Óðinn - 01.04.1915, Blaðsíða 2

2
ÓÐINN
Hann seltist nú að í Khöfn, en kunni enn
ekki við að halda kyrru fyrir og gerðist skips-
læknir uni hríð. Um 1880 varð hann aðstoðar-
læknir á Almanna-spitalanum í Khöfn og siðan
hjá hinum ágæta skurðlækni Dana, M. Saxtorph
prófessor. En árið 1883 var Sc hierbeck veitt land-
læknisembættið á íslandi og varð hann þá jafn-
framt forstöðumaður læknaskólans í Reykjavík.
Schierbeck sagði af sjer landlæknisembæltinu
árið 1894 og fór heim til Danmerkur þá um sum-
arið, alfari hjeðan, en árið eftir var honum veitt
stiftslæknisembættið fyrir Norður-Sjálandi og hjelt
liann þvi embætti til dauðadags.
Hann andaðist 7. dag septembermán. 1911.
Schierbeck kvæntist árið 1870 danskri konu,
að nafni Ina Ragnhilda, dóttur Joh. Chr. Petersen
grossera. Lifir hún mann sinn og þrjú börn þeirra,
tveir synir, Aage Schierbeck læknir á Fjóni og
Axel Ejnar Schierbeck cand. juris og myndasmiður
i Kaupmannahöfn. Dóttirin, Ebba að nafni, er gift
góðkunnum landa vorum í Khöfn, cand. jur. Jóni
Sveinbjörnsson kammerjunker.
»Svo skal einn lofa að lasta eigi annan«, er
íslenskt orðtak, og er auðvelt að fylgja því hjer,
er minst skal á starfsemi Schierbecks sem land-
læknis. Bæði sá, er Schierbeck tók við embæltinu
af, og sá, er við þvi tók af honum, voru stórnýtir
og samviskusamir ágætismenn í stöðu sinni, er
gert hafa islenskri læknastjelt og heilbrigðismálum
þjóðarinnar mjög mikið gagn hvor á sína vísu.
En því verður trauðla á móli borið, að starfsemi
Schierbecks í embætti hans var nýr og sterkur
lífsstraumur í vorum litla, íslenska læknaheimi.
Hann kom fastara og betra skipulagi á margt í
lækna- og heilbrigðismálefnum og samkvæmara
kröfum samtíðarinnar en áður var, þótt síðar hafi
margt verið betur bj'gt á grundvelli þeim, er hann
lagði — af samtíðarinönnum eftir nútíðarkröfum.
Enda var honum sjálfum vel ljóst að á því sviði
fer öllu óðlluga áfram og ætlaðist hann manna síst
til þess, að all væri lálið standa í stað. Þvi hann
var víðsýnn vísindamaður, og framfaramaður í
hvívetna, en kyrrstöðumaður enginn. Lá honum
ríkt á hjarta að bæta læknaskipun landsins og
endurbæta sjúkrahúsin, og fjekk hann þar allmiklu
áorkað lil hins betra. Hann kendi læknum betri
rot- og drepverjandi sárameðferð en áður þektist
hjer og bætti í öllu slórum verklega kenslu í hand-
lækningutn. Skurðlæknir var liann ágætur, og fyrst
í hans tíð tóku læknar alment að gera stóra hold-
skurði. Sjálfur gerði hann marga slíka, og mæltu
það margir að sönnu, að þeir ættu whnífnum lians
Schierbeckscc líf sitt að þakka. Holdsveikisrann-
sóknir hans bæði hjer á landi og áður í Noregi
hafa allmikið vísindalegt gildi. Og fyrstur manna
sannaði hann, að tæringarsóttkveikjan væri til á
íslandi.
Sc'hierbeck lagði einkum stund á að kynna
sjer farsjúkdómafræði og merkar þykja ýmsar al-
huganir hans á þeirri grein, ekki síst þær, er
hann gerði þegar kýlapestin gaus upp í Glasgow
árið 1900.
I’ess var áður getið, að Schierbeck landlæknir
lagði stund á garðyrkju í æsku. Ekki dvínaði sá
áhugi hans með aldri og sjerstaklega eiga íslend-
ingar honum mikið að þakka á því sviði. Er það
orða sannast, er Einar Helgason garðyrkjufræð-
ingur segir um hann í bók sinni »Bjarkir«, er
hann hefur helgað minningu Schierbecks, að »hann
hefur unnið garðyrkjunni á íslandi meira gagn en
nokkur einn maður annar hefur gert um langan
aldur«. I’ar var hann frumkvöðull þeirra fram-
kvæmda, er yngri menn hafa tekið við og bygt á
og aukið siðan og vel farnast.
Garðyrkjan var hjáverk hans, en »garðurinn
hans Schierbecks« í Reykjavík — við liús lians —
ber þess vitni, að það hjáverk var ekkert smá-
verk. Hann gerði þar mikilsverðar tilraunir með
trjárækt, blómrækt og matjurtarækt, er borið hafa
»hundraðfaldan ávöxt«, — ekki að eins í garðinum
þeim, heldur fyrir fordæmið í flestum görðum
Reykjavíkur og víðar um land. Rauðará við Rvík
keypti hann og gerði þar stórfeldar jarðabælur,
lún og maljurtagarða. Hann er í raun rjettri frum-
kvöðull að jarðrækl Reykvíkinga. Grýttur jarð-
vegur óx honum ekki í augum, hann blátt áfram
elskaði moldina og áburðinn, og jörðin gaf
honum að launum gull og blóm.
Hann var ásamt Árna sál. Thorsteinsson land-
fógeta aðalhvatamaður að slofnun »Hins íslenska
garðyrkjufjelags«, er komst á árið 1885, og var
Sehierbeck formaður þess full 8 ár, uns hann fór
hjeðan, en eftir það skrifaði hann oft ýmislegt
gagnlegt og golt í ársril þess.
Schierbeck ljet ekkert tækifæri ónotað lil að
vekja áhuga þjóðarinnar á garðrækt bæði í við-
ræðum og ritgerðum. Kver ritaði hann um mat-
jurtarækt og leiðarvísi um ræklun fóðurróína. í