Skeggi - 06.05.1920, Side 1

KEGG

árg.
Vestmannaeyjum, Fimtudaginn 6. mai 1920.
17. tbl.
Haligríms-
kirkjan.
-o—
það er ekki langt síðan að
fyrst var vakið máls á því að
reisa kirkju til minningar um
Hallgrím Pjetursson, sálmaskáldið
fræga. það eru aðeins örfá ár,
en allstaðar hafa undirtektir
orðið góðar. Deilan um það
hvar kirkjan ætti að standa
hjaðnaði strax, landsfólkinu er
minning kraftaskáldsins kærri
en svo að nokkuð geti orðið
úr þeirri deilu. Tillagan um að
hafa kirkjurnar fremur tvær en
eina, hefur fengið góðan byr.
Hallgrímskirkjur hafa raunar
verið margar hjer á landi. Hvert
heimili á landinu varð kirkja á
hverju kvöidi föstunnar, þær !
tvær aldir sem sá góði siður
tíðkaðist að syngja passíusálmana
með hugvekju. Enginn íslend-
ingur hefur náð svo föstum
tökum á huga þjóðarinnar, eng-
inn brent nafn sitt 'svo djúpt í
meðvitund þjóðarinnar, enginn
kveðið henni þvílíkan kjark á
raunastundum sem hann. Fyrir
þetta hefur hann verið tignaður 1
meir en nokkur annar landsins
sona, og minning hans blessuð
meir en nokkurs annars íslend-
ings. Hann var:
„skáld er svo vel söng,
að sólin skein í gegnum i
dauðans göng“. ^
Hefði hann verið barn ein-
hverrar stórþjóðarinnar þá væri
kirkja hans komin upp fyrir
löngu mikil og reisuleg. Merk-
asta kifkja heimsins, Pjeturs-
kirkjan í Róm, er reist til minn-t
ingar um aðra trúarhetju, Pjetur
postula. það tíðkast um öll
kristin lönd að reisa kirkjur til
minningar um mestu trúar-
hetjur
Enginn fslendingur verðskuldar
það fremur en Hallgr. Pjeturs-
son. Ljóðin hans eru krafta-
ljóð og huggunarljóð hins hrelda
og siguróður kristinnar trúar á
voru landi. Enn í dag syngja
menn útfarar-sálminn hans hver
sem graflnn er, ríkur maðurtða
fátækur, og enginn hefur færst
það í fang að gera annan sálm
betri við þá athöfn og er þó sá
sálmur kominn nokkuð á þriðju
öld að áratali. Enn í dag læra
börnin milli vita Heilræðavísur
Hallgr., t. d. „Ungum er það
allra best“. það var ekki of-
mælt sem Matthías kvað fyrir
nærri hálfri öld um ljóð Hallgr.
„Frá því barnið biður fyrsta sinn
blítt og rótt við sinnar móður
kinn,
til þess gamall sofnar síðstu stund,
svaia ljóð þau hverri hjartans
und.
Nú kalla vinir skáldsins fram-
liðna á allan landslýðinn um að
reisa því myndarlegt musteri við
hæfi þess safnaöar er það þjón-
aði og þar sem það fágaði
fegurstu gimsteinana.
Svo mjög hefur afli verið
dreginn hjer á land á helgum
dögum í vetur, að ekki múnaði
tniklu á efnahag hinna hepnustu
þó að tvö þrú kýrverð væru
send til að Aýta kirkjubygging-
unni, til heiðurs manninum sem
„kvað í heljar nauðum,
heilaga glóð í freðnar þjóðir.
Peninga-
kreppa.
—:o:—
Lengi hefur verið ótti í mönn-
um við það, að óreiða sú sem
ófriðarárin koma á alt verðgildi,
hlyti að enda með skelfingu. Og
bendir nú margt til þess, að í
vændum sje nú sú tíð, að mörg-
um þyki þyngjast fyrir fæti í
fjármálaefnum. Englandsbanki
og þjóðbankinn danski hafa báðir
hækkað vexti og jafnsnemma
tók íslandsbanki gjörsamlega
fyrir lán, og hætti jafnvel að
selja ávísanir á erlenda banka.
Er búist við að bankavextir
hækki til muna hjer heima og
voru þeir þó enganveginn ó-
dýrir peningarnir áður.
Nýlega er komin út reglu-
gjörð um greiðslur fjár til út-
Stúlkur og unglingar
geta fengið atvinnu við fiskverkun í
sumar,
£, 3 3o^vtvsexv
Ianda. Allir þeir' er kaupa
vörur í útlöndum verða að
semja við viðskiftanefndina um
greiðsluskilyrðin og fá leyfi
hennar til að senda greiðsluna.
Reglan mun vera sú, að þeir
einir geti nú keypt vörur í út-
löndum, er þar eiga geymt fje,
eða hafa nóg iánstraust. þeir
sem selja íslenskar vörur í
útlöndum verða einnig að semja
við viðskiftaneindina og bankana
um ráðstöfun andvirðisins,
Viðskiftanefndin er annars
farin að gerast afskiftasöm um
verslun alla, menn kvarta um að
þeir fái ekki innflutningsleyfi
fyrir ýmsar nauðsynlegustu vörur,
(t. d. bátaefni og veiðarfæri) og
þykir súrt í brotið, sem von er,
því að hvers þarfnast nú þjóðar-
búið frekar en aukinnar fram-
leiðslu?
Að sjálfsögðu hefur viðskifta-
nefndin ekki tekið til þessara
ráða að ástæðulausu, og er þá
meir enn smákvillaíamt í við-
skiftalífinu ef svo beisk meðul
þarf til að hafa viðþol.
Atv’nna
Bruni.
Á mánudagskv. gullu lúðrar
slökkviliðsins um allan bæ með
svo miklum gný að bæjarbúar
hugðu sól, tungl og allar stjörnur
í sólkerfinu í einu báli, óg fýsti
menn alí mjög að sjá það jóla-
bál. En þetta reyndist þá eldur
i hesthúskofa einum, þar sem
m. a. er geymd bifreið og dálítið
af heyi.
Brann kofinn með glöðum
loga á skammri.stundu, en bjarg-
að var hestum og . bifreið, og
öðru því er fjemætt var nema
nokkru af heyi. Engin önnur
hús hlutu neinn skaða af eldinum.
Skúrinn var vátrygður.
—o—
Flest blöð landsins hafa flutt
sand af auglýsingum eftir verka-
fólki yfir vortímann, og sagt er
að ráðningaskrifstofan hafi ekki
nærri nóg • af fólki að bjóða.
Hjer í bænum er eftirspurnin
afar-mikil og margir í vandræð-
um með verkafólk. »En hve
lengi stendur þetta?“, spyrja
menn. Peningakreppan dynur
yfir eins og helli-skúr úr heið-
ríku lofti, um há-bjargræðis-
tímann, einmitt um þær mundir
sem menn eru að undirbúa
sumar-atvinnuna, síldarútgerð o.
fl. En hjer er fleira að athuga.
Síldin liggur óseld og enginn
vill við henni líta sem stendur.
þar standa fastar nokkrar milj.
króna, sem eru vonarpeningur
nema vel takist til. Og ekki
gengur betur með kjötið; það
vill enginn eiga. Jafnvel að
bændur verði að kaupa það
aftur af sjálfum sjer, eða með
öðrum orðum, að skila aftur
fyrs^a andvirðinu, eins og það
væri rangfengið fje.
Oft hefur bændum þótt þröngt
fyrir dyrum hjá sjer með sölu
afurðanna, en aldrei þvílíkt sem
nú. Hversu hátt kaup geta
þeir goldið um vikuna í sumar
ef þessu fer fram ? þeir eru
litlu betur settir en síldarútvegs-
mennirnir með að bjóða hátt
kaup, þvt að síðastl. ár var ullin
í hraklega lágu verði eftir öðrum
varningi, og horfurnar eru litlu
betri nú. þessar eru ástæðurnar
fyrir þvi að ekki allfáir verka-
menn í kaupstöðutn ffugsa daprir
til sumarsins og kvíða því að
kaupgjaldið muni lækka þegar
Vefnaðarvöruúrvalið mest, verðið lægst.
S- 3.
\