Óðinn - 01.02.1913, Blaðsíða 5

ÓÐINN
85
Ælfiágrip Jóns Ólafssonar
á Einarsstöðum.
Jeg er fæddur í Lögmannshlíð í Ej'jafjarðarsýslu
31. júli 1832. Foreldrar mínir voru Ólafur Jónsson og
Aðalbjörg Ólafsdóttir. Bjuggu pá i Lögmannshlíð Jón
Jónsson afi minn og amma min Þórey Stefánsdóttir,
kann jeg eina vísu um afa rninn:
»Jón kann vanda verkin handa
vel forstanda búskapinn,
laus við kvíða, lund með blíða
Lögmannshlíðar hreppstjórinn.
Föðurbræður mínir voru Stefán Jónsson alpingis-
maður, bjó á Reislará og Steinsstöðum og Jón Jónsson,
bjó fyrst á Múnkapverá svo á Litlahamri, færði par bæ-
inn úr stað, úr kvos, upp á hól i túninu sljettan. Bað-
an flultist liann að Kristnesi, l)vgði par baðstofu alpilj-
aða i hólf og gólf, og pótti pað mikil nýung, pvi pá
voru baðstofur litt vandaðar og viðast með torfgólfi.
Frá Kristnesi fluttist hann að Hólum í Hjaltadal, paðan
að Frostastöðum í Skagafirði, paðan að Möðruvöllum í
Hörgárdal og frá Möðruvöllum að Eórustöðum í Kaup-
angssveit, en druknaði á Akureyrarpolli haustið 1855.
Hann var atkvæða-, dugnaðar- og fjörmaður, vinsæll og
vcl látinn.
Föðursystur minar voru Þorgerður Jónsdóttir kona
Jóns Jónssonar alpingismanns og hreppstjóra á Múnka-
pverá, og Þórunn yngst, giftist Halldóri Kristjánssyni á
Múnkapverá, pau fluttust vestur á land.
Frá Lögmannshlíð fluttust foreldrar mínir vorið
1834 að Merkigili í Hrafnagilshreppi, pótti pá heldur lit-
ið varið í pað kot, engjalítið og niðurnítt að túni og
húsum. Bóndinn liafði farið paðan af pví hann hjelt
að kofarnir dræpu sig, enda bygði faðir minn strax
haðstofuna með reisifjöl á langhöndum og piljum fyrir
neðan lausholt langsetis, og eru pær piljur lil enn ó-
slitnar.
Petta sama vor, sem foreldrar mínir fluttust að
Merkigili, týndist jeg einn góðan veðurdag, foreldrar
mínir höfðu farið til kinda en tvær stúlkur áttu að gæta
okkar Kristínar systur minnar, hún 3ja en jeg á 2ru ári.
Fegar pabbi og mamma komu heim sást jeg hvergi.
Sem nærri má getavarekki beðiðviðað leita að dreng.
Hjón komu handan yfir Eyjatjarðará, og sá faðir minn
að pau riðu út með ánni og maðurinn fór af baki og
tók eitthvað upp og hjelt svo til vegarins. Fór pá faðir
minn i veg fyrir pau, að vita hvað pau liefðu fundiö,
pað var pá týndi sonurinn, er sagði »mamma«. Pað er
æði langur vegur frá Merkigili og niður að ánni og ó-
sljettur, holt og melar og sund ámilli, hærinn í efri röð.
Svo bar nú ekkert til tíðinda, er í frásögur sje fær-
andi, par til jeg var á 7da árinu, var mjer lofað yfir að
Litlahamri, að finna afa minn og ömmu, pau voru par
hjá syni sínum Jóni, líka var par jafnaldri minn og
frændi, Jón Jónsson, er jeg vildi sjá. Ekki man jeg
hvernig jeg var búinn, en á höfðinu liafði jeg dökkan
bómullarhatt, barðalítinn en kollháan, með fallegum
borða og gyltri hringju. Fólkið á Litlahamri fór að skoða
mig allan í krók og
lu ing og hattinn líka,
var jeg nokkuð hróð-
ugur af hattinum og
sagðipaðværi sakra-
mentishatturinn
hennar móður minn-
ar, en’fólkið fór að
lilæja að pessu. Peg-
ar jeg fór heim frá
Litlahamri gaf afi
minn mjer bók úr
gömlum scndihrjef-
um, og sagði að jeg
gæti lært að skrifa á
hana pegar jeg færi
að læra að skrifa.
Mjer pótti mjög vænt
um gjöfina og geymdi
vel bókina og byrjaði líka að skrifa í hana, eftir stafrofi
sem faðir minn gaf mjer, aðra forskrift hafði jeg ekki
en petta stafróf.
Pegar jeg var á lOda árinu fór jeg með Jóni móður-
hróður minum norður í Draflastaði i Fnjóskadal að
finna Kristinu ömmu mína, er par bjó pá með seinni
manni sínum Sigurði Jóhannssyni. Pað var nálægt
sumarmálum i góðu veðri, við höfðum eitt hross, sem
jeg sat á pegar gott var færið, en yfir Vaölaheiði varð
jeg að ganga, pví ilt var með köflum fyrir hrossið.
Amma mín tók mjer mæta vel, við höfðum eklci sjest
fyrri. Alt lieimilisfólkið kom út á hlað að sjá penna
nýja gest. Margt var par nýstárlegt að sjá og heyra, en
mest brá mjer við rúmið sem jeg var látinn sofa i hjá
Indriða frænda minum, mjer fanst jeg ætla að hverfa
ofan fyrir allar hellur, og fanst pað svo ónotalegt, fjell
betur við rúmið mitt heima, sem var punt ullarteppi
fyrir sæng og koddi með skinnveri. Pað er sá besti
koddi sem jeg hef átt, enda falla mjer alt af illa mjúk
rúm eða dúnsængur óbældar. Parna hjá ömmu minni
var jeg 5 vikur, pá komu foreldrar mínir að sækja mig.
Kverið fór jeg að læra á 9. og 10. ári og til spurn-
inga á kirkjugólfi á 11. ári, vildi verða Kristínu systur
minni samferða, hún ári eldri. Pá var sira Hallgrímur
prófastur Thorlacius pjónandi prestur á Hrafnagili,
einstaklega lipur og góður við börnin, pað voru sann-
kallaðir gleðidagar að fara til spurninga á sunnudögum
og miðvikudögum á föstunni, og um leið geta pá glimt
við marga drengi og prófastssoninn, og pess vegna leidd-
ist mjer aldrei að læra kverið eða fara til spurninga.
En pað var fleira en að glíma og láta spyrja sig sem
dró mig til kirkjunnar. Síra Hallgrimur var sá snilling-
ur fyrir altarinu ög tilkomumikill i kirkjunni. Mjer er
pað alt af minnisstætt, pegar fólk var til altaris að
heyra liann pá tóna faðir-vor og innsetningarorðin.
Pegar jeg var nær 16 ára var jeg ljeður að háifu
Jóni og Porgerði föðursyslur minni á Múnkapverá til
að vera par smali og mátti pað lieita fyrsta sporið út
í heiminn úr foreldrahúsum, enda geðjaðist mjer vel að
pví. Par fanst mjer alt svo áhrifa- og tilkómumikið,
margt fólk fjörugt og frítt, Jón mikill fjörmaður og gleði-
Jón Olafsson á Kinarsstöðum.