Óðinn - 01.09.1912, Page 8

48
ÓÐINN
Nátthagi. Utanmál lians 360 faðmar, garður hlað-
in undir víðast hvar en gaddavír 3 og 4 þættur ofan á.
Er svæði pað um 10 dagsláttur, og hyggur Runólfur að
gera það að túni með tímanuh.
Síðastliðið ár (1911) ljet hann þetta gera: Plægja
og herfa um 450 □ faðma og skera þar að auki ofan af
öðrum 450 □ föðmum. Býggia móhús með steinlímdri
tor undir (361 teningsfet) — haughús 8 fet á hæð og 9
fet á vídd. Auk þess kom hann á fót dálitlum trjágarði
heima við og Ijet gróðursetja allmikið af plöntum ann-
arstaðar í útgræðslu norður í túninu. Hefur hann mik-
inn áhuga á trjárækt.
Rauðalækur mun lengi bera nafn hans, og hrepp-
urinn minnast, hvílíkur bjargvættur liann hefur varið
sveit sinni. Og hver getur betri viðurkenning en þá,
að lifa i verkum sínum, cftirkomandi kynslóð til fyrir-
myndar?
E. Sœm.
<&
Kaflar úr brjefum
frá síra Páli Sigurðssyni í Gaulverjabæ til Þorsteins
Jónssonar læknis í Vestmannaeyjum.
Gaulverjahæ 28. nóvemb. 1884.
Með bestu þökk fyrir brjef þitt frá í vor sest jeg
nú loksins niður til að ávarpa þig fáum orðum, og bið
þig rita pennaleti mína á reikning hinnar herfilegu ó-
tíðar, sem gengið hefur í suraar og haust og hakað bú-
manninum marga raun. Er varla, að hugurinn hafi
nokkurn tíma orðið svo hress, að sálin yrði sendibrjefs-
fær, heldur liafa flestar góðar manndygðir rignt niður,
ellegar orðið úti á haustnóttum líkt og mórinn, ellegar
— tertio — orðið höfði skemmri líkt og kýrnar. Enn þá í
nóvembermánuði er nóg umhleypingatíð, en fátt í aðra
hönd: enginn reki við sjó, enginn fiskur í verstöðum,
til landsins jarðbönn að mestu, og —- hamingjan má
vita, hver afdrif vor verða, ef veturinn reynist liarður.
Flogin eru fyrir tiðindi um lát prestsins ykkar.
Sje svo, að síra Brynjólfur sje látinn, þá mun úti um að
Eyjaprestakallið sje viðunandi, þar eð tilætlunin inun
vera, að landsjóðsgjaldið falli burt eftir hans dag. Væri
því ekki svo varið, þá mundi jeg sækja um Vestmanna-
eyjar, en nú mun það ekkert keppikefli úr því sem
komið er, með því líka að það pláss er nálega fallið úr
sögunni sem fiskiver.
Af heimilisástæðum mínum er alt bærilegt að
fijella. Dóttir fæddist á höfuðdpginn síðasta og heitir
Lára Mikaelina, nefnd i höfuð frænku sinni frú Láru,
konu síra Jóns Bjarnasonar, nú í Ameríku. Sigurður
minn settist í 1. bekk í haust í lærða skólanum, því
ekki er í önnur hús að venda eftir mentuninni, og
virðist mjer þó skólinn miður mentandi en skyldi. Pað
er latína fyrst og lat. slíll síðast — mestöll kensla fólg-
in í orðmyndum og beygingum, og hvað er svo kent
fyrir lífið?
Skammlífur varð Porleifur frá Stóruháeyri og er
liann nú sagður druknaður suður i Danmörku. Pað
fráfall hefur án efa verið til tjóns fyrir verslun Guð-
mundar á Háeyri, mágs lians; því að Porleifur sál. var
hans umboðsmaður og útvegamaður ytra, en ekki munu
komið hafa þau skjöl og skilríki, er Guðm. átti von á
með síðasta gufuskipi, og er því haldið að hann muni
sjálfur sigla.
Sagt er, að enn sje von á skipi til Eyrarbakka-
verslunar. A það að liafa lagt út snemma í sept., en
brotið sig eða bilað í sjó og liorfið aftur til Skotlands,
fengið aðgerð þar og sje nú á uppsigling til Ebakka.
Hamingjan má vita, hvernig því reiðir af í skammdeg-
inu. En þó er í alla staði þörf á slíku skipi, þar sem
vantar kaffi', sykur, kol, steinolíu, salt að likindum o. fl.
Slíkár vörur eru menn nú þegar farnir að sækja ýmist
út i Porlakshöfn til Jóns eða suður í Reykjavik.
Fátt geiúst lijer um sveitir til framfara. Hjer i
hreppi er nokkuó farið að sinna túnasljettun meir en
verið hefur, og er á þó nokkrum bæjum sljeltað nokluið
árlega. Annars er alt dautt og dofið í þessari sýslu,
fjelagsmálefni engin, engin hugsun um búnaðarframfarir,
nje verslunarmál, engin liugsun um stjórnar- nje kyrkju-
mál, engin uin uppfræðingar- nje menntamál. Blessaður
svefninn á okkur cr vær, og þegar undanteknar erú rign-
ingarnar og stormarnir, þá hafa ekki aðrir liávaða til
muna. Pó eru nú blöðin syðra allgóð í ár og cru ýmist
að benda eða Iræða, en mjer finst þjóðin lítið læra.
Gaulverjabæ 10. desemb. 1884.
Innilega þökk fyrir þitt góða brjet frá 19. f. m.,
sem ieg hef nýlega meðtekið. Tvær grímur runnu á
mig um að sækja, en samt er jeg fallinn frá því og það
af svofeldum ástæðum: Búskapur á Ofanleiti nokkuð
sjerstaklegs eðlis og óvanalegur fyrir mig; brauðið að
eins fáeinum krónuni hærra en það sem jeg hef, og sem
mest er um vert (eftir því sem jeg sje í stjórnartíðind-
unum) — prestsekkja i brauðinu, sem eptir lögunum
tekur ‘/t af öllu næsta fardagaár og síðan ý/io eður rúm-
ar 140 kr. árlega og gerirþað býsna mikið skarð í. Jeg
vil ekki hreifa mig nema jeg sje nokkurn veginn viss
um að breyta til batnaðar, og þó langaði mig víst að
Ofanleyti, sem allir segja að sje svo fagurt á; en af því
jeg er nokkur fjölskyldumaður (með 6 börn), þá rís mjer
sem sagt hugur við hreifingu, nema hagnaðarvon sje að.
Hefðu Vestmannaeyjar haldið sínu gamla prestakalli —
eins og þurft hefði að vera, þar eð tekjurnar eru svo
mjög komnar undir óviðráðanlegum náttúrukröftum,
fiski og fugli, en ekki jarðræktinni — þá hefði verið
öðru máli að gegna og þá liefði jeg ekki sett fyrir mig
hreifinguna, því síður, sem mjer leiðist hjer ýmislegt, og
hvergi þykir mjer Flóinn skemtilegur. . . .
Um þessa daga er Sigurður Guðmundsen mágur
minn að taka embættispróf í lögum við háskólann og
er hans von með vorinu.
Þrjár þungar spurningar:
1. Hvenær verða samgöngur komnar á milli Ar-
nessýslu og Eyja?
2. Hvenær verður kirkjan á Islandi frjáls þannig,
að alt vald verði hjá söfnuðunum sjálfum?
3. Ilvenær nnin þjóð og þing vakna til að sinna
alvarlega atvinnuvegum sínum og verslun?
Að endingu kveð jeg þig og þína með óskum als
góðs. Kona mín og tengdafaðir biðja ástsaml. að lieilsa.
Pinn elskandi vin og skólabróðir
Fndir Sigurðsson.
Prentsmiöjan ■ utenberg.