Skeggi - 04.05.1918, Side 1

!. árg.
Vestmannaeyjum, Laugardaginn 4. apríl 1918.
28. tb!.
Hafnarmálið.
—:o:—
1. Asiand.
Allir Vestmanneyingar munu
vera sammála um það, að hahiar-
málið sje hið mikilsverðasta fram-
faramál fyrir hjeraðið, af þeim
málum, sem enn hafa verið tekin
upp, Sjávarútvegurinn hlýtur að
verða aðal-atvinnuvegurinn, og
þar næst verslun sú sem af hon-
um leiðir. Hvorutveggja byggist
að miklu leyti á góðri höfn. Um
þ e 11 a hafa menn a l d r e i
þ r á 11 a ð.
Hafnargerð sú, sem nú stendur
yfir, var ætluð til að bæta úr
brýnustu þörfinni, en hitt hefur
víst fáum komið til hugar að
hún skyldi nægja um aldur og
æfi. Hún var hnitmiðuð þannig,
að hana mætti stækka smám
saman, er frá leið, ef aðalverkið
(þ. e. garðarnir) hefði gefist vel.
En nú er þegar fengin sú sorg-
lega reynsla, að ekki er á það
að treysta, nema síður sje, og;
Verður nú að taka því eins og
það er.
Saga málsins hefur verið rakin
í blaði þessu eftir þeim gögnum
sem fyrir hendi voru. Raunar
var ekki farið yfir skjöl þau, er
að málinu lúta; þau eru auðvitað
geymd í skjalasafni sýslunnar.
það er ekki ástæða til að rekja
feril málsins að sinni, andmæli
gegn því, sem blað þetta flutti
munu vera á leiðinni, og gefst þá
færi til að athuga þau, er þau
koma.
„Skeggi“ er reyndar þeirrar
skoðunar að það skifti ekki
mestu fyrir þetta mál, hvað
gerst hefur í því, heldur
hvað gera ber. þetta hafa menn
ekki athugað sem skyldi, og á
meðan er engra umbóta að vænta.
Höfnin sjálf er að engu bætt með
því, þó að færðar yrðu fullar
sannanir fyrir því hver á sök á
hinu og þessu glappaskotinu, nje
heldur því, þó að sanna mætti
með rökum að engum sje gef-
andi sök á óhöppunum, því
að garðarnir eru að
hrynja og grjótið á leið-
inni inn á h ö f n i n a. það
er mergurinn málsins, eins og
nú stendur, og þ a ð verð menn
að gefa sjer f y 11 i l e g a
1 j ó s t.
2, Horfur.
Málunum er nú komið svo,
að hafnargerðarmaðurinn (Mon-
berg) er farinn að þreytast á
þessu starfi, þykist hvorki hafa
af því fje nje frama. Erindreki
hans, Kirk verkfr., var á ferðinni
fyrir helgina til að ræða þetta
mál við sýslunefndina. Sagði
hann að hætt yrði við verkið
þegar í stað, vegna þess að fyrir-
sjáanlegt væri, að upp úr því
hefðist ekkert annað en s t ó r-
tjón fyrir báða málsað-
i 1 a, meðan unnið er á sama
grundvelli og áður. Hann lagði
brjef um þetta fyrir sýslunefndina
og óskaði að fá svar upp á það.
Sýslunefndin fór með verkfræð-
ingnum til að skoða skemdirnar
á Hörgaeyrargarðinum, og átti svo
tal um málið á eftir. það kom
brátt í ljós, að hún er hjer í
töluverðum vanda stödd, þar sem
Monberg er annarsvegar, en
Ægir hins vegar; verður hún að
koma sjer vel við báða, eða hafa
stórtjón ella.
3. Úrræðin.
Engum manni blandast hugur
um það að hjer verður að taka
fastan ásetning og framtíð máls-
ins er mikið undir því komin
hver sá ásetningur verður. Hjer
skal engin tilraun gerð til þess
að gefa nefndinni ráð. En hitt má
hún gjarnan vita, að augu allra
þeirra, sem þrá góða úrlausn
málsins, hvíla á henni nú, jafnvel
fastara en nokkru sinni áður.
N»st lægi að taka málið fyrir
frá rótum og athuga hvort ekki
væri rjett að arka upp á nýjan
stofn að öllu leyti, þar sem
margt bendir á að innan skams
verði endilega að koma hjer
trygg stórskipahöfn. En
þá er þess að gæta að það verk
kostar svo miljónum króna
skiftir, og kemur því ekki til
mála fyrst um sinn. þá er að
bjarga því, sem bjargað verður,
en það er hafnargerð sú, sem
nú stendur yfir. Hún hefur
kostað allmikið fje, eins og
kunnugt er, og væri ilia farið ef
því yrði ekki bjargað og höfn- j
inni eins og hún þó er. Enginn
neitar því, að mikil bót er að j
syðri garðinum, ef hann hrynur j
ekki meira (sem hann auðvitað j
gerir, nema hann verði endur- !
bættur).
Monberg hefur þegar neitað að ;
j halda garðinum áfram, nema 1
hann verði neyddur til að upp-
fylla samninginn, en það telur
hann hið mesta óráð, vegna þess
að þá hrynji alt jafnóðum, eins
og áður. Aftur á móti gerir hann
kost á að semja á ný og gera
tillögur um breytingar á gerð
garðanna. það mál liggur nú
fyrir sýslunefndinni. Náist ekki
samkomulag, verðurgerðardómur
látinn rannsaka málið og skera
úr því. Vel gæti úrskurður
gerðardóms dregist svo lengi að
ný skörð yrðu komin í garðana,
þegar hann fjelli, en í það má
þó ekki horfa ef engin leið er
vænni, því ekki er gerandi ráð
fyrir því, að verktakandi verði
látinn hlaupa frá verkinu laus-
beislaður.
Sýslunefndin á hjer töluverðan
vanda fyrir höndum og niðrunar-
laust væri fyrir hana að leita
sjer fróðari manna um verkleg
fyrirtæki. Sú uppástunga hefur
tvívegis komið fram hjer í blað-
inu, að leita aðstoðar hjá „Verk-
fræðingafjelagi íslands"; kom hún
fyrst frá hr. Sig. Sigurðssyni og
síðan hr. Jes A. Gíslasyni. Hún
er skynsamleg og vel þess verð
að henni sje gaumur gefinn. En
auðvitað verður að athuga jafn-
framt hvað verktakanda ber að
gera samkvæmt samningum og
jafna þann ágreining, sem vera
kann milli hans og sýslunefndar.
4. Vonirnar.
Síðastu árin hafa menn þótst
sjá höfnina fullgerða í anda, og
bygt á því framtíðarvonir sínar.
Útvegurinn hefur tekið mestum
framförum síðan skriður kom á
málið og framtíð hans er að
miklu leyti komin undir góðum
úrslitum þess. En samfara út-
veginum hefur risið upp blóm-
leg verslun og mannfjöldinn
aukist stórkostlega. Á næstu
árum hyggja menn til margvís-
legra fyrirtækja, ýmist til fram-
leiðslu eða annara nauðsynlegra
umbóta. En alt ber að sama
brunninum, trygg höfn er aðal-
atriðið; annars er alt bygt í
lausu lofti.
það hefur komið ótvírætt í
ljós síðari árin að eyjaskeggjar
hafa fullan hug á að hagnýta
auðæfin í hafinu umhverfis Eyj-
arnar, og ekki telja þeir á sig
kostnað nje fyrirhöfn. Viðleitnin
hefur borið góðan ávöxt hjá
flestum og væri illa farið ef hún
dapraðist, einmitt um það leyti,
sem vonir manna eru að vakna
um það að ófriðarokinu fari að
ljetta af. Hitt væri nær rjettu
lagi, að sá hópur manna, sem
bíður eftir batnandi tíðarfari, til
að byrja atvinnurekstur, mætti
óragur búa sig undir dagsverkið
í þeirri von að skilyrðin versn-
uðu ekki af völdum mannfjelags-
ins. En til þess verða þeir, sem
um hafnarmálið fjalla, að jafna
sem best þeir geta þann ágrein-
ing, sem bólað hefur á hjá þeim,
en leggja heldur alla stund á að
koma fram varanlegum umbótum
á því, sem úr lagi hefur gengið.
það væri drjúgt spor í áttina til
að koma bygðarlaginu úr þeim
meinlegu álögum, sem mest þjá
það. þau eru það, að útlend-
ingar eru að verða lítt fáanlegir
til að sigla hingað þó þeim sje
boðið ærið fje til. þeir þykjast
ekki þora að treysta höfninni,
og fara með þeim ummælum
sumir, að hjer skuli þeir ekki
koma framar. það þarf ekki að
spá neinu um hverjar afleið-
ingar þetta getur haft fyrir
bygðarlag, sem á tilveru sína
undir siglingunum; það sjer hver
maður í hendi sjer. Sýslunefndin
gæti ekki unnið Eyjunum þarfara
verk, en að bfenna þennan á-
Iagaham, ef hún er þeim vanda
vaxin.
Gjörvalt mannkynið dreymir
um bjartari daga þegar er ófriðn-
um lýkur, og býr sig af alefli
undir að fylla þau skörð, sem
komið hafa síðustu árin. Hafnar-
garðarnir eru þeir virkismúrar,
sem hrunið hafa hjer, en síst
mega hrynja; framtíðar-vonir
margra manna eru bygðar á
þeim. Umbótastarfið er mikið
og margbrotið, en h ö f n i n
kallar mest að, hún er
aðalvigið. Hún þykir lítil í
sniðum, eins og hún er. Ekki
er að vita nema hún geti af sjer
aðra fullkomnari meðan þeir
lifa, sem nú eru á Ijettasta skeiði.
þá væri hún góðu heilli gerð!
Fánamálið á
þingi.
—o—
Menn höfðu búist við því að
flutt yrði frumvarp um siglinga-
fána á þessu þingi. það hefur
þó ekki orðið enn þá, heldur
Nýtt, fjölbreytt úrval af vefnaðarvörum.
£. 3. ISofin^en.