Norðri - 22.04.1909, Blaðsíða 2

62
NORÐRI
NR. 16
ekki til að svara fáfræðislegri spurningu
um val þeirra konungkjörnu. Satt
að segja virðist mér .blaðinu sjálfu
skyldast að útvega sér svar upp á slík-
ar spurningar og ef það gerði það,
væri ekki úr vegi að það jafnhliða
skýrði skólameisturunum, Lárusi og
Stefáni, frá því, hvenær það hetði ver-
ið, sem þjóðin hafnaði þeim, því
líklega vill þó blaðið ekki kalla Snæfell-
inga og Skagfirðinga hverja út af fyrir
sig þjóðina, en sé það meiningin
samt sem áður, að þjóðin hafi hafnað
skólameisturunum við það, að þeir féllu
við kosningarnar í haust sem leið, þá
hefir hún efalaust valið þá H. H., J.Jóh.
og J. M. fyrstþeir náðu kosningu. Það
er oft erfitt að eiga orðastað við menn,
sem ekkert vit hafa á því, sem þeir eru að
ræða eða þræta um; og svo vill það
verða stundum með «N1.» Þókannþað
að vera afsakanlegt, að auðheyrt er að
blaðið hefir enga hugmynd um til hvers
efri deildir þinga í löndum venjulega hafa
verið stofnaðar, þar sem naumast er hægt
að búast við, að núverandi bráðabyrgð-
ar aðstandendur blaðsins hafi aflað sér
slíkrar þekkingar.
5.
Kafli úr bréfi úr Höfn,
— Ekki batnar Birni enn.—
Þá er nú Björn búinn að afhjúpa
sjálfan sig, og það má segja að hafi
tekist honum bæði fljótt og vel, en
svo er heldur ekkert eftir nema skömm-
in, og hún ógleymanleg.
Grunsamt var <valdalystarleysið,» og
ekki skánaði þegar á þingið kom og
sízt þegar^ Björn átti að vera »aleinn af
þremur? og á engan annan mátti benda.
En nú! hvernig Iíst ykkur! Islendingar
á þenna *sjálfstæðismann» þegar hann
kemur fram á vígvöllinn hjá Dönum ?
Fyrsta verk Björns er að jeta í sig marga
árganga af <-ísafoId» og fullvissa Dani
um það, að hann hafi alla tíð elskað
þá út af lífinu, danskur læknir sé líf-
gjafi hans, hann sé tengdur dönskum
ættum, og hann lætur ekki þar við stað-
ar numið, heldur afneitar hann einnig
«ísu» sinni, segir að greinarnar sælu í
sumar, þar sem Danahatrið náði hámarki
sínu, séu skrifaðar af galgopa nokkrum
í fjarveru sinni og reynir að kasta af
sér ábyrgðinni. Svona var farið af stað,
um að gera að afneita þeim «gamla
Adam» og klæðast r.ýjum og betri manni,
setja strax á sig ráðgjafagerfi — og með
þessutn hætti lík?. En þetta var bara
byrjun. Flaðrinu og daðrinu var haldið
áfram; út úr báðum munnvikjunum rann
slef og smjaður yfir kong og «dönsku
mömmu» alveg hóflaust. — Við
Dani vill sjálfstæðisforinginn alls ekki
skilja, það liggur meira að segja
ekkert á því, hvort við fáum stjórnar-
skrárbreytingu fyr eða síðar—kannske
aldrei? —Við getum hvorki efnalega eða
menningarlega!! (kulturelt) skilið við
Dani. ísland sé í samanburði við Dan-
mörkn eins og húsmannskot (hjáleiga,)
hjá herragarði. Svona má tína margt til,
ait er það í líkum undirtyllutón, sem
Danir hér hlæja að, og landar heima
vonandi fyllast fyrirlitningu yfir, Eitt má
ekki gleymast af orðum sómamannsins!
og þar er ekki Iaust við að karlinn tali
hrottalega af sér, þar sem hann segir
«baráttan heima var að eins (kun) móti
H. H. og ísl. nefndarmönnunum,* en
vér metum velvild Dana og dönsku
nefndarmennina.
Annars vísa eg til dönskublaðanna, sem
Norðra sjálfsagt hafa borist, því það
fer um míg að hafa þetta eftír ísíenzk-
um 8járr3tfleði9m«rrrrit en ntf er cHri lerrgur
hægt að þyrla upp ryki, nú sjá allir góð-
ir drengir, að þessi maður er okkar versti,
og honum skulum við hlaða.
Fyrrum var Björn forustusauður en
nú er ekkert nema sauðurinn eftir, en
vér slátrum honum sem fyrst. Þeir menn
sem falskir eru og tala tveim tungum,
eiga ekki skilið neina ættjörð, sízt ef
þeir glepja sína eigin þjóð.
Helzti Landvarnarmaður hér sagði
þá hann sá aðfarir Björns: þenna and-
skota gæti H. H. aldrei haftsig til, hann
er sá sómamaður.
Völdin.
í Norða 1. þ. m. er símskeyti, sem
greinir frá hvað Björn ísafoldar-ráð-
herra hafi sagt Dönum, er hann sigldi
til að ná í ráðherrastöðuna. Það er
blátt áfram hryllilegt að lesa þau orð.
Að hugsa til þess, að maður, sem er
orðinn æðsti valdsmaður þjóðarinnar
skuli vinna til að afneita orðum sínum
og gjörðum til að ná valdasessinum,
það er hryllilegt. Og að sami maður,
sem þrásinnis hefir borið fyrverandi
láðherra H. Hafstein og flokki hans á
brýn Danasleikjuskap — skuli um leið
og hann stendur þeim augliti til aug-
litis, auðmýkja sig langt um meir en
nokkrum hefir til hugar komið, það er
hryllilegt.
Þótt Björn þykist ekki hafa skrifað
hinar svæsnu greinar í Isafold, álít eg
og allir, sem eg hefi átt tal við, að
það sé nákvæmlega sama. Þær eru
prentaðar athugasemdalaust, og þar af
leiðandi sem talaðarfrá hans eigin brjósti.
Það er álitið að þeir, sem ekki þora eða
vilja standa við orð sín og gjörðir séu
miður heiðarlegir menn. Getur það ekki
eftir framanskrifuðu, samrýmst við nýja
ráðherrann?
Vaknaðu nú íslenzka þjóð, og hristu
af þér blinduna frá í sumar. Gættu svo
að hvað hefir gerst, og er að gerast,
og sérstaklega hvað gerist hér eftir, (því
það, sem búið er verður ekki aftur tek-
ið). Sérðu ekki að hverju ofurkappið
hefir stefnt.
Það hefir helzt líkst því, eftir því
sem sögur fara af, sem banhungraðir
menn væru að reyna að ná í eitthvað
ætilegt til að sefa sitt sárasta hungur.
Því hvert einasta orð og atvik, satt og
logið var notað til að ófrægja sam-
bandslagamenn. og neyðaróp þessara
æsingamanna, má heita að hafi verið
völdin. Völdin viljum við fá.
10 apríl, 1909.
Skeggi.
Eyfirsku fiskiskipin.
Af fiskiskipunum héðan hafa borist
þessar fréttir.
A ísafirði voru um 'páskana:
Samson hafði aflað . . . 20000
Hjalteyrin hafði aflað . . 5400
Jakob hafði aflað .... 2500
Á Flateyri voru í gær:
Oli hafði aflað..... 3000
Egill hafði aflað .... 2000
Júlíus hafði aflað . . . 4000
Lottie hafði aflað ... 1800
Engin skipanna höfðu orðið fyrir
skemdum og menn voru allir við góða
heilsu.
Sumarið
heilsar í dag með hlýviðri og sunnan-
vindi, en sólarlaust þó.
Sumargleði.
f dag er sumargleði haldin að Grund,
þar syngur séra Geir, en lúðrafélagið
leikur á horn. Margt manna úr bæn-
tnn er þw fremrH,
Úr blaðinu „Chr. life"
1809 fæddust tveir frægustu og beztu
menn af enskum ættstofni. Það voru
þeir Darwin,á Englandi, og Lincoln
forseti Bandan'kjanna. Beggja 100 ára
afmælis er nú minst með mikill viðhöfn
og sóma. Um Lincoln fórust Rosevelt
forseta nýlega svo orð:
»Tvö stórmenni hafa skarað fram úr
öllum hér í álfu, þeir Washington og
Lincoln. Báðir fylgdu háleitu hugsjóna-
marki, en voru um leið praktiskir menn,
stiltir og hagsýnir, sem best mátti verða.
Báðir voru fullhugar í skapi, enn um
leið mildir menn og góðgjarnir eins og
hversdagsmenn. Báðir áttu alla þá yfir-
burði, sem auðkent hafa afreksmenn
mannkynssögunnar. Til hafa verið menn
eins miklir og þeir og eins góði r og
þeir, en aldrei góðir menn eins miklir.
Hér er kafli úr bréfi, sem Darwin
ritaði kunningja sínum 1882 (sama ár
sem hann andaðist):
Þér spyrjið, hvað eg drekki. Eg
drekk lítinn bikar af víni daglega, en
hygg pó að það sé mér til engra veru-
legra bóta, en þér viljið, að eg drekki
meira við svima þeim, sem angrar mig.
í nefið hefi eg tekið alla mína æfi, en
nú iðrar mig þess, að eg kom mér nokk-
urntíma upp á þann óvana. Samt skal
því ekki neita, að neftóbak fjörgar vel
hugsun manna við þreytaudi störf. Enn
fremur reyki eg daglega tvo vind-
linga tyrkneska, þeir örfa mig ekki, held-
ur gefa mér ró og hvild eftir erfiði,
eða eftir að eg hefi verið neyddur til
að skrafa nokkuð að mun, því að það
þreytir mig mest af öllu. Eg er nú 73
ára gamall.
Framfarir Kínamanna eru orðnar svo
óðar og svæsnar, að þeir taka Japönum
langt fram. Óttast margir þau viðbrigði
því að trú og siðgæði hinnar ægistóru
þjóðar er um leið að kollsteypast, og
— þá er fallið nærri, þrátt fyrir «fram-
farirnar.» Þegar Forn-Grykkir gleymdu
guðum sínum (eftirdaga Sókratesar) fóru
þeir í hundana.« M. J.
Nauðungartollur. Frjálsræðistollur.
Eg hefi séð í blöðunum að skorað er
á þingið að samþykkja bann á vínflutningi
til landsins og jafnframt talið líklegt, að
það komist í gegnum þingið. Verði það,
vita allir að landssjóður missir þar vænan
bita, sem er tollurinn. Allir vita, að sú upp-
hæð þarf einhverstaðar að fást aftur.
Þeir, sem gylla bannlögin, halda því
fram, að slíkt sé ekki mikil þraut. En þeir
sem eg hefi átt tal við, jafnt bannvinirsem
óvinir, játa það, að tollurinn muni þó ekki
nást, nema að tolla nýja vörutegund, og
hefi eg heyrt þar til nefnt steinolíu og
timbur. Þetta eru nú vörur, sem alveg er
ómögulegt að komast hjá að kaupa til
þarfa sinna. Þannig virðist mérjtollur á
þessum vörum réttnefndur nauðungartollur.
og hann á að leggjast á þjóðina i staðinn
fyrir frjálsræðistoll; svo nefni eg brennivíns-
tollinn, því hverjum er alveg í sjálfsvald-
sett hvort hann greiðir þann toll, því eng-
inn er nauðbeygður til þess að kaupa vín.
F.r þá þetta rétt aðferð að neyða mikinn
meirihluta þjóðarinnar til að greiða árlega
ákveðna upphæð, vegna þeirra fáu, sem
ekki hafa stjórn á sjálfum sér? Eg segi
hiklaust nei. — Marga hefi eg heyrt segja,
að það sé skerðing á frjálsræði, ef víninu er
útrýmt með banni og verð egalveg að fallast á
það. Og þóttmeiri hluti þjóðarinnar væri vín-
banninu fylgjandi, þá hefi eg þó heyrt marga
sem með því voru, segja sem svo, að ef
þeir hefðu átti að greiða atkvæði bara fyr-
ir sjálfa sig, þá hefðu þeir verið móti bann-
inu, en þeir hafi greitt atkvæði með því
vegna drykkjumanna og fyrir glæsilegar for-
tölur. Og að endingu: Ef syndin hefði ald-
rei komið í heiminn, væri margt öðruvísi
en er. Allir vita hve mikið hún hefir ilt í
för með sér 0£ þó vildi guð ekki hindra
fafl martmfm, meo þvl að Svtfta hanrt frjáls-
ræðinu, því með því hefði hann gert mann-
inn, mynd sína, að skynlausri skepnu.
En þingið ætlar þó að útrýma víninu.
Loksins er þá komið svo langt að mennirn-
ir eru orðnir betri og réttlátari! en skapar-
inn var í öndverðu. Þingmenn! Hlynnið
að bindindi en Iofið víninu að flytjast.
Skeggi,
Alþingi
Talsímafréttir til Norðra.
Rvík 21. apríl.
Ný frumvörp.
Um heimild til þess að landssjóður
kaupi hlutabréf í fslandsbanka fyrir 2
miljónir króna.
Heimild þessari er þannig fyrir kom-
ið, að Iandssjóðurgefurút verðbréf, sem
bankinn síðar selur, og verður lands-
sjóður með því fyrkomulagi eigandi að
tveim fimtu af hlutafé bankans ef heim-
ildin er öll notuð.
Um breytingar á fyrirkomulagi lands-
bankans.
Helztu breytingar eru þær, að banka-
stjórar verða 2 með 4000 króna laun-
um hvor og auk þess lögfræðislegur
ráðanautur með 1500 króna launum,
sem þingið kýs.
Um að landssjóður taki 500000 kr.
Ián og leggi það inn í Thorefélagið;
skal þetta fé ganga fyrir öðru hlutafé
félagsins, nefnist það þvi forréttinda-
hlutir, (preference aktier) og fá aðrir
hluthafar engan arð fyr en búið er að
borga landssjóði 4°/o af hlutafé hans.
Félaginu skal stýrt af 7 manna stjórn,
þar af kýs alþingi 3 og hluthafar aðra
3 en ráðherra er sjálfkjörinn formaður
Frumvarp þetta er soðið upp úr til-
boði Thorefélagsins og er því fylgt af
miklu kappi af yrnsum meiri hluta mönn-
um, en þó er talið vafasamt, að meiri
hluti sé fenginn með því í báðum deild-
um enn þá, þrátt fyrir taumlausar «agi-
tationer.»
Um að leggja fast gjald á skip.
Eftir frumvarpi þessu á að greiða
fast gjald af öllum útlendum vörum,
sem fluttar eru inn í landið. Gjald þetta
er ífrv. ákveðið 25 aurar pr. 100 pd. á
flestum vörutegundum, en undanþágur
eru þó gerðar með nokkrar vöruteg-
undir t. d. kol, salt, sement og timb-
ur.
rjarlogin.
Við aðra umræðu fjárlaganna í e. d.
minkaði tekjuhallinn um 170 þús, kr.
Tekjurnar voru hækkaðar um 42 þús. kr.
en útgjöldin lækkuð um -128 þús. kr.
Fjárlögin eru nú orðin svo gjörbreytt frá
því er þau komu frá stjórninni, aðþau
eru nærri óþekkjanleg., f/il þriðju um-
ræðu í e. d, verða þau á morgun.
Kappglíma
umAkureyrarskjöldinnvarþreyttþriðju-
dagskvöldið 20. þ. m.
Keppendur voru 9.
Svo fóru leikar. að Ólafur Sigurgeirs-
son hélt skildinum, féil hann aldrei og
hafði því 8 vinninga. Jón Geir Jónsson
féll einu sinni (fyrir Ólafi) og hafði 7
vinninga. Jakob Kristjánsson féll tvisvar
(fyrir Ólafi og Jóni) og hafði 6 vinn-
inga.
Skipakomur
Egill kom 19. þ. mánaðar og fór
aftur samdægurs.
Farþegar frá Húsavík: Páll Stefáns-
son agent, Páll Sigurðsson stöðvarstjóri
Sig. Sigfússon sölustjóri, Aðalsteinn kaup-
maður Kristjánsson o. fl.
Prospero kom 20. þ. m. frá Reykja-
vík, fór um kvöldið.
FarþUgaf. FÚirtrMr af sambantfSfHrtíu'