Suðurland


Suðurland - 07.01.1914, Page 1

Suðurland - 07.01.1914, Page 1
SUÐURLAND Alþýðublað og atvinnumála IV. árS. Eyrarbakka T. janúar 1914. Nr. 29. •MHH 8 u 5 u r 1 a n d • kemur út cinu sinni i viku, á • laugardögum. Argangurinn kost- • . ar 3 krónur, erlendis 4 kr. Ritstj JónJónatanssoná • Asgautsstöðum. • ínnheirat'imenn Suðurlands eru 8 hér á Eyrarbakka: skósmiður • Guðm. Ebenezerson og Yorzlm. JónAsbjörnssou (við verzl. Einarsböfn). í Reykjavík • Olafur Gíslason verslm. i 9 Livorpool • Auglýsingar sendist í prent • smiðju Suðurlands, og kos,ta : 8 kr. 1.50 fyrir þuml. á fyrstu síðu, • en 1,25 á liinum. ^ Girífiur Cinarsson yfirdúmslögmaður Ijaugavcg 18 A (uppi) llcykjavík. Tulsíml 43B. Flytur ínál fyrir undirrétti og yfirdómi' Annast kaup og sölu fasteigna. Venju lega heima kl. 12 — 1 og 4—5 c. li. Við áramótin. „Tí'nans broiða mðða líður — líður" Vér minnu nst þess helsti sjaldan, að tíminn biður ekki, ef til vill minn Umst vér þess rétt í svip um ára mótin. Væii það oss fastara í huga Riundum vér nota tímann betur. Við áramótin verður oss litið um öxl rétt í svip, vér reynum að gera °ss grein fyrir hvort vér höfuin unn ’ð eða tapað í stritinu fyrir tiiverunni Oftast mun það þá koma í ljós að 8Brið margfc er ógert sem átti að gera T>minn hefði leyft að rniklu meira væri gert, en vér höfum ekki kunnað nota hann. Hvert ár sem hður kveður oss með pungum ásökunum um illa uotaðan tíma. Hvert nýtt ár heilsar að visu með nýjum vonum og ásotn >ngi um að nota tímann betur, en feyndin verður svona upp og ofan Þegar frá líður, ásetningurinn gleym •st, og vonirnar ræt.ast ekki alloft Vegna þess að vér kunnum ekki að öota tímann, því liðin stund og ónot að tækifæri kemur aldrei aftur. — Fyrir þjóðii nar í heild sinni eru sum ð,in viðbui ð.ilitil, sýnast næstum e,ns og áhrifalítil endurtekning liðins tirna. Önnur eru viðbuiðarík og Þeirra sjást glöggar menjar. Stundum Serast þeir atburðir snögglega sem ^apa örlög þjóðanna um langar ó ^otnnar aldir. Og alloft mun það ^estu ráða til vogs eða falls hverjir best hafa kunnað að nota tímann og tsekifærin. ^n timans móða líður áfram, eins 8káldið kveður, með jöfnum, þung stiaumi, og með straumnum ber ast athafnir og hugsanir manna. Ýmsu nýju skýtur uppá yfirboiðið, hækkar og stækkar, öldurnar lúta iví og lyfta því hátt á herðar sér. Aftur er annað, sem aðeins bólar á, sést aðeins rétt i svip, en þó óskýit, og hverfur svo aftur í kafið. Ef til vill kemur það fram aftur síðar — enginn veit það. — „Tíminn er peningar", segja Eng lendingar, og það er óyggjandi sann- leikur. Hann er hverjum þeim pen ingar sem hefir heilsu og krafta til að starfa, og som kann að nota tím- ann. Hver hðandi stund er fyrir þá aíla einhvers virði. Mistökin sem á því verða hjá möigum af ossaðgera tímann að peningum, stafa mest af því að vér kunnum ekki ab nota tímann. Þó liggur ekki altaf sökin hjá einstaklingnum, en alloft að meira eða minna leyfci i ýmsum göllum á mannfélagsskipuninni, eða í öfugu og illu stjórnavfari. Eitt helsta maik og mið hvers þjóðfélags á fiamsóknarbrautinni ætti að vera það að greiða sem best fyrir þvi að hveijum einstakling verði sem auðveldast að nota tímann til menn ingar og hagsældar fyrir sjálfan sig og þjóðfélagið í heild sinni. Ef fram fara og umbótaviðleitnin stefnir ekki að þessu marki, er hún á villigötum Vér íslendingar höfum eigi síst ástæðu til að gera oss þetta ljóst Vér erum fámenn þjóð sem býr í lítt. numdu landi, þurfum því að nota vel tímann og halda vel á þeim kröft um sem vér höfum, og gefa þeim sem best færi á að njóta sín. Þessu verður þjóðfélagið að vaka yflr, það er eitt af megin skilyrðum þjóðar sjálfstæðis vors. Það er ófyrirgefanleg synd í þossu landi ef nokkurn heilsuhraustan og starfhæfan mann þarf að vanta brauð. At.vinnuleysi á ekki að vera hér til, — og iðjuleysi auðvitað ekki heldur. Að hvorttveggja á sér staÖ nú stafar meðal annars af ófullnægjandi skipan uppoldis og atvinnumála. Og nú eru það framtíðarverkefnin að bæta þar Úr. Stjórn og þing þarf að setjast í Hliðskjálf og líta skörpum rannsókn- araugum yfir hið núverandi ástand og finna ráðin til umbóta og ganga siðan ötullega að umbótastarflnu. — Bæði þjóð vorri í heild sinni og hveijum einstakling er mikil þöif á að læra bet.ur að nota thnann og ,spara tímaun, og sú viðleitni vor þyrfti að fá nýjan þrótt með hverju nýju ári. Árlð scm lcið. fað heflr að ýmsu leyti verið erfltt, þó ekki eigi það eintóm ámæli skilið. Veturinn í fyrra var beyjafrekur viða um land og vorið kalt, þó byrjaði gróður suemma og urðu því fénaðar höld góð, einmitt þessvegna, en minna fyrir fyrirhyggju í heyásetningi, eða svo mun víða verið hafa hér syðra. Sumarið var óminnilega óhagsfcætt hér á Suður og Vesturlandi, en ágætt norðan og austanlands. Fyrir landið í heild sinni heflr áiið líklega hvað landbúnaðinn snertii varla orðið meðal ár. öjávarútvegurinn hefir yfirleitt átt góðæri að fagna. Bátaaflinn varð þó iýr, bæði hér syðra óg Norðanlands, en ágætur á Austfjörðum. Pilskip og togarar öfluðu vel. En verulegan hnekki hefir sjávarútvegurinn fengið hér syðra og vestanlands vegna óþurk- anna. Verslunin hefir gongið sæmilega. Fiskur og kjöt var í háu verði og yfir höfuð flestar innlendar áfurðir. Útlend vara aftur á móti flesi dýr, en kaup á henni fara árlega vaxandi, og vaxa örara en fiamleiðsan, og svo hefir að líkindum oiðið einnig á þessu siðastliðna ári. Annars er að svo komnu ekki tök á að gera sér neitt ábyggilegt yfirlit yfir árferðið og gengi atvinnuveganna á þessu ári sem var að líða. Eitt- hvað dálítið mun þó hafa fram þok- ast í ýmsum greinum. Tveir atburðir geiðust hér á þessu ári sem miklum tíðindum sæta, ann- ar ægilegurog ógnandi, og varð þó að engu meini í þetta sinn. Það voru eldamir miklu í grend við Heklu. Hinn atburðurinn gerir árið 1913 að rnerkisári í sögu landsins. Það er stofnun Eimskipafélagsins, hún er að vísu ekki formlega gerð á þessu ári, en grundvöllurinn er lagður með miklu meira einhuga atfylgi og eiu- beittari samtökum, en íslenska þjóðin hefir nokkru sinni áður sýnt. Þessi félagsstofnun sýnist vera vottur þess að þjóðin sé að vakna til nýs og betra lífs, að henni sé farið að skiljast að hún þurfi að geta sýnt það meir en í orði að hún vilji vera sjálfstæð þjóð og óháð. — Eldarnir við Heklu slokknuðu aítur án þess að vinna landinu að þessu sinni nokkuit rnein, hamingja lands ins varð þar meiri máttar. En sá eldhugur, sem gripið hefir allan þorra íslendinga austan hafs og vestan, er þeir vöknuðu til meðvitundar um mátt sinn til að losa samgöngur lands- ins við umheiminn úr danskri einok- un, slokknar væntanlega ekki aftur bráðlega — hanri veiður að vaxa. Fyrir þessa framtakssemi og sam- tök þjóðarinnar yorður árið sem leið eigi hvað síst meikisár. Byrjunin er þjóðinni til sæmdar, en muna skyldum vér þó að hún vansæmdar, ef oss brestur þrek og þrautseigja t.il áframhaldsins, þö áfallasamt kunni að verða. — Að þvi er til sfjN.'nm;Uaníta kemur verður ársins hér að engu getið, til þess gefastnóg tækifæii nú fyrir kosn- ingarnar, enda á það vaila heima hér i þessum sundurlausu næturhugsun- um ritstjórans. Far þú vel gamla 1913. Velkomið nýja ár. Kom þú með fult fang hamingju og hagsældar fyrir þjóð vora. Nýi þingflokkurinn og næstu kosningar. Suðurland vill vekja athygli les- enda sinna á hinni ágætu grein í síðasta blaði eftir herra kennara Jón- as Jónsson trá Hriflu. Þess er full þörf að kjósendur at- hugi rækilega nú fyrir þessar næstu kosningav hverjar eru orsakir alls þess glundroða og hringlanda sem átt hefir sér stað í hínni pólitísku flokka- skipun, þess betur sem menn gera sér þetta Ijóst, því meiri líkur eru til þess að takast megi að koma flokkaskipuninni í eðlilegt horf. Eins og lesendur blaðsins sjá er það sem hr. J. J. segir í grein sinni um flokkaskipunina í öllu verulegu í samræmi við það sem Suðurland hefir áður lagt til þeirra mála. Suðurland hefir áður haldið því fram að flokka skipunin um sambandsmálið eitt væri óeðlileg, og reynslan er lika búin að sýna hvernig þessum flokkum hefir farnast. Þess er mikil og brýn þörf einmitt nú að flokkaskipunin geti komist í eðlilegt horí — orðið bygð á eðlileg- um grundvelli, og í þá átt er stefnt með stofnun Bændaflokksins. Til munu vera þeir menn og eigi allfáir meðal þjóðarinnar sem hafa eiuhverskonar óbeit á allri flokka- skipun, finst hun vera til ills eins. Þessi hugsunarháttur hefir skapast af reynslu þeirri sem fengin er af hinni óeðlilegu flokkaskipun sem hér hefir verið um að ræða. Og að nokkru leyti stafar hann ef til vill af því að svo skamt er enn liðið síðan vér fengum þingræðisstjórn, að þjóðin hefir enn ekki samþýðst henni eða lært að skilja hana til fulls, og ekki lært að gera nægilegan greinarmun á henui og steingervingsfyrirkomulaginu sem vér áður áttum við að búa. Ef til vill finst sumum að engir flokkar eigi að vera til, en það er hraparlegur misskilningur. Flokka-. skipun er blátt áfram óhjákvæmileg og bráðnauðsynleg Það er óhjá- kvæmilegt að menn moð sameigin- legum skoðunum á mikilvægustu landsmálum skipi skipi sér saman til samviunu um þau bæði utan þings og innan. Samtökin eiga ekki siður heima á sviði stjórnmáíanna en i öðrum mannfélagsmáluni. En auð- vitað geta þeir einir fylgst að sem samloið eiga.

x

Suðurland

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Suðurland
https://timarit.is/publication/211

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.