Óðinn - 01.01.1936, Page 52

52
Ó Ð I N N
Vatneyrar-feðgar,
Ólafur Bjarni Jóhannesson, konsúll,
og
Kristinn Ó. Jóhannesson
á Patreksfirði.
In memoriam.
Vantar nú í vinahóp,
völt er lífsins glíma,
þann, er yndi’ og unað skóp
oss fyrir skemstum tíma.
Þannig kvað Malthías um vin sinn, Hristján skáld
jónsson, látinn. Sömu tómleikatilfinninguna finn jeg
í hjarta, er jeg hugsa til vinar míns, Ólafs Jóhannes-
sonar, sem fyrir skemstu hló og fagnaði með oss hjer.
Sætið er autt, en jeg sje hann í anda, glaðan og
fyndinn og geislandi lífi. — ]eg sje hann brosa, hinn
siifurhærða. Það er gáski í rómnum, en augun leiftra,
ljós og snör. Þau geyma enn ofurhita æskunnar og
eldmóð hugsjónamannsins. Og alt fer þetta svo vel
undir hinum hvítu hárum. Handtakið er hlýtt og fast,
og það, ásamt kveðjuorðunum »blessaður og sigursælU,
skilur eftir eitthvað það, sem ekki gleymist.
Giaður með glöðum, en hryggur með hryggum, svo
var hann jafnan, en þó aldrei æðrufullur nje kvíðandi,
heidur öruggur og stiitur, eins og sá, er veit sig studd-
an því valdi, sem engum bregst, er á það trúir. Við-
kvæmur sem blóm; ákafur og örgeðja, en sáttfús eins
og saklaust barn, ef honum fanst hann hafa sært ein-
hvern eða stygt. Þannig kom hann mjer fyrir sjónir.
Óvin gat hann ekki hugsað til að eiga daglangt,
ef hann fann að hann átti sjálfur sök í óvildinni, og
það mun ósjaldan hafa komið fyrir, að hann símaði
eða sendi þegar í stað eftir þeim, er honum hafði
sinnast við, til að jafna alla misklíð. Og það, sem
einu sinni var jafnað, var ekki vakið upp aftur. Það
var gleymt. Og þá var fögnuður í rómnum og hlýja
í handtakinu, er sættir voru fengnar.
Hann var vinur tryggur þeim, er hann batt vináttu við,
en þungur á báru hinum, er að ósekju sýndu honum
ójöfnuð eða rangsleitni. En þó ætla jeg, að hann hefði
orðið fyrsti maður til að rjetta öfundar- og mótgerða-
manni sínum hjálparhönd, hefði hann vitað hann líða.
Viðkvæmara hjarta en hans hef jeg ekki þekt til
þessa. Hann þoldi ekki að vita, að nokkrum liði illa.
Mátti ekkert aumt sjá.
Þessu lík er myndin, sem minningin geymir um hann.
Svona reyndist mjer hann vera, er jeg kyntist honum
fyrst, og svona var hann, er hann kvaddi mig síðast.
I.
Ólafur Bjarni ]óhannesson var fæddur að Sveins-
eyri í Tálknafirði 8. dag nóvembermán. 1867, sonur
hjónanna ]óhannesar Þorgrímssonar, dannebrogs-
manns, ]ónssonar á Kvígyndisfelli, Þórðarsonar, og
þriðju konu hans, Kristínar Bjarnadóttur, Ingimundar-
sonar á Kvígyndisfelli.
Ólst hann upp hjá foreldrum sínum á Sveinseyri.
Bar snemma á góðum gáfum hjá honum og var hon-
um komið fyrir til náms hjá sjera Ólafi ]ohnsen, pró-
fasti á Stað á Reykjanesi. Var hann þá á barnsaldri,
10 — 11 ára. Síðar var honum komið til sjera Lárusar
Benediktssonar í Selárdal. Var hann þá innan við
fermíngu. Hjá honum lærði hann undir skóla. Var
það meining foreldra hans, að hann læsi síðar guð-
fræði og gerðist prestur. Gekk hann inn í Latínu-
skólann árið 1884, en hætti námi effir fjögra ára
skólaveru.
Bar á því þegar í skóla, eins og líka síðar reynd-
ist, að á mannfundum öllum var hann »hrókur alls
fagnaðar*. Þar gat aldrei úlfúð nje önuglyndi þrifist,
sem Ólafur var nærri. Hann var gleðinnar barn til
hinsta dags. Hvar sem hann kom, var sem Ijetti yfir,
því að hann var fyndinn og skemtinn með afbrigðum.
]afnvel fram á fullorðinsár var hann fullur ærsla
þeirra, er æskunni tilheyra aðallega. En öll var gaman-
semi hans græskulaus. Og hann var ávalt heill í gleði
sinni. Man jeg hve hjartanlega hann söng þessar lat-
nesku ljóðlínur:
„E, e, e. Ite, miseriae. Ite, miseriae.
Tempus est laetitiae" o. s. frv.
Þrátt fyrir gleði sína var hann þó fullkominn al-
vörumaður. Hann komst ekki hjá því, frekar en aðrir,
að horfa á hinar alvarlegu hliðar lífsins, enda þótt
hann, alla æfi, mætti heita gæfumaður.
Þau ár, sem hann var í skóla, vann hann á sumr-
um hjá Sigurði Bachmann, kaupmanni á Vatneyri.
Vann hann öll algeng búðarmannastörf, jafnt pakkhús-
vinnu sem skrifstofustörf. Vandist hann þannig snemma
á alian rekstur og gang víðtækrar sveitaverslunar, því
að viðskiftin á Vatneyri voru þá aðallega við sveita-
menn, með því að kauptúnið, Patreksfjörður, hafði
að eins fáa íbúa, og auk þess var önnur verslun þá
á staðnum, Geirseyrarverslun, sem mikil skifti voru
við. Einnig var allmikil verslun við frakkneska fiski-
menn, sem komu þá á Patreksfjörð, á fjölda mörgum
skútum, árlega. Gafst þá verslunarmönnum gott tæki-
færi til að æfa frönsku-kunnáttu sína. Enda var það
svo í þann tíð, að margir alþýðumanna á Vestfjörðum
gátu talað frönsku og skilið Frakka.