Suðurland - 12.07.1913, Blaðsíða 2
18
SUÐURL'AND
á landi, þar sem læra megi stjórn
semi, reglusemi] og dugnab, og að
greitt væri fyrir pilta að koma sér
fyrir á myndarheimilum í fjærliggj-
andi héruðum þó ekki ætluðu þeir
sór að fara utan á eftir.
Lagt til að þing og stjórn hlutist
til um að mælt verði sem fyrst tún
ölf ög matjurtagarðar á landinu.
Pess óskað að gefin væri út sú
skýring á reglum fyrir styrkveiting
til búnaðarfélaga, að með orðunum:
túnútgræðsla (óbygt land) sé átt við
slétta útgræðslu, sem búið er að gera
að töðuvelli.
Stjórn félagsins falið að koma betra
lági á grasfræsöluna en verið hefir.
Talið æskilegast að félagið sjálft eða
forstöðumaður gróðrastöðvarinnar í
Reykjavík hefði söluna á hendi.
Óskað eftir tilraunum með haust-
sáningu á grasfræi.
: Pjárhagsáætlun fyrir næstu 2 ár í
öllum aðalatriðum hin sama og síð-
asta búnaðarþings
Stjórn félagsins kosin í einu hljóði.
Hnupl.
Meðfram veginum hér austur frá
Reykjavík á sér stað hnupl. Maður
þarf ekki mikið að furða sig á því
þó hverfi svipa eða beisli, eða annað
smávegis, leggi maður það frá sér
suður í Vík, þegar þetta á sér stað
meðfram vegunum, að sveitamenn
stela hver frá öðium éf gengið er
frá vagni á veginum, sem eitthvað
lauslegt er á sem grípa má með sér,
eða verði maður að skiija eftir ef
einhver farartálmi kemur fyrir, biii
vagn eða þurfi að létta á íyrir illa
færð. Þó þetta sé máske ekki í stór-
um atíl, þá mun þó því miður nokk-
uð títt, að þetta hnupl eigi sér stað,
og þjófnaður er það að taka frá öðr-
um það sem menn ekki eiga, þó ekki
sé nema til dæmis 10 aura virði, þá
er sá þjófur er það gerir, og þó það
komist ekki upp, þá má sá er það
gerir, skammast sín fyrii sjálfum sér,
að hugsa til þess að hann hafi svo
lágan hugsunarhátt., að vinna það
fyrir smámuni að gerast þjófur. Ættu
þeir er þetta iðka, að hugsa sig dálít-
ið um áður en þeir rétta fram hend-
urnar til þess að taka það sem þeir
eiga ekki, það gæti borgað sig ef þeir
fyrir það gættu betur æru sinnar og
að afsala sér henni ekki fyrir smá-
muni. í staðinn fyrir þetta skamm-
arhnupl ættu þeir að taka upp það
sem þeir flndu á vegunum og sem
aðrir týndu og koma því á framfæri
og til skila eftir föngum, eins og hver
ráðvandur og heiðarlegur maður gerir.
Ferðamaður.
Fiskiþingið
var haldið í Reykjavík síðastliðna
viku. Það var sett 30. júní og slitið
5. þ. m.
Mættir voru auk forseta Fiskifél. 8
kjörnir fulltrúar og 3 deildarfulltrúar.
Prá aðaldeild rnættu þeir
Bjarni Sæmundsson fiskifræðingur,
Magnús Sigurðsson lögfræðingur,
Mattías Þórðarson útgerðarm. og
Tryggvi Gunnarsson fyrv. bankastj.
Fyrir Austflrðingafjórðung:
Jón Jónsson bóndi frá Firði í Seyð
isfirði.
Fyrir Sunnlendingafjórðung:
Guðm. ísleifsson útgerðarm. á
Háeyri,
Páll Bjarnason kennari á Stokks
eyri.
Fyrir Vestflrðingafjórðung:
Ólafur Jónsson frá ísafirði.
Norðlendingafjórðung:
Magnús Kristjánsson alþm. frá
Akureyri.
Deildarfulltrúar voru:
Arnbjörn Ólafsson úr Keflavík,
Mattías Ólafsson alþm. úr Dýraf.
Rorsteinn Gíslason Meiðastöðum í
Garði.
Ailmörg mál voru tekin fyrir og
rædd. Þessi voru hin heistu :
1. Strandvarnarmálið :
Hafði það mái verið í nefnd síðan
á aðalfundi í vet.ur. Lagði nefndin
fram skorinort álit í því máii. Það
var nokkuð rætt^og að síðustu sam-
Þykt tillaga er fór í þá átt að landið
tæki sem fyrst að sér strandvarnir
landsins, að því leyti sem mögulegt
er. Lika var lögð fram ítarleg skýrsia
um tilraun sem gerð hefir verið í
vor til að verja landhelgina í Garðsjó
með vélarbát.
2. Steinolíumálið.
Skýrði stjórnin frá aðgorðum sín-
um í því máli, og var það síðan
rætt. fyrir luktum dyrum.
3. Kensla í meðferð og liirðingu mótora.
Var það nokkuð rætt og síðan
samþykt að senda mann í helztu
veiðistöðvar landsins til að kenna
meðferð og hirðingu á bátavélum.
Félagið kosti manninn.
Ákveðið var að gefa út leiðarvísir
í sama tilgangi.
4. Liftrygging sjómanna.
Farið fram á að breytt verði nokkr-
um atriðum i gildandi lögum um
það efni, m. a. að útborgun úr sjóðn
um verði tvöföld við það sem nú er
og um leið hækkuð tillögin.
Alþingi var og gefin bending um
að hlutast til um að bætt verði úr
fyrir þeim er slasast á sjó.
5. Fiskiveiðasjóðurinn.
Gerðar nokkrar tillögur um breyt-
ing á lögum hans, þar á meðal að
allar botnvörpusektir renni i hann.
6. Slcattalöggjöfin.
Urðu um það nokkrar umræður
og síðan samþykt tillaga þess efnis
að skora á landsstjórnina að gefa
ekki neinar tollívilnanir, að því er
snertir fiskiveiðar útlendinga hér við
land. Eru það sérstaklega Rorðmenn,
sem beiðast ívilnunar fyrir síldarútveg
sinn.
7. Fjðrhagsáætlun félagsins.
Tekjur áætlaðar o: 30,000 kr. (með
landssjóðstíliagi.)
Helstu gjaldaliðir eru stjórnarkostn-
aður, styrkur til tímaritsins „Ægir“,
til strandvarna, kenslu, mælinga í
í’orlákshöfn ofl. ofl.
8. Skorað varcialþingi
að útvega Landsbankanum fé effir
mætti og ennfremur að styðja að
stofnun eimskipafélags.
9. Samþyktir reikningar félagsins
frá stofnun þess.
10. Kosin stjórn.
Forseti: Mattías f’órðarson.
Varaf.: Hannes Hafliðason.
Meðstjórnendur:
Bjaini Sæmundsson,
Geir Sigurðsson,
Jón Ólafsson,
Tryggvi Gunnarsson.
Til vara:
Jón Magnússon,
f’orst. Júl. Sveinsson.
Úrskurðarmaður:
Páll Halldórssou.
Á laugardagskvöld um miðaftan
var svo þingi slitið. Síðar um kvöldið
var etinn kvöldverður á Hótel Reykja
vík.
Retta er fyrsta Fiskiveiðaþing hér
á landi. Nánari skýrslur um starf-
semi þess koma út innan skamms.
Um ísland
skrifar A. Skaasheim i „Gula
Tidend" vingjarnlega grein. Getur
hann þess fyrst að konungur hafi
ætlað að heimsækja ísland í sumar,
en hætt. Því næst talar hann um
„norræna mótið* sem fyrirhugað var,
og um viðbúnað hér heima út af
því, og um þann góða árangur sem
mótið hefði getað haft fyrir norræna
menning. En þegar tilkom gátu
Norðmenn ekki komið og koma heldur
ekki að ári vegna 100 ára hátíðar
innar. Harmar höf. það, að íslend
ingar skyldu verða fyrir þessum
vonbrígðum bæði hjá konungi og
Norðmönnum. Siðar meir huggar
hann sig þó við það, að þet.ta sé
okkur holt, það muni stæla okkur í
baráttunni fyrir þjóðerninu.
Svo getur höf. um gleðileg tiðindi
héðan. Telur hann þar til framfar-
irnar í sjávarútveginum, bæði botn-
vörpungaútgerðina í Reykjavík og
Akureyri, bryggjuna í Hafnaríirði og
hafnargerðina og járnbrautina í Rvík.
Mest þykir honum þó varið í eim-
skipafélagið. Fer hann mörgum orð-
um og lofsamlegum um það mál.
Getur hann afskifta Dana af íslenzkri
verzlun og siglingum. Heldur hann
að okkur íslendingum muni takast
betur að verða sammála um umbæt
ur í þessu efni heldur en um stjórn
málin-. Ekki óttast hann kepni við
Björgvinaifélagið, Hér kemur niður-
lagíð af greininninni:
„Landnámsmennirnir voru of mikl-
ir fyrir sér til að lúta Plaraldi hár-
fagra. fjóðai metnaðurinn fer vax-
andi hjá hinni íslencku þjóð á vorum
dögum. Hún keppir- að því marki
að verða sjálfbjarga sem fyrst, og er
það gleðilegt fyrir nonænan þjóðar-
anda. Alt sem gagnar landinu eykur
starfsþrek með þjóðinni. íslenska
þjóðinni er nú sannarlega að þoka
áfram hugsjónum Jóns Sigurðssonar.
í’að muni vorða gróði fyrir nonæna
menningu.
AtvinmiiníUastjórnin i Rússlandi
hefir skýrt frá því nýlega, að helm
ingur járnbrautarslysa á rússneskum
járnbrautum komi af drykkjuskap
járnbráutarþjóna. Hefir hún því lof-
að að víkja frá þeim allra drykkfeld-
ustu. (Spegjelen).
Stösscl liershöfðingi, sá er varði
Poit Arthur í austræna ófriðinum,
hefir verið í Moskva einmana og
í fjærvera minni
nú um þingtimann hefi eg fenglð
mér til aðstoðar við blaðið hr. kenn-
ara Pál Bjarnarson á Stokkseyri,
veitir hann viðtöku aðsendum grein-
um og annast ritstjórn blaðsins að
því leyti sein eg get ekki sint henni
sjálfur.
Jón •Jónatansson.
yfirgefinn; hann er nú orðinn magn
laus og mállaus, og félagar hans láta
hann afskiftalausan.
Nú hefir einn af fyrverandi undir-
mönnum hans boðið honum heim á
bugarð sinn. Ætlar hann að þekkjast
boðið og segja skilið við Moskva fyrir
fult og alt. (Spegjelen).
Bændaflokkur
en ekki alþýðuflokkur heitir hann
fjölmennasti flokkurinn í þinginu og
telur hann er síðast fiéitist 11 með-
limi. Hann er sérstaklega myndaður
til að halda fram atvinnumálum og
menningarmálum. Ekki skyldu menn
villast á nafninu, þvi það or ekki
tilgangurinn að halda eingöngu fram
kröfum sveitabænda, heldur kröfum
allra þeirra, sem atvinnu stunda bæði
til lands og sjávar. Það er sagt að
flokkuiinn muni gang^ til liðs við
verkamonn gegn stórgróðabröllurum
og yfn gangsfélögum.
Yfirleitt er það tilgangur flokksins,
að halda fram rétti alþýðunnar víð
hvern sem er að eiga.
Mikið mega þeir efna er shkt ætla
sér.
Mikið þóf hefir verið milli þing-
■manna út af flokkaskipurtinni í þing-
inu. Hefir það íarið svo að alt hefir
molast í svo smáa parta, að tæplega
munu neinir tveir flokkar þess megn-
ugir að halda uppi stjórn, þó þeir
tækju saman.
Skrifstofnstjórl alþingis er Hall-
dór Daníelsson yfirdómari.
liankastjóri í íslandsbanka er
ovðinn Kristján Jónsson dómstjóri
„fyrst um sinn“. Er því illa tekið
af alþýðu. fykir það ekki eiga við
að dómstjórinn sé að vasast í slíku.
Ófriðuriim. Hann kemur eins
og skúr úr heiðríku lofti þessi ófrið-
ur milli sambandsþjóðanna á Balkan-
skaganum. Þær voru búnar að skifta
með sér löndum Tyrkja hór í álfu.
En svo þegar til kom, þá taka stór-
þjóðirnar Albaníu af Óskiftum aíla og
við það ruglaðist rímið. Þetta var
tekið mest úr þeim hluta, sem Serb
um var ætlaður og Grikkjum og þurftu
þeir því að ná sér niðri á öðrum
stað við skiftin. Af þessu stafar
deilan, því Búlgarar viija engu sleppa
af því serri þeirn var ætlað. Rúrnen-
ar eru að taka sig til og hervæðast,
líklega móti Búlgörum; þykir þeim
nóg um uppgang þeirra. Tyrkir sitja
hjá og horfa á meðan hinir rífast
um reitutnar, og ekki ætla þeir að
efna fiiðatsamningana fyr en eitthvert
lag kemst á með sambandsþjóðunum.