Norðurland - 15.03.1905, Blaðsíða 2

N!,
98
— höfuðið lá langt frá líkinu o. s. frv.
Rúður brotnuðu í gluggum í nándinni.
Ekillinn var mjög sár, liggur nú á
spítala, og er óvíst, hvort hann lifir.
Sergíus var fæddur 1857- Hann var
mjög óvinsæll, sem aðrir stórfurstar
Rússa eru, því að þjóðin kennir þeim
um, að þeir eigi mikla sök á stjórnar-
óstandinu. Hafði Sergíus fengið bréf
um, að honum væri bani búinn, jafn-
skjótt og færi gæfist, sem áður er
getið, og jafnframt var hann varaður
við, að hann skyldi ekki vera úti með
konu sinni, Elísabetu stórfurstafrú —
hún er af þýzkum ættum. — Hún er
kona vinsæl þar eystra, því að hún
hefir gefið fátækiingum bæjarins mik-
ið og hlynt að þeim á ýmsan hátt.
Sergíus var rammur einveldissinni
og hinn grimmasti harðstjóri! Þetta
eru launin!
Semski Sobor. Svo hét ríkisþing
eitt rússneskt fyr á öidum. Menn vita
fyrst til þess 1550. Upprunalega var
það klerkaþing í stórfurstadæminu
Moskva, en seinna komust leikmenn
á þingið, og var það seinast eins
konar stéttaþing. Var það voldugt
um skeið Hans keisara, samdi laga-
frumvörp, og þó að keisari væri ekki
lagalega skyldur til að samþykkja gerðir
þess, þá kom það þó oftast vilja sínum
fram. Semski Sobor hvarf úr sögunni
1698.
Nú hafa Rússar rifjað ýmislegt upp
um þing þetta og krafist þess, að boðað
væri til Semski Sobors. Skyldi það vera
með nútíðarsniði og vera stéttaþing,
eins og t. d. franska þingið 1789.
Var í ráði að boða til þings þessa,
en nú er hætt við það. Hefir aftur-
haldið nú fengið nýjan byr í seglin
eftir morð Sergíusar stórfursta.
Óeirðir eru nú miklar um alt Rússa-
veldi, en allar fréttir þaðan að austan
eru rnjög ósamkvæmar, og óáreiðan-
legar, svo að vér greinum ekkert um
óeirðirnar að þessu sinni.
Noregur. Þar eru nú fundahöld
mikil um alt land, og er mikill hiti
og hávaði í frændum vorum um þessar
mundir. Friðþjófur Nansen, hinn heims-
frægi heimskautsfari, hefir haldið marg-
ar snjallar ræður og brýnir nú Norð-
menn að reynast menn! Hafa ýmsir
skorað á hann að takast forustu máls-
ins á hendur — og er ekki óhugsandi,
að þjóðviljinn fái gert hann að forsætis-
ráðherra, ef ráðaneytisskifti verða, sem
nokkurar líkur eru taldar til.
Frá Dönum.
Nýja stjórnin er nú sezt á laggirn-
ar, en vanséð er, hversu ráðaneytið
Christensen er fast í sessi. Hefir vinstri
flokkurinn nú klofnað og hafa frjáls-
lyndir vinstrimenn myndað nýjan flokk,
er þeir kalla Folketingets Venstre. Skil-
ur flokkana einkum á í landvarnarmál-
inu. Vill hinn nýi flokkur lækka út-
gjöld til hers og flota að mun, en hinn
vinstri flokkurinn fetar gamlar hægri
slóðir undir forustu ráðaneytisins, sem
í flestum eínum hneigist fremur til
afturhalds og kyrstöðu. Formaður hins
nýja vinstri flokks heitir Zahle og er yfir-
réttarmálfærslumaður, búsettur í Kaup-
mannahöfn.
Það er siður hér, að sá flokkur skip-
ar forsæti fólksþinsins, sem er fjöl-
mennastur. Með því að sá þingmaður,
sem að undanförnu hefir verið forseti
fólksþingsins, cand. phil. Flermann Tri-
er, hallast að stefnuskrá hins nýmynd-
aða vinstri flokks, lagði hann niður
völd sín. í hans stað var kosinn for-
seti Anders Thomsen, fyrverandi barna-
kennari. í hinum nýja vinstri flokki
eru 14 menn.
Til úflanda
fór héðan með »Agli« Snorri kaup-
maður Jónsson, en með »Mjölnl« fór,
auk þeirra er taldir voru í síðasta
blaði, úrsmiður Sigmundur Sigurds-
son; er hann ekki væntanlegur heim
aftur fyr en seint á næstkomandi sumri.
Sýning'in í Tivoli.
Svo hefir farið, eins og Norðurland
spáði í fyrstu, að sýning þessi verður
haldin, þrátt fyrir öll mótmæli þjóðar
vorrar, og þó undarlegt megi virðast,
er þetta eingöngu að kenna sýningar-
nefndinni í Reykjavík Aðalnefndin í
Kaupmannahöf;: lagði það 1 vald henn-
ar, hvort sýninguna ætti að haida, en
þó hún hefði alln þjóðina að baki sér,
færðist hún undan því að takast það
úrslitavald á hendur, en bauðst jafn-
framt til þess að vera í útvegum um
þá muni, er um væri beðið til sýn-
ingarinnar og veita þeim sýnisgripum
móttöku, er menn kynnu að vilja
bjóða fram.
Þessi framkoma nefndarinnar verð-
ur enn þá kynlegri, þegar þess er
gætt, að í henni sitja nákomnir vensla-
menn ráðherrans, vinir hans og flokks-
bræður.
%
Úr sýningarstríðinu.
Stjórnarblöðunum hefir orðið matur
úr því að nokkurir stúdentar í Höfn
gerðu tilraun til þess að reka Dr.
Valtý Guðmundsson úr Stúdentafélag-
inu íslenzka, af gremju yfir því að
hann. ekki sagði sig tafarlaust úr
sýningarnefndinni, þó það reyndar hefði
átt að vera þeim kunnugt að hann sat
í nefndinni eingöngu til þess að af-
stýra því að sýningin yrði haldin, eft-
ir að hann vissi að þjóðin var sýning-
unni mótfallin. »Það á ekki að sýna
fyrir þjóð, sem ekki vill það sjálf,«
skrifar Dr. Valtýr oss í vetur. — Sá
er sannleikurinn í þessu »burtreksturs«-
máli, að boðað var til fundar í félaginu
með eins dags fyrirvara og var fundur-
inn sóttur af 38 félagsmönnum af um
80; þar var sú tillaga flutt að Dr.
Valtýr væri rekinn úr félaginn, af því
hann ekki gengi úr sýningarnefndinni
og fengust fyrir því 21 atkvæði, en
17 voru á móti og litu þá sumir svo
á að tillagan væri samþykt, en, eins
og líka var rétt, ritaði stjórn félags-
ins Dr. Valtý tilkynningu um að hún
teldi að tillagan hefði verið feld, af
því hún hafi ekki fengið nema lítinn
hluta af atkvæðum allra félagsmanna
og bceri því að skoða hanri sem félags-
mann éftir sem áður.
Vér göngum að því vísu að þetta verði
stjórnarblöðunum engar glcðifregnir, en
sannleikurinn er sagna beztur.
X
Sýslufundur Eyfirðinga
2. — 7. marz.
(Ágrip.)
Styrktarsjódur alþýðufólks.
Inneign sýslunnar í þeim sjóði kr.
6132.12.
Verðlaun úr búnaðarsjóði Eyjafjarðarsýslu.
Þau voru veitt tveim bændum í Svarf-
aðardal, Bergi Jónssyni áHofsá 30kr.og
Hallgrími Kristjánssyni í Ytra-Garðs-
horni 20 kr.
Sata þjóðjarða.
Abúendur 28 þjóðjarða sóttu um að
fá þær keyptar. Sýslunefndin mælti með
sölu á þeim öllum nema Kjarna í Hrafna-
gilshreppi, en eftir afgjaldsupphæð þeirr-
ar jarðar 25-faIdaðri ætti söluverð henn-
ar að vera 7500 kr.
Flinar jarðirnar voru þessar og er
mat sýslunetndarinnar sett í svigum:
Rifkelsstaðir (1800 kr.), Ytri-Tjarnir
með Ytra-Tjarnarkoti (3900 kr.), Syðri-
Tjarnarkot (1000 kr.), Hóil (1250 kr.),
Ytra-Laugaland (2800 kr.), Sy ðra-Lauga-
land (3900 kr.), Uppsalir 2300kr.),Klauf
(1000 kr.), Grýta (2100 kr.), Munkaþverá
(5700 kr.), Sigtún (1800 kr.), Háhamar
(880 kr.), Kjarni í Arnarneshreppi (2400
kr.), Bragholt (1800 kr.), Syðri-Tjarnir
(1600 kr.), Litlihamar (2500 kr.), Garðs-
horn (1400 kr.), Þverá í Skíðadal (1000
kr.), Flofsá (1500 kr.), Stórihamar (2600
kr.), Hvassafell (4000 kr.), Hraukbær
(2200 kr.), Bakki (3200 kr.), Skegg-
staðir (700 kr.), Hofsárkot (1000 kr.),
Tréstaðir (1700 kr.), Asgerðarstaðir
(1400 kr.).
Kaup á þurrabúð.
Glæsibæjarhreppi veitt leyfi til að
kaupa þurrabúðina Þinghól fyrir 305 kr.
farðakaup til afréttarlands.
Svarfaðardalshreppi leyft að taka til
láns alt að 5000 kr., til þess að kaupa
jarðirnar Holárkot, Gljúfurárkot og
Sveinsstaði með afréttum í Skíðadal
til þess að gera þær að afrétt.
Mötórbátur á Eyjafirði.
Sýslunefndin kaus fyrir sitt leyti
Kristján Jónsson sýslunefndarmann í
Glæsibæ til þess, ásamt Akureyrar-
kaupstað og Þingeyjarsýslu, að leita
nánari upplýsinga og samninga við Skúla
Einarsson eða aðra, er betur kynnu að
bjóða, um mótorbátsferðir á Eyjafirði
á komandi sumri.
Sveitaverzlun.
Beiðni um leyfi til sveitaverzlunar á
Syðstabæ í Hrísey frá Jóni Bergssyni
og Guðmundi Jörundssyni var neitað,
nema þeir sanni fyrir sýslumanni að
þeir fullnægi skilyrðum laganna frá 7.
nóvemb. 1879, a$ því er snertir ábúð
á jörðu.
Lœknissetur.
Ut af bréfi frá ýmsum búendum í
Svarfaðardal hafði amtið leitað umsagn-
ar sýslunefndar um hvar æskilegast væri
að bústaður héraðslæknisins í Höfða-
hverfishéraði væri. Enn fremur var lesið
upp álitsskjal frá fyrverandi héraðslækni
Sigurði Hjörleifssyni um þetta mál. Eftir
að kosin hafði verið nefnd og málið síð-
an rzett Iét meiri hluti sýslunefndarinn-
ar í ljós að nauðsynlegt sé að læknir
sitji í Svarfaðardal eða á Litla-Árskógs-
sandi og tók fram að hún sé samdóma
ástæðum þeim, cr teknar eru fram í
áliti nefndarinnar.
Landspjöll af sýsluvegi.
Sýslunefndin býðst til að borga Birni
bónda Arnþórssyni á Hrísum 10 kr. fyrir
Iandspjöll af sýsluvegi, auk kostnaðar
við matsgjörð, með því skilyrði að hún
sé laus við allar frekari kröfur af því
máli.
Dragferja á Stokkahlöðum.
Samþykt að greiða ferjubóndanum
kr. 34 sem álag og skal hann þá við-
halda ferjunni í góðu standi samkv.
reglugjörðinni.
Sundkensla.
Samþykt að veita til hennar í sýsl-
unni kr. 150 móts við væntanlegan
styrk úr landssjóði og enn fremur að
af þessari upphæð mætti verja alt að
100 kr. til undirbúnings sundkenslu f
Svarfaðardal, þó eigi fram yfir helming
kostnaðarins.
Sýsluvegir.
Veittar voru kr. 60 til þess að fá
hæfan mann til þess að gera tillögur
um legu og áætlun um umbætur á
sýsluveginum í Svarfaðardals- og Arn-
arneshreppi inn að Hörgárbrú með því
skilyrði að hrepparnir leggi, hvor að
hálfu, fram fé það er á vantar og að
maður sá, er til þessa verði fenginn,
semji fullkomið yfiriit og geri uppdrátt
af sýsluveginum á þessu svæði og til-
lögur um legu hans, og að skýrslur
hans og tillögur verði lagðar fyrir
sýslunefndina. (Framh.)
%
Mannaláf.
30. jan. s. 1. andaðist Þorgrímur
bóndi Halldórsson í Hraunkoti í Aðal-
dal í Þingeyjarsýslu, dó úr taki. Hann
var fæddur á Bjarnarstöðum í Bárðar-
dal sonur merkisbónda Halldórs Þor-
grímssonar, sem þar bjó lengi og var
hann afi Halldórs bankagjaldkera. Hall-
dór sá var alinn upp f mestu fátækt,
en græddi svo um dagana, að dánar-
bú hans var metið 10000 kr. — Þor-
grímur dvaldi 45 ár æfi sinnar í Hraun-
koti og bjó þar lengi. Hann var kvæntur
Guðrúnu Jónsdóttur, hún er af Hólna-
vaðsætt, svo kallaðri, þeirri lömu og
Friðjón á Sandi og þeir frændur. Þau
hjón áttu 8 börn og eru þau flest bú-
andi fólk þar í sveitinni. — Það kann
að þykja lítil frétt þó að 70 ára bóndi
deyi, sem ekki hefir gert sig þjóð-
kunnan fyrir störf sín. En þó er það
svo, að fyrir það hefir land vort hald-
ið sér til þessa dags, sem fátæklings-
bændurnir okkar hafa miðlað því af
vinnu og niðjum. — Þorgrímur sál. var
ótrauður eljumaður svo að hann t. d.
sló engi alt síðastliðið sumar eins og
ungur væri, og var þá á sjötugasta
aldursári og var þó enginn sérlegur
þrekmaður. Börnum sínum kom hann
a legg> sv0 að honum var sómi að.—
Ef yngri mennirnir gera betur, þá gera
þeir vel. q
Metúsalem Magnússon á Arnarvatni
andaðist 6. þ. m. 73. ára gamall. —
»Myndarbóndi í hvívetni, framúrskar-
andi í reglusemi á heimili sínu.« Tvær
dætur hans eru á lffi frú Sigríður ekkja
síra Lárusar Eysteinssonar og Hall-
dóra kona Jóns skálds Þorsteinssonar
á Arnarvatni.
Frú Stefanía Siggeirsdóttir, ekkja Sæ-
mundar prófasts Jónssonarí Hraungerði,
andaðist í Reykjavík 17. f. m.
X
Út* Suður-Þingeyjarsýslu.
Veturinn hefir verið umhleypinga-
samur f meira lagi, en snjóléttur mjög,
hörkufrost nokkurum sinnum. Engin
veruleg stórhríð hefir komið, nema
sunnudagshríðin mikla 8. jan., sem
var óhemju-hrfð einhver sú aílra mesta
í mannaminnum. — Satt er það, sem
Nl. getur um, að Mývetningar fundu
mannslóðina, fram í öræfunum, um
jólaleitið, og veit engin um það frek-
ar, en ekki er hægt að sjá líkur ti!
þess, að þar hafi bygðamaður verið.
Slóðina fundu 2 menn úr sveitinni,
sem ekki verða rengdir um sannsögli,
og hafði verið gengin í þíðunni fyrir
jólin.
Húsavík 4. marz.
Heilbrigðisástand hér með lakasta
móti í haust og vetur, taugaveiki blóð-
kreppusótt og illkynjuð kvefveiki hefir
geysað hér yfir þorpið; taugaveikin,
vona menn, að sé nú horfin um stund,
en í blóðkreppusótt liggja nokkurir
sjúklingar.
MálfundafélagHúsavíkinga hefir starf-
að f vetur, eins og að undanförnu. Fé-
lag þetta var stofnað 1895 og hefir
það félag haft mörg góð og gagnleg
mál til meðferðar; hrundið ýmsum nauð-
synlegum fyrirtækjum af stað og átt
meiri eða minni þátt í framkvæmd
ýmsra þarflegra fyrirtækja. Hið helzta,
sem félag þetta hefir verið málshefj-
andi að og komist hefir í framkvæmd,
er: Bindindi, lestrarfélagsstofnun, ís-
húsbygging, sparisjóðs og aurasjóðs-
stofnun, og ýmislegt fleira.
Eitt af þeim málefnum, sem félagið
hefir haft til meðferðar í vetur, er
frumvarp til laga um rétt þorpa og
kauptúna til sérstjórnar í sveitamál-
um. Verður frumvarp þetta sent stjórn-
arráði íslands ásamt rökstuddu nefnd-
aráliti og áskorun um að stjórnin at-
hugi það og leggi fyrir næsta alþingi.
Þetta þýðingarmikla mál fyrir fjöl-
menn þorp og kauptún verður að líkind-
um umræðuefni blaðanna áður langt
um lfður; að öðru leyti er ekki rúm
til að skýra frá efni og innihaldi þess
frumvarps í stuttum fréttapistli.
X