Suðurland


Suðurland - 16.08.1913, Page 3

Suðurland - 16.08.1913, Page 3
SUÐURLAND 39 ura það, að stjórriihMiafi þar hönd i bagga og ætli sér eitthvað með þessu undir niðri. Landið er ilt yfirferðar og hvergi nærri rannsakað til hlítai. Maigar rannsóknaiferðir^eru farnar þangað; fóru nokkrir F’jóðvorjar eina þeirra nýlega og mishepnaðist húu algerlega. Nú ráðgera Frakkar leiðangur. For ingi fararinnar vorður liklega Hermann Stoll, sá er ferðast hofrr hér um land og raörgum er kunnur. Það stóð til að farið yrði frá Noregi í byrjun júlimánaðar, og skyldu þeir vera sex saman. Ókannaða landið er rnest á austur og norðurhlutanum. Norðmenn gera sér töluvert far um að kanna landið og nota það. Það er ekki óhugsandi, að þó nokk- uð margt fólk flytjist þangað noiður eftir með timanum, ef fleiii og betri námar kynnu að flnnast þnr. I3ar eru nú nyrstu mannabústaðir, og væri ef tii vill réttara að kalla það selstöð fiemur en mannaheimkynni. Ekki er þess getið að neinir ís. lendingar hafl faiið þangað norður eftir. Þess ætti heldur ekki að þurfa. ísland a ennpa svo mikið af ónotuöu bjargræði, en nægilegan kulda, svo af þeim ástæðum er óþarfl að fara að brjótast norður i heimskautalönd og gerast þar þræil útlendra auðkýf- inga. Öðru máli væri að gegna ef tök væru á því að gera út leiðangur og nema land til nytja, Það dettur víst engum í hug, enda nóg annað að starfa heima fyrir. En hvenær skyldum vér fá að sjá og reyna góðu kolin ódýru frá Spitz bergen, er svo mikið var gumað af i fyrra? Þar er verkefni fyrir kaup menn til að vinna landi sínu gagn. k . _____ ------o*o>o—7---- íslenskt og útlent skyr heitir dálítill bæklingur eftir Gísla Guðmundsson gerlafræðing, og fylgir Búnaðarritinu. Eins og nafnið bendir á, er efnið um skyr ýmiskonar, og þó mest það islenska. Nefndar eru nokkrar út lendar tegundir til fróðleiks og sam- anburðar. Miklu lofsorði er þar lokið á skyr- ið og áhrif þess. Þar segir síðast: „Það er sist að vita nema skyr geti orðið vorslunarvara. Bændur ættu að reyna að flytja það í kaupstaði til söiu og vita hvernig tekst. Skyr ið mætti flytja i ííkum umbúðum og smjör, t. d. þjappa því niður í kvai téj og hafa smjörpappír utan með. Best er þá að gera skyrið úr soðinni und- anrennu og sauðamjólk, og láta það standa ósíað minst 3 sólarhringa. Vitanlega getur þetta ekki lánast nema skyrið sé vel síað og mjög vandað. En mér væri ijúft að láta af heudi kyngóða gerla í skyrþétta, handa Þeim sem kynnu að vilja ríða á vað- ið. Gott skyr mundi eflaust vera mjög útgengileg vara hér í Reykjavík og öðrum kaupstöðum, og þótt það seldist tregt í byrjun, mundi það ef laust smám saman ryðja sér til rúms. Mönnum mundi skiljast, fyr eða síðar, hve viðsjárvert .er að leggja niður þá arfgengu venju vona hraustu forfeðra, að neyta skyrs og súrmjólk- ur í ríkum mæii.“ Frá Ameríku. Ofsahitar valda waimdauða og þrautuiu um alla álfuua. Fjóra daga vikunnar 21.—28. júní og sunnudaginn 29. júní, gengu nhki- ir hitar nálega um alt fastaland Ame ríku. Þá dagana dóu þrjátíu og sjö persónur af hita syðra, margir exu sagðir hafa gengið af vitinu og fjöldi manna mikið eftir sig. í bænum St. Paul og Minneapolis urðu fimtán dauðveikir af hita á laugardaginn, en einn gekk af vitinu. Hitakast þetta náði frá Klettafjöll- um til austutstrandar og frá Mexicó- flóa norður eftir öllu landi, eins langt noiður og til heflr spurst, og á öllu þessu svæði heflr hitinn valdið mikl- um óþægindum og jafnvel kvölum. í fáum borgum á þessu svæði hélst hitinn fyrir neðan 90 0 F., sumstaðar var hann mikiu meiri; til dæmis var hann 100 gr. í borginni Bismarck í N. Dak., og jafnve) enn hærri á sum- um stöðum. Af öllum stöðuin, sem fréttir hafa komið frá, var manndauð- inn xnestur í borginni Cleveland; þar dóu i3 af hita, í Chicago dóu 9, í Hammond Ind. 4, í Milwaukee 2, í Cincinnati 3, og annarstaðar færri, en mjög margir uiðu fárveikir af hitanum á þessum stöðum. Úr Chicago flýðu mörg hundruð þúsund manns til ýmsra staða við vötnin, en góðgjörðafélög gáfu fátækl- ingum, er í „blockum" búa, ís svo hundruðum tonna skifti, til að lina þrautir þeirra. í Cincinnati lögðu vagn- akarar niður vinnu, þeir sem ísvögn- um aka, en fólk stóð í stórum fylk- ingum frammi fyrir íshúsunum, að icyiio oö nó í ísmoia, par tfl allur ís var uppgenginn, og sendi þá bæj- arstjórn til næstu borga að útvega fólkinu ís ókeypis. — Á einum stað skektust járnbrautarteinar á stokk- um, og er hitabeiskjunni um kent, hrukku vagnar þar útaf, fullir af fólki og meiddust um 40 manns. Það var í Indiana ríki. í Canada heflr veðrið verið víðast hvar ákjósanlegt, hiti mikill að vísu, en stórar skúrir með köflum, sem best mátti henta jarðargróða. í borg- um heflr þótt í heitara lagi. í Winne- peg varð hitinn um 91 stig. Skrugg- ur voru miklar aðfaranótt laugardags- ins, svo að ekki hafa aðrar eins kom- ið á þessu ári; en um kveldið undir sólarlag þann dag var hitinn um 80 8t'K í skugganum. Sama dag í fyrra komst hann upp í 97 stig, en þá var heiðviðri og þurt um, og því var hit- inn síður tilflnnanlegur. Tjón varð ekkert af þrumunum í Winnepeg, en í grendinni sló lofteldi niður í hus á þrem stöðum, eyddust húsin en mann tjón varð ekkert. Nálega hver blett,- ur i fylkinu heflr haft gott af þessu hita- og rigningakasti, og segja allar fréttir sama, að uppskerunni sé borg- ið. Eftir að þetta er skrifað, hafa hit arnir valdið miklu manntjóni og þraut um, umfram það sem að ofan segir frá. í Chicago teljast hinir dauðu alls um 40, og 160 hafa vanmegn- ast þar af hita, og að sama skapi heflr hitatjónið verið í ýmsum borg- um um miðbik Bandaríkjanna. [Lögberg] Elcctric Cooko. Svo heitir raf-eldunarvél, sem hinn velþekti landi vor, P. Johnson raf- magnsfi æðingur heflr nýlega uppgötv að. Það má gera alla matreiðslu á xessari vél, sjóða, steikja o. s. frv. Hita sinn fær vélin frá venjuleguin rafljósavíruin, og eyðir ekki meira rafafli heldur en „strau járnin", sem alment eru notuð í húsum. Mr. Johnson hefir fengið einkaleyfl fyrir þessari vél sinni, og er nú sem óðast að láta smíða hana, því eftir- spurnin er miki), þrátt íyrir það að vélin hefir enn ekki verið auglýst neinstaðar. Verðið er afarlágt, samanborið við aðrar samskonar vélar, og vér erutn þess fullvissir, að Mr. Johnson má hafa sig allan við að fullnægja þörf- um fólksins. [Heimskringla] Tíðarfarið framvegis. „Spegjelen" segir frá belgiskum manni, sem hafl reynst ágæta veður- glöggur síðan 1903. Nú spáir hann, að yfir mestan hluta Evrópu gangi mikil þurkatíð, og að allra þurrast verði á árunum 1918—1935. En jafnvel árin 1913—1918 verði stór- rigningar sjaldgæfar, og þá muni fjara í stórum vötnum. — Ekki lítur nú út fyrir það í sumar. Þá getur sama blað um annan mann, þýskan, Rudolf Fischer. Hann heldur því fram, segir blaðið, að sjá megi fyrir veður yflr alla Evrópu af veðuráttinni á íslandi; þetta þykist hann hafa fundið af veðurskeytunum frá Reykjavík og Seyðisfirði. Vissast er að leggja lítinn tiúnað á slíkar nýjungar. ----—0«p*<>----- Rússar í Síberíu. Rússar hafa tekið upp þann sið, að fara austur í Siberíu í stað þess að fara til Ameríku. Síbería er ný- lenda þeirra og landkostir þar góðir víða hvar. Þangað flytjast nú Rússar 1 hundruðum þúsunda til að nema land eða reka aðra atvinnu. Síðustu árin hafa komið þaðan margar þús- undir manna með fullar hendur fjár. t Guðlaugur Guðmundsson bæjarfógeti. Guðlaugur Guðmundsson sýslumað- ur og bæjarfógeti var fæddur að Ás garði í Grímsnesi 8. des. 1856. For- eldrar hans voru Guðmundur Ólafs- son, bóndi þar, og Þórdís Magnúsdótt- ir frá Austur-Ey í Laugardal. Guðlaugur sál. var settur í skóia og varð stúdent með I. einkunn 1876, þá tvítugur. Sigidi til Kaupmanna- hafnar og lauk embættisprófl í lögum 1882 og varð saina ár sýslumaður í Dalasýslu. Þar var hann fjögur ár, til þess er hann var settur málaflutn- ingsmaður við landsyflrréttinn 1886; því staifi gegndi hann fram að 1891, er hann varð sýslumaður í Skafta- fellssýslu. Sýslumaður í Eyjafjarðar . sýslu og bæjarfógeti á Akuteyri varð hann 1904 og var það til dauðadags. Alþingismaður var hann fyrir V.- Skaftafellssýslu 1893 —1907, og fyrir Akureyrarkaupstað 1912 ;þingmensku- umboð lagði hann niður síðastliðið vor sakir vanheilsu. Gúðl. sál. þótti atkvæðamikill em- bættismaður og á alþingi þótti jafnan mikið að honum kveða. Björn sál. Jónsson ráðh. taldi hann eitt sinn duglðgasta og mælskasta þingmann- inn, þeirra er þá voru á þingi. Hann tók mikinn þátt í hinum stærri mál- um, t. d. stjórnarskrármálinu, banka- málinu, bannmálinu o. m. fl. Bind- indismaður var hann sjálfur um 25 ár, og er það fágætt um sýslumann. Guðl. sál. var kvæntur sænskri konu, og áttu þau mörg börn, flest uppkomin og sum dáin; eitt af börn- um þeirra er kona Jóhannesar glímu- kappa. Heiðursmerki hinnar þýsku Arnar- orðu af 3. fl. var Guð). sæmdur 1902, og riddari af dannebrog varð hann 1907. Samgöngumálin á þingi, Þingið er nú sem óðast að ýta áfram þeim málum, sem það ætlar til ásetnings að þessu sinni. Meðal þeirra mála eru samgöngumálin í fremstu röð. Nefndin í því máli heflr frumvarp um heimildarlög fyrir stjórn- ina til að taka hluti 1 Eimskipafélag- inu fyrir alt að 400 þús. kr., með því skilyrði, að það taki að sér strand- ferðirnar. Járnbrautarmálið í nefnd, og er víst. ekki nærri útsoflð. Óskandi væri að það fengi að koma aftur í þing- salinn fyrir þinglausnir, svo að heyra mætti í hvaða tón þingmenn raula yfir því. -------------- Á víð 0g dreif. Slátturiun. Ágætan þurk gerði sunnud. 3. ágúst, og hélst hann alla vikuna. Á þeim tíma munu flestir eða allir haía náð öllu því heyi sem þá var laust. Var þess orðin mikil þörf. Rættist vel úr, eftir því sem áhorfðist, og var það mikil hepni að fá svo góðan þurk á þeim tíma. Um síðustu helgi brá aftur til óþurka og hafa þeir háldist síðan; oft stórrign- ingar og stormur. Gjaldkcrawálið. Það heflr gong ið heldur tregt að fá dómara í lands- yflirdóminn til að dæma það mál. Loksins eru þó fengnir þessir: Páli Einarsson, borgarstjóri, Jón Krist- jánsson, háskólakennari og Magnús Jónsson, sýslum. í Hafnarfirði. Garðaprestakall er veitt Árna prófasti Björnssyni á Sauðárkrók. Prestkosningin var ólögmæt; séra Árni fékk ílest atkvæðin og nú ný- lega veitingu fyrir kallinu. Ilraunáhurðuriiiii Nokkuð ætla að dragast framkvæmdirnar á því að áburður veiði unuinn úr hraununum íslensku. lleyrst hefir að ekki sé neitt afráðið ennþá; útlitið heldur dauft. Líklega verða þ>ó gerðar íloiri rannsóknir, tekin fleiri sýnishorn áður en verður alveg hætt.

x

Suðurland

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Suðurland
https://timarit.is/publication/211

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.