Norðri - 23.12.1909, Blaðsíða 3

NR. 51
NORDRI.
203
hafa gildari ástæðu til að löggilda sem
helga biflíu Gyðinga en biflíu Buddha-
trúarmanna eðaZend Avesta, biflíu Persa?
Muhamed átti eflaust eins mikið g.testam.
að þakka eins og postularnir, en þó
finnum vér aldrei kóraninn bundinn í
sama band og biflíu Gyðinga. En Bif-
líufélögin halda sí op æ áfram að þýða
og útbreiða g. testam., þrátt fyrir þá
staðhöfn, að hin tvöföldu samanbundnu
tiúarbrögð, sem biflían geymir, gera
útbreiðslu kristinnar trúar margfelt tor-
veldari og áhrifaminni en ella mundi.
»Hversu óviðurkvæmileg, óviturlegt
og fjarri réttri rökleiðslu er sú aðferð
kristinna manna, að halda tvenn trúar-
brögð í einu, játa tvenskonar ósamhljóða
trúarjátningar! Kristin trú, eins og hún
átti að vera, hefir verið fóðruð og
fjötrum bundin af trú Móisesar. Öll þau
illræðisverk, sem afskræmt hafa sögu
kristindómsins á umliðnum öldum, of-
sóknir, trúarstyrjaldir, manndráp, galdra-
ofsóknir og brennudómar, það hefir alt
verið að kenna kenningum g. testam.;
það var þess grimmi andi, sem mælti
fyrir munn þeirra Kalvíns, Jóns Knox,
Púrítananna og ótal annara. Menn, sem
trúðu á gritnman og ósefatilegan drott-
inn Zebaoth, guð í mynd austurlenskra
harðstjóra, fullra gerræðis og ofmetnað-
ar, þeir hlutu sjálfir að vera fullir ofsa
og gerræðis. Peir kendu, að sá, sem
bryti hið minsta smáræði í lögmálinu,
væri sekur við það alt, og boð hins
guðdómlega stjórnara, hversu fávíslegt
og ranglátt sem væri, mætti ekki vanrækja,
því það væri dauðasynd! Petta kendu
þeir og drýgðu í nafni gamlatestament-
isins.
»Vér heyrum æ annað veifið orðin:
»Farið aftur á fund Jesú!« »Snúið aftur
til einfeldni guðspjallanna; reisið við
aftur hinn hreina frumkristindóm!«
»En hver er sökin, að þessum áskorun-
um er ekki hlýtt, nema fastheldni sjálfra
þeirra, sem heilræðið gefa, við g. testa-
mentið? Inngrónir helgisiðir og arf-
gengar trúarkreddur eroftast nær nálga
ómögulegt að uppræta úr hugsun og
háttum þjóðanna, — rétt eins og jafn-
vel h:nir vitrustu og bezlu vilji held-
ur hafablaudin og sorakend trúarbrögð,
en hrein og ómenguð.
G. testamentið ætti að leggja fyrir
á þess rétta stað, meðal annara helgra
fornbóka austurlanda, en kirkjur, trúar-
bragðafélög og skólar ættu að iðka og
kenna hið n. testamenti eingöngu.
(A/. J. eftir prófessor W. P. Whery.)
Hvert er farið? -------------------
Hvar er svarið? —
Hvað er lífið? Hvert er farið ?
Hvaðan stafar öll sú þraut?
Hver er sökin?-Hvar er svarið?
Hver hefir Iagt þá vetrar braut?
(M. J.)
(Framh.)
«En satt best að segja«: Sum lög-
in hafa þann leiða galla, að þau mega
ekki koma til framkvæmdar fyr en ein-
hverntíma seinna, og hver veit hve-
nær ? Petta er nú ein framförin í hinu
pólitíska ástandi.
Enginn getur sagt, að afturför sé í
fjármálum. Fyrir 40 árum voru þarf-
ir landsins um Va milj: kr. Nú voru
þær á þessu síðasta, og eflaust öðru
hinu minnisstæðasta þingi landsins
2.967.000. Hér eru nú loksins hægt að
sjá mun til framfara.
Pingmenn geta ekki verið þektir fyr-
ir að nurla með landssjóðinn. Pað er
dálítið þjóðríkslegra að hafa margar
miljónir að úlhluta til upphugsanlega
og ímyndaðra framfara, að sér sjálfum
ðglfeymduttt; ög að basia áfram áh þess
Nýr kaffibætir.
Allar góðar konur eru beðnar að reyna hinn nýja KAFFIBÆTIR,
sem eg læt búa til suður á Pýzkalandi, úr hinum heilnæmustu og bragðbeztu
efnum, og er lögð stund á að framleiða beztu vöru, án tillits til kostnaðarins.
Allir kaupmenn geta fengið kaffibætirinn hjá mér og er hann aðeins egta, ef
mitt nafn stendur á hverjum pakka.
Húsmæður, sem reynt hafa þennan ágæta kaffibætir nota aldrei ann-
an. Biðjið ætíð um JAKOB GUNNLÖGSSONAR kaffibætir, þar sem þér
verzlið og hættið ekki fyr en þér hafið fengið hann.
Virðingarfyllst.
Jakob Gunnlögsson.
að taka lán; það er nú álitin eintóm
sparnaðarkredda og kotungaháttur. Pað
er meira að segja, kall minn, skortur á
sjálfsstæðisgolu, sem nú átímumer svo
bráðnauðsynleg.
Enda lét riú meirihluti þingsins hinn
nýja ráðherra, í hinni alræmdu utanför
þeirra þrímenninganna,útvega 11/2 miljón
svona rétt til bráðabirgða. Og þó nú
það lán, að sumum fyndist óþarflega
dýrt, gerir ekki til. Pað aðeins sýnir að
okkur dregur ekki um stná upphæðir.
Petta láu átti nú líka að bæta úr pen-
ingaþörf, sem einhverjir voru að kvarta
um, að væri svo mlkil. Rétt eins og all-
ar miljónir bankanna væru uppgengnar
í eintómar framfarir. Já — svona er það,
þegar þjóðirnar eru á framfarastigi.
Pað sést líka ljóslega af fjárlögunuin
að lands-eða ríkisfé þessu er ekki illa
varið. Pað er óhætt að treysta því, að
það ber hundraðfaldan ávöxt.
En þar sem það var ekki tilgangur
minn að ræða um fjárlögin í þetta sinn,
sleppi eg þeim, en bið lesarann sjálfan
að athuga þau: vona eg þá, að hann
verði var við ýmislegt, sem framfara-
þörfin 'útheimtir: Minstakosti 10 þús.
kr. fjárveitinguna til að kunngera stór-
veldum heimsins stofnun hins nýja rík-
is út í Norðursænum, og láta þau vita,
að vér afkomendur norðrænna stór-
menna munum sýna þeim í tvo heim-
ana með bryndrekum okkar. Eg vona að
þessar krónur streymi inn í landið í
þúsundavís og að þá verði ekki pen-
ingavandræði í landinu —ríkinu vildi eg
sagt hafa.
Hvað segir þú, bóndi góður, er ekki
eitthvað viðkunnanlegra að borga í lands-
sjóð fyrir þetta og fleira því líkt, held-
ur en fyrir uppfræðing barna þinna?
Pú finnur líklega svo lítið til þess sem
þú borgar með tollum, að þér má nærri
standa á sama, þótt þeir hækki dálítið
enn, enda liggur í augum uppi að svo
verður að fara,—
Þegar menn nú athuga hag lands-
manna, eins og hann er í reyndinni,
þá hljóta menn að komast að raun um,
að á hinum litlu búum hvílavoða mikl-
ar skuldir, svo mjög tvísýnt er um marga
hvort þeir geta velt sér áfram án þess
að fara um koll. Svo þegar hér við bæt-
ist, að landsbúið er á sömu leiðinni
með að falla í skuldir, sem að sjálf-
sögðu borgast ekki nema með íþyngd-
um álögum, og hitt þó eins líklegt, að
halda verði áfram að taka lán á lán of-
an á meðan ekki sekkur, sýnast mér á-
stæður þjóðarinnar alt annað en glæsi-
legar.
(Meira.)
Kjósendur
í Árnessýslu hafa sent þingmönnum
sínum, þeim Hannesi Porsfeinssyni iit-
stjóra og Sig. Sigurðssyni ráðanaut, á-
skoranir og krafist þess, að þeir láti taf-
arlaust í Ijós álit sitt á aðgjörðum ráð-
herra gagnvartLandsbankanumog stjórn
hans.
Sagt er að svo fremi sem þingmenn.
irnir fylgi stjórninni í þessu máli, muni
kjósendur skora á þá að leggja niður
þingmensku.
Maður skaut sig
nýlega á Hjalteyri, Magnús Porkels-
son að nafni, sonur Porkels Porkelsson-
ar ökumanns hér í bænum ; ókunnugt
er um orsakir til þess.
Húsbruni
varð á Húsavík í nótt. Brann hús Krist-
jáns Árnasonar söðlasmiðs, var það nýtt
og allstórt. Húsið var vátrygt fyrir kr-
7000,00 og áhöld og efni til söðla-
smíðis fyrir kr. 2000,00 í «Nye danske
Brandforsikringsselskab». Auk þess brann
þar talsvert af húsgögnum og veiðar-
færum er var óvátrygt.
Um orsakir til uppkomu eldsins og
nánari atvik við brunann ,hefir ekki frézt.
Gufuskipaferðirnar.
Fyrsta skip frá sameinaða gufuskipa-
félaginu, sem fer hér norður fyrir land,
verður «Laura« og fer frá Kaupmanna-
höfn 23. jan. frá Seyðisfirði 1. febr. og
héðan 3. febr.
Næstu ferð norður umland fer «Laura«
einnig. í þá ferð leggur hún af stað frá
Kaupmannahöfn 27. febr., fer fráSeyð-
isfirði 8. marz og héðan 13. marz.—
Alls koma skip félagsins 7 sinn-
um hingað til Akureyrar á leið til Reyk-
javíkur og 5 sinnum á leið til útlanda,
á árinu 1910.
AUGLYSING.
Skiftafundir verða haldnir miðvikudag
5. jan 1910 hér á skrifstofunni í eftir-
nefndum þrotabúum.
1. Gunnars Helgasonar Hrísey kl.
10. f. h.
2. Jóns Stefánssonar Neðstalandi kl.
11 f. h.
3. Jóns J. Dahlmanns kl. 12 á hád.
4. Jóns Helgasonar Akureyri kl.
4. e. h.
í þremum hinum fyrstnefndu verða
ráðstafanir gjörðar um sölu í eignuni
búanna.
í hinu síðastnefnda verður fram-
lagt efnahagsyfirlit og skrá yfir lýstar
skuldir.
Bæjarfógetinn á Akureyri 23/ia ’09.
Guðl. Guðmundsson.
REYNIÐ Boxcalfsvertuna »SUN»
og notið aldrei aðra skósvertu .
Fæst hjá kaupmönnum alstaðar
á íslandi.
Buchs Farvefabrlk.
Kaupmannahöfn.
1 72
eftir því sem peningaverztun hans og vi ðskifti
jókst.
En hann vissi að altaf var hann hafður að skopi
og tyrirlitningu á bak, og æfði sig í að fyrirlíta aft-
ur, safna og draga að sér hið dularfulla afl, til þess
að geta birst, einn góðan veðurdag, óvinum sín-
um til skelfingar.
Pess vegna varð hann svo hissa, næstum hrædd-
ur, þegar hann las það eitt kvöld í blaðinu, að hann
hefði verið kosinn þann dag í bankastjórnina við
Christensensbankann. Hann hafði ekki þorað að koma
á aðalfund, þar sem voru svo mörg augu. Hann
rýndi á þessa kosningagrein, og honum datt í hug,
að þetta væri háð í blaðinu.
Rétt í því var barið á ytri dyrnar. Hann hélt að
þetta væri uppburðarlítill lánsbeiðandi, og fór sér
hægt að Ijúka upp dyrunum
»Gott kvöld — herra Wold; fyrirgefið, að eg heim-
sæki yður svona seint á kvöldi, en mér hefir verið
sagt, að helzt væri hægt að finna yður á þessum tíma«
sagði maðurinn, sem kom inn, og Törres kannaðist
við, að þetta var nýji presturinn, sem hann hafði
kynst á dansleiknum.
Hann varð mjög vandræðalegur, er hann mint-
ist þessa kvölds, þegar hann hitti prest.nn í fyrsta
16*
En eftir fallið mikla hagaði hann aðferðinni
á annan hátt. Pað varð að ganga eins fljótt nú
eins og áður — já, mik!u fljótar en áður, en í
myrkrinu. Hann treysti því ekki framar, að sín leið
mundi liggja meðal hinna öruggu og glaðlyndu, sem
eins af þeim er þar ættu heima; en svo hátt gæti
hann ef til vill komist, að dansinn tæki enda, bæði
fyrir einum og öðrum. Og þá ætlaði Törres að opna
sinn eigin dansleik. — Skyldi þá nokkur þora að
hlæja?
En til þess þurfti mikla peninga, og Törres safn-
aði og safnaði — seint og snemma. Heima í nýju
híbýlunum tók hann á móti lánbeiðenduin eða orð-
sendingum í miðdegisfríinu, eða seint á kvöldin.
Sunnudagurinn var þó beztur til viðskiftanna fyrir
hann. Stofan hans varð hreint og beint að skrifstofu.
Hann réðst í að kaupa eldtraustan skáp, og fór að
safna hlutabréfum og smáhlutum í skipum. Smá sam-
an varð það ríkjandi skoðun, að Törres Wold væri
mikill peningamaður — það var óskiljanlegt, en engu
síður áreiðanlegt.
Og frú Knudsen þurfti ekki að kvarta yfir neinu.
Törres hirti sinn hluta svo jafnt og reglulega, að
enginn tók eftir því. En vegna dugnaðar hans uxu
viðskiftin og tekjurnar urðu meiri. Nú færði hann