Norðurland - 28.01.1905, Blaðsíða 1

NORÐURLAND.
Ritstjóri: Sigurður Hjörleifsson, læknir.
18. b!að. j Akureyri, 28. janúar 1905. j iv. ár.
Síór íombóla.
Ooodtemplarar á Akureyri halda stóra tombólu seinni hluta febrúar-
mánaðar þ. á. og vilja hér með vekja athygli bæjarbúa og nærsveitamanna
á því. Þeir, sem vilja styrkja tombóluna með gjöfum, eru beðnir að af-
henda þær sein fyrst einhverjum af undirrituðum nefndarmönnum. Um
tombóluna verður auglýst nánar síðar.
Akureyri 26. janúar 1905.
Quðlaugur Quðmundsson. Gísli Bjarnason. Pélur Porgrímsson. Sigurgeir Jónsson.
Sigurður Hjörleifsson. Hallgrímur Péiursson. Soffía Gísladóttir. Oddur Björnsson.
Friðrik Porgrímsson. Stefanía Friðbjarnardóttir. Due Benediktsson.
Lárus Thorarensen. Árni Stefánsson. Páll Friðriksson. Q. Egilsdóttir.
Kaupendum
j'Jorðurlands
og útsölumönnum þess verða, á
þessum vetri, sendir reikningar
yfir viðskifti þeirra við blaðið,
fyrir þrjá fyrstu árganga þess, og
hefir allmikið af þeim reikning-
um verið sent út nú þegar.
Þeir, sem eitthvað hafa að at-
huga við þá, eru góðfúslega
beðnir að tilkynna það ritstjóra
blaðsins sem fyrst; að öðrum
kosti verður litið svo á, að reikn-
ingarnir séu samþyktir.
Jafnframt eru þeir, sem skulda
blaðinu frá fyrri árum, beðnir að
borga skuldirnar sem allra fyrst.
ðalfundur Varpfélags
Eyjaf jarðar verður hald-
inn í Hrísey miðvikudaginn
1. febr. n. k.
Stjórnin.
Skipakuíin oið Syjajjörð
°2
forusfa stjórnarinnar.
Verkfræðingurinn á villigöfum.
(Fyrri kafli.)
Á öðrum stað hér í blaðinu er
grein frá verkfræðingi Jóni Þorláks-
syni um skipakvíarmálið við Eyja-
fjörð. Nl. kemur ekki á óvart þó
einhverjum lesendum þess veiti örð-
ugt að vinsa úr öllum þeim mála-
lengingum og útúrdúra-mælgi hið
litla er við kemur grein þeirri er
hann þykist vera að rita á móti.
Sýnilega er hann á villigötum, hef-
ir vilst út á þær í ákefðinni fyrir
því, að láta sjálfs sín sem mest getið
við málið. Nl. telur það því skyldu
sína að vísa honum á réttu götuna.
Vonandi getur það líka orðið til
þess, að aðrir láti víti hans verða sér
til varnaðar.
Stjórnin ritar bæjarfógetanum á
Akureyri 21. maí 1904 svohljóð-
andi bréf:
»Með skírskotun til bréfs stjórnar-
ráðsins til yðar herra bæjarfógeti dags.
7. f. m. skal yður hér með tilkynt að
stjórnarráðið hefir gert ráðstafanir til
þess að Jón Þorláksson verkfræðing-
ur skoði hið fyrirhugaða skipakvíarstœði
við Eyjafjörð * um leið og hann fer
þar um héraðið í rannsóknarferð
sinni í sumar, sem að líkindum
verður kring um 10. júní."
F. h. r.
Kj- Jónsson.
Bréf stjórnarinnar er hér prentað
orðrétt, svo ekki sé hægt að villast
á þeim ummælum hennar, sem Akur-
* Leturbreyting gerð af NI.
eyrarbær bygði á. Stjórnin lofaði bœn-
um að verkfræðingurinn skyldi rann-
saka hið fyrirhugaða skipakvíarstæði
við Eyjafjörð.
En hvað er þá það sem verkfrœð-
ingurinn segir að stjórnin hafi beðið
sig að gera?
Hann segir að stjórnin hafi að
eins beðið sig að rannsaka Odd-
eyrarbótina og ekkert annað.
Með öðrum orðum: Stjórnin lofar
bænum að verkfræðingurinn skuli
vinna það verk, er átti að verða
fullnægjandi til þess, að styrkveit-
ing þingsins til skipakvíar gæti kom-
ið að notum, en hún biður verkfræð-
inginn að vinna það verk, er að dóini
hennar sjálfrar var ófullnægjandi til
þess.
Hvað er það þá eiginlega sem á
milli ber.
Verkfræðingurinn leggur að sínu
leyti fram sönnunina fyrir því sem
hann þykist vera að hrekja af um-
mælum Norðurlands og Nl. hefir til
þess að sanna það, sem á vantar hjá
verkfræðingnum, ekki ómerkara sönn-
unargagn en orðrétt bréf frá stjórn-
inni.
Nl. hefir sagt að Akureyrarbúar
liafi verið gabbaðir af stjórninni í
þessu máli og það vill leyfa sér að
bæta því við, að gabbið nær ekki
að eins til Akureyrarbúa heldur til
alls héraðsins kring um Eyjafjörð.
Þetta kallar verkfræðingurinn „ó-
viðurkvæmilegar aðdróttanir til stjórn-
arinnar", en ekki vill Nl. láta þessi
ummæli fara fram hjá sér, án þess
að gera við þau dálitla athugasemd.
Þetta skýrist bezt með dæmi.
Hugsum oss að Nl. hefði gefið
Jóni Þorlákssyni skriflegt Ioforð fyr-
ir því að borga honum 100 krónur
á ákveðnum tíma og svo hefði verið
ástatt, að þessar 100 kr. voru skilyrði
fyrir því að hann gæti grætt 15,000
kr. En þegar að skuldadögunum kom
borgaði blaðið honum ekki nema 50
kr., og fyrir það varð hann af því
að græða 15,000 kr.
Hver mundi þá hafa orðið til
þess að lá honum þó hann segði
að nú hefði hann verið illa gabb-
aður af Nl., eða telja |aau ummæli
„óviðurkvæmilega aðdróttun"?
Hefði verkfræðingurinn hugsað sig
betur um og rannsakað dálítið betur
það sein hinir háu heimildarmenn
hans sögðu honum, þá hefði hann
vonandi komist hjá því að bera
fram „óviðurkvæmilega aðdróttun"
til ritstjóra Norðurlands.
* *
*
Verkfræðingurinn leggur sig mjög
í líma, til þess að reyna að sanna að
drátturinn í skipakvíarmálinu sé ekki
að kenna stjórninni; hann á að vera
að kenna þinginu, verkfræðingaleysi
o. s. frv. Sumir hér nyrðra hafa reynd-
ar sett þenna drátt í samband við
kosningaúrslitin hér nyrðra, þóttust
sjá breytingu á stefnu stjórnarinnar
í málinu, þegar hún frétti um úrslit
kosninganna. Nl. skal að svo stöddu
ekki athuga það nánar, við hver rök
þetta hefir að styðjast.
Hvað menn dæma um dráttinn
fer að sjálfsögu töluvert eftir því
hvaða kröfur menn gera til stjórnar
sinnar yfir höfuð. Þingið hafði full-
komlega viðurkent að þörf væri á
skipakvínni og hafði bæði veitt fé
til hennar og gefið heimild til þess
að lána mætti tfl hennar mikið fé.
Þar sem það nú var óákveðið
hvar þessi skipakví ætti að vera við
Eyjafjörð, en það var gert að skil-
yrði að verkfræðingur ákvæði stað-
inn, virtist það liggja í augum uppi
að málið mundi alt fara í mola, nema
stjórnin beitti sér fyrir því, enda hefir
sú orðið raunin á.
Hér nyrðra var líka litið svo á
að stjórninni bæri að sjá um undir-
búninginn og heimilt væri að taka
af þessum 15000 kr. það setn til þess
þyrfti að gera hann. Það kom flatt
upp á Akureyrarbúa að þeir þurftu
að borga Jóni Þorlákssyni fyrir skoð-
un á Oddeyrarbótinni, þó þeir ekki
vildu færast undan að borga hon-
um, bæði af því að ekki var um
mikið fé að ræða og svo af því að
þeir þá skildu svo afstöðu stjórnar-
innar að málið væri nær því klapp-
að og klárt og mátti þá á sama
standa, hvort þeir borguðu skoð-
unina úr sjóði bæjarins, eða þessi
borgun var dregin frá því fé, er
bærinn gerði sér von um að sér
yrði veitt.
Sjálfsagt er hægt að jagast um
það til eilífðar, hvor skilningurinn
sé réttari, sá sem stjórnin heldur
fram eða sá, sem allur þorri manna
hafði og hefir hér nyrðra. En sá er
munurinn á þeim, að eftir skiln-
ingi stjórnarinnar hlýtur málið að
lognast út af, án þess að mögulegt
sé að gera nokkurn hlut, hvað góð-
an vilja sem menn sýna, en hefði
verið farið eftir hinum skilningnum,
væri málið nú að mestu leyti til
lykta leitt og skipakvíin hefði verið
gerð á næsta sumri.
Sama er að segja um verkfræð-
ingsleysið. Dómarnir verða misjafnir
eftir kröfum þeim, sem gerðar eru
til stjórnarinnar. Þó það sé tekið
trúanlegt að Jón Þorláksson verk-
fræðingur hafi með engu móti mátt
vera að því að rannsaka skipakvíar-
stæði í Hjalteyrartjörn, en á það verð-
ur drepið nánar í næsta blaði, þá
munu flestir líta svo á, að tíminn
frá því að fjárlögin voru samþykt
og þangað til á verkfræðingnum
þurfti að halda, hafi verið svo lang-
ur, að ráðagóðri stjórn hefði ekki
orðið vandræði úr því að sjá fyrir
honum, með sæmilega litlum kostn-
aði, ef hún hefði hugsað fyrir því
nógu snemma. Þá furðar heldur
ekki á því þó alt lendi í ráðaleysi
hjá þeirri stjórn, sem fylgir trúar-
játning stjórnar vorrar í skipakvíar-
málinu.
Það var einu sinni hér á árun-
um ráðsmaður, sem átti að standa
fyrir búi annars manns, og átti hann
að hafa á hendi allar framkvæmdir
búsins. Þegar. eigandinn kom að
heimsækja hann í byrjun túnaslátt-
ar, furðaði hann sig stórlega á því,
að alt fólkið sat inni í bæ iðjulaust,
og spurði ráðsmanninn hvernig á
þessu stæði. Hann var ekki seinn
til svaranna og sagði: „Þú lézt mig
ekki hafa neina sérstaka peninga til
þess að kaupa fyrir orf, ljái og hrífur
og þessvegna vantar þetta nú alt sam-
an svo við getum ekkert gert."
í skipakvíarmálinu virðist stjórnin
hafa tekið þenna ráðsmann sér til
fyrirmyndar.
Hjáleigusýningin og Ausfri.
Austri telur það mikið vanþakklæti
af íslendingum, ef þeir ælti sér að
sýna Dönum þá óþægð að vilja ekki
láta sýna sig með Eskimóum og Blá-
mönnum. Hann stendur með hattinn í
hendinni og þakkar Dönum allar þeirra
mörgu og miklu velgerðir við oss. »Þeg-
ar vér athugum alt þetta, getur oss eigi
blandast hugur um að það væri hróp-
legt vanþakklæti og stórbokkaskapur
að neita að taka þátt í sýningunni,
enda vonum vér að engum komi það
til hugar hér á landi að hafna henni,«
segir blaðið.
Næst má búast við því að hann
hneigi sig niður að jörðu fyrir ráð-
herranum og þjóðrækni hans, þegar
hann fréttir að hann hafi sagt sig úr
sýningarnefndinni.