þeir að flytja 2 lítra á sek-
úndu, og mega þó notast 3 í einu,
ef þörf gerist.
Vatnið í lindunum fyrir ofan Hesju-
velli, er, að dómi Asgeirs efnafræðings
Torfasonar, mjög gott og heilnæmt,
og engar líkur til að það þverri nokk-
urntíma ársins.
Aætlun verkfræðings fylgdi nákvæm-
ur og skýr uppdráttur af vatnsleiðsl-
unni. '
Bæjarstjórnin samþykti að gera hið
bráðasta útboð á pípum til vatnsleiðsl-
unnar. Einnig var vatnsleiðslunefnd fal-
ið að reyna að útvega verkfræðing hið
bráðasta, til að veita verkinu forstöðu.
Búist er við að byrja á verkinu svo
fljótt sem tíð leyfir í vor.
Það mun öllum gleðiefni, að þetta
mál er þó svo langt komið, sem það
nú er. Menn eru svo lengi búnir að
þrá gott og nóg vatn, að nú mætti
virðast líklegt, að svo mætti heita að
vatnið væri á næstu grösum. Og ef
ekki koma einhverjar ófyrirsjáanlegar
hindranir, er útlit fyrir að Akureyrar-
búar hafi fengið vatnið inn til sín
snemma á næsta hausti. Og verði svo,
sem vjer höfum futla ástæðu til að
vona, er ekki auðvelt að meta til verðs
þau hlunnindi, er þvf verður samfara.
Þægindi, þrifnaður, heilbrigði; alt þetta
verður nýju vatnsleiðslunni samfara.
Eldhættan, sem altaf vofir yfir oss,
hverfandi, lftil og siðmenningarsporið,
sem vjer stfgum með þessu fyrirtæki,
miklu stærra en margur gerir sjer ljóst.
Vjer höfum fulla ástæðu til að fagna
framgangi þessa velferðarmáls vors.
Bœjarbúi,
Kröptum eytt að óþörfu.
Það var einkennilegt mál, sem bæj-
arstjórn Akureyrar hafði til meðferðar
á sfðasta fundi. Maður, sem hefir í
hyggju að byggja viðbót við hús sitt
hjer í bænum, snýr sjer til veganefnd-
ar og leitar álits hennar um það, hvort
hiq fyrirhugaða bygging komi að nokkru
leyti í bág við fyrirhugaða vegalagn-
ing í bænum. Veganefnd skýtur á fundi
með sjer og kemst að þeirri niður-
stöðu, að svo sje ekki, og leggur svo
málið fyrir bæjarstjórn. Bæjarstjórnin
þrefar um málið fullan klukkutíma, og
kemst loks að þeirri niðurstöðu, að
ekki sje hægt að ræða málið í bæjar-
stjórn, þar sem hin fyrirhugaða bygg-
ing eigi að standa á lóð, sem bærinn
eigi, og aldrei hafi verið sótt um að
fá hana á leigu, gefins eða til sölu.
En hin háttvirta bæjarstjórn þurfti
að eyða löngu þrefi um »skegg keis-
arans«, áður en hún komst að þeirri
niðurstöðu, að málið hlaut að hafa þann
eðlilega gang, að fyrst átti að fá leyfi
bæjarstjórnar fyrir lóðinni, þar næst
leyfi til að byggja, og svo að leita á-
lits vega- og bygginganefnda. Væri úr
vegi að bæjarstjórnin hefði það hug-
fast, að nota fundartíma sinn til ann-
ars þarfara, en að ræða mál er henni
koma ekkert við ? Nóg er látið trass-
ast samt.
Timasár.
Af Eyrinin.
Leikhúsið. Þar er nú byrjað að
undirbúa sýningu »Ljenharðar fógeta*
og er búist við að hann verði sýndur
um miðjan næsta mánuð. — Leikhúsið
ber sjálft kostnaðinn við leikinn, en
aðalhvatamaður þess, að hann verði
sýndur er herra Hallgr. Valdimarsson
skrifari.
Afmœlisfagnað mikinn hafði kvenfje-
lagið »Framtíðin« 13. þ. m. í minn-
ingu þess að þá voru liðin 20 ár frá
þvf fjelagið var stofnað. Höfðu fjelags-
konur boðið til sfn vinum og vanda-
mönnum til samfagnaðar á »HoteI Ak-
ureyri*. Var það íjölmenni.
Fyrst var sezt að snæðingi og sam-
ræðum, en síðan stiginn dans eftir
hljóðfalli. Með söng skemtu þeir fólki
Chr. Möller og Sig. Einarsson dýra-
læknir, og fleira var þar af ágæti. —
Geta meðlimir þessa fjelags öðrum
fremur gert sjer glaða stund með
góðri samvizku, því ótaldir eru þeir
smælingjar, sem það hefir huggað og
glatt á þessu 20 ára æfiskeiði sfnu.
Söngskemtun sína endurtók Chr.
Möller fyrra sunnudag, 11. þ. m., hjer
í leikhúsinu. Fór hún vel fram sem
fyr og var margmenni þar saman
komið.
Sigvaldi kaupm. Þorsteinsson hefir
fengið leyfi bæjarstjórnar til að byggja
steinhús, þar sem »Verzlun Alaska«
stóð á Oddeyri.
Agæt tfð sfðan á nýári. Stillur og
frostleysi alla daga og nætur.
Dáinn er á Oddeyri Stefán Jónas-
son verkamaður. Hafði verið farinn að
heilsu tvö sfðastl. ár.
Bœjarstjórnarkosning fór fram hjer í
gær. Var kosinn einn maður í bæjar-
stjórnina í stað Bjarna bankastjóra
Jónssonar, er lausn var veitt frá starfa
sínum hjer um daginn, og fyrir þann
tíma, er hann átti eftir (c. 1 ár).
Kosningu hlaut Björn yfirdómsmaður
Líndal.
Hvað sem um úrslit þessarar kosn-
ingar að öðru leyti má segja, verður
að telja það happ út af fyrir sig, er
þessi maður náði kosningu, að hann
er lögfrœðingur — nú sá eini f bæ-
jarstjórninni.
Að enginn lögfræðingur ætti þar
sæti hefði getað orðið bænum að reg-
intjóni og bæjarstjórninni til stóróþæg-
inda með þeirri óskapa fávizkustjórn,
er hún nú á við að búa úr oddvita-
sætinu.
Frá varðstöðvunum.
Blaðamönnum vorum hefir opt ver-
ið brugðið um það, að þeir ljeti margt
fjúka, sem hefði við lítil rök að styðjast,
og verður því ekki með öllu neitað. En
þó fer því fjarri, að rjett sje að skella
skuld þessari jafnt á alla. En einmitt
vegna þess, að þessi trú er svo rík
hjá fjölda manna, eiga, þeir sem vanda
orð sín og fylgja sannleikanum, opt
hvað örðugast uppdráttar; verk þeirra
koma ekki að hálfu gagni, og vel ef
þeim er nokkur gaumur gefinn.
Einkum eru það þeir, sem fást við
blaðamensku án þess að hafa nokkra
hugsjón að berjast fyrir, og virðast
einungis gjöra það, til þess að hafa
eitthvað til að mata gogginn á, sem
er það einkar títt, að grípa til þeirra
óyndisúrræða, að láta flest fjúka, án
þess að taka tillit til þess, hvort það,
sem þeir segja, hefir við nokkur rök
að styðjast og hvort þeir, sem blöð
þeirra lesa, græði nokkuð á því eða
ekki. Svo mætti þó ætla, að flestir
þeir, sem gjörast leiðtogar þjóðarinn-
ar, ættu að vera gæddir svo mikilli
sómatilfinningu, að þeim stæði ekki
algerlega á sama um það, hvort þeir
færu með rangt mál eða eigi. En það
lítur nærri því út fyrir, að sumir þess-
ara manna, sem svo þrungnir af kæru-
leysi gagnvart þessu atriði, að þeir
eigi afar örðugt með að gjöra sann-
leika og lygi nokkuð misjafnt undir
höfði, eða þá að þá vantar algerlega
vilja til þess.
Eitt hið ljósasta dæmi þess, að þetta
sje ekki sagt að ástæðulausu, er grein-
arkorn, sem stóð í 36. tbl. Norðra f.
á. Sú grein er ein af þeim endemis-
greinum, er blaðið hefir flutt um að-
flutningsbannslögin, síðan bl. Norður-
land slapp úr höndum bindindismanna
hjer á Akureyri. Áður virðist blaðið
ekki hafa þorað að láta til sín heyra,
en er það áleit bindindismenn hjer
standa vopnlausa, — eða verjulausa
rjettara sagt, — fyrir, sýnist hetjumóð-
urinn hafa vaknað, en gleymst þó um
leið að rumska við sannleiksástinni.
Eða var hún ekki til í kotin?
Grein þessi er árás á brautryðjend-
ur bannlaganna og framkomu þeirra
fyrir atkvæðagreiðsluna 1908. Hrúgar
blaðið þar upp þeim fyrnum af lyg-
um og álasi, að furðu gegnir. Templarar
hafa þá átt að ausa út fje í vitleysu,
málsvarar þeirra og þjónustumenn
»hálfveiklaðar og vitlausar konur og
karlar*, alþýða manna login full og
blekt á allar lundir, og málið drifið
gegnum þingið með óhemju ofsa og
öfgum, og þar fram eftir götunum.
Petta krefst ekki mótmæla, enda er
það ekki ætlun mín að virða þetta
svars, þó vera kynni að einhverjum
yrði að leggja trúnað á orð blaðsins,
en þó er eitt atriði í þessu máli, sem
ekki er rjett að ganga fram hjá þeg-
jandi. Grein þessi virðist rituð í tilefni
af því, að ísafold flutti í haust grein-
arkorn eptir Indriða skrifstofustjóra
Einarsson, þar sem hann er að mæl-
ast til þess, að góðir menn styðji
hlutaveltu, er Templarar í Reykjavík
hjeldu fyrir útbreiðslusjóð Reglunnar.
Norðri virtist þá fyrst vakna upp við
vondan draum og verða það Ijóst,
að bindindisbaráttan á íslandi hafi
kostað peninga. Blaðið hefir enga
hugmynd haft um það, að það kost-
aði peninga, að halda uppi bindindis-
starfsemi meðal þjóðarinnar. Veit ekki
að Reglan hefir gefið út fjölda af flug-
ritum bindindis- og bannmálinu til stuðn-
ings, og margt af þeim ritum er eitt-
hið bezta, er út hefir komið á síðari
árum. Og það sem einkennilegast er
af öllu. Blaðið veit ekki, að á hverju
stórstúkuþingi eru lagðir fram reikn-
ingar yfir allt það fje er notað er í
þarfir bindindismálsins, og að þeir
reikningar eru prentaðir í stórstúku-
þingstíðindunum, og þau eru öllum
til sýnis, er vilja leita sjer upplýsinga
í þessu máli. Blaðið nennir ekki eða
vill ekki, leita sjer þessara upplýsinga,
en eys óþverra á báða bóga yfir þá
menn, sem vinna að velferð og þroska
þjóðarinnar. Er þetta dæmi ljós vottur
þess, hve margir þeir, sem um lands-
mál rita, eru gersneyddir öllum vilja
til að byggja orð sín á rjettum grund-
velli.
Líka er eigi rjett að láta þess óget-
ið, hversu þjóðspillandi slíkar ritsmíð-
ar, sem hin áminsta grein, eru. Blaðið
hlakkar yfir því, að gamla víkinga-
blóðið muni enn renna í æðum ís-
lendinga, og þeir muni upp úr því vaxnir
að hlýða landslögum. Blaðið skorar
þar með óbeinlínis á þjóðina, að brjóta
þau lög er henni sýnist, og er þá
langt gengið á braut siðmenningar-
leysis og lasta. Og hvað segir svo
þjóðin um öll þessi boðorð?
Skyldi þeim mönnum og málgögn-
um þeirra í nokkru treystandi, sem
þannig breyta í einu mesta velferðar-
máli þjóðarinnar? Væri nokkuð úr vegi
að gagnrýna framkomu þeirra í öðrum
þjóðmálum, og sjá hvort fleira er þar
á sömu bók lært? Má vera að vikið
verði að því síðar. Það nægir í bráð-
ina að láta þess getið, að slíkar grein-
ar, sem áminst Norðra grein er, og
þeir menn, sem bera slíkt á borð fyr-
ir almenning, eiga skylið fulla óþökk
og andstygð allra heiðvirðra manna,
og hljóta að álítast vargar í vjeum,
sem full þörf væri að hafa gát á.
Velvakandi.
Siglufjarðarbruninij.
Svo var frá skýrt í síðasta blaði, eftir
símfrjett af Siglufirði, að brunnið hefðu
bækur og skjöl pósthússins þar í eldsvoð-
anum á gamlárskvöld.
Síðari frjetir herma svo frá, að þetta sje
eigi allskostar rjett, og er það vel farið.
Bækur þessar, svo og peningasendingar,
er á póststofunni lágu, höfðu verið geymd-
ar í járnskáp, er talið var tvísýnt að reyn-
ast mundi eldtraustur, en sú varð þó raun-
in á, að alt var í honum óskaddað, er hann
kom úr eldinum.
Verður fyrir þessa sök mun minna tjón
af eldsvoðanum fyrir hið opinbera og eins
bakar hann almenningi minni óþægindi.
Má af þessu sjá, hvílík nauðsyn það er
öllum opinberum skrifstofum að hafa eld-
trygga geymsluskápa fyrir verðmæt skjöl
og bækur, en á því er nú viða vöntun og
örðugt hefir oft reynst að fá fje til slíkra
skápakaupa.
Póstafgreiðslumaðurinn og stöðvarstjór-
inn, herra Jósef Blöndal, hafði beðið til-
finnanlegt tjón.
Eigi hefir tekist að færa fullar sönnur á,
af hverju eldsvoðinn hefir orsakast, en talið
liklegt að kviknað hafi í út frá reykháf,
svo sem oft getur við borið, án þess að
við verði vart.