Skeggi - 28.09.1918, Side 1
SKEGGI
arg.
Vestmannaeyjum, Laugardaginn 28. sept. 1918.
49. tbl.
Biöreunar-
málið.
Aðal-umræðuefni manna hjer í
Eyjum síðustu vikurnar hefur
verið björgunarmálið eða björg-
unarskipið væntanlega. Tiiefnið
l'l þess er það að vonir manna
um að fá loksins björgunarskip
eru komnar þetta næst því að
faetast. Mannskaðarnir og báta-
tjónið þessi 4 ár og þar áður
hefur knúð fram almennan áhuga
a málinu, svo sem sjá má á því
hvaö menn vilja á sig leggja fyrir
haö. Hluttaka eyjabúa í heild í
nýstofnuðu björgunárfjelagi er
mjög myndarleg og þeim til
sóma, svo að aðrir mættu hafa
það til fyrirmyndar er um svipað
fyrirtæki væri að ræða. Sjer þar
a aö þeim er þetta ekkert hje-
Sómamál. Vitaskuld vantar enn
mikið á nauðsynlegt fje sje fengið,
°g þarf engan að undra það þó
ekkt fáist öll upphæðin saman á
svipstundu. Sá er nú einu sinni
S'Öurinn í heiminum að nauð-
synjamál verða nærri æfinlega
jyrir skaðlegum drætti sakir
fastheldni mannanna. Fjárhæðin,
sem hjer þarf við, er svo há að
aHur fjöldi manna þykist þurfa
að hugsa sig um áður en henni
er snarað fram, þó í nauðsyn-
*egum tilgangi sje.
Hreyfing sú, sem varð um
Þetta mál fyrir kosningarnar 1914
hjaðnaði brátt aftur og varð
hljótt um málið þangað til síðast-
hðinn vetur. Andinn lifði þó, og
haföi líka á nógu að nærast.
^átar fórust á hverju ári, að
e'nu undanteknu, og sumir með
tbönnum. Enn bættist það við
ah útlendum fiskiskipum sífækk-
ah‘ á miðunum, en það var
tbönnum oft áður mikil rauna-
höt, að vita af þeim mörgum er
e'tthvað varð að bátum á sjó,
eha að leita þurfti. Á þingi kom
túálið aldrei fram á þessum árum
ng Htu menn svo á að þar ætti
hao litlum vinsældum að fagna;
otfndi ekki vera kallað tímabært
a öögum dýrtíðarinnar.
. Á síðasta fiskiþingi var því
°eint til fiskifjelagsstjórnarinnar
a 'huga björgunarmálið i heild
I
sinni. Var svo um það ritað í
málgagni fjelagsins af ráðanaut
þess og ritstjóra tímaritsins. Benti
annar þeirra (ráðan ) sjer í lagi
á það að hjer bæri að feta í
fótspor nágrannaþjóðanna til
framkvæmda og um tilhögun á
þeim. Hvatti hann menn mjög
til framkvæmda í ræðu og riti,
Undirbúningur var hafinn, í veiöi-
stöðvunum á Reykjanesi, til þess
að útvega einn björgunarbát, en
þó fórst það fyrir. Hingað náðu
þessar öldur þó ekki beinlínis
og áttu þær ekki verulegan þátt
í því, sem hjer gerðist í málinu.
Fiskifjelagsdeildin hjer „Ljettir“
hafði haft mál þetta til meðferðar
í fyrstu. Fjell það svo niður um
sinn, sem annað starf hennar.
„Skeggi" flutti grein eftir hr.
Guðna J. Johnsen kaupm. og
aths. um þetta mál (12. tbl.) og
síðar aðra grein, líks efnis, eftir
hr. Magr.ús Jónsson útvegsmann
(13. tbl.). Nokkru síðar var
fundur haldinn í „Ljetti“ til að
ræða þetta mál og ýmislegt, sem
stendur í sambandi við það.
Kom það brátt í ljós hver vilji
manna var og eins hitt að flestar
nauðsynlegar upplýsingar vantaði
alveg. Fundinum lauk svo að
kosin var nefnd, sjö menn, til að
útvega upplýsingar. Kosnir voru:
þorsteinn Jónsson af hálfu fiski-
fjelags- „Ljettis“, Magnús Guð-
mundss.af hálfu sýslunefndar,Árni
Filppusson af bátaábyrgðarsjóðs-
ins hálfu, Gunnar Ólafsson af hálfu
Samábyrgðarinnar, Gísli J. John-
sen af hálfu ísfjelagsins, Símon
Egilsson af hálfu hreppsnefndar
og Magnús Jónsson af hálfu for-
manna.
Nefnd þessari auðnaðist ekki
að afreka neitt verulegt, sem
varla var heldur við að búast um
þann tíma árs og erfitt um vik
að öllu leyti. Samt varð kosning
nefndarinnar og umræðurnar á
fundinum orsök til þess, að
málið var borið upp á þingmála-
fundi í vor og skorað á þing-
mann kjördæmisins að beita sjer
fyrir því, að landsjóður legði
fram styrk til að kaupa björg-
unarskip. Málinu hreyfði Jes A.
Gíslason en Jón Jónsson í Hlíð
bar fram tillöguna. Umræður
urðu fjörugar á fundinum og
duldist það engum, sem þar var
að mönnum var þetta áhugamál.
það fór sem ætlað var, að þing-
maðurinn bar þetta fram á þing-
inu og hafði það fram, styrknum
var heitið, þriðjung verðs, ait að
40 þús. kr. Skýrði hann frá
þessu á sýslufundi i vor, en ,
annars gerðist ekkert í málinu ,
hjer heima fyr en á fundinum, 1
sem sýslumaður boðaði til 3.
ágúst og sagt hefur verið frá
hjer í blaðinu.
Tvö aðalverkefni láu fyrir
bráðabirgðastjórninni, að safna
fje og afla sjer nauðsynlegra
upplýsinga til að byggja á fyrir-
ætlanir til framkvæmda. Var hr.
Sig. Sigurðsson sendur til Reykja-
víkur og var hann þar nokkrar
vikur. Hann sendi svo bráðab,- '
stjórninni skýrslu um ferð sína,
og segir hann þar* að sjer hafi
hvarvetna verið vel tekið, hvort
heldur var að ræða um upp- '
lýsingar, eða loforð um fjárfram-
lög. Fjekk hann loforð margra
þeirra manna er síst munu verða
smátækir, ef á reynir. Upplýs-
ingar fjekk hann margar og
mikilsverðar. Stjórnin hjelt
svo fund um málið og boðaði
síðan til almenns fundar, sem
skýrt var frá í síðasta blaði.
Framkvæmdir í málinu hvíla
auðvitað allar á stjórninni, og
vonandi greiðist svo fyrir mál-
inu að henni verði fært að semja
um kaup á skipinu hið allra
fyrsta. Hún telur þurfa um 200
þús. kr. höfuðstól, með lands-
sjóðsstyrk og lánsfje, en ekki
fengin greinileg loforð nema fyrir
50—60 þús. kr. í framlögðu
hlutafje. Hjer þarf því að taka
fastara á áður en lýkur og er
enn ekki örvænt um að svo
verði. Allmargir eru fjærverandi
og nokkrir eflaust, sem hafa í
hyggju að bæta við framlög sín
þegar ástæður leyfa. Drátturinn
er að vísu slæmur, og í þessu
málí kemur hann sjer afar-illa,
vegna þess að fjelagsstjórnin á
óhægt með að semja um kaup
eða smíði á skipinu fyr en hún
á stofnfjeð víst. Skipið kemur
þeim mun síðar, sem lengur er
verið að hafa saman hlutafjeð.
En hjer kemur að því, að til
allra sannra framfara skal hafa
nokkra þolinmæði, menn eru
ekki’.allir jafnskjótir til að átta
sig á nýmælum. Geldur nú
málið þess hve lítið hefur verið
unnið fyrir það undanfarin ár,
og að glöggar upplýsingar í því
eru alveg nýlega fengnar. Nú er
því síður ástæða til, fyrir þá,
sem nokkuð geta lagt af mörkum,
að láta ~a sjer standa meö að
taka hluti í fjelaginu. Fyrir-
ætlanirnar eru ráðnar og stjórnin
þarfnast fjársins mikil lega Henni
nægja ekki fáar krónur í viðbót,
hún þarf að fá margar þúsundir,
tugi þúsunda! En sú upphæð
kemur brátt, ef allir, sem nokkuð
geta, leggjast á eitt sem einn
maður við að velta steininum.
Rjett- er að athuga það að
fjelagsstofnun þessi og fjársöfnun
er svo skjptlega ráðin með það
fyrir augum, að ná skipinu sem
allra fyrst. Eru tvær ástæður
fyrir því. Önnur er sú almenna
ástæða að jafnan er best að fá
nauðsynlegn hlut sem fyrst. Hin
er sú sjerstaka ástæða í þessu
efni að útlend skip verða alt af
fá hjer á miðunum meðan styrj-
öldin varir. En einmitt fyrir þá
sök eina er skipið ómissandi.
Ekki er vert fyrir menn að
reiða sig á það að fje sparist at
þeirri upphæð, sem stjórnin
ætlar að þurfi; hún er vafalaust
ekki of há, frekar of lág. Hún
reynist því síður nægileg, sem
framkvæmdirnar dragas.t lengur,
nema þvl að eins að öllu verði
skotið á frest fram yfir ófriðinn,.
en það hefur víst enginn látið
sjer detta í hug. Ófriðarlokin eru
jafn ófyrirsjáanleg eins og þau
hafa frekast verið áður, og þora
menn. ekki enn að byggja neitt á
þeim. Skipið getur í fyrsta lagi
komið seint á næsta hausti, sje
öllu hraðað mest sem má, og
enn lengur dregst það, ef stjórnin
lendir í kreppu með að fá fjeð.
Grein þessi átti að koma í
síðasta blaði, en varð að bíða
ásamt öðrum greinum sakir þess
að blaðið varð þá að bera hönd
fyrir höfuð sjer í öðru máli.
Meira um björgunarmálið næst
eða síðar.
Kaupendur „Skeggja“
geri svo vel að gera afgreiðslunni
aðvart, ef vanskil verða á
blaðinu.
Mikið úrval af allskonar vörum nýkomið.