Skeggi - 25.05.1918, Blaðsíða 1

1. árg. Vestmannaeyjum, Laugardaginn 25. maí 1918. 31. tbl.

Frá útlöndum.
—0—
þaðan hefur fátt borist stórra
tíðinda nema það, að miklar
málaleitanir hafa farið fram milli
ýmissa þjóða og margskonar
ráðabrugg. Fregnir af því eru
flestar óljósar og sundurleitar.
það má þó sjá á þeim öllum að
í raun og veru er margt að
gerast, þó fátt sje opinbert.
R ú s s 1 a n d. þar er helst
rætt um málefni Ukrain-ríkis,
friðarsamningana við Miðríkin og
ýmsar eftirhríðir eftir ófriðinn.
Rússneska stjórnin hefur viður-
kent sjálfstæði hins nýja ríkis og
virðist nú sem komin sje spekt
á í landinu
Öðru máli er að gegna með
rússneska ríkið sjálft. þar fjand-
skapast fiokkarnir hver við annan.
Sterkastir eru Maximalistar og
Kadettaflokkurinn. Ónýta þeir
málin hvor fyrir öðrum eftir
mætti. Vináttan við þjóðverja
virðist og nokkuð blandin, því
að nýlega tóku þeir Rostov, borg
í Rússl., og báru fyrir sig æs-
ingar Maximalista. Hungurs-
neyö er sögð mikil í Petrograd
og víðar í Rússl. Er það að
visu eigi ný bóla þar í landi, því
að í flestum árum hefur fólk
orðið hungurmorða í útskefjum
landsins. En almenn hungurs-
neyð í höfuðborginni er þó altaf
talin með stórtíðindum. Ástandið
f Petrograd o. fl. rússneskum
borgum hefur verið voðalegt í
vetur. Ékki verður sjeð að nein
lögun sje að komast á innan-
landsstjórnina, nema síður sje,
því að nú eru stjórnleysingjar
farnir að láta til sín taka, en
þeir eru margir og harðsnúnir
þar í landi.
R ú m e n í a. Friðarsamningar
við Miðríkin eru fullgerðir. Eftir
þeim eiga Rúmenar engar hern-
aðarskaðabætur að greiða, en
láta Dobrudshca, land við Doná
og Svartahaf, af hendi við Búlg-
ara. Ýms rjettindi hafa Miðríkin
áskilið sjer í landinu, en fara
verða þau með herinn. Mælt er
að Rúmenar sleppi sæmilega úr
ófriðnum, eftir því óefni sem
komið var i fyrir þeim.
Balkanskagi. þar eru
einhverjar ráðagerðir með að
sameina serbneska þjóðflokka í
eitt riki eftir ófriðinn. Annars
gera Miðríkin alt, sem þau geta
til að tryggja stöðu sína sem
best þar suður frá eftir ófriðinn.
Er verið að mynda bandalag þar
suður frá, og sagt að það geti
orðið vísir til alsherjar bandalags
síðar meir.
Salonikiherinn hefst lítið eða
ekki að og þykir hann nú dýr
orðinn og afrekafár, nema til að
stöðva frekari framrás hers Mið-
ríkjanna að Grikklandshafi.
Grikkir láta nú ekki á sjer
bera í seinni tíð. Svo er að sjá
sem þar sje góður friður í landi
eftir því, sem verið getur á þess-
um tímum.
Annars verður ekkert gert út
um þrætumálin á Balkanskagan-
am, fyr en allsherjar friður verður
saminn. Ófriðurinn hófst út af
þeim, og þau koma auðvitað
mest til greina. um það er ófriðn-
um lýkur.
F i n n 1 a n d. þar er nú kom-
inn á friður. „Rauðu hersveit-
irnar" eru brotnar á bak aftur
að mestu leyti og sumar reknar
úr landi. þingið er komið saman
og stjórn mynduð. Er nú verið
sem óðast að ræða um hvernig
æðstu stjórninni eigi að vera fyrir
komið. Einna helst lítur út fyrir
að Finnland verði konungsríki í
sambandi við Austurríki; þó
mun það ekki afráðið.
Bretar hafa viðurkent sjálfstæði
Finnlands.
Hungursneyð er í nokkrum
borgum í Finnlandi og skortur
yfirleitt mikill í landinu. Ná-
grannaþjóðirnar eru að reyna að
bæta úr bjargarleysinu eftir mætti,
en hafa sumar ekki orðið miklu
að miðla.
Pólland og Lithauga-
land eiga að verða konungs-
ríki í einhverju sambandi við
Miðrtkin eða með tilsjá þeirra
fyrst um sinn. v
B r e 11 a n d. þar hefur mest
kveðið að deilunni, sem varð út
af írsku málunum. Henni er nú
lokið í bráðina, en samt er eitt-
hvað á seiði. Frjálslynd flokkur-
inn(Asquith) og hinir „rót-tækari“
hafa gert bandalag gegn Lloyd
George, en vantraustsyfirlýsing
var feld með 293:106 atkv.
Maurice hershöfðingi bar þær
sakir á Lloyd George og Bonar
Law að þeir hefðu gefið þinginu
rangar skýrslur um hernaðinn.
Honum var stefnt fyrir dreng-
skaparrjett og settur af embætti
fyrir vikið.
Herbúnaðurinn er enn aukinn
af kappi á sjó og landi.
Sóknin mikla.
Friðar-fregnirnar á dögunum
snerust upp í það, að verið væri
að undirbúa stórkostlega sókn í
Frakklandi. Nú er sagt að hún
sje um það bil að hefjast og sje
vígbúnaður ægilegur báðumegin.
Skiftir eigi all-litlu um aðstöðu
hersveitanna hversu henni lyktar.
Búist er við fyrstu og frekustu
áhlaupunum fyrir norðan Amiens,
á þeim slóðum sem fyrri sóknin
var stöðvuð. Mikill her hefur
komið frá Ameríku til að taka
þátt í orustu þessari.
Meira hafnbann.
Svo er sagt að verið sje að
girða betur við austurströnd
Englands með tundurduflum, og
eins í Norðursjónum, svo að
venjulegar skipaleiðir fara að
verða torfarnar.
Tvö ríki enn.
Tvö ríki hafa nýlega sagt
Miðríkjunum stríð á hendur. það
eru smáríki tvö í Mið-Ameríku,
Guatemala og Nicaragua, lítið
stærra en ísland hvort fyrir sig.
Frá alþingi.
Bjargráðanefndin í N. d. flytur
svohlj, tilögu:
Alþingi ályktar að fela lands-
stjórninni að láta gera ræki-
lega rannsókn á mómýrum,
sjerstaklega við Faxaflóa, til
þéss að komast fyrir hvort
móiðnaður með Lavals-aðferð
væri tiltækilegur, og heimilast
nauðsynlegt fje til rannsóknar-
innar.
Bjarni frá Vogi kemur fram
með svolátandi breytingartill. viö
þingsál.till.:
Tillöguna skal orða svo:
I. Alþingi ályktar að fela stjórn-
inni að gera og láta gera það,
sem hjer verður talið:
a. Að sjá um að sem flestir
einstaklingar leggi kapp á
að rækta allar manneldis-
jurtir, þær er hjer mega
vaxa, og safna þeim, er
sjálfkrafa vaxa. Og auk
þess að láta gera hvort-
tveggja á alþjóðarkostnað,
þar sem svo stórum má
vinna, að ofvaxið sje ein-
stökum mönnum.
Telur alþingi þessar
helstar ætijurtir, er safna
má sjálfvöxnum:
1. Úr sjó: Söl, Fjörugrös,
Purpurahimna.
2. Á landi: Fjallagrös, Heim-
ula, Krækiber, Bláber,
Aðalbláber.
þessar má rækta
helstar: Jarðepli, Bygg,
Grænkál, Hvítkál, Blóm-
kál, Rósakál, Hnúðkál,
Savoykál, Næpur, Gul-
rófur, Ræfla, Gulrót,
Kvifill.
b. Að setja menn með sjer-
þekking til þess að leið-
beina almenningi og standa
fyrir alþjóðarfyrirtækjum.
c. Að láta þá skipun fara til
allra að afla innlends eldi-
viðar til vetrarins, og láta
einnig gera það á alþjóðar-
kostnað. Telst hjer til:
1. Surtarbrandstekja.— Skal
ljetta mönnum hana með
þeim hætti, að gerðir
verði á alþjóðarkostnað
akvegir eða sporvegir
frá námum til sjávar eða
flutningabrautar. Heim-
ila má mönnum surtar-
brandstekju ókeypis á
landssjóðsjörðum. Vinna
ella á landssjóðskostnað
að skaðlausu.
2. Mótekja. Umhanaverður
hjer sama um mælt að
breyttu breytanda. Skulu
hjeruðum fengnir mó-
leitarmenn, er sje goldið
að hálfu af alþjóðarfje.
3. Kolmóvinsla. Skal láta
rannsaka mómýrar, til
þess að vita, hvar sje
staðir, er fallnir^sje til
kolmógerðar, vídd og
dýpi °g gæði, og gera
annan undirbúning allan,
sem nauðsynlegur er að
sjerfróðra manna viti, til
þess að setja á stofn hjer
á landi kolmóvinslu með
§flU'~ Nýtt, fjölbreytt tírval af vefnaðarvörum.
S. 3.