Norðurland - 12.08.1905, Blaðsíða 3

191
Nl.
ann xi. þ. m. burtkallaði
dauðinn okkar elskulegan
dreng Lárens Reginald.
Jarðarförin fer fram frá heimili
okkar föstudaginn þann 18. þ.
m. kl. II f. h.
Sigurbjörg Jónsdóttir.
Jón Þ. Kristjánsson.
ir með flest sömu jarðepla-afbrygði
og í fyrra, en þó nokkuru bætt við.
Jarðepli hafa t. d. verið sett mismun-
andi djúpt niður eða frá I—4 þml.,
sömuleiðis hafa þau verið sett niður
spíruð og óspíruð, skift og heil og
þar að auki hafa verið gerðar áburðar-
tilraunir á jarðeplum. Flestar þessar
tiiraunir hafa verið tvíteknar til þess
að fá áreiðanlegri reynslu.
Tilraunirnar með fóðurrófur og gul-
rófur hafa gengið í sömu átt og í fyrra.
Líkt er að segja um tilraunirnar með
bygg og hafra að því undanteknu að
nú var sáð íslenzku fræi af þeim bygg-
tegundum, sem urðu fullþroskaðar í
gróðrarstöðinni í fyrra. Þar að auki
var sáð lúpínum.
Á næstliðnu hausti var safnað nokk-
uru af ýmsum íslenzkum grasfræsteg-
undum, og hafa nú í ár verið gerðar
tilraunir með þær í gróðrarstöðinni;
auk þess hefir verið bætt við það, sem
áðurvar, nokkuru af útlendum grasfræs-
tegundum.
Birki, reynir, ribs og sólber, sem
sett var niður í fyrra, hafa virzt þola
veturinn vel og standa nú í allgóðum
blóma. Af greni og furu, sem sett var
niður í óræktarholt í fyrra, hefir mik-
ill meiri hluti þolað veturinn og útlit
er allgott fyrir að þau þrífist. í vor
var sáð ýmsum tegundum af trjáfræi,
og var sumu af því safnað hér á landi.
Um það er ekkert hægt að segja enn.
Blóm- og matjurtir hafa verið að
mestu þær sömu og í fyrra.
Enn er ekki hægt að segja neitt
með vissu hver árangur verður af hin-
um ýmsu tilraunum. Vegna þurka og
storma í maf og júní, var ilt útlit um
tíma með hafra og rófur, sömuleiðis
grasfræið, vegna þess að áburðurinn
leysist ekki upp, svo hann kæmi jurt-
unum að notum, en síðan úrkomurnar
komu hefir þessu farið vel fram og
er nú orðið allgott útlit með hafra og
rófur. Á sumum grasfræsblettunum,
sem sáð var á f fyrra og þá spruttu
nokkuð, er nú komið eins mikið gras
og bezt á túni og verður slegið við
fyrsta tækifæri. Var grasfræinu þó sáð
í mjög óræktarlegt holt og ófrjóan
jarðveg. Hvítkál og blómkál er farið
að mynda höfuð. Sumar byggtegund-
irnar eru farnar að skjóta axi. í ágúst
í fyrra var sáð vetrarrúg; kom hann
vel upp í fyrra haust, en var þá ekki
sleginn. Lifði hann af veturinn og eru
nú komnar á hann 3 álna háar stang-
ir og miklar líkur til að hægt verði
að fá af honum fullþroskaðan rúg.
Vart mun því þó treystandi að hægt
verði að fá fullþroskaðan rúg venju-
lega, en vissa nokkurnveginn fyrir að
fá megi gott og mikið gras af honum.
Yfir höfuð er fremur gott útlit með
margt af þeim tilraunum sem gerðar
hafa verið, þó tfðin hafi ekki verið sem
hagstæðust.
;
Jlíoregur og Svíþjóð.
Viðburðir þeir sem gerst hafa ný-
lega í Noregi og enn þá eru að ger-
ast þar, vekja afarmikla eftirtekt í heim-
inum. Það er ekki neinn smáviðburð-
ur er tvö ríki segja sundur með sér,
en það sögulegasta við það er þó það,
að ennþá eru beztu vonir um að þessi
aðskilnaður muni geta komist á án
blóðsúthellinga. Slíkt mun vera því
nær eins dæmi í sögu mannkynsins
og enn þá væri það óhugsandi, ef ekki
bólaði um þessar mundir til muna á
breytingu í hugsunarhætti þjóðanna
um tilverurétt og sjálfstæðisrétt hinna
smærri þjóða. Lengi hefir sterk sam-
steypustefna drotnað í heiminum og
á altari hennar hefir hinum smærri
þjóðum og þróttminni verið offrað. Nú
virðist víða rofa fyrir þeim hugsjónum
að smærri þjóðirnar hafi fullkominn
tilverurétt og að eins geti þær fyrir
það gert sambönd sér til varnar, ef á
lægi, þó þær hafi fulla sjálfstjórn í
sínum málum. Þetta er eftirtektaverð
stefnubreyting og ekki hvað sízt fyrir
oss íslendinga. Henni munum vér og
flestu fremur eiga að þakka það brot
af sjálfstæði er ver höfum fengið.
Þar var síðast komið máli Norð-
manna, að stjórn Svía lagði það til
að sænska þingið veitti henni óskor-
að vald til þess að semja um aðskilm
aðarmálið við stjórn Norðmanna. Sænska
þingið vildi þó ekki ganga að þessu,
en setti þau skilyrði að Norðmenn létu
annaðtveggja fram fara, nýjar kosn-
ingar til stórþingsins, eða þá almenna
atkvæðagreiðslu um skilnaðinn um land
alt. Að því loknu gætu Norðmenn snú-
ið sér aftur til Svía, til þess að fá
samningana leysta og mundu þeir þá
fara fram á að vfggirðingarnar á landa-
mærum Noregs og Svíþjóðar væru
lagðar niður.
Norðmenn tóku þessu fálega í fyrstu.
Til nýrra kosninga vildu þeir ekki ganga
fyrir nokkurn mun, töldu það viður-
kenningu þess að breyta ætti frá þeim
ályktunum er gerðar voru 7. júní, en
að hinu gekk þing þeirra strax að
láta fara fram atkvæðagreiðslu um
land alt, ekki til þess að spyrja þjóð-
ina hvort hún vildi rjúfa þær ákvarð-
anir, er gerðar voru 7. júní, heldur
til þess að fá fulla vissa um hugi
manna og til þess jafnframt að sýna
Svíum og öllum heiminum, að þeir væru
sammála um aðskilnaðinn. Atkvæða-
greiðsla þessi á að fara fram á morg-
un. Hún á að hefjast klulckan I e. h'
að af aflokinni messugerð i öllum kirkj-
um landsins og víða á hún að fara
fram í kirkjunum.
* Timesn í Lundúnum frá 31. f. m.
lætur hið bezta yfir þessari ráðsálykt-
un Norðmanna og þykir þeir sýna
með þvf mikil stjórnmálahyggindi.
Hvað víggirðingarnar snertir fer
varla hjá því að hægt verður að koma
á friðsamlegu samkomulagi.
Ráðgjafaskifti hafa orðið í Svíþjóð.
Stjórnin sagði af sér þegar hún ekki
fekk fulla heimild til þess að semja
við Norðmenn. Enn þá var ný stjórn
ekki komin á laggirnar 1. þ. m., en
líklegastur til að verða stjórnarforseti
var talinn maður sá er Lindeberg heit-
ir og er kunnugt um hann að hann
vill í öllu skifta vel og bróðurlega
við Norðmenn.
Enn þá eru því beztu horfur á að
máli þessu verði slitið friðsamlega.
Norðurland kemur út aftur snemma í
nœstu viku; auglýsingar í blaðið f>urfa að
vera komnar lil rítstjðra nœstk. mánudag.
Heimavistir
í Gagnfræðaskólanum á Akureyri.
Með síðustu ferð »Skálholts« fekk
eg bréf frá Stjórnarráði íslands, dags.
20. júlí þ. á., er svo hljóðar:
»Eftir móttöku bréfa yðar, herra
skólastjóri, dagsettra 11. apríl þ. á.
og 13. f., m. viðvíkjandi heimavistum
í Gagnfræðaskólanum, hefir stjórnarráð-
ið ákveðið, að hver heimasveinn skuli
greiða 5 kr., og fái til afnota ókeyp-
is rúmstæði með hálmdýnu og borð,
en að heimasveinar sjái að öðru leyti
um sig sjálfir.
»Jafnframt því að tjá yður þetta til leið-
beiningar og frekari ráðstöfunar, skal
stjórnarráðið beiðast þess, að þér út-
vegið það, sem með þarf af rúmstæð-
um, hálmdýnum og borðum.
F. h. r.
Kl. Jónsson.
^ Jðn Magnússon.
Forstöðumanns Gagnfræðaskólans á
Akureyri.«
Svo er til ætlast, að hverjir 2 nem-
endur, er heimavist fá, sé 2 um her-
bergi eða 4 um 2. Þeir verða sjálf-
ir að sjá sér fyrir ljósi og hita og
ræstun á herbergjum þessum, svo og
rúmfötum og húsgögnum framar, en
talið er í bréfi stjórnarráðsins hér að
ofan.
Vilji heimavistarnemendur hafa hér
matarfélag, munu þeir fá til ókeypis
afnota borðstofu, eldhús með eldstó
og kompur til að geyma í eldivið og
matvæli.
Heimavistir verða til handa 40 nem-
endum.
í Gagnfræðaskólanum á Akureyri
7. ágúst 1905.
Jón A. Hjaltalín.
%
Jón Sveinsson
landi vor, sem er prestur við St.
Andreas Kollegium, skamt frá Kaup-
mannahöfn skrifaði í vetur í kaþólska
tímaritið »Varðen« grein um fornís-
lenzkar bókmentir, og vakti grein sú
töluverða eftirtekt hjá Dönum, enda
er hún vel rituð.
í þessu sama tfmariti er hann nú
byrjaður á annari grein frá Islandi,
ferðaendurminninguna frá því hann fór
hér um land fyrir nokkurunj árum og
skín í gegnum hana ræktarsemin til
lands og þjóðar.
Jón Sveinsson er að sögn væntan-
legur til Islands á þessu sumri.
Mannaláf.
Páll Stgurðsson bóndi í Torfufelli
í Eyjafirði er nýlega dáinn úr lungna-
bólgu. Mesti elju- og dugnaðarmaður.
Ingibjörg Sigurðardóttir, Jónsson á
Oddeyri andaðist og nýlega. Efnileg
stúlka á bezta aldri.
Þá er og nýlátin hér á sjúkiahúsinu
Ásta Sigurðardóttir, stúlka á ferming-
araldri.
Báðar þessar stúlkur dóu úr tæringu.
Skipakomur.
Síðan Nl. kom út síðast hafa komið skip-
in »Vesta«, »Britta« og »Mjölnir« og ýms
síldveiðaskip.
157 skip
voru talin á Siglufjarðarhöfn nýlega.
Gizkað var á að um helmingur þeirra væri
gufuskip.
Rússnesk flofahöfn í Reykjavík?
í grein þeirri eftir J. S. sem getið
er hér að framan er dálítil frásögn, sem
sérstaklega er þess verð að vér veit-
um henni eftirtekt. Hann skýrir frá því
að fyrir tveim árum, eða svo, hafi mik-
ill orðasveimur verið um það að Rúss-
ar vildu fá hjá Dönum ráð á Reykja-
víkurhöfn, til þess að hafa hana handa
herskipaflota sínum. Málið komst svo
langt að enska stjórnin fór að veita
málinu athygli. í enska þinginu var
borið upp frumvarp til laga um víg-
girðingar á Vesturströnd Skotlands og
var sú tillaga studd með því af stjórn-
inni, að rússneskur floti gæti á 3—4
dögum náð til Englands frá Reykja-
víkurhöfn.
Þessa síðara atriðis minnir oss að
getið væri einhverntfma í íslenzkum
blöðum, en fróðlegt væri fyrir oss ís-
lendinga að fá að vita hvort nokkuð
er til í því, að Rússar hafi verið að
fala hér herskipahöfn; því þó málið
hafi væntanlega farist fyrir í það skifti,
væri Rússum vel trúandi til þess að
vekja það upp af nýju, ef þeir þætt-
ust sjá sér hag við það.
Guðmundur Hannesson
héraðslæknir skrapp suður tli Reykjavík-
ur með Vestu. Hann er væntanlegur með
skipinu aftur, nema hann fái aðra ferð fljót-
ari.
Magnús ívarsson ,
bóndi í Hjarðarhaga á Jökuldal, sem leg-
ir hefir til skurðlækninga hér á spítalan-
um, biður Nl. fyrir þær fréttir til ættingja
sinna og vina að hann sé nú gróinn sára
sinna og sín því bráðlega von heim aftur.
Bækur sendar Norðurlandi.
Ouðmundur Magnússon: Ferðaminningar
frá Þýzkalandi, Sviss og Englandi. Rvík.
Prentsm. »Frækorna« 199 bls. 1905.
Bjarni Jónsson frá Vogi: Lýgi. Rvík.
Kostnaðarm. Guðm. Gamalíelsson 1905.
Bjarni Jðnsson frá Vogi: Aandatrú og
dularöfl Rvík 1905.
X
Veðurathuganir
á Möðruvöllum í Hörgárdal. Eftir Sigtr. Þorsteinsson
1905. Júní. Júlí. Um niiðjan dag (kl. 2). Minsíur h. (C) á sólar-! hringnum.|
b O — £ E Hiti (C.) '< XO <0 u ZJ JZ > Skýmagn Úrkoma |
Md.19. 76.5 18.2 N 1 0 3.5
Þd. 20. 75.7 I8.0 0 0 5.o
Md.21. 76.o 16.2 0 7 5.0
Fd. 22. 76.o 19.o S 1 5 7.8
Fd. 23. 76.2 20.5 S 1 4 9.c
Ld. 24. 75.7 14.5 SV 1 10 R 10.5
Sd.25. 75.9 15.5 sv 2 8 8.3
Md.26. 75.9 15.6 N 1 3 8.0
Þd.27. 75.3 15.o 0 10 R 3.o
Md.28. 75.6 I8.0 0 8 6.0
Fd. 29. 75.s 18.5 N 1 5 6.0
Fd. 30. 76.o 17.3 0 10 10.0
Ld. 1. 75.o 17.5 0 8 6.2
Sd. 2. 75.7 17.3 N 1 3 6.5
Md. 3. 75.2 15.5 0 9 9.5
Þd. 4. 75.z 8.7 NAU 1 10 R 5.8
Md. 5. 76.o 10.5 N 2 0 3.9
Fd. 6. 75.3 16.5 0 8 4.5
Fd. 7. 74.8 17.0 0 10 R 7.6
Ld. 8. 75.3 13.2 N 1 6 7.5
Sd. 9. 76.o 14.o 0 8 7.6
Md.10. 76.2 14.6 N 1 5 6.0
Þd. 11. 76.i 19.3 0 10 8.1
Hjá undirrituðum eru
til sölu nokkurar
nýjar möblur með
góðu verði: Chese-
longue, sofi, divan
og nokkurir fjaðrastólar.
Oddeyri 10/s '05.
Jón J. ‘Borgfjörð,
söðlasmiður.