Norðri - 26.07.1913, Blaðsíða 1

Akureyri, 26. júlí.
1913.
VIII, 24.
Núna strax
getur duglegur skósmiður fengið
atvinnu á Siglufirði.
MT Gott kaup.
Frb. Níelssoti.
Nokkur orð
um
heyverkun.
Hvers virði er heyið núna? spurði
aldraður maður mig nýlega, sem hefur
bæði túnrækt og útheyskap. Mér varð
ógreitt um svarið, og fór eitthvað að
tala um að markaður fyrir hey væri ekki
fastur, en á vorin fengju menn þó að
vita hvað það kostaði, þegar nokkur
ekla væri, eins og síðastl. vor. Menn
yrðu líka varir við, hvað það kostaði
að framleiða gras og hey, þegar lOOkg.
af húsdýraáburði kostuðu á Akureyri 15
til 20 aura og fengjust ekki, og jafn-
mikið kostaði að koma þeim hérna upp
á túnin; eða þegar undirgiftin á bæri-
legu engi kringum Akureyri væri orðin
full króna undir hestinn, eða þegar góð-
ur sláttumaður vildi hafa 50 aura um
klukkutimann við slátt og fengist ekki,
en miðlungsmenn 40 aura; og kven-
fófkið neitaði alveg að raka hey, nema
þegar engin síldarvon eða síld væri á
bryggjunum. Alt þetta benti á að það
væri eigi svo ódýrt að afla heyjanna.
En það var raunar eigi það, sem sá
aldraði var að spyrja um, hvað kostaði
að framleiða gras og hey eða afla þeirra á
sjálfræktuðu landi, heldur utn hversvirði
þau væru; með öðrum orðum, hvaða
verðmæti heyið gæfi mönnum aftur í
aðra hönd í afurðum búpeningsræktar-
innar.
Um þetta atriði treysti eg mér ekki að
segja neitt ákveðið eða áreiðanlegt. En
það vita allir, að afurðir búpenings hafa
mikið hækkað í verði síðastliðin ár, og
þar af leiðandi búféð sjálft pg mun sú
verðhækkun fyllilega muna því, sem
vinnulaun hafa hækkað í verði. Frá
hvaða hlið sem litið er því á verðmæti
heyjanna, hefir það efalaust hækkað síð-
ustu ár, en hvað mikið leiði eg hjá mér
að gera áætlanir um að þessu sinni.
En því verðmeira sem heyið verður,
því meiri alúð má búast við að lögð
verði við að afla þess, og jafnframt leit-
ast við að verka það svo, að notagildi
þess verði sem bezt.
Þekking á meðferð heys og alúð sú,
sem lögð er við að fara sem bezt með
það í þurki er nokkuð misjöfn í sveit-
um. Þar sem er óþurkasamt er venju-
lega hugsað meira um að hirðavelhey
í þurki. Á Austurlandi og í Pingeyjar-
sýslu er það t. d. miklu tíðar fangað
upp eða haft í dríli en í Eyjafirði og í
Skagafjarðarsýslu, þar sem oftar kemur
fyrir að hálfþurt hey rignir flatt, þótt
þurviðrasamara sé þar en eystra.
Mjög eru skiftar skoðanir bænda um
hvort eigi að þurka töðu svo hún orni
ekki. Einn hygginn og reyndur búmað-
ur hefur sagt mér að sín skoðun væri,
að harðvellis og hólatöðu eigi helst að
þurka svo að ekki hitni í henni, eink-
um hafi hún hrakist, enda helzt eigi
að láta hitna í neinni töðu, sem hrak-
ist hafi til muna. Alla uppsláttartöðu
eigi helzt að þurka svo að í henni hitni
ekki. En af raklendum túnum, sem
stundum séu eigi frí við eltingu eigi helzt
að láta hitna nokkuð í töðunni, og salta
fiana þá vel, enda bezt að salta alla
töðu, þá eti kyr hana mikið betur og
verði síður ilt af henni. Hann sagði að
harðvellistaðan græna á vetrum væri að
vísu kraftmikið fóður, svo varasamt væri
að gefa kúm of inikið af henni, því
væri gott að gefa þeim léttara fóður
með henni.t. d. ornaða raklendistöðu
eða úthey. Hann mælti með að hafa
nokkra tilbreyting með fóður kúnna.
Þótt bæði túnrækt og heyverkun hafi
mikið farið fram á Norðurlandi síðustu
árin, og víða sé Tnokkuð af^túnum tví-
slegið, þá stöndum vér Sunnlendingum
að baki í£einni grein' heyverkunarinnar,
það er í súrheysgerð.T Sunnlenzkir
bændur hafa gert miklu fleiri tilraunir
en vér með að búa til ‘súrhey. Norð-
lendingar ættu ekki að láta dragast lengi
úr þessu að fara að gera nokkuð al-
mennar tilraunir með súrheysverkun.
Pegar búpeningur er mikið að hækka
í verði og þar af leiðandi fóður hans,
ættu bændur að kappkosta að afla sem
mestra og bezta heyja með sem minsti
fyrirhöfn. En það er enginn vafi á, að
þeir eyða til jafnaðar minni tíma til hey-
verkunarinnar á sumrum, ef þeir eiga
hentugar hlöðu til þess að búa til súr-
hey í af nokkru af héyi sínu og fara
rétt að því. Auk þess geta þeir haft
meiri tilbreytni í fóðurgjöfinni á vetrum
með því að hafa til gott súrhey til þess
að gefa með öðru heyi. Eru líkur til að
súrhey komi einkum að góðum notum
handa mjólkurkúm og lambám á vor-
um, því meiri vökvi er í því en full-
þurkuðu hcyi, það er meir hressandi
og lífgandi fyrir skepnurnar.
Norskir bændur, sem vanir eru að
gefa gripum sínum súrhey ásamt öðru
fóðri, þykjast eigi geta án þess verið.
Pað er sjaldnast gefið tómt, helduroft-
ast með öðru fóðri.
Um tilbúning á súrheyi hefur allmik-
ið verið ritað í búnaðarritið fyr og síð-
tn c/>
fD < r*’
'c ° £'
-t ll.
Q» » =•
tn' & 70
'“*■ C/)_
S & 5
< 3
—» 3 n>
— 7?
rr -
S- “ s
n>
o “ 3
j> 3 “
TT
2 co c
^ o: 3
_ Q»
“ <
Qt ^ -<_
< M
5* 3
5 3 —
3 3
r* *r
cr 3
ro — •
-t <£
CTQ 5'
a* m
<
5»
Qx
so
3*
GfQ
. w B3
c% 9*
7T
&5
C Qx
TT O O
£? OQ W
n>
<s> -* 2-
rD —
3 3*
3 o TT
3 2K
=r § nT
w 3 v:
3 3?
3 3T
=r
“• < §
-• « §
3
Q*
D5 <J
Of
3
3
o
3
3- tt
&5 EO
3 Qx
•3: °S.
cr ro
OX 7?
3
<T
3
< ro __
EO
C
3
D5
Qx
C
3'
3
3
3
ctq’
<
rD
1 3* «2 3*
, 3 ^3 <
3
\ C/5
! ^2. o
— O: 3-
o-
Qx
&
Qx
n> Q 3.
3 cr o.
-t fi> —
£i 3
c
3
0Q CO
— — O:
o ^ ox
3 G <
3 3- as
c r»
3
3
<
2.
U3
3
3
3
H
PT
I!
S =
_ fi>
-i "»
EO
3* 3
3. 3
‘g’
«S. Q»
1» =• -O
Q» § ■a
Q. Qx
Qx
O
CTQ
<s>
O
3
C
<fi
n>
3 3*
Eo
Q>
Q- Ð9 ™
»5 Qx CTQ
c w
Qx —.
< 3- —
2 5’ W
S -• 2
W 3
Ö5>
P fí' rD
§ o 3
Q. TO S
§r oj
O c n
Qx
C
«2 3
C Qx
Qx ~
c Q*
3 2?
_ 3
S 3
ro
O Cs
c: “O"
3
3 Qx
.
■u" rn
EOv
»5 3
C
*o _
3TQ
n>
Qx * «2,
C 3
Í’ 1. o
3 Q» CTQ
(T>
“ m
f ■§
___*Q
g-' *<
=t* 3-
o
— O? 3
-t r c
Qx 3
3 C 3
o -*
j? í2. g
3 ? "9.
OQ
Qx
M -Q-
Z2. n>
3 OfQ
3 q*
r* <t
S
TT
<
n>
^<
*cr i;
05»
C*
SL' 05
3 ox
05
. CTQ
n>
CTQ
3 g
05 **
3
-r- 3
Q.
</> co.
— 3’
3
2: —
CO c ’U"
3 a rD
rD
3
CX
*<»
OQ
3
C»
=r*ar
Q- c
= 3
fi> „
3 3
rD
3- Qx
C\
3 TT
05
3 ox
o•
Qx
-2"S
3
05
Qx
3- C
05 3
2
3 05
-t
fi>
*a
ST oa
Qx Qx
-u-
—- 05
Qx
3
3 2.
3 3'
3 co
c
TT
fi>
<
s
c
3
fi>
7T
7?
3 05
C\
3 ___
J>5 ^\
Q-
05
3-GTQ
n £?
3
a o “ 3T
CTQ
3 <->
— QTQ
CTQ
rr OTQ
W\ c/)
05
Qx
05
Qx
03~
0{ 0\
Qx
< XT
“ c,
—p
2 3
m
3
3
C
v>
fi>
. GfQ
GfQ
Qx
I QX
TT
05
Qx
m
2.
5’
c
3
Cl
fi»
CfQ
05
Qx
2. Qx
cro
05 QTQ
fi)
■E C
OQ -t
fi>
c/j
< ?r
O fi>
3 M
05
TT
fi> fi>
CTQ </>
M «2
3 3*
3 -
8.
cr 05
S0*
3-
TT 2-.
fi> ^
cn
u> </)
05^
Q.T3
-t »-t-
fi)
~'TT
o- C*
C*
J-5 0\
gtq
Í5.»
C
Tr
C\ o
_ CfQ
CfQ
—, • —♦-i
? °
SL’ o
fí 3“
3 £.
a I
(T (T
Q) 3
^ 5,
3; Q*
05\
05
3
<
s- =.
c
3 3
Q. ~ 3.
> Cfq -i
3 3
ro GfQ
2> w
^ -t
r- 3
3 ^5

3*
fi>
s
3
05\
Qx
m
CfQ 05'
3* TT
fi> fi>\
3»
g
(T>
05
rD
GfQ
<
05
3
ÍC * 3% c/>
3'
T73
O' fi>.
fi> c5*
CfQ 3
TT <
fi> ™
3* ^
§ q
” 3
ÍS Ss
5S. o,
3
n
C/>
05
Qx
=r 3 <
0\ 3
05 fi>\
►-*-> -t
<
Qx
n, W
» tr
3
Q. PT
3 ¥
“cr S.
<< c
PT GfQ
?r p
3 3
y>
TT
05» -3-
rD <
-t
C
05 "U
55 <
fi>\ —•
-t Q»
~ tr
55. dq
§ sr
Q. §
3 3
3
05 TT
sT1 rt
7T
< 5:
fi) “
c^ 'h:
Qx
c
Qx
c
?r
o
3
c
3
05
. 3
3
3*
fi>
3- 0\
05 3
3 3
3
fi> 3
5-
05 O
QxCfQ
5L
05
« s' 3
3 w o
S i c
* 3 §
03 -r r*
O: 9*
Qx 3 -rr
< -t
— o
fi> CfQ 05\
gtq =r
= cC
3 05
v> O
•s; 7q g,
S, £? cr
— = fi
_ 9!
_ w
c Q« c
S5. T3
q- tn -a
3 3
u w> ?
-t • “t
■O *g
JCL
C
g S
bJO
O
rf-i
c
c
03
-C
'0/ 3
•b g
^ t/5
J-
3
xo C
3 C
Q. X)
3 %
> 03
- 'U
C c
C cts
£ U
XI.
3 -A
c
03 C
-C 3
xo
03 n
KO
C3
cc
c
03
'03

C tn
C
'C
E c
O *D
t/>
a>
S u
J* «0
03
C !C
r
03
b/) 3
<1/ c
*o
5o c
u
— \<u
._ (A
»4—
S öjo
•= o
xo'
03 >
03
03 —
.tr <L>
03
E
«5 5
C i*. '3
3
w>
Ö §
a §
-c _c
| b
1 í
-C c
-4^ 3
“ E
3
03
13 *D
<L> <V
^ E
c
c *r
s
• y. w
. o/) >
'O
i
J- 03
3 -C
■4-4
V
ÖjO 05
B S
§ •=
r _
« 3-
—■ \<l)
§ .s
® r
W)
■= «
E
5 | js
• <—. •+- x-
-ití 03
'«S >
<L> XL.
D- '03
1— c
<L> C
<L>
(/)
2
’C ,>*
r o
,« 'iT
■o =
§ 1
. tn
5 B
i £
E S
co »2
xo 'O
6 E
is
>
03 03
c =
c
<L>
XX .-3
<L>

X5
E 0/)
c
.*=
*5 H'
03 ^
æ. *o
03
03 -D.
"C c
XX g
u =
03 O
> JC
>\ ^
(15 'O
— T3
cn
cr '=J
«55 c
x; ^jo
o «
> <
'03 3
^ c
*D 13
«3 W
*o .-r
03 c
xx c
3
c —
C '3
03
x:
*o «5
03 .i=
<L>
c E
c
j= n
c
ö £
«4-1
03
*D
05
^3 -
C •=
3 >
Í5
<L>
> —
*o
<u
w öfl p
o
os
3 A "o
E E 03
o 2 ^
J* JS
v-
00 . J_ CÖ
§••11
•8 s
« «0 «
XT> 03 w
X XL bfl __
<u o *2
> 'CS
C/5.
t2 '2 S
*o J*2 -r
03 o .*=
XL
C xo
C CQ
xo c
03 C
03
JC
W S
03
03
c
C
ÍC Öfl
XQ *Q
C«
3 2
c
’E 10
c c
O 03
JS
C/5 v^j
<L>
JS
c
c
u- <L> 03 J= E c
«— U. *o 03 <U co c 03
<L> ‘5 3 JX J3
c <L> os' E 3 C/5 <J> 'o> O .05 2 3~ '3 -4-» C O j-
bJD <L> u C/5 C/5 3
2 <s> XX '<U C/5 Jí J_ cc *o '<C
<S) 2 L- •c 3 J-t u.
>» 2 ‘5 > ’C & £ ‘5 XX \S 'S
*C/5 Ö/)
3
'03 ^
E -
'3 *5
3 «
j_
•—•
s .2.
3 <f>
^ *o
os
•c •=■
.5
r -q-
s
s
,5 «
2 áí O
i- '3
^ t5
QjO____C
<L> c/5 cfl
T= </J
<L> 03
t XI >
d_» C/5
E = E
« S
03
'03
^ E o
c >
«0 J2 ^
1 « «
, Ö/O =*
*C8 _
03
c
> xo
<L> O
>' E t
•“•c 5
J_ v-
!3 (U «—
'g > u
E «r, 2
>0 n. 'cs
*o jc 5
•> <L>
*o
C w 2
Ö/) 05
!C XO j=
M — c
° w '=
03
r « <u «
T '«
»0 £
H '>, =
J= 'O
•J3 »0
r >
ií 3
Í3
<L>
— V>
M n
c n
w re
““ j=
«
r
O C »0
“ re a
5 £ 5
J_ 03
w CQ
bfl cj .
3 o 03
-= t:
._r <l>
m >
b« c •=
3 > w—
Í5 «
n -j; «0
“ S 8 -
“ E g
C 'íd X
C XX
" c 3
C 'CÖ
<L>
C 03
E > jc = "s
C I 3 \*-t 03
« L. 2 X
x: . .c Æ
i *So ^
3 2
C <L> 3
<L> E
i— *o
3 03 C
3 - 2
c - x:
03
« E
JQ OJ <u
tn '3 . T3
C 1 *o
« *o 03
bJD r- L.
<U 13 03
XX >
_ O t- > E
:0
3
C
03 t/5 i-
bfi 3 &
3 03 Ofl
Æ -C «
_ 03 ^
C C
03 O J=
^ ^ 5
~ *o
.— 03 4=
*0 '03
03
« E > S
.3 «*_ Jc!
^ <u
C
'3
J=
E
<u
</>
'3
Æ o
*o ...
< bfi
c
— <L>
C ^
í3
X5 ’C
■4- tu
'Oí 1—
'u =
C cts T3
:0 Si
J§
- 3
O »0
S >0
XX <4—<
<u
E
03
*o
<L>
>
c
'3
*o
03
<U
W *o ._
W) «0
*o S •©
03 r=
£L,
‘C t/5
c ^
cö iC ’C
C dm C
^ E =
a s .b
N . *D
<L> __
•Q « E
« ■“■ .
S? g á
jc « ;«
— j: «
»0 cs
2 ‘52
o)
>> 3
X' 03
<S> J=
> *g
10 >\
bfl 2
O Æ
. 3
i s
C J=
<v
Æ E
bfl a
c
Í Bj
cs
JC '«
‘C <5 «0
« “ «
> - -B-
*° ’h C
cö C
>Q- “3 j=
'O ._
XX *o
t-
. _ '03 <L>
C . bfl
03
g *o E
.3 3
<s>
— :0
3 ~ ^
§ -«§
03
J=
C 03
Jd '- c
2 1/5
*o t— t—
3 t: 3
bJD 'oö
«T bfi
b/) 0
0 c J5
„ 3
c <D 3
3 Æ JS
3
t/5
<L>
XX
•Q Í3
bjO
3 'O
T3 C
JC
V
2
<