Óðinn - 01.02.1913, Blaðsíða 8

88
ÓÐINN
hann halda þar ræöu á fundinum, og dáöist aö fram-
komu hans þar og málsnild.
Af því jeg var nú orðinn laus viö búskaþinn, var
jeg ekki ófús á að róta mjer, þar af leiðandi var jeg 4
ár á Höfnum á Skaga verkstjóri hjá Jónínu Jónsdóttur
er þar bjó þá ekkja. Hafnir eru að sumu leyti kosta-
jörð, en líka erflð og þar margir ókostir; kostirnir eru
æðarvarþið og kóþaveiði á vorin, líka oft góður fiski-
afli. Lítið kyntist jeg Húnvetningum, en það sem það
var, þá geðjaðist mjer vel að þeim, margir afþeim mann-
vænfegir og dugnaðar-menn. Eyfirðingar 2 voru þar
verslunarstjórar, Andrjes Arnason á Skagaströnd og
Pjetur Sæmundssen á Bfönduósi, er báðir sýndu mjer
gestrisni og vináttu.
Vinnumaður var jeg 2 ár hjá Jóni í Múla og ljet
hann mig hafa afskifti af umboðinu fyrir sig, er hann
flutti til Seyðisfjarðar, 2 seinustu árin, sem liann var um-
boðsmaður fyrir Norðursýslu-umboðinu, varð jeg því
að ferðast um umboðið, til ábúendanna. Petta átti fíka
vel við mitt lundarfar, að kynnast bæði sveitum og bú-
endum bæði á Sijettu, Pistilfirði, Núþasveit og Axarflrði,
Ffatey og víðar.
Veturinn 1901—2 fór jeg til Seyðisfjarðar til að af-
gera reikninga mína og sakir við Jón í Múla. Fór frá
Akureyri 20. des. til Seyðisijarðar, dvaldi þar svo hjá
Jóni til 15. marts, að við nafnar fórum með Vestu, jeg
ætlaði til Akureyrar en Jón til Reykjavíkur, en svo
bannaði hafís okkur að fara norðurfyrir, var því farið
til Reykjavikur og ekki heldur fært að fara vesturfyrir.
Var þá ekki annar vegur fyrir mig en setjast að í Reykja-
vík og bíða byrjar, sem jegvar vel ánægður með. Rjeði
jeg mig þá hjá vini mínum Vilhjálmi á Rauðará sem
matvinnung. Jeg kom til Reykjavíkur um Pálmasunnu-
dag og var svo alla þáskavikuna að skoða mig um og
hitta gamla kunningja, vini og tengdafrændur, t. d. Gunn-
ar kauþmann Einarsson og Einar son hans, er tóku
mjer mæta vel. Norðlendingarnir, sem búaí Reykjavík,
buðu mjer margir heim til sín, svo sem Júlíus amtmað-
ur, Pórhallur iektor, Pálmi kennari, Porgrímur læknir
Johnsen, Einar garðyrkjumaður Helgason og margir
fleiri. Jeg kom líka til Benedikts Gröndals og Páls
Melsteðs og varð hrifin afbáðum. Afþessuöllu er auð-
ráðið, að mjer hefurliðið vel þessa þáskaviku að ganga
milli góðbúanna. En svo eftir þáskana var jeg stöðugt
hjá vini mínum Vilhjálmi á Rauðará fram um kross-
messu.
Svo fjekk jeg góða skiþsferð til Seyðisfjarðar. Par
komst jeg aftur í Vestu og fjekk frítt far til Akureyrar.
Var þá aftur kominn í mina gömlu átthaga, fjekk góða
samferð’heim að Einarsstöðum, og hefnú setið þar um
kyrt síðan, enda hef jeg hvergi unað mjer betur en á
Einarsstöðum.
Pegar jeg lít nú til baka yfir æfiferil minn, þá finn
jeg það vef, að jeg hef verið gæfumaður, og að forsjón-
in og hamingjan hafa leitt mig og stutt á lífsleiðinni, hef
þvi ekki undan neinu að kvarta og get verið öllum
þakklátur.
Börn mín eru nú lifandi 6 af 12, er við eignuðumst.
Erusynirnir Björn þrentari á Oddeyri, Aðalsteinn í Amer-
íku, þar bankastjóri, og Nói á Glerá, og dætur Asrún, ekkja
Frá 15. ág. er verðið á
steinoliu 3 au. hærra á hverj-
um potti en í auglýsingunni
frá D. D. P. A. stendur hjer í blaðinu.
Haraldar sáluga Sigurjónssonar, og Katrín, kona Sigurjóns
Friðjónssonar, báðar á Einarsstöðum, og Kristjana lcona
Aðalgeirs á Stórulaugum.
Barnabörn mín eru nú 20 lifandi af 28.
Fyrir 2 árum bað jeg vin minn Jón Ólafsson á Ein-
arsstöðum að rita fyrir mig ágriþ af æfisögu sinni; var
hann heldur tregur til þess, en þó fjekk jeg þetta hand-
rit, sem nú er þrentað, sumarið 1911. Mjer einum var
það ætlað til nota, ef svo vildi verkast einhvern tima,
en þegar jeg hafði lesið rækilega, vildi jeg sem einskis
í því missa.^og taldi vin minn á að lofa því að birtast
eins og það kom frá hans hendi.
Kunningjar Jóns munu kannast við hann á þessum
blöðum, og svo hef jeg þá trú að sögumönnum seinni
tíma muni ekki þykja minst varið í svona lagað heim-
ildarrit.
Mjer finst varla að jeg hafi kynst manni á lífsleið-
inni, sem öllu betur og verklegar hefur lifað Lífsóð
Longfellows en sögumaöurinn. Aldrei hef jeg vitað
Jón^öðruvísi en fjörugan og glaðan, alt af í framsókn,
sístarfandi með eitt eða fleiri áhugamál í takinu, altaf
hlakkandi til einhvers, nýrra framkvæmda, nýrra bóka.
Nú er hann kominn yfir áttrætt, lýsir hann fyrir mjer í
seinasta brjefinu, hvað lífið sje sjer gott, gleðin hressir
elliárin, kærleikurinn í kring um hann lcngir lífdagana.
Margt á jeg vel og viturlega sagt i brjefum Jóns,
en lítið gerði hann jafnan úr bókviti sínu, en hitt kann-
aðist hann við að hendurnar hefðu verið sjer og öðrum
þarfar: »Jeg bað aldrei um vísdóm, en bað um þrek
og þol, og það hvorttveggja hef jegfengið vel úti Iátiö«.
Svo ritar hann mjer einu sinni. En andans yfirburðir
hans voru nú samt einmitt þeir, að vera altaf í óslitinni
framsóknarbaráttu, öðrum til þrifa. Nokkuð má í það
ráða af sjálfssögunni, og blómaskeiðið var það, þegar
hann var »grjótpáll« Eggerts Gunnarssonar, en kunnugir
mundu geta rakið mörg fleiri sþorin. Sje jeg t. d. að
Jón getur ekki um það, að hann átti. upptökin og for-
göngu að myndarlegri sjóðstofnun í Öngulstaðahreþpi í
Eyjafirði. Mig minnir að »Styrktarsjóður« sá væri til
eflingar sjálfsábúð og búnaði, og ernúkominn yflr 2000
kr. Eins man jeg það er eg var á ferð fyrir norðan
sumarið 1904, að þá hafði Jón nýstofnað »Menningarsjóð«
fyrir Einarsstaðasókn, sem er smávaxnari enn þá.
í ferðadagbók minni þá rita jeg það tvent eflir
Jóni gamla, er búskap varðaði: Kvaðst hann sjá mest-
an mun þess frá æskuárunum, hvað menn nú þyldu
betur vetur, fjeð væri miklu feitara á vorin. I annan
stað taldi hann fólk hafa verið vinnusamara áður fyr,
en þó slægi maðurinn miklu meira á dag nú en fyrrum,
bætti hann við.
Síður en ekki tómt lof um liðna tímann: »Ekki
vil jeg eins og Páll gleyma því sein að baki er, það er
mitt mesta yndi að muna það«, segir hann í brjefi, »en
jeg seilist líka í það sem fyrir framan er«.
Myndin er tekin af Jón tæplega sjötugum, og hefur
hann litið breytst síðan. Smáfríður er hann ekki, karl-
inn, en óhætt væri að fara með hann í hóp smábarna.
Pau mundu fljótt verða góðir vinir hans.
P. B.
Prentsmiðjan Gutenberg.