Reykjavík - 14.08.1909, Blaðsíða 1

IRe^hJ ax>íh.
X, 40
Útbreiddasta blað landains.
Upplafl yfjp 3000.
Laugardag 14. ágúst 1909
Áskrifendur í b œ n u m
yfÍplOOO.
X., 40
SÖT ALT FÆST í THOMSENS MAGASÍNI.
< >f 1 líl Og eldavélar selur Kristján Porgrimsson.
Augnlækning ók. 1. og 3. þrd. 2—3 á spítal.
Baðhúsið yirka daga 8—8.
Biskupsskrifstofa 9—2.
Borgarstjóraskrifstofa 10—3.
Bókasafn Alp.lestrarfél. Pósthússtr. 14, 5—8.
Bréfburður um bæinn 9 og 4.
Búnaðarfélagið 12—2.
Bæjarfógetaskrifstofa 9—2 og 4—7.
Bæjargjaldkeraskrifstofa 11—3 og 5—7.
Bæjarsíminn v.d. 8—10, sunnud. 8—7. ^
Forngripasafnið opið 11—1 frá 15.jún.—lð.sept.
Islandsbanki 10—2*/s og 5*/»—7.
Lagaskólinn ók. leiðbeining 1. og 3. Id. 7--8 e.m.
Landakotsspítalinn lO'/s—12 og 4—5.
Landsbankinn 101/’—2’/j.
Landsbókasafnið 12—3 og 7—8.
Landskjalasafnið á þrd., fmd. og ld. 12—1.
Landsjóðsgj.k. 10-2, 5-6, þrjá 1. d. i m. 10-2, 5-7.
Land8SÍminn v.d. 8—9, sunnud. 8—11 og4—6.
Læknaskólinn ók. lækning þrd. og fsd. 11—12.
Náttúrugripasafnið sunnud. l*/i—2‘/i.
Pósthúsið 8—2 og 4—7.
Stjórnarráðið 10—4.
Söfnunarsjóður 1. md. í mán. kl. 5.
Tannlækning ók. í P.str. 14, 1. og 3. md. 11—12.
„REYKJAYÍK'1
Árg. [minnat 60 tbl.] kostar innanlands S kr.; erlendis
kr. S,50—4 8li.—1 doll. Sé borgað fyrir 1. Júlí, 1 kr. afsl.
Auglýsingar innlendar: & 1. bls. kr. 1,50;
. og 4. bls. 1,35 — Útl. augl. 38‘/»°/o hierra. —
Afsláítur að mun, ef mikið er auglýst.
Hlutafélagið „Keykjavík".
Ritstjóri Jónas GuðlauKBSon,
Kirkjustrœli 10. Talsimi 199.
Ritstj. „Reykjavíkur“
er að hitta í
Kirkjustræti 10 frá 4—5 e. m.
Talsími 199.
yifgreiðsla .Reykjavíkur*
er á Smiöjustíg 7.
Afgreiðslum. blaðsins er áreiðanlega
að liitta þar líl. 10—11 f. m.
og 2—4 e, m.
Dýpra og dýpra.
Nýi sáttmálinn.
Nú höfum vér alls 58 millilandaferðir,
26 ferðir með samein. gufuskipafél.,
2 ferðir strandbátanna, 30 ferðir með
Thore-skipunum, auk norsku ferðanna.
Og allar þ e s s a r ferðir að strand-
ferðunum viðbœttum kosta oss einar
40,000 kr. á ári.
Samkvæmt fjárlögunum fyrir 1910
og 1911 mátti brúka alls 60,000 kr.
fyrir bæði millilanda - ferðir,
þar í taldar nokkrar Hamborgarferðir
og strandferðir.
B. J. heflr brúkað 73,000 kr. fyrir
strandferðirnar einar og
„nokkrar“ Hamborgarjerðir, en þær
eru „nokkrar" ef þær verða 3.
í stað þess að vér höfðum 5 8 miUi-
landaferðir, verða þær nú framvegis
ekki nema 48, eða 10 f æ r r i ferðir
fyrir miklu meiri tilkostnað
en fleiri ferðir hafa fengist fyrir
hingað til.
Ofan á þetta bætist að B. J. hefir
bundið landssjóð við vin sinn Tulinius
í 10 ár, og útvegar honum þannig
7 3 0,0 0 0 kr. úr landssjóði fyrir
1 e i g u á nokkrum skipaskrokkum.
Eins og menn muna, lagði B. J.
ofurkapp á að k a u p a skipskrokka
„Thore" fyrir 5 0 0,0 0 0 kr., en er
það ekki lánaðist, fann hann upp ráð
til að leigja þau af „Thore“ fyrir
miklu hærra verð.
Svo langt gat hann leitt þingflokk
sinn. Og nú heflr hann notað heim-
ildina þannig, enda var ráðherrasonur-
inn launaður umboðsmaður „Thore“-
félagsins í samningunum við ráð-
herrann.
Auk fœrri ferða fyrir meiri til-
kostnað er landið hér bundið að þarf-
lausu og J>ví til s t ó r s k a ð a um */»
mannsœfl. Og þó þetta ferða-fyrirkomu-
lag kunni að nægja þjóðinni meðan
B. J. eða einhver hans liki situr undir
stýrinu — á meðan verða framfarirnar
naumast hraðstígar — þá kemst þó
þjóðin úr þeirri betrunarhússvist á
sínum tíma, og þá sannast að þessi
ferðastdlilcur B. J. verður henni fljótt
of þröngur.
Von er þó „Isafold“ sé gleið
miðvikudaginn, er var.
Hún lofar húsbóndann hæst fyrir
lökustu verkin. — Annars verður vikið
nánara að þessu máli þegar samning-
arnir koma fyrir almenningssjónir, ef
B. J. þá ekki heldur þeim leyndum,
eins og hann ætlaði að leyna Lands-
bankanefndinni sælu.
Ragnar Lundborg
er altaf vakinn og sofinn í málum
okkar íslendinga. Fáir íslendingar
munu fylgjast betur með því sem
hér gerist en hann. Nýlega hefirhann
skrifað einkar hlýlega grein í vorn
garð, í blað sitt, um háskólann ís-
lenzka. Segir hann þar sögu máls-
ins, skýrir frá hverjar námsgreinar
verði kendar við háskólann o. s. frv.
Enn þá hafa fáir aðrir skrifað um
þetta stórmál vort í útlendum blöð-
um.
Stjornar blððin
og
viðskijtaráðunautnrinn.
Indriði von labcnhaben heldnr
uppi svörum.
Stjórnarblöðin hafa átt í miklu að
mæðast út af útnefningu Bjarna frá
Vogi, sem viðskiftaráðunauts. Einar
vefari heflr í rauninni ekkert getað
sagt frá sjálfum sér, og hefir því leitað
liðsinnis hjá tveimur stjórnargörpum,
til að fóðra hneyxlið, þetta eina hneyxli
sem E. H. heflr ekki treyst sér til að
fóðra. „Búin listum brynjan þá, bilaði
í fyrsta sinni" segir í Andrarímum.
Öðrum garpinum, litla t’inu með
mínusmerki í „ísafold", sem táknar
litla manninn frá Vogi, stóð það nú
satt að segja nærri að halda uppi
vörnum, og enginn getur láð honum
þótt hann reyndi að gera það.
En því, sem liann, kaupamaðurinn
segir í þessu máli sjálfs sín, dettur
víst engum í hug að svara, enda er
ekkert annað í þeirri grein en þetta
vanalega gort og skjall sem Bjarni
frá Vogi leggur í vana sinn að skrifa
um sjálfan sig í blöðin, og barnaleg
þrætni fyrir að vera í kaupavinnu hjá
húsbóndanum.
Allir vita, að Bjarni frá Vogi fékk
fé fyrir smalaferðir sínar í fyrra, og
var B. J. fjárhagslega háður, gegn-
um ábyrgðir og fleira. Kunnugir menn
segja að hann eigi ekki minst þvi að
þakka að hann er nú orðinn viðskifta-
ráðunautur með tvöföldum launum.
Fyrir það tjáir ekki að þræta.
Enda sjá allir heilskygnir menn, að
engin önnur ástæða gat verið fyrir því
að gera Bjarna að viðskiftafulltrúa.
Hinn garpurinn sem Einar hefir
kvatt til hjálpar er skrifstofustjórinn
nýdubbaði, Indriði Einarsson, og skul-
um vér athuga grein hans nokkru
nánar, enda þótt hún svari sér bezt
sjálf.
Indriði heflr fyrst og fremst sýnt í
þessari grein, það sem honum hefir
aldrei tekist að sýna fyr, sem sé, að
honum er gefin töluverð „kómisk"
gáfa. Hann gerir svo laglega grín að
Bjarna frá Vogi í þessari grein, að
hún myndi sjálfsagt gera tvöfalt meiri
lukku en „Nýársnóttin" ef hún væri
„dramatiseruð". Skaði að hún skuli
því ekki vera í leikritsformi með nátt-
hrafnskvæði innan í, til þess að gera
skáldlegan „effect“ á leiksviðinu.
Það gerði ekki smálukku, að sjá
einhvern Gvend með hundshaus, koma
inn á leiksviðið og halda hrókaræður
um þetta láben-haben, sem Indriði
eyðir svo mörgum orðum að í grein
sinni.
Þetta er að eins vinsamleg bending
til ieikskáldsins, en nú skulum vér
snúa oss að skrifstofustjóranum og
„fínans" manninum I. E., og athuga
grein hans nokkru nánar.
Eftir hinn langa labenhabenspistil,
sem á að sýna fram á tungumálakunn-
áttu Bjarna, snýr skrifstofustjórinn sér
að starfsviði Bjarna sem viðskiftaráðu-
Iðnaðarmenn I
Munið eflir að ganga í »Sjúkrasjóð Iðnaðarmanna,t
Saeinn Jónsson gjk.
Heima kl. 6 e. m. — Bókhlöðustig 10.
Efinn.
Eftir
K. G. Ossian-Nilson.
Efinn er það stríðið,
sem aldrei fœr ró,
og þessi þungi kvíði
sem þgrstir í trúarfró.
Efinn er sú vordagsins
yljandi skúr,
sem frœin leysir frostlagsins
fjötrunum úr.
Efinn er börnum bandanna
broslegt tildursmíð —
efinn er hetfu andanna
arfur frá fyrstu tíð!
Jónas Guðlaugsson.
nauts, og ætlar sér sjálfsagt út frá
þeim hugleiðingum að sýna fram á,
að Bjarni sé starfanum vaxinn.
Hann segir að Bjarni eigi aðallega
að halda fyrirlestra um ísiand og
skrifa um ísland í útlend blöð, og
kveður hann allra manna bezt til þess
fallinn. Öllum sem þekkja Bjarna vel
verður óefað að brosa, þegar þeir lesa
þetta, og geta ekki tekið það öðruvísi
en I. E. sé að draga dár að ferð
Bjarna til Svíþjóðar og Noregs í fyrra.
Eins og kunnugt er, hélt hann þá
fyrirlestra í Svíþjóð og Noregi, sem
ekki var gert anriað en hlegið að, af
þeim fáu mönnurn sem heyrðu þá.
Smágreinarnar sem skrifaðar voru um
Bjarna í tilefni af þessu, voru margar,
ekki einungis honum, heldur og íslandi
til stórsmánar.
Og til þess að fremja slík afrek á
ný, á Bjarni nú að fá 10 þús. kr. af
almannafé á ári!!
Skrifstofustjórinn veit eiginlega ekki
hvort starfsvið Bjarna á að liggja í
nokkru verklegu, eða ekki. Sú hliðin
„er ekki nærri eins ijós fyrirfram“,
segir hann. En svo byrjar hann að
romsa upp hvað Bjarni Jónsson viti,
til þess að fylla upp í þær eyður.
Og það sem Bjarni veit, er að gefn-
ar eru 2 kr. fyrir ® af Ástraliu-ull,
sem er „eintóm togull“(!!) hjá vissum
verksmiðjum, og það ætiar I. E., að
Bjarni muni vilja koma til ieiðar að
við fáum sama verð fyrir okkar ull.
Jú, þetta hlýtur að vera Bjarnaviska.
Fyrst og fremst af því, að enginn
nema hann er svo fávís, að vita ekki
um, að þetta ullar verð vita allir, og í
öðru lagi af því að allir nema hann
vita, að Ástralíu-ull er heimsins bezta
og mest keypta ull, og er alveg tog-
laus. Togið er klift af henni. I. E.
áætlar að þessi viska Bjarna gefi land-
inu 2 miljónir í tekju! Háðið getur
ekki verið fínna!
Nú þrýtur það semBjarni veit, og næst
kemur I. E. með það, sem Bjarni cetlar.